Matyo 5
5
Anǔəsê á Ndu Nkwəənə
1Ndzaŋ Yeso a nə ńdzɨ́ nə́ apoŋə pɨ lə́ ńkɔ́ʼ ńgɛnə̂ á ndu nkwəənə ńnáanə á əsê, ngaŋə́zoŋə́ndzəm əjí ə́ yǐəə á mbô yə́ aliʼ yi wə́. 2A tíʼ ńchúʼə á mə́ zéʼkə nə́ ághɔ́b, ə́sóŋə ńgə́,
3“Mbɔŋə́ yə pɨ pó fə́m nə́ á mə́mə Ajwiə,
anuə nəfoonə nəpó lə́ azóobə́.
4Mbɔŋə́ yə pɨ pö kyéŋ nə́,
pə́ yǒ legtə̂ ághóobə́.
5Mbɔŋə́ yə pɨ pó tsóokə nə́ mbɨ əzoobə́,
pó yǒ jî mbîə.
6Mbɔŋə́ yə pɨ páʼ nji mə́ ghɛd nə́ anu yə əshîʼnə ə̈ záŋ nə́ ághóobə́,
pó yǒ zɛ́lə.
7Mbɔŋə́ yə pɨ pö kó nə́ mələ́ŋ mə́ ŋwu məsɔŋə́,
pə́ yǒ kə́ kó mələ́ŋ móobə́.
8Mbɔŋə́ yə pɨ məntɨ́ mɔ́b mə́ ŋwaʼ nə́,
pó yǒ zɨ́ Əsê.
9Mbɔŋə́ yə pɨ pö ghɛd nə́ ńgə́ pɨ pə́ chî nə́ mbwɔ́dnə,
Əsê a yǒ fóŋə ághɔ́b nə́ pɔ́ píə.
10Mbɔŋə́ yə pɨ pə̈ tsaŋkə̂ nə́ ághɔ́b ńté ńgə́ pö faʼə̂ anuə á tɨ́ nə́ ndə̌ŋdəŋə́,
anuə nəfoonə nəpó lə́ azóobə́.
11Mbɔŋə́ lə́ azɨ́ páʼ təmbɔʼ pə́ zoomə̂ áwə́ənə́, ńtsaŋkə̂ áwə́ənə́ ḿbəənə̂ ńtsɨ́d ntê ntsɨd ntsəmə atû pɨ ńté ńgə́ pɨ lə́ ngaŋə́zoŋə́ndzəmə mə. 12Mbɨ əzɨ ə́ pɔŋə̂, nə́ kə́ ńkɔŋtə̂ ńté ńgə́ tə́kɔʼ ntsɔ́ʼəfaʼə á chîə á mbô pəənə́ á nəpóolə, lə́ tsɔʼə ndzaŋ pə́ nə ńkə́ nə́ ńtsaŋkə̂ məntúmə́sê mə́ mə́ nə ńkwá nə́ mbi əzɨ lə́.”
Pɨ lə́ Ngwáŋ pó Nkyaʼə
(Mag 9.50; Luk 14.34, 35)
13“Pɨ lə́ ngwáŋ mə́ mbîə. Lə́ təmbɔʼ ngwáŋ mə́ chî pɛ́lə ləəmə̂ pô, pə́ ghɛd ə́lɛ́ ə́wɨ́ mə́ pɔŋə̂ pɨ́ ləəmə̂. Mə́ kě atûə anu yətsə́ pɛ́d pô tə ńdéʼtə ńgə́ pə́ kwɛd pɨ pə́ nəŋtə̂ nə́ məkoolə.”
14“Pɨ lə́ nkyaʼ mbîə, aláʼ pə́ kwúd nə́ á ndu nkwəənə təmbɔʼ pə́ kě zɨ́d lyáŋ pô. 15Pɨ pə́ kě kə́ ńchúʼə lám ńtə́gə á ntɛ́n əkwu pô, mbɔŋə́ ə́lɨ́d pə́ tə́gə pə́ á ndumə akɔʼə á fɛ̂ nkyaʼə á mbô ŋwu ntsəmə á mə́m ndɛ̂. 16Ghɛd nkyaʼ əzo ə́ ŋwaʼə̂ á mbi ŋwu məsɔŋə́, ńjî ńgə́ pó zɨ́ məfaʼ mô mimə əshîʼnə ńtíʼ ŋ́ŋáŋkə Tǎ gho á nəpóolə.”
