Luka 12
12
Yeshu ukunyanca ha shishweka
(Mateo 10:26-27)
1 #
Mat 16:6; Mako 8:15. Oho makulukazi a bantu babengi bakungulukile hamo, pe balilyatalyatile umo na wamina ku mawulu, Yeshu watatikile taha kwamba ku bandongesha bendi ngayi, “Keyenu na mumena wa Bafwalishi, ni kutontolola shishweka shabo. 2#Mako 4:22; Luka 8:17. Kowa sha kufwika shikabula kufwikuluka, hinge sha kuholeka shikabula kulimukiwa. 3Nohobene ebye nimwabyo mwambanga mu mincimpwe, bika yuvwanika mwaana ncanana, ebye mwayebetelanga mu kampenci bikabilikiwa hayilu ya matala.
Yani waku fwanina kutina?
(Mateo 10:28-31)
4“Nikumitongweza enu bahoni bami, hinga mutina baya ba kuziha lutu, ngoboni kufuma haya kowa shuma ba kutwesha kutenda. 5Ngoboni nikumimonesha ou mu ku fwanina kutina. Tinenu Nyambi ou, oho nazihi muntu, uli na ngovu za kumuyumbila mu ngehena. Ee, nikumitongweza ngayi ou mutinenu.
6“Kati tuntungisha mutanu nka tukulandiwa na tumali tubili? Kami kowa kamo kukwatwo kakuvulamiwa kuli Nyambi. 7Hinge huki za ku mitwe yenu zinalabiwi nimwazo. Nohobene hinga mutina, muli kumbili kupitakana tuntungisha twatwingi.
Kulitabila na kukana Kilishitu
(Mateo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8“Kami nikumitongweza ngayi, muntu nimwendi ukunyintabila ku meho a bantu na Mwana Muntu ukamwitabila ku meho a mangeloyi a Nyambi. 9Ngoboni ou nimwendi ukunkana ku meho a bantu nami nikumukana ku meho a mangeloyi a Nyambi.
10 #
Mat 12:32; Mako 3:29. “Muntu nimwendi wakwamba shibi kuli Mwana Muntu ukayatiwila, ngoboni ou ukuhandula Moyo wa Kuyela kukayatiliwa wufwako.
11 #
Mat 10:19-20; Mako 13:11; Luka 21:14-15. “Oho bakamitwala na kumiyatisha mu mashinangonge na ku batulela na ku bamyene, hinga mulikekula ngayi mukakumbula nahiti hinge ngayi mukamba bishini. 12Ndaba Moyo wa Kuyela ukamilongesha ebye mukafwanina kwamba shikati oshobene.”
Nguli ya mukakuheta wakuyeba
13Muntu wekalile mu likunge wambile kuli Yeshu ngayi, “Mulongeshi, ntongwezele yaya ngayi tulitapile wuheti owe batushiyilile batate.”
14Yeshu wamukumbwile ngayi, “Obe mulume, yani wampanine ngovu za kumiyata hinge za kumitapila mukati kenu?” 15Niho ambile kukwabo ngayi, “Keyenu, hinga mwikala na mutongo, ndaba wumi wa muntu kaliha wekala mu byuma byabingi biya alinabyo.”
16Niho Yeshu abatongwezele eye nguli ngayi, “Kwekalile muntu wamina mukakuheta wekalile na mfuba yayimine shikuma. 17Wahanganikile mu mutima wendi ngayi, ‘Haya nikwinga nahiti? Ndaba kowa omu nikakongela mbuto yami.’ 18Wambile ngayi, ‘Nikatenda nehe, nikashandula bishete byami na kutenda byabinene, omu nikakongela bya kulya byami nimwabyo na wuheti wami nimwawo. 19Pe nikamba mu mutima wami ngayi, uli na wuheti wawingi unalitentekele myaka yayingi, haya katala, mwanga ulye na kunwa na kutangala!’ 20Ngoboni Nyambi wambile kukwendi ngayi, ‘Obe shibulangana! Wushiku unobene, wumi wobe ukafumishiwa kukwobe, haya ebye nimwabyo unawahishi bikenga byayani?’ ”
21Yeshu wamanishile na kwamba ngayi, “Nahiyo nisho eshe shikatendiwa ku nimwendi ukulibungikila wuheti, ngoboni kuli Nyambi kaliha wakuheta.”
