LUKI 11

Ziizɛ kala‐bo boni é ʋile Gala‐felia ʋa

1Ziizɛ ɣɛni Gala felizu ŋada ta. Tei sa é woloni, ná kala dopoitiɛ te ɣila ge ɣɛni ma, “Gé maliɣii, Gala‐feli vele lɛ ga gíɛ, è ɣɛ velei Bataize‐ɣɛɛ Jɔ̃ kɛɛni la ga ná kala dopoitiɛ.” 2É ɣɛni te ma, “Wa ɣɛ na Gala felizu, a ɣɛ tea,

‘Gé ɣeea, ƃaa la yà laa‐zeigi ma,

yà masadai va,

3è gá ʋolo ɣile‐gile daa‐mii ŋɛnii ʋe

ga gela‐bo pele ɣile‐gile,

4è gá ʋaa yowũitiɛ zu ʋaa yɛ,

ƃɔvɛlaale gá ɣagi gá numai niitiɛ zu ʋaa yɛsu

gá ʋaa ɣa ɣɛ te va.

Mɛ lɛ kɛ tɛ‐ga ɔ́ wo ga gíɛ.’ ”

5Ziizɛ ɣɛni te ma, “Wo ta zɛƃɛ ɣa yá li ná siɛ‐pulu wɔ ga kpidi zaama é ɣɛ ma, ‘Bɔ̀i, kpoolo‐ʋɔɔ ƃumɛ saagɔ vɛɛ mà ga kui. 6Ƃɔvɛlaale bɔ̀ɔ nu ta ɣa é yɛga siɛ vele zu é ziitia vɛ. Tɔwɔ ŋɛni ta nɛpɛ gɛ lɛ zèea gɔ̀ kɔɔ la.’ 7Na ɣa ɣɛɛ na bɔ́i na yɛ nɔ pɛlɛi wu é ɣɛ ma, ‘Mɛ lɛ ƃoei dà. Pɛlɛi laa wulugɛ sa. Na ɣa ɣɛɛ na gá dèaitiɛ gá sa laani. Gɛ̀ lɛ zooga gɔ̀ wu ziɣi gɔ̀ ŋɛni ta nɛpɛ fe è ya.’ 8Gè bo wiɛ, é ƃe pɛ ƃalaa wu ziɣizu ɔ́ ŋɛnii ta nɛpɛ fe zéea kɛ́ɛ vele ma ga ná siɛ‐pulu, towaa wu ziɣi ŋɛnii nɛpɛ maƃala ma é fe zéea nà ƃoei velei ma dá. 9Gè bo wiɛ, a ná maa ʋeli. Wa na ɣɛɛ na, wa ná maa zɔlɔ wo. A ná maa vele ɣaa ziɛ. Wa na ɣɛɛ na, wa ná vɛtɛ. A kpogi luƃo. Wa na ɣɛɛ na, daa ɣa lao wo luo. 10Ƃɔvɛlaale nui nɛpɛ yá ná maa ʋeli towaa ná maa zɔlɔ wo, nui yá ná maa vele ɣaa ziɛ é ná vɛtɛ, nui wɔnɔ yá kpogi luƃo daa lao tuo. 11Duu keea zɛƃɛ ɣa é wo zaama nii duu ɣa feli feza ma ɛ́ lɛ fezagi ʋeea zéea, to mu é kaali leve pɔ́? 12?Ɔɔ ani yá feli na tɛɛ ŋai ma, é ŋaku ɣaali ʋe nà ya? 13?Wai mugi wo ga tuƃo‐vele‐yowũ vea, ani wa kwɛ̃ɛ na ga velei wa ŋɛni vagɔ ʋee la wo leaitiɛ ya ga faa‐nɛɛ, wo ɣeeai nii mugi é gee‐zuvɛ towa ɛ́ lɛ baa ŋinɛgi levega niitiɛ wɔ vɛ ta maa ʋeli ma?”

