Luka 12

Nə̄ gyə̄ gbyɛ̄n mə̄nē bān zər mə̄bə sē kàn nyə̄r nyə̄r

(Mat 10.26-27)

1Ə mkpān yəmē, mə̄nē nggānme kyūn nyə krè mgbɔ̀ də̀ nə̄mān sə̄ cān nkəywə̀, Yɛso kàn sə̀ rɛ̀n bə̄ bān sə̄ zwē gu mān ə̀ kūcici de, “Nə̄ gyə̄ gbà sə̀ gbyɛ̄n zər yə̄ mə̄nē bān Faresi là zər yə̄ sē kàn nyə̄r nyə̄r. Zər yəmē la tɔ̄ yo. 2Nkinē gyə̀r la shāmān yə̀ bə kan ywān yə̀ bə lə la bu yə̄ ru ə kpàr bē yo. Də̀ nkinē gyə̀r la shāmān yə̀ bə kan nyə̄r yə̀ bə lə la lwe yə̄ ru ə bē yo. 3Rɛn yə̄ wə̄ də̀ dan yə ə tswē yə̄ sē būbū, bə lə nyə̄ dan yə ə tswē yə̄ là lan kpār. Màgba sē rɛn nggyɛ̆ yə̄ gyə̄ rɛn yə tɔ tɔ bə̄ nənè ənywī tàr, bə lə nyə̄ dan yə ə tswē yə̄ nē kre mān.

Nē wān wə̄ lə te mpūr gu sē Rì

(Mat 10.28-31)

4“Kān nggə̄ dan gyə̄ kpə̄kpàn nggə̄, nə̄ gyə̄ kàdə tè mpūr mə̄nē bān lə ngun mkpɔ̆nkpə̀ kyame yo. 5Kān nggə̄ dan gyə̄, nē wān gyə̄ lə kulwe gu sē Rì wān də̀ ngun nənè, gu sē bə̄ nggɔn nggɔn yə̄ gu lə kan nənè gu mē gyɔ̄ ə glo. Nə̄ gyə̄ gbà tè mpūr gu njìnjì.

6“Nggə̄ de kē nē là kan nywɛ̂n mbumbu nywɛ̂ncɛ tun rɛ ətù kəbū ywā məkē? Kə lə la kan Rì də̄ ətù fəgyə̄r ənywī bə yo gbəgbori. 7Njìnjì, gu tsə sē yə̀ mfùtù gyə̄ cwe ywē kə̄ sū. Nə̄ gyə̄ kàdə tè mpūr yo gbəgbori anrɛ̀n gyə̄ mwɔn nywɛ̂n mbumbu nywɛ̂ncɛ yə mē.

Nē wān dan ə nggà bēshi mə̄nē de gu sē wān zwē Yɛso

(Mat 10.32-33; 12.32; 10.19-20)

8“Kān nggə̄ dan gyə̄, nənè wān də̀ dan ə kpàr bē ə nggà bēshi mə̄nē kūkwār de gu sē wān là zwē nggə̄ mān, Nggə̄ Vɛ̄n Nēnjì lə nan gu ənə̀mē nə̀nàn ə nggà bēshi mə̀lɛ̀kū bān Rì. 9Də̀ nənè wān də̀ kà nggə̄ ə nggà bēshi mə̄nē, nggə̄ nə̀nàn lə kà gu ə nggà bēshi mə̀lɛ̀kū bān Rì. 10Nənè wān də̀ dan rɛn məme ətù nggə̄ Vɛ̄n Nēnjì, bə lə fù màtɔ̀ sū gu ətù yə, də̀ nənè wān də̀ dan rɛn məme ətù Gbrīn Ntsər kya, bə lə la fù màtɔ̀ sū gu ətù yə yo.

11“Bə də̄ lwe gyə̄ ywe nywī mə̀kə̀ yə̀ kyūntu mə̄nē bān Yahuda də̀ kan gyə̄ te mə̄nē bān là sur rɛn ə ngwɔ̀n, kē mə̄nē bān là lwe mə̄nē, nə̄ gyə̄ kàdə tsu də̆r ətù mə̀rɛ̄n yə̀ gyə̄ lə dan man kpə̄ nkəywə̀ cūngwɔn yo, 12Gbrīn Ntsər lə tsar gyə̄ mə̀rɛ̄n yə̀ gyə̄ lə rɛn ə mkpān yəmē.”