Kukulupila muli Nyambi
(Mateo 6:25-34)
22Niho Yeshu ambile ku bandongesha bendi ngayi, “Nohobene nikumitongweza ngayi, hinga mulikekula ndaba ya wumi wenu ngayi mukalya bishini, hinge ndaba ya lutu lwenu ngayi mukavwala bishini. 23Ndaba wumi ukupitakana byakulya, kami lutu lukupitakana bivwalo. 24Hanganikenu makwangala, kaliha akubanga hinge kuteza, kami kaliha ekala na litala lya kukongela hinge shishete, ngoboni Nyambi niye wawalishanga. Enu munapitakana shikuma tuyoni. 25Yani kukwenu ukutwesha kuwezelela shashishe ku wumi wendi ndaba ya kulikekula? 26Nohobene, ndi kutwesha kutenda byabishe mufwako, ndabangani mu kulikekula na byuma byamina? 27#1Bamy 10:4-7; 2Bya 9:3-6. Monenu ntemo za mu lishaka eshe za kulanga. Kutenda milimo zifwako, hinge kulitendela bivwalo zifwako. Ngoboni nikumitongweza ngayi, hinge Mwene Sholomoni na wuheti wendi nimwawo, kaliha wekalile na bivwalo byabiwahe ngonehe eze ntemo. 28Haya ndi Nyambi ukuvwika nahiyo mwila wa mu lishaka, owe uliko lelo, nzona hiwukuyumbiwila mu liziko, kati ukubula kumivwalika byabingi ndi? Enu bakakukulupila kwakushe!
29“Nohobene hinga mulikekula shikati nimwasho hanebye mukalya nanebye mukanwa. 30Ndaba ebye nimwabyo babishinga bakamatunga ba mu kaye na Tatiyenu ukulimuka ngayi mu ku fwanina kwikala nanebye byuma. 31Ngoboni shingenu Wene wa Nyambi, pe ebye nimwabyo ukamipanabyo.
Wuheti wa muyilu
(Mateo 6:19-21)
32“Hinga mutina, enu likunge lyalishe, ndaba Tatiyenu nawahilili ngayi amipanike Wene. 33Landishenu ebye muli nabyo, pe mupanike mali ku ba kushepwa. Haya liwaninenu bikwama bya kubula kutabuka na wuheti wa muyilu wakubula kumana, ndaba kowa mwizi wakuwuyiba, kami kowa tunzembule twa kuwunongesha. 34Ndaba oku kuli wuheti wobe na mutima wobe kami niko uli.
Bakamilimo ya kulama
35 #
Mat 25:1-13. “Liwahishilenu vwalenu bivwalo bya milimo, kami zilambi zenu zibangenga, 36#Mako 13:34-36. mwinge ngo bantu ba kutatila hekulyabo, oho akaboka ku shifupawenga, ngayi oho akeza na kungongomweza, bamushinkwilile na wangu. 37Banatandala baya bakamilimo akawana hekulyabo bali na kutona oho akaboka, mwa shikuma nikwamba kukwenu ngayi, ukuliwahishila, ukabekalika ku tebulu, pe ukabapana byakulya. 38Bakatandala bakamilimo baya hekulyabo akawana banaliwahishili, ndi ukeza mukati ka wushiku hinge malungashiku! 39#Mat 24:43-44. Ngoboni limukenu eshe, shinga mwine litala walimukile shikati osho mwizi ezile, shinga kaliha washiyile litala lyendi ngayi litibiwe. 40Nohobene, nenu liwahishilenu, ndaba Mwana Muntu ukeza ha shikati shiya mu kubula kulimuka.”
