Zɛnɛse 24
24
Aise a nɛniî kula
1Eberaɣɛ̃ɛ è nâa pɔ̀lɔ kpɔ́ a ŋánaa, ǹyaŋ Yâwɛɛ è lûwa làa ma mɛni kélee su. 2Nya ƃe Eberaɣɛ̃ɛ è mò ŋɔtíi-kɛ-nuui ma, nyii kɛ̀ a ŋɔpɛ́rɛi mu-nuu pɔlɔi maa-ŋuŋ, nyii kɛ̀ gɔ̃liŋ kélee mɛi ǹyɛɛ mai, “íyee lɔ́ ŋ́wɛrɛ mu. 3Ŋa pâi íkɛ̂i í ífoo a Yâwɛɛ, nyii gáa a ŋ̀élei da ǹɔii kpɛtɛ Ɣâlai ŋɛ́i-tuɛ, a gɛɛ ífe pâi ńoŋ ŋɔnɛnîi kulâi Keena nɛyâai sáma, nyii-ŋai ŋ́gaa dísamai. 4Kɛ́lɛ ƃa pâi liî ŋálɔii su ŋánûai pɔ́ í ńoŋ Aise ŋɔnɛnî kula naa.”
5Díi-kɛ-nuui è mò ma ǹyɛɛi, “Tãi da nɛnîi fé pâi fâai a gɛɛ kwa ǹyaa kú pá ǹɔii ŋí su. Ŋa pɔ̂ri liî a íloŋ pôlu ǹɔii su í kùla naai?”
6Eberaɣɛ̃ɛ ǹyɛɛ mai, “Gáa a gɛɛ ífe lì a ńoŋ pôlu naa! 7Yâwɛɛ, nyii gáa ŋ̀elei su nyii ŋ́gûla ńâŋ ŋɔpɛ́rɛi mu é ŋ́gula ńzɔlɔ ƃó lɔii sui è lòno ḿbɔ é vóo a gɛɛ a pâi ǹɔii ŋí tɛɛ̂i ŋásuui pɔ́i, ǹyaa ƃe pâi ŋɔkélai tɛɛ̂i ítuɛ, ǹyaŋ ƃa pâi nɛnî kulâi naa ńoŋ mɛni ma. 8Kɛ́lɛ nɛnîi à wàla fáa a gɛɛ ka ǹyaa ká pá, gɛ̀ ní ŋáfoo-wooi ŋí fé pâi ísonîi.” 9Nya ƃe Eberaɣɛ̃ɛ ŋɔtíi-kɛ-nuui è ǹyée lɔ̂ Eberaɣɛ̃ɛ wɛ́rɛ mu é vóo ma mɛnii ŋí mɛni ma.
10Nya ƃe ŋɔtíi-kɛ-nuui è m̀ɛi-nuui ŋɔsoo-fáleŋ buu sîɣe é lí a dîa. M̀ɛi-nuui è sama-sãa támaa tɛ̀ɛ bɔ́. Nya ƃe è mu sìɣe é lí Mɛsopotemia, Neɔ taa-leei su. 11Nya ƃe è zoo-faleŋ-ŋai kɛ̀ dí pɛ́lɛ ǹya-loai lá daai kɔlɛ a ɣele-wulii. È kɛ̀ a nɛyâa díya kɔɔ tãi. 12È mò ǹyɛɛi, “Yâwɛɛ, yái íkaa a ḿɛi-nuui Eberaɣɛ̃ɛ ŋɔɣâlai, ŋá ífɛli í kɛ́ ŋ́gɔlɛ sâa, í íwɛli-kɛ́-maai lɛ́ ḿɛi-nuui Eberaɣɛ̃ɛ ma. 13Ŋ́gaa tɔɔni ǹya-loai kɔlɛ, ǹyaŋ daai su-nɛyâai da pâi yá kɔɔ̂i. 14Nɛnîi nyii ŋa pâi gbera fêi a gɛɛ é yá tɛ́ɛ ḿbɔ ŋá gbelei, é mó ǹyɛɛi, ‘Íkpele, ŋá pâi máŋ yá tɛɛ̂i ísoo-fáleŋ-ŋai pɔ́i,’ tɔɔ maa nɛnîi é kɛ́ a nɛnîi nyii í nɛ̀ íyee mu-nuui Aise mɛni mai, gɛ̀ ní ŋa pâi gɔ̂lɔnii nâa a gɛɛ ƃa íwɛli-kɛ-maai lɛ́ ḿɛi-nuui ḿâ.”
