Luka 6
6
Kūbīnza mangala ha sabato
Mat 12:1-8; Mko 2:23-28
1Lūshikū lūmò lwa sabato ū Yesu wabītīlaga mu migūnda ya būsīga, a bahemba bakwe būyūbīnza mangala banuka masha na makono gabo balya ī mbeke. 2Bamò ba Bafalisayo būbawīla gīkī, “Nibūlī mukwītaga mhayo ūyo gūlī ngilo kwītwa ha sabato?” 3Alīyo ū Yesu ūbashokeja ūbawīla gīkī. “A bing'we mutaalī ū kūsoma ūyo akagwīta ū Daūdi aho walī watuuba, hamò na a babo walī nabo? 4Ī gīkī akingīla mu numba ya ng'wa Mulungu, ūsola migatī ya kūtūūlwa kū būtongi bo ng'wa Mulungu, wīlya ūbinha na a babo walī nabo; alīyo yalī ngilo kūlyiwa ūlū ītī na bagabīji dūhū?” 5Hūna ūbawīla, “Ū Ng'wana o Munhū alī Seeba wayo nī sabato.”
Munhū wa nkono gūhaamalalile
Mat 12:9-14; Mko 3:1-6
6Ha sabato yīngī hangī ū Yesu akingīla ng'wisinagogi kūlanga. Walīmo na munhū ūyo nkono gwakwe gwa būlyo gwalī gūhaamalalile. 7A balangi ba shilagīlo na a Bafalisayo būyūnola mu kūng'witega tega, gīkī bamone ūlū akūpīja ha sabato, bapandīke nzīla ya kūnsola būbi. 8Alīyo akagamana a maganiko gabo, na ūng'wīla ū munhū ūyo walī na nkono gūhaamalalile gīkī, “Bebe alibūūkaga wīmīīle a ha gatī aho.” Nang'hwe ūbūūka wīmīīla. 9Hūna ū Yesu ūbawīla gīkī, “Gūyū mhayo namubūje, a ha sabato īzunīlīgije kūbeeja yawiza, nūūlū kūbeeja yabūbi? Kūpīja būpanga, nūūlū kūbūlaga?” 10Hūna ūyūbalola lola pye a bose ūmo baalī bampīndīlīgije; wanoga ūng'wīla ū munhū ng'wenūyo gīkī, “Gūgoloolage ū nkono gwako.” Ng'hana wīta chene, haho na haho ū nkono gakwe gūpīla. 11Alīyo a bene būpelana no, bandya kūlomana ūmo balang'wītīle ū Yesu.
Batūng'wa ikūmi na babīlī kūsolwa
Mat 10:1-4; Mko 3:13-19
12Ū mu shikū jenījo, līkabiza ho ikanza ilebe, ū Yesu ūja mu lūgūlū ūūkakeyula akūnombaga Mulungu. 13Aho wela ūbitana abo banondeelaga, ūsolanhya ikūmi na babīlī kwīngīīla mubo, ūbitana batūng'wa. 14Baalī, Simoni, ūyo akang'witana Petelo, na Andulea ng'wanong'wawe, Yakobo na Yohana, Filipo na Batolomayo; 15Matayo na Tomaso, Yakobo ng'wana Alifayo, na Simoni witanagwa Zelote. 16Na Yuda ng'wana Yakobo; hamò na Yuda Isikaliote, ūyo akabiza nodeeji.
Kūpījiwa kwa basaatu bingī
Mat 4:23-25
17Hūna wika nabo ūja ha mbūga halenganīzu, ūūkīmīīla henaho hamò n'ibita itaale lya bahemba bakwe. Gibilingīla ho na mabita mataale ga banhū kūfuma hose hose ū mu Būyudaya, nī Yelusalemu; na bangī bafumaga mhandī ja kū ng'hilimva ya nyanza, mu sī ja Tulo na Sidoni. 18Bizaga kūndegeleka na kūpījiwa būsaatu wabo; na a babo bakoyiagwa masamva, bakayūpīla. 19Pye a bose bakoobaga kūnkuumya, nguno bomfumaga būdūla bo kūpīja.