Ndzeʼkə́ ńté Pənoŋkə
17Kɔ nə́ kwaŋ ńgə́ maŋ yǐ lə́ á mə́ shaʼtə̂ nə́ pənoŋkə pə́ Mosisə pópə ndzeʼkə́ məntúmə́sê. Maŋ kě yǐ lə́ á mə́ tsəŋkə̂ nə́ pɨ́d pô, ḿbə́ ńgyǐ lə́ á mə́ lwɛ́nkə nə́ pə́ələ́. 18Mäŋ fiʼtə̂ áwɨ́ nə́ ndə̌ŋdəŋ ńgə́ tə ndəsê pó nəpó ə́ lǒo ḿměe měe nə́, mɔ́ aliʼ kɨ mɔ́ nələŋə́ á ghɛd kě á mə́m pənoŋkə péŋ pô, tə koʼə̂ əghâ anuə atsəmə yǐ nə́ lɔgə̂ aliʼə́ ajíə. 19Ŋwu ntsəm páʼə a wág nə́ chigə mɔ́ kə́nyaŋ noŋkə ghɛn yitsə̌ ńkə́ ńdzéʼkə pɨ ńgə́ pó kə́ ńgwágə azɔ́b, pə́ láʼ fóŋə yí lə́ nə́ chigə mɔ́ kə́nyaŋ ŋwunə á mə́mə anuə nəfoonə nəpóolə. Lə́ ŋwu ntsəm páʼə a zóʼnə nə́ pənoŋkə pɨ kɨ ńkə́ ńdzéʼkə pɨ ńgə́ pə zoŋə̂ pɨ́d, pə́ láʼ fóŋə yí chigə nə́ tə́kɔʼ ŋwunə á mə́mə anuə nəfoonə nəpóolə. 20Mäŋ fiʼtə̂ áwɨ́ ńgə́ tə ńdéʼtə, mənu mɨ́ mə́ tɨ́ ndə̌ŋdəŋ ńtsɛ mimə́ ngaŋə́zéʼkə pənoŋkə pópə Pəfalasi nə́ yǐ ńkě á mə́m anuə nəfoonə nəpó kwú pô.
Azáŋə́ndé pópə mə Jwítə nə́
21Pɨ zóʼ ndzaŋ pə́ nə ə́sóŋ nə́ nə́ ngǎŋ ngoʼ pəchə́ ńgə́, “Kɔ gho jwítə ŋwunə, ŋwu ntsəm páʼ a nə́ ńjwítə ŋwu, pə́ yǐ sáʼ əsáʼ əyíə. 22Lə́ maŋ pə́ ə́fiʼtə̂ áwɨ́ ńgə́ ŋwu ntsəmə ä záŋ nə́ ndě nə́ ndim əyǐə, pə́ yǐ kə́ sáʼ əyí əsáʼə, ŋwu ntsəm páʼə a pɨ nə́ ńkə́ ə́sóŋ nə́ ndim əyǐ ńgə́ gho pɔŋ lə́ kətaŋə, pə́ yǐ sɔ́mə́sə əyí əsáʼ pə́ sáʼə, ŋwu páʼə a pɨ nə́ ńkə́ ə́sóŋ nə́ ndim əyǐ ńgə́, akəkóg, a chî mbɔʼə a kwúnə á mə́m móg Satanə. 23Lə́ələ́ pə́ ńgə́ təmbɔʼ gho yǐəə a mə́ fɛ̂ nə akáŋə Əsê azô, ńkwúmtə ńgə́ pɨ ndim gho túgə azɔŋ, 24gho tə́gə akáŋə Əsê azô yə́ wɨ́ á nəpá nə Əsê, ḿbeg ńgɛn pɨ ndim gho məgtə̂ azɔŋ yə wɨ́ záʼ gho pɔŋə̂ yǐ ə́fɛ̂ akáŋə́sê azô.”
25Təmbɔʼ ŋwunə a yǐ nə́ azɔŋ ńtégə gho, ńdɔgə̂ gho ńtə́ ńgɛnə̂ aliʼə́sáʼə́məsáʼ, pwɔ́dnə pɨ yə́, ḿməgtə̂ əsáʼ yi wə́ á ndɛ̂ ḿbɔŋə́ ghɛnə̂ aliʼə́sáʼə́məsáʼə. Ńté ńgə́ təmbɔʼ gho mɛdtə̂, ńgɛn tsɔʼə aliʼə́sáʼə́məsáʼə, təmbɔʼ ngaŋə́sáʼə́məsáʼ yǐ fɛ̂ gho á mbô ngaŋə́maʼə́ntso, pə́ ghɛn ńnéŋə gho á atsáŋə. 26Mäŋ fiʼtə̂ áwɨ́ nə́ ndə̌ŋdəŋ ńgə́ gho yǐ tú ndzǒ tə kě ndɔ́la puʼkə̂ pô, ə́ pɔŋə́ ə́fɛ́lə.
