Mateo 5
5
Jesupa ũraada ee bide bakꞌãri
(Lucas 6.20-23)
1Jesupa eperãarã chokꞌara unukꞌãri, su–akꞌɨ banaji ee bide. Ichi ome nipapataarã wãjida iru kꞌaitꞌa. 2Mãpai ichia jarateemaa beeji:
3—Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi chupɨria chedeerã. Tachi Akꞌõre kꞌawa kꞌinia pꞌanadairã, ichideerã pꞌaneedaitꞌee.
4Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi kꞌĩsia pꞌua pꞌanɨɨrã, Tachi Akꞌõrepa chupɨria kꞌawaaitꞌee perã.#5.4 Isaías 57.18; 61.2.
5Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi audua–ee pꞌanɨɨrã, atadaitꞌee perã jõmaweda Tachi Akꞌõrepa jarada ichideerãmaa teeitꞌee. #5.5 Salmos 37.11.
6Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi Tachi Akꞌõrepa jara bɨkꞌa oo kꞌinia pꞌanɨɨrã, irua kꞌaripaitꞌee perã mãga oodamerã.#5.6 Eperãpa ne–inaa kꞌo kꞌinia bɨkꞌa jarrapisia bakꞌãri mãikꞌaapa pania to kꞌinia bɨkꞌa opisia bakꞌãri, mãga pɨkꞌa mãgɨpa audú oo kꞌinia bɨ Tachi Akꞌõrepa jara bɨkꞌa. Proverbios 9.5; Isaías 55.1-2.
7Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi awaraarã chupɨria kꞌawaa pꞌanɨɨrã, Tachi Akꞌõrepa ãchi jida chupɨria kꞌawaaitꞌee perã.
8Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi tꞌãri jĩpꞌa oopataarã Tachi Akꞌõrepa kꞌinia bɨkꞌa, iru unudaitꞌee perã.#5.8 Salmos 24.3-4.
9Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ chi tꞌãri aukꞌa bɨpataarã awaraarã ome mãikꞌaapa Tachi Akꞌõre ome, mãɨrã tꞌɨ̃jaradaitꞌee perã Tachi Akꞌõre warrarã.
10Tꞌãri o–ĩa pꞌanɨ eperãarã awaraarãpa ãchi jɨrɨdakꞌãri miapidaitꞌee, Tachi Akꞌõrepa kꞌinia bɨkꞌa oopata perã. Ichia ãchi bɨitꞌee ichi jua ekꞌari ichideerã pꞌaneedamerã.
11ʼTꞌãri o–ĩa pꞌanɨ awaraarãpa parãmaa ikꞌachia jaradakꞌãri, maa–e pɨrã ne–inaa kꞌachia oodakꞌãri, maa–e pɨrã seewadakꞌãri parã ɨmɨateedaitꞌee, mɨde ijãapata perã. 12Mãga oodakꞌãri, tꞌãri o–ĩa, kꞌãiwee pꞌanéetɨ, Tachi Akꞌõre truade panadakꞌãri, irua parãmaa ne–inaa pi–ia teeitꞌee perã. Mãgá chonaarãweda Tachi Akꞌõre pedee jarapataarãmaa ne–inaa kꞌachia ichiaba oopachida.
Jesupa jarateeda Tachi Akꞌõredeerã tꞌãkꞌa pꞌanɨ mãikꞌaapa ɨ̃daa pɨkꞌa pꞌanɨ
(Marcos 9.50; Lucas 14.34-35)
13—Na pꞌekꞌau eujãdepema ijãadakꞌaa beerã–itꞌee parã tꞌã́kꞌapɨ pꞌanɨ. Kꞌawa pꞌanɨ chikꞌo warraa bɨ tꞌã ome. Mamĩda tꞌã kꞌɨyaa–edaikꞌãri, warraa–ee bɨ. ¿Sãga kꞌɨyaapii waya? Tꞌã kꞌɨyaa–ee bakꞌãri, batꞌatꞌaapata o jãde eperãarã aɨ ɨ̃rɨ tꞌɨadamerã.