15É lɛ́ɛ nɔ́ pâi kpɛɛ̂i a lónoɔɔ, Lubɛka è pà ŋɔya bɔkii kɛ́ ƃò gâraŋ ŋá. Lubɛka è kɛ̀ a Eberaɣɛ̃ɛ ǹêɣe Neɔ ŋɔnɛnîi Maka ǹóŋ-surɔ̂ŋ Bɛtuɛ ǹóŋ. 16Lubɛka è kɛ̀ a ǹɛ́lɛɛ gɛ́ ƃò a nɛnî-kpela nyii vé kɛ́ ní a surɔ̂ŋ-mɛni kɔ́lɔŋɔɔi. Nya ƃe è lì ǹyá-loai lá é ŋɔbɔ̂kii láa fɛ́ɛ a yá é pá la. 17Ebɔraɣɛ̃ɛ yée mu-nuui è lì bɔ́ a kîrɛ ǹyɛɛ mai, “Kpera yɛ̂, yá loŋ tɛɛ ḿbɔ ŋá gbele.”
18Lubɛka ǹyɛɛ mai, “Íkpele ŋánuu-namui.” Nya ƃe Lubɛka è ŋɔya bɔkii kùla gâraŋ ŋá é zóŋ ǹyée ŋá é dɛ́ɛ bɔ́ é gbele. 19Tãi è ǹyái tɛ̀ɛ la bɔ́i, è mò ma ǹyɛɛi, “Ŋá pâi pâi máŋ a yá ísoo-fáleŋ-ŋai mɛni ma é lɛ́ɛ la zu díkelee dí díkpele.” 20Nya ƃe è ŋɔbɔ̂kii su ƃò a maa félaa daa-tulɛ kpele sɛŋ-foloi su, é lí pôlu ǹya-loai lá a kîrɛ a gɛɛ é yá kúla. È yá kùla zoo-faleŋ-ŋai kélee mɛni ma. 21Nalôŋ è kɛ̀ m̀aa kpɛɛ̂i, gɛ́ mò goi-pere à kɛ̀ Yâwɛɛ a ŋɔsiai nɛ̃ɛ, kpaa máŋ ŋɔsiai fé nɛ̃ɛ ní.
22Tãi zoo-faleŋ-ŋai dí kpɛ̂ɛ la a díkpeleɛi, nalôŋ è gôo gbono sìɣe nyii ŋɔwiɛ è kɛ̀ a sɛkɛ kpura, da yée kwana kɔ̂li feerɛ nyii-ŋai díwiɛ è kɛ̀ a gôo sɛkɛ puui, é dɛ́ɛ nɛnîi pɔ́, 23ǹyɛɛ mai, “Mó mâ gbɛ̂ɛ ǹóŋ-nɛni ƃa yá? Loŋpo káa ínâŋ ŋɔpɛ́rɛi mu a gɛɛ é kúlâai kula zu?”
24Nɛnîi ǹyɛɛ mai, “Ŋ́gaa a Bɛtuɛ ǹóŋ nyii gáa a Maka ǹóŋ nyii è zɔlɔ ƃô Neɔ mai.” 25Nɛnîi è ŋɔ́nɔ mò ma ǹyɛɛi, “Taa-tulɛ kɔnɔŋ támaa káa naa da kala támaa, loŋpo káa naa máŋ a gɛɛ ka láa zu.”
26Nya ƃe nalôŋ è ŋuŋ pîlaŋ é Yâwɛɛ fɛ́li 27ǹyɛɛi, “Lûwa é kɛ́ Yâwɛɛ ma nyii gáa a ḿɛi-nuui Eberaɣɛ̃ɛ ŋɔɣâlai, nyii vé niî ŋɔwɛli-kɛ-maai da ŋɔsãa-laai kula ní ḿɛi-nuui mai. Yâwɛɛ a lí a ńyãa ḿɛi-nuui ŋɔnûai dípɛrɛi mu.”