Rɛn yə̄ tù və̄lɔn wān te ngwɔn də̀ sē wān fà

13Və̄lɔn gyə̄r ənywī gbə̀jùn mə̄nē bān sə̄ krē mān kàn dàn Yɛso de, “Wə̄ wān là tsar mə̄nē kī, dan zāngyə̆r nggə̄ nə̄ gu kàn kī yə̄ te tə̄ gə̀ tə̄.”

14Yɛso kàn sà gu mān de, “Və̄lɔn, sē nggwɔ wān kan nggə̄ tè wān sùr rɛn ə nggà bēshi wə̄ kē wān lə gə̀ gyə̄ kī?” 15Gu kàn kūci tswē rɛn bə̄ mə̄nē də̀ dan bə de, “Nə̄ gyə̄ gbà sə̀ nàn kyɛn! Nə̄ gyə̄ gbyɛ̄n rɛn yə̄ gyə̄ lə kan te bān là te gbə̀jĭkì anrɛ̀n shishɛ̄n yə̄ nēnjì la sē ənywī kpə̀ gu dùdu kī yə̄ gu sē bə̄ yə yo.”

16Ə tswēyəmē, Yɛso gu kàn kūci ə tswē kpm̄ rɛn kpm̄kpm̄ sū bə də̀ dan bə de, “Və̄lɔn gyə̄r wān te ngwɔn dɔ̀ ə sɛ gyə̄r də̀ fā kī nggānme 17də̀ tswē nyə krɛ̀ nyər yə̄ gu lə kan yə sū mān. Gu kàn tèkə ə də̆r gu de, ‘Sē nə̄nggyɛ̆ yə̀ nggə̄ lə nan? Tswē la shāmān yə̄ nggə̄ lə vu nkyɛn ywə̄ sū mān yo.’

18“Və̄lɔn gu mē kàn tèkə ə də̆r gu də̀ dan de, ‘Nggə̄ tsə kì yə̀ nggə̄ lə nan, nggə̄ lə ngā gur mə̄nggə̀ kūkwār də̀ man mɛ̄ yə̄ sē nggɔn nggɔn də̀ man sə vu kīrē bə̄ kī yə̄ nggə̄ te sū mān kūkwār. 19Tswēyəmē nggə̄ lə sə kàn dàn nkəmùn de, “Kī mē kre nggānme yə̄ nggə̄ lə rē te sɛ̆ kənànme, nggə̄ lə lā te dârdār yo, nggə̄ lə te sɔ̄n də̀ man re də̀ man sə̄ də̀ man sə̄ te zə̀zè nkəmùn.” ’

20“Rì kàn dàn və̄lɔn gu mē de, ‘Wə̄ sē wān fà! Nrìnrīnmē ə bū, yə sē kpaki yə̄ wə̄ lə gbàn shishɛ̄n yə̄ mə̄wə̀ də̀ yə̄ lə sē nggwɔ wān lə vu kī yə̄ wə̄ kyun zwè nkəywē mūmûn?’ ”

21Sē ə tswēyəmē, Yɛso kàn dàn bə de, “Yə̀mē sē kì yə̀ lə te bə̄ nē wān də̀ kyūn kī zwè nkəywə̄ ə mgbəmgbrè mē kyame, də̀ la sē wān là kyūn də̆r gu zwè ə nggà bēshi Rì yo.”

Kan də̆r wə̄ sà bə̄ Rì

(Mat 6.25-34)