Ziizɛ ƃɔga Biazibɔ

14Ziizɛ ɣɛni gɔʋɛ yowũ ƃɛɛzu zunu ta wulu nii gɔʋɛi kɛɛni ga mumu. Tei gɔʋɛ yowũi ziɣini mumugi wulu é yɛpɛ, maʋai wuloni ga numaitiɛ. 15Kɛ̀ te taniga te ɣɛni tea, “Tɔ gɔʋɛ yowũa ƃɛɛzu numaa wulu ga Biazibɔ na gaa‐ƃai, nii é ga gɔʋɛ yowũitiɛ ta masagi.” 16Zɔitiɛ wɔ te ɣɛni su wɔ̃ɔsu tiɛ bo ma ga é faa ta ɣɛ é wulo Gala ta é dɛ ga seele. 17Kɛ̀ tei tɔwɔ é ɣɛni ga ta ɣi‐gaa‐ziɛi wɛ̃ɛga, é ɣɛni te ma, “Masadai nɛpɛ gaa ɣa wɛɛ su tiɛ wɔ ɣii wɔ, mamasadai ɣa wu. Pɛlɛi nɛpɛ bu vea ta ɣaa wɛɛ tiɛ wɔ ɣii wɔ, mavɛlɛi ɣa wolo. 18Ani Seeta na masadai ɣaa ɣa wɛɛ na su tiɛ wɔ ɣii wɔ, ná masadai ɣa yɛ ma ɣɛ le? Ƃɔvɛlaale wa bosu ga gà gɔʋɛ yowũ ƃɛɛzu numaa wulu ga Biazibɔ na gaa‐ƃai. 19Ani gà ɣɛ na gɔʋɛ yowũa ƃɛɛzu numaa wulu ga Biazibɔ na gaa‐ƃai, ƃɛ na gaa‐ƃaa ɣa sa wa numaitiɛ ta te ƃɛɛ la numaa wulu? Ta ɣa te ga wa ʋaa ɣaa‐leveai. 20Kɛ̀ tɔwɔ ani Gala zee ƃeɣai ɣa gè gɔʋɛ yowũa ƃɛɛzu la, a kɛ na mu Gala na masadai ziitia wo ma. 21Gaa‐ƃaa nui ɣavele ɣa ƃɛtɛ na ƃɔɔ tɛ‐tɛ ga kɔɔ‐wɔɔ zɔɔla yíɛ ná pɛlɛi maa ƃɛ, faa lɛ ɣɛɛ ga kweligi. 22Kɛ̀ nui gaa‐ƃai é leve ba yá laa lɛ na bu zée leve ba, kɔɔ‐wɔɔ zɔɔlai zée lai ma towaa kulo zéea. Na ɣa ɣɛɛ na kweligi yá kulo zéea ga gaa‐ƃaa é gaa wɛɛ. 23Nui nɛpɛ ɛ́ lɛ bà tɔ ga kɔ̀ɔ yɔ̃wɔ. Nui nɛpɛ gá tɔ gɛ́ lɛ ŋɛnii ɣaa lɛɛzu ba tɔ su ʋazasu.”

Gɔʋɛ yowũi ɣa gale na ma wulu

24Ziizɛ ɣɛni wɔnɔ tea, “Gɔʋɛ yowũ ɣaziɣi na nu wulu, towaa li yíɛ leve‐teve vɛtiɛ ziɛ lɛ nátiɛ yíɛ doowo‐bo‐su maa vele ɣaa ziɛ. Ɛ́ lɛ ɣɛni ná ta vɛtɛni, towaa ɣɛ tea, ‘Pɛlɛi nii gè wuloa bu gà wotesu gè li wulu na.’ 25Tɔwɔ yá vaa na, towaa wɛlɛ na va ná ƃalegɛi, ná maʋaa zeiyai ga sei vele. 26Tɔ sa a li na zu é gɔʋɛ yowũ lɔfela ta ƃɔnɔga vɛɛ va te luo vele yowũai é leve tɔ ɣagi va. Te lɛ sa ná te yɛ ná. Nà wɔ ka ɣɛɛ na, nui nii ta vile pulu ná ŋetea ɣaa‐ƃelagi zu ɣa yowũ é leve mamaa wũgi va.”

Tuuyiɛ ƃɔɔƃɔɔgi

27Tei Ziizɛ nii woni, ŋaza nu ta yɛni kpɔgi zu é woi lɛ ƃɔɔ é ɣɛ ma, “Tuuyiɛ ɣa nui nii ma é è mawo siɣini é è ɣa è ŋini ƃoale bá.” 28Kɛ̀ Ziizɛ ɣɛni tea, “Nui niitiɛ mugi ta Gala goi mɛni te ziɛ la ta ɣa tuuyiɛ te ma!”

