መጽሃፍ ማንበብናሙና

መጽሐፍ ቅዱስን በተለያዩ ዐውደ-ጽሑፉ መረዳት

በዛሬው ጊዜ ያሉ ክርስቲያኖች በጊዜ፣ በታሪክ፣ በባሕልና በቋንቋ ከመጀመሪያዎቹ የአምላክ ቃል ሰሚዎችና አንባቢዎች የተለዩ ናቸው። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የተመዘገቡት ጽሑፎችና ክንውኖች ለብዙ መቶ ዓመታት የቆዩ ሲሆን የመጨረሻዎቹ ቃላት ከተጻፉ ከ2000 ዓመታት በላይ አልፈዋል። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ዓለም በከፍተኛ ሁኔታ ተለውጧል፣ እናም መጽሐፍ ቅዱስ በተጻፈበት ጊዜ እንደነበረው ስለ ዓለም በቂ መረጃ ይጎድለናል።

በዚህ ምክንያት፣ መጽሐፍ ቅዱስን አንስተን እንደ ዛሬው ጋዜጣ ማንበብ አንችልም ምክንያቱም እሱ ከሕይወታችን በላይ የሆኑ ክስተቶችን ያካትታል። የመጽሐፍ ቅዱስ ጸሐፊዎችን የተለያዩ አውዶች እንድናውቅና እንድንረዳ የሚያስፈልገን ይህ ነው። የእነርሱን አውድ መረዳታችን ከመጀመሪያዎቹ የመጽሐፍ ቅዱስ ጸሐፊዎችና አንባቢዎች የሚለየንን የጊዜ፣ የታሪክ፣ የባህልና የቋንቋ ክፍተቶችን እንድናልፍ ያስችለናል።

ለምሳሌ፣ በኢሳይያስ 6:1 ላይ ነቢዩ ኢሳይያስ ‘ንጉሥ ዖዝያን በሞተበት ዓመት’ የይሖዋን ራእይ አይቷል። የመጽሐፍ ቅዱስ ዘገባዎችና የታሪክ መዛግብት የንጉሥ ዖዝያን ሞት እስራኤልን ከአርባ ዓመታት በላይ የገዛው ይህ ንጉሥ የብልጽግናና የረዥም ጊዜ የግዛት ዘመን እንዳበቃ ያሳያል። ይህንን በማወቃችን፣ ለምን በኢሳይያስ መጽሐፍ ውስጥ፣ እግዚአብሔር ለነቢዩ እና ለእስራኤል ሕዝብ፣ እርሱ፣ እግዚአብሔር፣ አሁንም የእስራኤል ዋና ንጉሥ እንደሆነ ማጽናናት እንዳስፈለገው እንረዳለን። ይህ ምሳሌ የመጽሐፍ ቅዱስ ጥቅሶችን በትክክል ለመተርጎም እና ለመረዳት ታሪካዊ አውድ የመረዳትን አስፈላጊነት ያሳየናል።

በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ዛሬ ለእኛ ብዙም ትርጉም የሌላቸው ልማዶች፣ እምነቶች እና ልማዶች አጋጥመውናል። ለምሳሌ፣ በማቴዎስ 8፡21-22፣ ክርስቶስ ኢየሱስ ኢየሱስን ከመከተል በፊት አባቱን ለመቅበር ወደ ቤቱ ለመመለስ ፍቃድ የጠየቀውን ሰው ገሰጸው። በመጀመሪያ ሲታይ የክርስቶስ ምላሽ ለእኛ በጣም ከባድ ሊሆንብን ይችላል። ይሁን እንጂ በመጽሐፍ ቅዱስ ዘመን የነበሩትን የቀብር ሥነ ሥርዓቶች ማኅበራዊ፣ ሃይማኖታዊና ባሕላዊ ሁኔታዎችን ስናጤን ክርስቶስ በጣም ጨካኝ እንዳልሆነ እንገነዘባለን። እንደ ባህሉ ከሆነ ይህ ሰው ወደ ቤት ሄዶ ምናልባት ለዓመታት ወይም ለአሥርተ ዓመታት አባቱ እስኪሞት መጠበቅ ይችል እንደሆነ እየጠየቀ ነበር, ይህም የበኩር ልጅ እርሱን ለመቅበር እና የቤተሰብ ፋይናንስ ለማዘጋጀት ነበር.

ስለዚህም የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍሎችን ማኅበራዊ፣ ባህላዊ እና ሃይማኖታዊ አውድ መረዳታችን አንቀጹን ለመረዳትና ለመተርጎም ቀላል ያደርገናል።

እንደገና፣ የመጽሐፍ ቅዱስ ጥቅሶችን ጂኦግራፊያዊ አውድ ማየታችን አዲስ ኪዳን ለምሳሌ ሰዎች ከቂሳርያ ‘ወደ ኢየሩሳሌም’ ወይም ከኢየሩሳሌም ወደ ኢያሪኮ ‘እንደሚወርዱ’ የሚናገረው ለምን እንደሆነ እንድንገነዘብ ይረዳናል። የጂኦግራፊያዊ አውድ ማጥናታችን ይህ የሆነው በሁለቱ ቦታዎች መካከል ባለው የጂኦግራፊያዊ ከፍታ ልዩነት የተነሳ መሆኑን እንድንረዳ ይረዳናል።

የመጽሐፍ ቅዱስን የቋንቋ አውድ መረዳታችን መጽሐፍ ቅዱስን እንድንረዳ በመርዳት ረገድም አስፈላጊ ነው። ምክንያቱም የመጽሐፍ ቅዱስ ጸሐፊዎች በዘመናቸው በዕብራይስጥ፣ በአረማይክ እና በግሪክ ቋንቋዎች ስለጻፉ ነው። እነዚህ ቋንቋዎች ዛሬ ለብዙ ሰዎች ተደራሽ አይደሉም። ከምንናገረው፣ ከምንናገረው እና ከምንጽፈው ቋንቋ የተለየ ሰዋሰዋዊ ህጎች አሏቸው፣ ስለዚህ እኛ የምንመካው መጽሐፍ ቅዱሳዊ ቋንቋዎችን እና የጽሑፋዊ መሣሪያዎቻቸውን ወደኛ ቋንቋ ለመተርጎም በሰለጠኑ የመጽሐፍ ቅዱስ ምሁራን ነው።