14ʼIchiaba na pꞌekꞌau eujãdepema ijãadakꞌaa beerã–itꞌee parã ɨ̃daa pɨkꞌa pꞌanɨ. Pꞌuuru ee nokꞌode bɨ pꞌoyaa meradakꞌaa, pꞌãrikꞌua chi uchiterree tꞌɨmɨɨpa unupata perã. 15Ichiaba lámpara kꞌoodakꞌaa ne–inaa ekꞌari mera bɨdaitꞌee. Ma kꞌãyaara kꞌoodakꞌãri, ne–inaa ɨ̃rɨ ɨtꞌɨ́ ata bɨpata jõma te jãde pꞌanɨɨrãpa ɨ̃daa unudamerã. 16Mãga pɨkꞌa jɨrɨ́tɨ jõmaarãpa parã ɨ̃daa pɨkꞌa unudamerã. Mãgá unudakꞌãri parãpa tꞌãri pia ne–inaa pia oomaa pꞌanɨ, ɨtꞌaa tꞌɨ̃daitꞌee parã Akꞌõre Waibɨa ɨtꞌari bɨmaa.
Jesupa Moisepa pꞌãdade jarateeda
17—Kꞌĩsianáatɨ mɨ cheji Moisepa pꞌãda maa–e pɨrã Tachi Akꞌõre pedee jarapataarãpa pꞌãdapꞌedaa jõpide. Ma kꞌãyaara mɨ cheji kꞌawaapiitꞌee mãgɨ́ pedee pꞌãda kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 18Mɨa wãarata jararu. Pajã bɨ misa mãikꞌaapa na pꞌekꞌau eujã bɨ misa, apidaapa ãyaa atada–e pai ma pꞌãdadepema letra bɨɨrɨ chakꞌe apida, Tachi Akꞌõrepa ooitꞌee bɨ pꞌasarumaa. 19Mapa eperãpa Moisepa pꞌãdade jara bɨkꞌa oo–e bɨ pɨrã, ũraa abapai oo–e pɨjida, maa–e pɨrã awaraarãmaa jarateeru pɨrã ma ũraade jara bɨkꞌa oonaadamerã, mãgɨ́ apemaarã kꞌãyaara ekꞌariara baitꞌee Tachi Akꞌõre kꞌĩrapite. Jõdee eperãpa ookꞌãri ma ũraade jara bɨkꞌa mãikꞌaapa awaraarãmaa jarateekꞌãri mãga oodamerã, ichi apemaarã kꞌãyaara waibɨara baitꞌee Tachi Akꞌõre kꞌĩrapite. 20Mɨa wãarata jararu. Parãpa Tachi Akꞌõrepa jara bɨkꞌa pipɨara ooda–e pɨrã Moisepa pꞌãda jarateepataarãpa oopataadai kꞌãyaara mãikꞌaapa fariseorãpa oopataadai kꞌãyaara, Tachi Akꞌõredeerã pꞌanada–e pai.
Jesupa kꞌĩrau pꞌanɨɨrãde jarateeda
(Lucas 12.57-59)
21—Parãpa ũridooda pãchi chonaarãpa ũraapatapꞌedaa:
‘Eperã peenaadapáde apachida, eperã peeru pɨrã, awaraarãpa charraarãmaa ateedaitꞌee perã.’ (Éxodo 20.13)
22Mamĩda mɨata jara bɨ: Apida ichi aukꞌaa ome kꞌĩraudaru pɨrã, ma kꞌĩrau bɨ charraarãmaa ateedaitꞌee. Ichiaba apidaapa ichi aukꞌaamaa ikꞌachia jararu pɨrã, ma pedee jarada kꞌaurepa Junta Supremadee ateedaitꞌee. Ma awara apidaapa ichi aukꞌaamaa jararu pɨrã: “¡Netuara!” ma pedee kꞌachia jaradapa atuaitꞌee tokꞌarradee.
23ʼMaperã parãdepemapa primisia Tachi Akꞌõre altarde ateekꞌãri, kꞌirãparu pɨrã pɨchi aukꞌaapa nepɨra iru bɨ pɨ ome, 24ma primisia altar kꞌĩrapite atabëipia bɨ. Mãpai wãipia bɨ tꞌãri aukꞌa bɨde pɨchi aukꞌaa ome. Maapꞌeda waya chei altarmaa ma primisia teede Tachi Akꞌõremaa.