28Nya ƃe nɛnîi è kîrɛ sìɣe é lí é mɛni-ŋai ŋí ƃó ǹee ŋɔpɛ́rɛi mu-ƃelai dîa. 29Lubɛka ŋɔsaaƃɔlɔ-surɔ̂ŋ è kɛ̀ naa, ǹáa kɛ́ ƃò a Laƃaŋ. Nya ƃe Laƃaŋ è lì a kîrɛ nalôŋ pɔ́ naa ǹya-loai lá. 30Laƃaŋ kɛ́ɛ a gbonoi da ǹyée-kwana kɔli-ŋai káa ŋɔsaaƃɔlɔ yée ma da mɛni-ŋai ŋɔsaaƃɔlɔ è mò mai, è lì nalôŋ pɔ́ naa. Ǹyaŋ nalôŋ è kɛ̀ tɔɔni zoo-faleŋ-ŋai kɔlɛ ǹya-loai lá. 31Laƃaŋ è mò ma ǹyɛɛi, “Pá ƃíai Yâwɛɛ ŋɔlûwai káa yâi. Íkaa tɔɔni daai kɔlɛ lé mɛni ma? Ŋâa bɛ́rɛi mu kpɛtɛ ímɛni ma, ŋa kwaa ma kpɛtɛ zoo-faleŋ-ŋai mɛni ma.”
32Nya ƃe nalôŋ è lɔ̀ bɛ́rɛi mu. Laƃaŋ è zoo-faleŋ-ŋai fûloŋ é kala kpâla tɛɛ nalôŋ pɔ́ da taa-tulɛ kɔnɔŋ zoo-faleŋ-ŋai mɛni ma. È yá tɛ́ɛ ƃɔ́ é gɔ́ɔ ma wáa da ǹúu kpéli-ŋai kɛ̀ bôlui. 33Dí mii-sɛŋ tɛ̀ɛ bɔ́, kɛ́lɛ è mò ǹyɛɛi, “M̀ɛnii ŋá pà lai fɛ̂ɛ ŋá mó ŋa lɛ́ɛ pâi ńaa miî.”
Laƃaŋ ǹyɛɛ mai, “M̀ɛnii ƃó.”
34Nya ƃe è mò ǹyɛɛi, “Ŋ́gaa a Eberaɣɛ̃ɛ yée mu-nuu. 35Yâwɛɛ a lûwa láa ḿɛi-nuui ŋí ma a zu kɛ́tɛ, a kɛ́ a núu kɛ́tɛ. A ƃála suu tɛɛ bɔ́ da taa-tulɛ támaa. A sɛŋ-kao támaa tɛ́ɛ bɔ́ da gôo, da yée mu-sinaa támaa, é pɛ́lɛ yée mu-nɛyaa dîa, soo-fáleŋ-ŋa da wɛlɛ-sôo-ŋa. 36Ḿɛi-nuui ŋɔnɛnîi Seera è lóŋ-surɔ̂ŋ kàa ḿɛi-nuui mî tãi è nâa pɔ̀lɔ lai. Ḿɛi-nuui a gɔ̃liŋ kélee tɛ́ɛ ǹóŋ pɔ́. 37Ḿɛi-nuui è ŋ́gɛ̂ ŋá ḿvoo ǹyɛɛi, ‘Ífe pâi ńoŋ ŋɔnɛnî kulâi Keena nɛyâai sáma nyii-ŋai ŋ́gaa dísâmai. 38Kɛ́lɛ ƃa pâi liî ŋánûai pɔ́ í ńoŋ ŋɔnɛnî kula naa.’ 39Ŋá mò ḿɛi-nuui ma ńyɛ̂ɛi, ‘Tãi da nɛnîi fé pâi fâai a gɛɛ kwa ǹyaa kú pá.’ 40Kɛ́lɛ è mò ḿâ ǹyɛɛi, ‘Yâwɛɛ nyii ŋa sîa dúɛi, a pâi ŋɔkélai tɛɛ̂i ka ǹyaa ká lí é ísiai nɛ̃ɛ. Gɛ̀ ní ƃa pâi nɛnî kulâi ŋánûai sáma da ńâŋ ŋɔpɛ́rɛi mu ńoŋ mɛni ma. 41À kɛ̀ ƃà lì ŋánûai pɔ́, da wàla nɛnî tɛ̀ɛ ípɔ, gɛ̀ ní ŋáfoo-wooi fé pâi ísonîi.’