Mukamulimo wakulunga hinge wakubula kulunga
(Mateo 24:45-51)
41Pita wambile ngayi, “Mwene, kati eye nguli wunayamba kukwetu tuhu, ndi na ku bantu nimwabo?”
42Mwene wambile ngayi, “Kati yani mukamulimo wakukulupiliwa na wangana? Niye ou hekulyendi, akenga mukulwane wa litala lyendi ngayi mwanga apanenga bakamilimo bamina byakulya ha shikati sha kufwanina. 43Natandala uya mukamulimo, ndi hekulyendi oho akaboka ukamuwana hatenda. 44Mwa shikuma nikwamba kukwenu ngayi, ukamwinga mukakulama wuheti wendi nimwawo. 45Ngoboni ndi uya mukamulimo ukamba mu mutima wendi ngayi, ‘Hekulyami nehala kwiza,’ pe ha kutatika kukama baminendi bakamilimo babalume na ba bambuyama, ha kulya na kunwa na kukolwa. 46Hekulyendi ukeza ha mutena uya mukamulimo a kubula kumutatilila na ha shikati osho a kubula kulimuka. Pe ukamushushula na kumupana shitapilo hamo na bakakubula kukulupila.
47“Ndi mukamulimo uya ukulimuka shifungo sha hekulyendi, ha kubula kuliwahishila ngayi atende ebye akushinga hekulyendi, ukashushuliwa shikuma. 48Ngoboni uya mukamulimo ukubula kulimuka shifungo sha hekulyendi, ndi ukutenda byuma binafwanini ku shushuliwa, ukashushuliwa shashishe. Muntu nimwendi ukupanikiwa byabingi, kukashingiwa kami byabingi kukwendi. Muntu nimwendi ukupanikiwa shikuma naniye kami bakamunyepa byabingi.
Kulifutulukila kwa bantu ndaba ya Yeshu
(Mateo 10:34-36)
49“Nezi na ku bangiza mundilo hanci, shashiwahe shinga wabangiziwile mwaka! 50#Mako 10:38. Kuli kuzubilishiwa oku nafwanini kutambula, ninakalikizi hantu shinatendiwi! 51Mukuhanganika ngayi ninalete ku mwena hano hanci ndi? Byo, kaliha ku mwena, ngoboni kulifutulukila. 52Ndaba kumbili bantu ba mutanu mu litala limo bakalifutulukila, bahatu bakalifutulukila na babili, kami babili bakalifutulukila na bahatu. 53#Mika 7:6. Tata muntu ukafutukila mwanendi wa mulume, mwana wa mulume ukafutukila tatiyendi. Manda muntu ukafutukila mwanendi wa mbuyama, mbuyama ukafutukila mandiyendi. Mukazi ukafutukila mukowendi wa mbuyama, mukowendi wa mbuyama ukafutukila mukazi.”
Kuyuvwishisha shikati
(Mateo 16:2-3)
54Yeshu wambile ku bantu ngayi, “Ndi mu ku mona likumbi likukandama ku mponci, wanguwangu mwambanga ngayi, ‘Mvula wuluno aloke,’ nohobene walokanga. 55Oho mu ku mona mpepo yikupepokela ku mabukubuku, mwambanga ngayi, ‘Wuluno kutukume,’ pe shatendiwanga. 56Enu bakashishweka! Mukutwesha kupenza kuyilu na hanci, pe mu kutontolola ebye bikatendiwa, ngoboni shumangani mu kubula kutontolola shikati shino?
Kuliyuvwashana na mukamulandu wobe
(Mateo 5:25-26)
57“Kami shumangani mukubula kuhata enu bamwine kutenda binafwanini? 58Oho akukutwala ou uli nendi na mulandu ku mukakuyata, liyuvwashane nendi oho shilolo mukume ku nkuta, kutina akutwala ku mukakuyata, pe mukakuyata ukakuyaka mu maboko a mukakulama, uya ukakupatila mu tolongo. 59Nikukutongweza ngayi kukafumamo wufwako, hantu unamanishi kuyumba uya mulandu.”
Libuka Lya Kuyela © Bible Society of Zambia, 2020.