Audio recordings courtesy of KBRW radio, Barrow, Alaska.

North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT © American Bible Society. All rights reserved.  Bible text from the North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org).

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat (North Slope Iñupiaq Bible) © American Bible Society. All rights reserved. Bible text from the North Slope Iñupiaq Bible is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by the copyright holder: American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org)

Tautukługich iñusalaich, Jesus mayuŋaruq iġġimun, aasii aquvinman iḷitchitquraŋisa ullaŋagaat. Aasii ilaan iḷisautirraqsiŋagai, uqaqłuni,


Quviasuglich tamatkua iḷisimaruat piqaqtuksrautilaamiŋnik God-im ikayuutaanik,
qanuq ilaisa pigigaich God-im umialgutiŋi.
Quviasuglich tamatkua isumaaqpaktuat,
qanuq God-im quviasaaġniaġai.
Quviasuglich piuniaŋitchuat,
qanuq ilaisa kiŋuvaaġiniaġaat God-im unniqsuqłiisaa.
Quviasuglich tamatkua kipiġniuġutiqałhaaqtuat pisukługich God-im pitqutiŋi,
qanuq God-im ikayuġniaġai.
Quviasuglich nagliktauruat,
qanuq God-im nagliktuġniaġmigai.
Quviasuglich salummaqtauruat piḷuutipayaamiñ,
qanuq tautugniaġaat God.
Quviasuglich atisipkaiñiaqtuaguruat iñuŋnik,
qanuq God-im taiñiaġai miqłiqtumiñik.
Quviasuglich tamatkua nagliksaaqtitauruat God-im pitqutiŋi pisukługich,
qanuq pigigaich God-im umialgutiŋi.
Quviasugitchi iñuich uqamaqłuktautigaluaqpasi nagliksaaqtitkaluaqpasiḷu suli nivlialutiŋ qanusipayaanik pigiitchuanik ilivsigun saglutigilusi pisigilugu maliġuaqtauniqsi uvamnun. Quviasupiaġataġitchi, qanuq aŋiruq akiḷiusiaksraqsi qiḷaŋmi, tainnaptauq iñuich nagliksaaqtinŋammigaich uqaqtiŋi God-im sivuvsiññi iñuuŋaruat.


Ilivsi iḷitchitqurat taġiutun ittusi nunam iñuŋiñun. Taġiuq taġiuġniiġumi, qanuġluni taġiuġniḷitqigñiaqpa? Taġiuġniiqami, anniqsuutauŋaiqsuq supayaamun aglaan naavillugu aasii iñuich tunmalugilugu.
Ilivsi iḷitchitqurat qaummatitun ittusi nunam iñuŋiñun. Iniqpak ittuaq qimiqqam qaaŋani tautuŋiññaġumiñaitchuq. Naaggaunnii iñuich ikitchikamiŋ nannimik iḷiḷaitkaat utkusium ataanun, aglaan naniqaġviŋmun, qaummatautquvlugu iñuŋnun iglumi. Tainnatulli qaummatitun qaummaġigitchi nakuurualiqilusi, iñuich tautukkumagaich nakuurualiqiasi aasii nanġaġlugu Aapari qiḷaŋmiittuaq.

Isumanasi qaiŋanasugaluŋa asivaġiaġlugich pitqurat qaisauruat Moses-kun, iḷisaurrutiŋiḷḷu uqaqtiŋisa God-im. Qaiŋaitchuŋa asivaġiaġlugich, aglaan taŋŋiġiaqługich. Qanuq iḷumun uqallautigivsi, qiḷaglu nunalu piiŋaiñŋaagnik, atausiuraqunnii God-im pitquraŋiñi naumaŋiññiqsrakkaluaq unnii piiġumiñaitchuq iluqaisa pitqurat taŋŋiġataqtillugich. Kiñapayaaq tavra kamaksriŋitkumi atausiuramikunnii kamanaiññiqsraŋannik makua pitqurat aasii iḷisautiaqsiḷugich iñuich tainnali pitqulugich, kamanaiññiqsrauniaqtuq atanniqsimaviani Taavruma qiḷaŋmiittuam. Aglaan iñuk kamaksriruaq pitquranik iḷisaurrutigivlugiḷḷu, kamanaġniqsrauruq atanniqsimaviani Taavruma qiḷaŋmiittuam. Qanuq uqallautigivsi, Iñuuniaġusiqsi nalaunŋaruakun nakuułhaaŋitpan iñuuniaġusianniñ iḷisaurrit pitquranik Pharisees-lu, suuramikunnii isiġumiñaitchusi atanniqsimavianun Taavruma qiḷaŋmiittuam.

Tusaaŋarusi uqausiusiaŋannik taipkua iñuich inna, Iñuaġnak. Kiñaliqaa iñuaġniġumi anayasaaġniaqtuq isivġiqsauniġmun. Aglaalli uvaŋa uqallautigivsi uumiŋa. Iñupayaaq qinnaurriruaq aniqanmiñik anayasaaġniaqtuq isivġiqsauniġmun. Kialiqaa uqamaqłuutigumiuŋ aniqatini, anayasaaġniaqtuq isivġiqsauniġmun ataniġnaqusiraqtuaniñ. Kiñaliqaasuli uqallaurrigumi inna, Ilivich isumalluaġiitchuatiin, ilaa anayasaaġniaqtuq nagliksaaġviŋmugniksramun igniġmun. Tavraasii aitchuiyumaagaqsiguvsi God-mun aitchuutivsiññik ikipkaiviŋmi, aasii tavrani itqaiḷusi aniqatiksi sunŋutiqaqtilaaŋanik ilivsiññun, qimaksigik tavruŋa aitchuutisi sivuġaanun ikipkaivium, aasii aullaġlusi, iḷauraaliuqqaaġitchi aniqativsiññun, aasii qaiḷusi aitchuutigiyaqtuġlugu aitchuutiksi.
Atisiqatigisigik pasirisi qilamik, uqaqsitaaġviŋmullavsi, iḷaanni pasirivsi aitchuutigiviaġaasi isivġiqsimun, aasiiḷi isivġiqsim tigutaaqtitchirimun, aasii isiqtaulusi tigutaaġviŋmun. Iḷumun uqallautigivsi, aniyumiñaipiaqtusi suuramikunnii akiḷiiganiqqaaŋaunnasi.