22Ə tswēyəmē, Yɛso kàn dàn bān sə̄ zwē gu mān de, “Yə sē ənə̀mē, nggə̄ lə dan gyə̄ de, nə̄ gyə̄ kàdə tè nkəywə̀ dē ətù kī yə̄ rē kē yə̄ kpm yo. 23Shishɛ̄n sē kì zəzè mwɔ̄n kīrē də̀ mkpɔ̆nkpə̀ sē kì zəzè mwɔ̄n kī kpm nə̀nàn. 24Kān gyə̄ kyɛn lə̄ngā məgyə̀r, yə la sə dɔ yo də̀ la sə fa nkinē su ə gùr yo, də̀ yə sē Rì là wɔ̀ yə. Gyə̄ la mwɔ̄n lə̄ngā yəmē yo? 25Sē rɛn nggyɛ̆ yə̄ gyə̄ là sɛ̀n nkəywə̀ ənə̀mē? Sē nggwɔ gyə̄r wān lə dan de, gu lə cu vē nə̄mān sū ngan nkəywə̄ mān ə sɔ̀n yə̀ mə̀gu ə mgbəmgbrè mē? 26Gyə̄ də̀gbà sē bə̄ nggɔn nggɔn yə̄ gyə̄ lə nan nkinē gyə̀r yə̀ sē fənyɛn mwɔ̄n kī yəmē yo, gyə̄ là te nkəywə̀ dē ə tswē fɔ̀ kī nə̄mān ə mūn? 27Nə̄ gyə̄ kyɛn nkɔ̄n yə̄ gbārkī là cɛ məgyə̀r, yə là nan ndu nkinē yo də̀ là cun kī kpm nkəywə̀ yo, kān nggə̄ dan gyə̄, màgba sē Solomu, gu la tè kī yə̄ te nzɛ̄ yə̄ tɔ̄nzɛ̄ mwɔn yə̄ bə là te gbārkī yəmē yo. 28Də̀ sē Rì wān là kyūn gəga yəmē yə̄ yə là cɛ ə sə̄kànmē nrìnrīnmē, də̀ mbrɛ bə mē là jun yə su ə glo, gu lə la kyūn gyə̄ mwɔ̄n yə yo? Hm̀, gyə̄ nansɛn də̀ nkɔ̄n yə̄ gyə̄ kpə tè njìnjì krɛ nyər nàn? 29Yə sē ənə̀mē, nə̄ gyə̄ kàdə tè nkəywə̀ dē ətù kī yə̄ gyə̄ lə rē də̀ sə̄ kyame yo. 30Sē mə̄nē bān la tsə Rì yo bān là kan beshi te kī yəmē. Tĕ gyə̄ tsə de sē kpaki gyə̄ sē bə̄ kī yəmē nə̀nàn. 31Kì yə̀ gyə̄ lə gyɛ̂n nan sē nə̄ gyə̄ fɔ̀ nkɔ̄n yə̄ gyə̄ lə tsə̄ nkɔ̄n yə̄ Rì là lwe mə̄nē də̀ gu kya lə sə̀ nə̄ gyə̄ kī yəmē.

Kān gyə̄ kyūn kī zwè nkənywɛ̀n ə mkparū

(Mat 6.19-21)

32“Gyə̄ kàdə tè mpūr yo, gyə̄ nkyə̄r mə̄nē bān sē fətsɛ̀ me anrɛ̀n Tĕ gyə̄ kpənyɛ̀n yə̄ gu lə kan nkɔ̄n yə̄ gu là lwe mə̄nē te gyə̄ ə ngwɔ̀n. 33Nə̄ gyə̄ kàn kī yə̄ gyə̄ te rɛ̀ kūkwār də̀ man kàn kə̄jī ywə̄ nə̄ bān jə̀. Gyə̄ də̀ nàn ənə̀mē, gyə̄ là kan kpɔ yə̀ mə̀gyə̄ yə̄ gyə̄ là sū kə̄jī zwè bə̄ Rì ə tswē yə̄ yə lə la nga yo, anrɛ̀n nənè wān sē wān gĭ la ma wān gu lə ywē mān yo də̀ mvə̄r nkinē nə̀nàn la ma yə̀ yə̄ lə kə̄ rē kpɔ yə̀ zwè kə̄jī yəmē te məmè yo. 34Yə sē ənə̀mē, tswē yə̄ kə̄jī gyə̄ là kre mān, sē mān ə tswēywə̄ nə̀nàn dər gyə̄ lə sə̀ tekə ywe mān.