Abo balī na lubango
Mat 5:1-12
20Hūna ūbūūcha a miso gakwe ūbalola a bahemba bakwe, ūbawīla gīkī, “Mulī na lubango a bing'we, abo mulī bahabī, nguno ū būtemi bo ng'wa Mulungu būlī wing'we. 21Mulī na lubango abo mutuubile ī haha, nguno mukwigūta. Mulī na lubango abo mukūlīlaga ī haha, nguno mukūyega. 22Mulī na lubango a bing'we ūlū bayūmukolwa a banhū na kūmukīndīka, nūūlū kūmusondagūla na kūlīsūkīlīja ī lina ling'we gīkī lyabūbi kūlwa nguno ya Ng'wana wa Munhū. 23Ū mu lūshikū lwa kwītīlwa gīko, yegagi na musangabale; managi gīkī ī mheela ying'we īlī nhaale ū ng'wigūlū, nguno na a basaabo babīītīlaga īlī gīko a bahangi.”
Abo balī mu kwihīga
24“Alīyo mulī mu kwihīga, a bing'we a basabi, nguno mulī nasho ī sha kūmulūngūja. 25Mulī mu kwihīga abo mulī nasho ī sha kūng'wigela ī haha, nguno mukūtuuba. Mulī mu kwihīga abo mukūsekaga ī haha, nguno mukūpīnīhala na kūlīla! 26Mulī mu kwihīga, ūlū bayūmuhaya chiza pye a banhū, nguno na a basaabo babīītīlaga gīko a bahangi a balomolomo.”
Shiigelile kūbatogwa a banishi
Mat 5:38-48; 7:12a
27“Alīyo nalīmuwīla a bing'we abo mulī bigwi, batogagwi a banishi bing'we; ng'ūbīītīla yawiza abo bamukolilwe. 28Abo bakūmuzumaga ng'ūbalombela lubango, na a babo bakūmusondagūlaga ng'ūbalombela. 29Ū wa kūkūpaala ipī kū lūsaya ngalūkījage nī lipandī ī līngī; nū yūyo ūkūtaaja ng'hanjo yako ūtizūnemeja nī lishati. 30Būlī ng'wene ūyo ūkūlomba shikolo ng'winhage, nūūlū munhū ūsola shikolo shako ūtizūnomba akūshokeje. 31Ūmo mutogelilwe bayūng'wītīla a banhū, na a bing'we bīītīlagi gīko. 32Ī gīsī mukūlūmbīlījiwa ginehe ūlū muyūgelela kūbatogwa dūhū abo bamutogilwe a bing'we? Nguno na a ba shibi nabo babatogilwe abo babatogilwe a boi dūhū! 33Nūūlū hangī ūlū ng'ūgelela kūbīītīla yawiza abo bakang'wītīlaga yawiza dūhū a bing'we, numho mukūlūmbīlījiwa ginehe? Nguno na a ba shibi nabo bakīītaga gīko! 34Nūūlū muyūgelela kūbinha a balandi abo mulī na kwisagīlwa gīkī bakūmushokeja, numho mukūlūmbīlījiwa ginehe? Īkī na a ba shibi nabo bakinhaga balī mu kwisagīlwa gīkī bakūshokejiwa kūlenganīla nū mumo būlī ū winhi wabo! 35Alīyo a bing'we batogagwi a banishi bing'we, hangī ng'ūbabeegeja yawiza. Na bizagi binhi abo batī ba kwikala bisagīlagwa solobo, ū mu gīko ī linong'ho ling'we līkūbiza itaale. Hūna mukūbiza baana bakwe ūyo alī higūlya no, nguno ū wei alī na shigongo kū banhū bose; abo batalūmbaga na a babūbi.” 36Bizagi na shigongo, gīt'ūmo Sīng'we alī na shigongo.