Faa maa‐wɔlɔ‐wɔlɔ kalama maa ʋeliai

29Tei sa kpɔgi zu ɣɛni wɔɔlɔzu ma, Ziizɛ vɛɛni sa ga ɣɛɛ tea, “Ʋala‐wonɛɛgi nii ɣa ga tuƃo‐vele‐yowũ‐wulo ʋala‐wonɛɛga. Ta faa maa‐wɔlɔ‐wɔlɔ maa vele ɣaa ziɛzu ga é ɣɛ ga seele. Tɔwɔ tɛ lɛ faa maa‐wɔlɔ‐wɔlɔ nɛpɛ maa zɔlɔ woga é wulo Joona maʋaa maa‐wɔlɔ‐wɔlɔgi wulu. 30Velei nɔ Joona maʋai ɣɛni la ga seele Niniva veaitiɛ ʋaa ma, vele nɔ na nu ƃuse lui maʋai ɣa ɣɛɛ la ga seele ʋala‐wonɛɛgi niitiɛ ʋaa ma. 31Ŋaza nu ɣalasogi nii é ziɣini ga nu wɔwɔ yee‐su vele foloi ʋaa va towaa wu ziɣi ga ʋala‐wonɛɛgi nii ga faa‐wo gaa‐leve ʋoloi é faa vɛɛ ba. Ƃɔvɛlaale é wuloni zui mawɛ̃ɛ pele ma é va ga é Salamɔ̃ na kele‐ɣele goi mɛni. Kɛ̀ tɔwɔ ŋɛni ta ɣa vɛ gwala levegɛi Salamɔ̃ va. 32Niniva lai zu veaitiɛ ta wu ziɣi ga ʋala‐wonɛɛgi nii ga faa‐wo gaa‐leve ʋoloi te faa vɛɛ te va. Ƃɔvɛlaale ta dɛi te wulu ɣaa ʋeni ta ʋaa yowũi va Joona na Gala goo‐wogai ma. Tɔwɔ ŋɛni ta ɣa vɛ gwala levegɛi Joona va.

Nu lɔtɔi maŋada wodoai

33Ziizɛ ɣɛni tea, “Nu lɛ labo ɣaa zoga ɔ́ dɔ zuu wu ɔ́ nɔ ɣɛ ga é dɔ kpɔlɔ bu. Kɛ̀ towaa sei labo‐zei ŋɛnii ɣa kɛɛ ʋaa ma taitiɛ ta lɛ pɛlɛi wu te wɛlɛ ŋada wodoai va. 34È ɣaazu ɣɛzɛgi ɣa é ga è lɔtɔi malaboi. Ani è ɣaazu ɣɛzɛgi maʋaa za‐su ɣa wuo na, è lɔtɔi laa ɣa ʋe ga ŋada wodoa. Kɛ̀ ani maʋaa za‐su lɛ wuoni, è lɔtɔi laa ɣa ʋe ga ŋada ƃidia. 35Na ma ƃɔɔ maazu vɛtɛ ŋada wodoai é è lɔtɔi zu é mɛ lɛ ɣɛ ga ŋada ƃidia. 36Ani è lɔtɔi laa ɣa ʋe na ga ŋada wodoa, kpidi nɛpɛ gɛ lɛ maʋaa va, towaa ɣɛ ʋolozu ná wɔlɔ‐kɔlɔ ma ɣaali, è ɣɛ velei laboi maʋoloi ɣa ɣɛ ŋada wodozu la yìɛ.”

Ziizɛ Faʋilesiitiɛ ɣɛɛ‐zɔ boni ta tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ

37Tei Ziizɛ ɣɛni ƃɔɛzu, Favilesiitiɛ te ta boni ma ga te li ta tɔ te laa mi. Tɔwɔ é liini sa ga ta tɔ te laa mi. 38É wuloni ga Favilesii na ga tamaa ga tei Ziizɛ lɛ ŋɛni dɛ maa‐wuo yeke kɛɛni ɣaʋu pa tɔ teɣa ɣɛ laa miizu. 39De maliɣii ɣɛni sa ma, “Wai wo ga Favilesiitiɛ, wo lɔtɔi maʋaa wulovɛ ga kɔpui ƃɔga ŋɛni yãkai wa te wulu vele maa ziɣi, wa wɔ wo yii zu vele laa ʋegɛi ga gaa‐ƃaa ŋɛni‐wuloa numaa ya ga woia pele, ná laa ʋegɛi wɔnɔ ga tuo vele yowũ. 40?Wai ŋɛni wo litigɛi, nui é ŋɛni yãkai wuluvɛ ƃɛtɛɛ tɔ nɔ lei ɔ́ suvɛ vele ƃɛtɛ ƃalaa? 41Kɛ̀ ŋɛniitiɛ te ŋɛni yãkai zu vele a te ɣɛ ga faa‐nɛɛ. Ŋɛni pɛ maa ɣa sa a ziɣi wo ʋaa ma. 42Kɛ̀ kpalo velivɛ wo ma, wai wo ga Favilesiitiɛ! Ƃɔvɛlaale wa gulu‐wuluga ɣaa wɛɛ su puu wiɛ sei‐zu ɣile‐gile kɛ Gala bɛ ga faa‐nɛɛ. Wa wɔ wo laa wuloai tele‐bo faa zu ta wo wõi ʋai ga Gala. Maa nɛi ɣɛ wo fai niitiɛ ɣɛ. Fai zɔitiɛ wo te ɣɛɛzu nà lɛ ƃega te ɣɛɛ ʋaa ziɣi ma. 43Kpalo velivɛ wo ma, wai wo ga Favilesiitiɛ! Ƃɔvɛlaale wo wõini ga sei‐zuvɛ vɛtiɛ ná vapagɛi é leve baa pɛ ba Gala‐feli wɔtaitiɛ wu, wo wõiyai kɔnɔ ga ƃaa‐la‐ma laali‐ma dɔwɔ ƃalagitiɛ ɣa. 44Kpalo velivɛ wo ma! Toku ge zei ga wo maʋaa wulovɛ è ɣɛ kabaitiɛ nu lɛ wɛlɛzu te va, na ɣa ɣɛɛ na numaa tiɛ ziɛ te maazu, tɔwɔ tɛ lɛ kwɛ̃ɛga.”

45Tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ te ɣila ge Ziizɛ woi ɣaa woteni é ɣɛ ma, “Kala‐mɔi, yà ɣɛ na nii wosu yà ɣɛ ʋaazu gé ma ƃalaa pɛ.” 46Ziizɛ ɣɛni tea, “Kpalo velivɛ wo ma wa ƃalaa, wai wo ga tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ! Ƃɔvɛlaale wa numaa laa lɛ kasɔitiɛ wu te ziɣizu ɣa ƃaa, tɔwɔ wa ɣagi wɛ lɛ yee ƃeɣa ƃalaa ʋowũga te va ta ziɣi ʋaa zu. 47Kpalo velivɛ wo ma! Ƃɔvɛlaale wa ɣa wo Gala daa woo‐wo beaitiɛ te maɣabaitiɛ maazu losu, niitiɛ wo ɣeeani te te vaani. 48Na ma wo yee zeivɛ wo ɣeeani kɛɛ ʋai wu wo ga mazeelea. Ƃɔvɛlaale te te vaani, wa wɔ wiɛ te maɣabaitiɛ maazu lo. 49Na ma Gala na kele‐ɣelegi zu woi ɣa ƃalaa wosu ga ‘Gà Gala daa woo‐wo bea leve te wɔ vɛ é vɛɛ keelaa va. Tɔwɔ ta te taniga vaa te zɔitiɛ ƃɔɔla.’ 50Nii ɣa ɣe kɛɛ ʋaa ma Gala daa woo‐wo beaitiɛ nɛpɛgi te wũ daa viligɛi é ziɣi ƃɔɔ ŋetea lɔɔ‐zei ʋolo ma te maʋai ɣɛ ga ʋala‐wonɛɛgi niitiɛ vaa ʋaa. 51É ziɣi ƃɔɔ Eebɔ ma é loo Zɛkɛlɔiya ma nii su ƃɔnɔ woni Gala zeke‐kɛɛ vanagi ƃɔga Gala‐feli wɔtai te yɔɔzuvɛ. Ooi, gè bo wiɛ. Towaa ɣɛ ga ʋala‐wonɛɛgi niitiɛ vaa ʋaa. 52Kpalo velivɛ wo ma, wai wo ga tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ! Ƃɔvɛlaale wo kele‐ɣelegi maƃogi mayiliɣii ziɣia. Wa ɣagi wɛ lɛ lɛɛni na, wa wɔ wo ƃesa wɔnɔ niitiɛ luo te ɣɛni lɛɛ vele ɣaa ziɛzu na.” 53Tei sa Ziizɛ ziɣini na yíɛ li, tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ ƃɔga Favilesiitiɛ te ƃoeini dá ga kpaanaga, tiɛ zii wu ziɣi ga é ƃɔɛ é vile faa lamaa va. 54Te ɣɛni sa laani tuo kpɛ ga te so goo ma.

Currently Selected:

LUKI 11: DN1971

Highlight

Copy