Mə̄nē bān sē bān là gbyɛn

35“Nə̄ gyə̄ sə̀ gbyɛ̄n ətù kī yə̄ là nyə, də̀ man kyūn nkəywə̀ zwè jì də̀ man mə̀r glo sū ə bə̄telà mə̄gyə̀, 36Gyə̄ man sē kə̄de mə̄nē bān là nan ndu ə kə̀ nənè də̀ kre sə ji ngā mə̀gu anrɛ̀n gu ywe ə gān yə̀ kpān ngə̄, nē gu də̀ nyə̄ ngwùr nkɔ̀n, bə man kan bu gu yə̄ də̀ man kādə cā mkpān zu yo. 37Mə̄nē bān gu də̀ nyə̄ ngrɛ̄n bə ə tswē bə sɔn sə ji ngā mə̀gu, gu lə far nyū zəze gyɔ̄ bə̄ màn gu də̀ nyə̀. Kān nggə̄ dan gyə̄ rɛn njìnjì, gu lə kyūn nkəywə̄ də̀ nə̄ bə te sɔ̄n nə̄ gu man vu kīrē sà bə nə̄ bə man re. 38Màgba sē gu lə nyə̄ ə tswē sù, kē ə̀ tswē mbrɛ̀cə̄ də̀ bə lə sə̀ sɔn mān də̀ sə̄ jī gu, bə sē bān bə far nyū zəze gyɔ̄ bə njìnjì. 39Nə̄ gyə̄ tsə̄ nə̀nàn de màn sē de tāki kə̀ lə tsə̄ mkpān yə̄ wān gĭ lə nyə̄ ə kə̀ gu, gu lə la kpə̄nyɛn nə̄ wān gĭ gu mē nyə̄ nyər gu kə̄ yo. 40Gyə̄ nə̀nàn nə̄ gyə̄ nàn kyūn anrɛ̀n nggə̄ Vɛ̄n Nēnjì lə nyə̄ ə mkpān yə̄ gyə̄ là kyɛn kə̄de nggə̄ lə la nyə̄ mbɛ̄ yo.”

Gə̆r wān là nan kì yə̀ bə dan gu de nə̄ gu nàn

(Mat 24.45-51)

41Bitrusu kàn rì gu de, “Nggɔn, rɛn yəmē sē yə̄ wə̄ dan tə̄ yə, kē sē yə̄ wə̄ dan mə̄nē mē kūkwār?”

42Yɛso kàn sà gu mān de, “Sē nggwɔ gyə̄r wān sē gə̆r wān là dàn njìnjì kē gbre beshi mwɔ̄n? Sē gə̆r wān tāki kə̀ bə lə nə̄ gu kyɛn gu kə̄ də̀ man sə̀ nə̄ bə kīrē ə mkpān yə̄ rē kī. 43Tāki kə̀ gə̆r gu mē də̀ ngā də̀ nyə̄ ngrɛ̄n gə̆r gu tswē nan kì yə̀ gu dan gu de nə̄ gu nàn, gu lə far nyū zəze gyɔ̄ gə̆r gu mē. 44Kān nggə̄ dan gyə̄ rɛn njìnjì, tāki kə̀ gə̆r gu mē lə nə̄ gu sē wān lə sə̀ kyɛn kī yə̄ kə̀ gu kūkwār. 45Gə̆r gu mē kya nān də̀ kàn sə̀ tèkə de tāki kə̀ gu là cā mkpān zu ə tswē nyə̄, də̀ dòglò sə̀ tsē nkyɛn mə̄gər bān shāmān lə̄lɔn bə̄ mbə̀mbə̄, də̀ vu kīrē rè də̀ vu mə̀ sə̄ də̀ nyə̄ hwə. 46Mkpān yə̄ gu sē ətù nan sə̄sānmə̄nàn, tāki kə̀ gu kan nyə̀ ə mbrɛ̄ ywə̄, kē ə mkpān yə̄ gə̆r gu mē la sà beshi de gu lə nyə̄ yo, tāki kə̀ gu lə nyə̄ nə̄ gu mgbŭ nggānme də̀ lə tər gu ywē kə̄ ngan bə̄ mə̄nē bān là ka gwɔ.

47“Gə̆r wān də̀ tsə kī yə̄ tāki kə̀ gu là fɔ̀ de nə̄ gu nàn də̀ gba nàn yə yo, lə kpə mgbŭ nggānme. 48Də̀ sē gə̆r wān la tsə̄ kī yə̄ tāki kə̀ gu là fɔ̀ de nə̄ gu nàn gu yə yo də̀ kan zà bān, bə lə nə̄ gu mgbŭ tsɛ̂ me. Nē wān bə də̄ kan kī kənànme nə̄ gu, bə là sa beshi de gu lə lwe kənànme nyə̄ nə̀nàn, də̀ nē wān bə də̄ kan kī kənàn mwɔ̄n nə̄ gu, bə là sa beshi nə̀nàn de gu lə lwe kənànme mwɔ̄n nyə̄ nə̀nàn.