25ʼEperã nepɨra iru bɨ pɨrã pɨ ome mãikꞌaapa pɨ charramaa atee kꞌinia bɨ pɨrã, wãi naaweda tꞌãri pia pedeeipia bɨ iru ome tꞌãri aukꞌa bɨdaitꞌee. Maa–e pɨrã charra kꞌĩrapite panadakꞌãri, mãgɨpa pɨ ata bɨi jɨ̃apataarã juade carcelde tꞌɨ nɨ̃bɨnadamerã. 26Mɨa wãarata jararu. Mamãikꞌaapa uchia–e pai pꞌaratꞌa jõmaweda pꞌaa–emaa.
Jesupa jarateeda miakꞌãi pꞌanɨɨrã awaraarã ome kꞌãidaikꞌaraa bɨ
27—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatapꞌedaa:
‘Miakꞌãi pꞌanɨɨrã awaraarã ome kꞌãinaadapáde apachida.’ (Éxodo 20.14)
28Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa wẽra unukꞌãri, kꞌĩsiaru pɨrã aɨ ome kꞌãiitꞌee, mãgɨ́ pꞌekꞌau ooji ma wẽra ome, ichi tꞌãridepai ooji mĩda.
29ʼMaperã pɨ tau juaraarepema ne–inaa unuda kꞌaurepa pɨ kꞌachiade baairu pɨrã, piara bakꞌaji ma tau ẽtꞌatꞌaamerã mãikꞌaapa tꞌɨmɨ́ batꞌatꞌaamerã, ma kꞌaurepa kꞌachiade baai kꞌãyaara. 30Ichiaba pɨ jua juaraarepemapa ne–inaa ooda kꞌaurepa pɨ kꞌachiade baairu pɨrã, piara bakꞌaji ma jua tꞌɨapꞌetꞌaamerã mãikꞌaapa tꞌɨmɨ́ batꞌatꞌaamerã, kꞌachiade baai kꞌãyaara ma kꞌaurepa. Piara bɨ pɨchi kꞌapꞌɨadepema ne–inaa atuamerã, kꞌapꞌɨa jõmaweda atuai kꞌãyaara tokꞌarradee.
Jesupa jarateeda wẽra amaadaitꞌee kꞌĩsia pꞌanɨɨrãde
(Mateo 19.9; Marcos 10.11-12; Lucas 16.18)
31—Ichiaba naawedapemaarãpa ũraapachida:
‘Wẽra amaatꞌaakꞌãri, mia amaada kꞌartꞌa irumaa pꞌã teeipia bɨ.’ #5.31 Mt 19.7; Mr 10.4. (Deuteronomio 24.1-4)
32Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa ichi wẽra amaatꞌaaru pɨrã, chi wẽra awaraa ome kꞌãi–ee badata, ma wẽramaa pꞌekꞌau oopii, kꞌãidarii perã awaraa ɨmɨkꞌĩra ome. Ma awara eperãpa wẽra amaatꞌaada ataru pɨrã ichi wẽra pamerã, ma eperãpa pꞌekꞌau oomaa bɨ awaraa wẽra ome Tachi Akꞌõre kꞌĩrapite.
Jesupa ne–inaa kꞌĩrapite juraapataarãde jarateeda
33—Ichiaba ũridooda parã chonaarãpa ũraapatapꞌedaa:
‘Ichita oodapáde apachida, parãpa juraadapꞌedaakꞌa Tachi Akꞌõre kꞌĩrapite.’ (Números 30.2)
34Mamĩda mɨata jara bɨ: juraanáatɨ ne–inaa apida kꞌĩrapite awaraarãpa parã pedee ijãadamerã. Juraanáatɨ Tachi Akꞌõre trua kꞌĩrapite, iru mama su–akꞌɨ bapari perã. 35Ichiaba juraanáatɨ na pꞌekꞌau eujã kꞌĩrapite, Tachi Akꞌõrepa na pꞌekꞌau eujã ooda perã. Ichiaba juraanáatɨ Jerusalén kꞌĩrapite, Jerusalén Tachi Akꞌõre, Tachi Rey Waibɨa pꞌuuru perã. 36Ma awara juraanáatɨ pãchi poro kꞌĩrapite, parãpa puda kꞌãu apida pꞌãimaapida–e pai perã maa–e pɨrã tꞌorroopida–e pai perã. 37Mãgá ne–inaa kꞌĩrapite juraadakꞌãri awaraarãpa ma pedee ijãadamerã, ne–inaa kꞌachia oomaa pꞌanɨ. Parãpa ne–inaa oodaitꞌee pakꞌãri, jaradaipia bɨ: “Ooitꞌeeda” adaipia bɨ. Jõdee ne–inaa ooda–e paitꞌee pakꞌãri, jaradaipia bɨ: “Oo–eda” adaipia bɨ.