Tusaaŋarusi uqautauŋaruamik inna, Allatuġnak. Aglaalli uqallautigivsi, iñupayaaq qiñiqtuaq aġnamun ikł̣igivlugu, allatuaniktuq isumamiñi. Taliqpium irivsi piḷuksipkaqpasi, iñuusitchi ilivsiññik iraiġḷusi iksiruatun irivsiññik. Iłuałhaaġayaqtuq iraitkuvsiunnii aasii iñuulusi nalaunŋaruakun, timisi suġġaiḷḷugich igitauniġmiñ nagliksaaġviŋmun. Suli taliqpium argavsi piḷuksipkaqpasi, iñuusitchi ilivsiññik taliqpivsiññik argaiġḷusi iksiruatun argavsiññik. Iłuałhaaġayaqtuq ilivsiññun argaiḷḷusiunnii iñuuguvsi nalaunŋaruakun, timisi suġġaiḷḷugich nagliksaaġviŋmuktitauniġmiñ.


Uqaluuŋammiuqsuli, Kialiqaa avitkumiuŋ nuliani, qaitchiḷiuŋ makpiġaanik aglagluni nalupqinaiġutinik avinnikun. Tavrali uqallautigivsi, kialiqaa avitkumiuŋ nuliani, allatuŋaitkaluaqtillugu, taamna avittuaq pasirauruq allatuqtitchirualiḷugu uiñitqikpan nuliani. Aasiisuli aŋun nuliaqtuaq avitauŋaruamik allatuġmiuq.

Tusaaŋammiusi uqausiusiaŋannik taipkua iñuich inna, Aŋiuqsiñak unniqsuqłiisignik kimulliqaa sivuġaani Atanġum, aglaan taŋŋiġuŋ unniqsuqłiisigiŋakkan. Aasiiḷi uqallautigivsi, Unniqsuqłiiguvsi ukpiġnaqsiḷiġniatagnagu atuġlusi suaŋaruanik uqaluŋnik. Atuġnagu qiḷak uqaluvsiññi, qanuq God umialguruq tavrani. Atuġnagu nuna uqaluvsiññi qanuq God-im isigagmiñun tunŋavigimmatun itkaa, naaggaunnii Jerusalem qanuq kamanaqtuam umialgum iniqpagigaa. Suli unniqsuqłiiguvsi ukpiġnaqsiḷiġniatagnagu atuġlugu niaquqsi uqaluvsiññi, qanuq atausiqunnii nuyaq qatiqsipkaġumiñaitkiksi naagga maŋaqsipkaġlugu. Tavraasii unniqsuqłiiguvsi aŋiġnił̣hiñauli iḷagaluaġnagu allamik uqaluŋmik, naaggaaġnił̣hiñauluniḷu qanuq supayaam uqaluum iḷḷatauruam taapkuŋnuŋa piḷuksipkaqpiaġaasi.


Tusaaŋagiksi uqallautauŋaruaq, Iri akisautiqaġli irimik, kiguttauq kigunmik. Aasiiḷi uqallautigivsi, Akisaqtuġviginagu iñuum pimaqłukpasi. Aglaan kialiqaa iqsraaviñaqpasi taliqpivsigun, mannisiuŋ igḷuanik. Aasiisuli kialiqaa pitqurriqutilusi uqaqsitaaġviŋmi akiḷiipkaqsaqpasi qaliġuuravsiññik, quppiġaaqsiḷu piḷiuŋ. Suli aŋuyaktim nunuriḷusi saagaqtitpasi nanmagmiñik atautchisun mile-tun, nanmaksigik malġuktun mile-luuġutiktun. Aitchuqsiuŋ iñuk piatchiaqtuaq ilivsiññiñ, suli itigaurraqtinnagu iñuk attaqsiruaq ilivsiññiñ.


Tusaaŋarusi uqallautauŋaruamik, Piviuttaġiyumagiksi siḷalliqsi aasii uumigilugu akiḷḷiḷiqsuqtiksi. Aglaalli uqallautigivsi, piviuttaġisigik akiḷḷiḷiqsuqtisi suli aŋaiyyutilugich tamatkua nagliksaaqtitchiruat ilivsiññik, ilivsi miqłiqtuġiyumagaasi Aapavsi qiḷaŋmiittuam, qanuq siqiñini nuipkallagaa pigiitchuanullu nakuuruanullu, suli sialuguqtiłługu nalaunŋaruanun nalaunŋaŋitchuanullu. Qanuq piviuttaġiguvsigik tamatkua piviuttaġirisi, summan niġiukpisi God-mun akiḷiġñiaġasugalusi? Tainnaptauq tax-iñik katitchirit pisuummiut. Paġlaguvsigik kisiisa aniqatiisi, allauruamik pivisi allaniñ? Tainnatuttauq Jew-guŋitchuat pisuummiut. Tavraasii nalaunŋapiaqtuksraurusi, Aapavsisun qiḷaŋmi nalaunŋapiaqtuatun.

Listen to Matthew 5