Sē fɔ̀rɛn yə̀ nggə̄ là lwe nyə, la sē sɔ̀n susù yo

(Mat 10.34-36)

49“Nggə̄ sē wān lwe glo nyə tswē sɔ̄n ə mgbəmgbrè mē, də̀ là sa beshi de bə mān mwɔn yə mbɛ̄. 50Mgbŭ gyə̀r shāmān yə̀ nggə̄ lə kpə̄ də̀ nzɛ̂nmē, də̆r nggə̄ sē ywə̄rywə̀r me mâ mkpān yə̄ nggə̄ də̄ kpə̄ mgbŭ yəmē anrīn yə̄ lə sə̄ kakùr. 51Gyə̄ là ngrɛ̄n de sē nggə̄ lwe sɔ̀n susù nyə ə mgbəmgbrè mē? La sē ənə̀mē yo gbəgbori. Sē nkɔ̄n yə̄ gyə̄ lə gə̀ nkəywə̀ te nkan nkān, yə̄ la sē nkɔ̄n yə̄ gyə̄ lə sɔ̀n susù bə̄ nkəywə̀ yo. 52Nzɛ̂nmē ban nggà beshi, ənywī kə̀ gyə̄r yə̄ mə̄nē sē mān, mə̄nē tar lə dōglo krē mə̄nē ywā mə̀ ə kpə̀ də̀ mə̄nē ywā lə dōglo krē mə̄nē tar mə̀ ə kpə̀ nə̀nàn. 53Təte lə dōglo kā nywɛn bə lə̄lɔn, də̀ nywɛn bə lə̄lɔn nə̀nàn lə dōglo kā təte bə. Gyəgyər lə dōglo kā nywɛn bə mə̄nggə̄, də̀ nywɛn bə mə̄nggə̄ nə̀nàn lə dōglo kā gyəgyər bə. Mbə̀mbə̄ bān sē gūgū lə dōglo kā mbə̄zē bə̄ də̀ mbə̄zē bə nə̀nàn lə dōglo kā gūgū bə.”

Gyə̄ sē bān tsə mkpān

(Mat 16.2-3)

54Yɛso là kàn dàn mə̄nē bə mē nə̀nàn nzɔ̆ de, “Gyə̄ də̀ là ngrɛ̄n kpəkpə mkpəlàshū ə tswē yə là kyūn kre ə nggà rìglò, gyə̄ là dan de, ‘Glō lə kū,’ də̀ yə̄ là nyə̄ kū. 55Də̀ gyə̄ də̀ gwɔ cucu ə tswē ru ə nggà sə̀r gə̄gə̄ te ywe, gyə̄ là dan de, ‘Tswē lə te ngə̀ngăn,’ də̀ yə là nyə te njìnjì. 56Gyə̄ bān là nan kī kàn nyə̄r nyə̄r, gyə̄ tsə tswē yə̄ gyə̄ lə kyɛn shū bə̄ mə̀mē də̀ dan mkpān yə̄ kī lə te, də̀ nansɛn kya də̀ la tsə̄ nkɔ̄n yə̄ gyə̄ lə ngàn kī yə̄ là te nzɛ̂nmē sū mə̄nē yo?

Kyūn rɛn bə̄ nē wān là lwe wə̄ ywe tswē sùr rɛn

(Mat 5.25-26)

57“Sē rɛn nggyɛ̆ yə̄ gyə̄ lə la tsar nkəywə̀ kī zəze yə̄ gyə̄ lə nan yo? 58Nənè də̀ lwè wə̄ ywè tswē sùr rɛn, nə̀r man ngrɛ̄n de gyə̄ kyun rɛn yəmē anrīn gyə̄ sə̄ ywē kə̄ nyər tswē sùr rɛn yə. Wə̄ də̀gbà nàn ənə̀mē yo, gu lə lwe wə̄ ywē kə̄ nə̄ nē wān sùr rɛn də̀ gu lə kan wə̄ te bān kpānnɛ̄n ə ngwɔ̀n nə̄ bə lwe wə̄ ywe kə̄ ywān te. 59Kān nggə̄ dan gyə̄, wə̄ lə kùr ə tàr də̀ ywan kə̄jī yə̄ bə vun wə̄ kə ywān te ətù ywə̄ kūkwār.”

Currently Selected:

Luka 12: MadaNT

Highlight

Copy