42“Ŋá pà ǹya-loai lá sâa, ŋá mó ńyɛ̂ɛi, ‘Yâwɛɛ, yái íkaa a ḿɛi-nuui Eberaɣɛ̃ɛ ŋɔɣâlai, à kɛ̀ ƃà ŋ̀wɛ̂lii í ŋásiai nɛ̃ɛ ŋa liî mai, 43Ŋ́gaa tɔɔni ǹya-loai kɔlɛ. Nɛnîi nyii pâi yá kɔɔ̂i ŋá gberâi fé a gɛɛ é yá tɛ́ɛ ḿbɔ ŋá ŋ́gbele, 44è mó ḿâ íkpele, ŋa pâi yá tɛɛ̂i máŋ ísoo-fáleŋ-ŋai pɔ́i, tɔɔ maa nɛnii é kɛ́ a nɛnîi nyii í nɛ̀ ŋánuu-namui ǹóŋ mɛni mai.’ 45Ŋá lɛ́ɛ pâi kpɛɛ̂i a lónoɔɔ ńii su, Lubɛka è pà ŋɔya bɔkii kɛ́ ƃò gâraŋ ŋá. Nya ƃe è lì ǹya-loai lá, é yá kɔ́ɔ. Ŋá mò ma ńyɛ̂ɛi, ‘Kpera yɛ̂, yá tɛ́ɛ ḿbɔ ŋá ŋ́gbele.’ 46Nya ƃe è ŋɔya bɔkii kùla gâraŋ ŋá a maa félaa ǹyɛɛi, ‘Íkpele, ŋa pâi máŋ yá tɛɛ̂i ísoo-fáleŋ-ŋai pɔ́.’ Nya ƃe ŋá ŋ̀gbele, é yá tɛ̀ɛ zoo-faleŋ-ŋai pɔ́ máŋ. 47Ŋá marê kɛ̀ ńyɛ̂ɛi, ‘Gbɛ̂ɛ ǹóŋ-nɛni ƃa yá?’ Ǹyɛɛ ḿâi, ‘Ŋ́gaa a Bɛtuɛ ǹóŋ nyii gáa a Maka ǹóŋ, nyii è zɔlɔ ƃô Neɔ mai.’ Nya ƃe ŋá gbonoi tôo zũai. Ŋá ǹyée-kwana kɔli-ŋai tóo ǹyée ma. 48Naa pôlu ma ŋá ŋuŋ pîlaŋ ŋá Yâwɛɛ fɛ̀li, ŋá lûwa too ma, nyii gáa a ḿɛi-nuui Eberaɣɛ̃ɛ Ŋɔɣâlai, nyii tɔ̀ɔ ńduɛ é pere lɛ́lɛɛ lɛ́ ḿâ a gɛɛ ŋá ḿɛi-nuui ǹêɣe ǹóŋ-nɛnii kúla a ḿɛi-nuui ǹóŋ ŋɔnɛnîi. 49À kɛ̀ ka pâi kɛ̂i a nûa sãa-ŋa da tɔ̃yâ-ƃela ŋánuu-namui ŋɛ́i, ka mó ḿâ. Gɛ̀ ní ŋa pâi m̀ɛnii kɔ̂lɔnii ŋa pɔ̂ri gɛ̂i.”
50Nya ƃe Laƃaŋ da Bɛtuɛ dí ŋ̀óo su tòo dîyɛɛi, “M̀ɛnii è kùla Yâwɛɛ lá. Kúfa pɔ̂ri lônoi ípɔ a ǹyɔ́mɔɔ kpaa máŋ a ǹɛ́lɛɛ. 51Lubɛka káa íŋɛi-tuɛ. Ziɣe í lí la é kɛ́ a ímɛi-nuui ǹóŋ ŋɔnɛnî, yɛ̂ɛ berei Yâwɛɛ è mò lai.” 52Eberaɣɛ̃ɛ yée mu-nuui kɛ́ɛ a díwoo mɛ́nii, è ŋuŋ pîlaŋ ǹɔii ma Yâwɛɛ ŋɛ́i-tuɛ. 53Ǹyée mu-nuui è pà a káne da gôo maa ɣiri-sãa sɔ̃ɔ kpanaŋɔɔ-ŋa da seɣe-ŋa é dɛ́ɛ Lubɛka pɔ́. È sama-sãa sɔ̃ɔ kpanaŋɔɔ tɛ̀ɛ máŋ Lubɛka zaaƃɔlɔ pɔ́ da ǹee.