Jesupa kꞌĩra jõ–ee pꞌanɨɨrãde jarateeda
(Lucas 6.29-30)
38—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatapꞌedaa:
‘Sĩdapa eperã tau ãriru pɨrã, chi sĩda tau aukꞌa jĩatꞌaadapáde apachida; ichiaba sĩdapa kꞌida kꞌõradaru pɨrã, chi sĩda kꞌida aukꞌa kꞌõratꞌaadapáde ajida.’ (Éxodo 21.24)
39Mamĩda mɨata jara bɨ: Awaraapa pɨmaa ne–inaa kꞌachia ooru pɨrã, kꞌĩra jõ–ee banáaji mãgɨ́ ome. Ma kꞌãyaara pɨchi kꞌĩra tarramaa sĩru pɨrã, tꞌãri pia chi apema kꞌĩra tarra akꞌɨpíji, aukꞌa sĩmerã. 40Ichiaba nepɨrade bɨde awaraapa pɨchi camisa jãri ataru pɨrã, tꞌãri pia téeji pɨchi ɨ̃rɨpema pꞌaru jida. 41Ichiaba tachi poro waibɨapa ne–inaa chɨkꞌɨa uapiru pɨrã kilometro aba, tꞌãri pia atéeji kilometro omé. 42Ma awara apidaapa pɨmaa ne–inaa iidiruta pɨrã, téeji mãikꞌaapa wãakꞌanáaji ne–inaa presta kꞌinia pꞌanadakꞌãri.
Jesupa jarateeda kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarãde
(Lucas 6.27-28, 32-36)
43—Ichiaba ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatapꞌedaa:
‘Awaraarã kꞌinia iru baparíiji (Levítico 19.18)
mãikꞌaapa pɨ kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã kꞌĩra unuamaa iru baparíiji.’ (Salmos 139.21-22)
44Mamĩda mɨata jara bɨ: Parã kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã kꞌinia iru pꞌanapatáatɨ mãikꞌaapa eperãarãpa parã jɨrɨdakꞌãri ne–inaa kꞌachia oodaitꞌee, ɨtꞌaa tꞌɨ̃patáatɨ ãra pari. 45Mãga ooruta pɨrã, pãchi ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa warrarã pꞌanadaitꞌee. Irua akꞌõrejĩru jẽrapipari jõmaarã ɨ̃rɨ; pia beerã ɨ̃rɨ, kꞌachia beerã ɨ̃rɨ paara. Ma awara irua kꞌoi chepipari ichi ũraade jara bɨkꞌa oopataarãmaa, ichi ũraade jara bɨkꞌa ooamaa pꞌanapataarãmaa paara. 46Parãpa kꞌinia iru pꞌanɨ pɨrã pãchi kꞌinia iru pꞌanapataarã aupai, ¿kꞌãare–itꞌee Tachi Akꞌõrepa parã pia akꞌɨima? Romadepemaarã rey–itꞌee impuesto#5.46 Impuesto jara kꞌinia bɨ pꞌaratꞌa tachi poro waibɨarãpa pꞌaapipata ãchi jua ekꞌari pꞌanɨɨrãmaa. pꞌepataarãpa paara kꞌinia iru pꞌanɨ ãchi kꞌinia iru pꞌanɨɨrã. 47Ma awara parãpa pãchi aukꞌaarã aupai auteebairuta pɨrã, ¿ne–inaa pipɨara oomaa pꞌanɨkꞌã? Ijãadakꞌaa beerãpa paara ãchi aukꞌaarã auteebaipata. 48Mãgá eperãarã jĩpꞌaarãkꞌa pꞌanadai kꞌãyaara, tꞌãri pia pꞌanapatáatɨ ne–inaa kꞌachia ooda–ee, pãchi ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa baparikꞌa.
Currently Selected:
Mateo 5: sjaB
Highlight
Share
Copy
![None](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fimageproxy.youversionapi.com%2F58%2Fhttps%3A%2F%2Fweb-assets.youversion.com%2Fapp-icons%2Fen.png&w=128&q=75)
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
©2005, 2010, 2015 Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.