Kwihīga kwa kūlamula banhū
Mat 7:1-5
37“Mutabalamulage a biching'wi, ning'we mutūlamulwa, mutasolage banhū būbi, ning'we mutūsolwa būbi; lekejagi ning'we mukūlekejiwa. 38Inhagi, ning'we mukwinhwa; bakūng'winha ngelekelo yawiza, yokalile yūtindagīlwa yidīkīla na kwandīkīla. Nguno ī ngelekelo īyo mukūtūmamīlaga kūgelekela bangī, h'īyo īkūtūmamīlwa kūmugelekela na a bing'we.” 39Ūbawīla hangī lūsumo gīkī, “Ū mboku wadūla kūntongeela ginehe ū mboku ng'wiye? Angū, batūgwīla ng'wichongo pyī būbīlī wabo? 40Ū ng'hemba atūdūla kūbiza higūlya ya nangi, alīyo būlī ng'wene ūlū ūmala ū būlangwa akalenganīlaga nū nangi wakwe. 41Nibūlī ūkūnojaga ng'wiyo kasasala ka kapalala ako kalī mu liso lyakwe, alīyo ū ngamba ūyo gūlīmo ū mu liso lyako ū bebe ūtūgūlonjaga? 42Ūkūdūla ginehe ū kūng'wīla ū ndūgūyo gīkī, ‘Bebe ong'wise, alilembeelaga nakwīngīje kasasala ka kapalala, kalīmo ū mu liso lyako,’ alīyo ū mu liso lyako ū bebe gūlīmo ngamba ūyo ūtūgūbonaga? Bebe ng'wibeeleja, gwīnjage tame ū ngamba ūyo gūlīmo ū mu liso lyako, hū ūdūle ū kūbona chiza, ūng'wīngīje nū ng'wiyo a kasasala ka kapalala ako kalī mu liso lyakwe!”
Kūgūmana ntī ūmo gūlī
Mat 7:15-20; 12:33-37
43“Nguno gūtīho ntī gwawiza ūyo gūkatwajaga matwajo gabūbi; hangī gūtīho ntī gwabūbi ūyo gūkatwajaga matwajo gawiza. 44Būlī ntī gūkamanīlagwa kū matwajo gago; nguno a banhū batayobaga shisuumo sha ntini kwīngīīla mu malūla; nūūlū batayobaga mizabibu kwīngīīla mu magwata! 45Ū munhū wawiza, akafunyaga shikolo shawiza kwīnga ū mu shikolo shawiza īsho abīkile mu moyo gokwe. Nū wa malofu akafunyaga sha malofu kwīnga ū mu sha malofu īsho abīkile; nguno ū nomo go ng'wa munhū gūkahayaga kwīngīīla mu yose īyo yokalile mu moyo gokwe.”
Bazengi babīlī
Mat 7:24-27
46“Nibūlī mukūnitanaga Seeba, Seeba, alīyo mutītaga īyo nakwīlangaga? 47Nakūng'oolekeja ūmo alī būlī ng'wene ūyo akwizaga kūlī nene wadegeleka īyo nakwīlangaga, hūna wīshikīlīja. 48Alī gītī nzengibo numba ūyo akandya ūsīmba tame ūshimya, hūna ūgūtūūla ū nsingi gwayo h'iwe. Na lūūlū nūūlū aho yahūmīīlwa ihūūma ī numba yenīyo, ītatinginile. Nguno yalī īzengilwe chiza. 49Alīyo ū wa kwigwa hūna ūleka ū kwīta, ū ng'wene atikīlile na munhū ūyo akazenga numba yakwe ha sī, ūbiza atīsīmbīlile nsingi gose gose. Aho yahūmīīlwa na mihūūmo ya minzī, yūgwa haho na haho; a kagwīle kayo ī numba yenīyo kakabiza kabūbi no!”
Currently Selected:
Luka 6: SUKBI15
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Sukuma Bible © Bible Society of Tanzania, 2019.