54Nya ƃe ǹyée mu-nuui da ǹûai kɛ̀ bôlui dí dílaa mìi dí díkpele dí nyii naa. Tãi dí dímu sìɣe la a Ŋ̀ele-wâlai, è mò ǹyɛɛi, “Ka tɔɔ ŋá lí pôlu ḿɛi-nuui pɔ́ naa.”
55Nya ƃe Lubɛka zaaƃɔlɔ da ǹee dí mò ma dîyɛɛi, “Tɔɔ nɛnîi é lɛ́ɛ pôlu a tãi kpua yɛ̂ɛ ɣele-kuu puu. Gɛ̀ ní a pɔ̂ri liî naa pôlu ma.”
56Kɛ́lɛ è mò dîa ǹyɛɛi, “Káfe ŋátãi tôo pôlu, tãi nɔ́ Yâwɛɛ a ŋásiai nɛ̃ɛ lai. Ka tɔɔ ŋá lí ŋánuu-namui pɔ́ naa.”
57Dí mò ma dîyɛɛi, “Tɔɔ kú nɛnîi tóli kú m̀arê kɛ́.” 58Nya ƃe dí Lubɛka tòli díyɛɛ mai, “Ka nalôŋ ŋí ka liî?”
Ńyɛɛ, “Kwa liî.”
59Nya ƃe dí dísaaƃɔlɔ-nɛnii Lubɛka tɛ̀ɛ da nɛnîi gùla zui, da Eberaɣɛ̃ɛ yée mu-nuui dí lí da ǹûai kɛ̀ bôlui. 60Dí lûwa tòo Lubɛka ma díyɛɛ mai,
“Kúsaaƃɔlɔ, ƃa pâi kɛ̂i a
lóŋ támaa káa-lee!
Ísuui yée a pâi tɛɛ̂i
ŋɔkpɔara-ƃelai dîa!”
61Nya ƃe Lubɛka da ǹyée mu-nɛyâai dí dímu sìɣe dí sée zoo-faleŋ-ŋai mɛi dí lɛ́ɛ nalôŋ pôlu. Nya ƃe Eberaɣɛ̃ɛ yée mu-nuui è lì a Lubɛka.
62Aise è kùla “Vúlu-laa ɣalai Nyii ŋ́gâai ŋɔya-loai” lá é pá é sée Keena lɔii kwára-pere. 63Tãi è lì la Ɣâla fɛlii gbâlaŋ ŋá a ɣele-wûlii, è ŋuŋ mû sìɣe é soo-fáleŋ-ŋa káa pâi. 64Lubɛka è ŋuŋ mû sìɣe é Aise káa, é kúla zoo-fáleŋ mɛi é pîlaŋ 65ǹyɛɛ Eberaɣɛ̃ɛ yée mu-nuui mai, “Gbɛ̂ɛ ƃa nalôŋ tí pâi gbâlaŋ ŋá kútuɛ tɔɔ̂i?”
Ǹyée mu-nuui ǹyɛɛ m̀ai, “Ḿɛi-nûui ká tí.” Nya ƃe Lubɛka è ǹúu ŋ̀ɛ́i-mɛi pɛlɛ-sɛŋ sîɣe é bɛlɛ ŋ̀ɛ́i mɛi.
66Ǹyée mu-nuui è m̀ɛnii kélee ƃò Aise ma è tɛ̀ɛ zui. 67Nya ƃe Aise è pà a Lubɛka ǹee Seera ŋɔsua kɔ̂lɔ seɣe pɛrɛi mu, é gula a ŋɔnɛnî. È kɛ̀ a ŋɔnɛnîi wɛ́liɛɛ. Ǹyaŋ Aise líi è làa ǹee saá pôlu mà.
Currently Selected:
Zɛnɛse 24: KWB
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