Ndzeʼkə́ ńté Anuə Mə̂ghabə
27“Pɨ zóʼ ndzaŋ pə́ nə ə́sóŋ nə́ ńgə́ ‘Kɔ nə́ tə́ ńjîə mə̂ghabə.’ 28Lə́ mäŋ pə́ ə́sóŋə áwɨ́ ńgə́ ŋwu ntsəm páʼ a náŋ nə məngyě ńděe tsɔʼə lěe nə́ a pɛ́d tə ńjî lə́ mə̂ghabə pó yə́ a ntɨ́ yə́. 29Təmbɔʼ nələ́g zô yi nə́ apô yə tɨ nə́ ghɛd gho wǔəə á mə́m təpɔŋ, gho fwɔŋə̂ zɨ́d ḿmyaʼ ńté ńgə́ á pɔŋə̂ a mə́ péŋkə nə́ á táʼə alamə́ mbɨ əgho yitsə́ ńtsɛ ńgə́ pə́ lɔg mbɨ əzo ntsəm ḿmaʼə̂ á mə́m móg Satanə. 30Təmbɔʼ apô zô yə́ tɨ á kə́ ńgɛd gho wǔəə á mə́m təpɔŋ, gho lə́gə á zɨ́d ḿmyaʼə̂. Ńté ńgə́ a pɔŋə̂ á mə́ péŋkə nə́ á táʼə alamə́ mbɨ gho yitsə̌ ńtsɛ ńgə́ pə́ lɔg mbɨ əzo ntsəm ḿmaʼə̂ á mə́m móg Satanə.”
Ndzéʼkə ńté mə́ Shamkə̂ nə́ Ndzɔʼə́
(Mat 19.9; Mag 10.11, 12; Luk 16.18)
31Pə́ nə ńkə́ sóŋ ńgə́ ŋwu ntsəm páʼ a tə nə́ ə́shamkə̂ ndzɔʼə́ əghɔ́b ngwě əyǐ á shib ə́fɛ̂ aŋwaʼlə ashamkə́ndzɔ́ʼə́ nə́ yə́. 32Lə́ maŋ pə́ ə́sóŋə áwɨ́ ńgə́ ŋwu ntsəm páʼ a fóg nə́ ngwě yi tə ńdéʼtə ńgə́ a jîə pə́ mə̂ghabə, a túmə a yí lə́ ńgə́ a ghɛn ńtə́ ńjîə mə̂ghabə, lə́ ŋwu ntsəmə páʼ a pɨ nə́ ńkə́ ńdzɔ́ʼə məngyě a fɛ́d nə́ á ndɛ̂ ŋwu a jî lə́ mə̂ghabə pó yə́.
Ndzeʼkə́ ńté á mə́ Ghɛd nə́ Atyǎntə Ndaʼnə
33Pɨ kə́ zóʼ ńgə́ pə́ nə ńkə́ ə́sóŋ nə́ pɨ pə́ ngoʼ pəchə́ ńgə́, “Kɔ gho tsəŋkə̂ atyǎntə ndaʼnə páʼ gho ghɛd nə́, lə́ faʼə̂ pə́ anu páʼ gho pěʼ nə́ ńdaʼnə̂ á Mmaʼmbî ə́wə́. 34Əghâ nə́, maŋ fiʼtə̂ áwɨ́ ńgə́ təmbɔʼ gho tə́ ńgɛd ndaʼnə kɔ gho ghɛlə̂ pə́ atyǎntə ndaʼnə, kɨ nə́ əlɛ́n nəpó ńté ńgə́ lə aləŋənə́foonə Əsê. 35Kɔ gho kə́ ńgɛlə̂ atyǎntə ndaʼnə nə́ əlɛ́n ndəsê ńté ńgə́ lə́ aliʼə́ atə́gə məkoolə Əsê. Kɨ nə əlɛ́n Jɛlusalɛm ńté ńgə́ lə aláʼə tə́kɔʼ əfo. 36Kɔ gho kwíʼnə ńgɛlə̂ atyǎntə ndaʼnə pə́ nə atûə azô, ńté ńgə́ mbɔʼ gho kě ghɛd táʼ nənoŋə a fóg kɨ ə́sɛ́n pô. 37Tíʼ ô əgho á pə́ ô, Ngá á pə́ Ngá, anu yətsɨ́ tə ńdaŋə̂ jɨ́d jɨ á fɛ́d lə́ á mbô Satanə.”
Ndzeʼkə́ ńté mə́ kwég nə́ təpɔŋə
(Luk 6.29, 30)
38“Pɨ zóʼ ńgə́ pə́ nə ə́sóŋ ńgə́ mbɔʼ ŋwunə a tɔŋ nələ́g zô gho tɔŋ nəjíə ńkə́ ńtsɔ́ʼ nəsɔŋ zô gho tsɔ́ʼ nəjíə.” 39Lə nə́ əghâ nə́, mäŋ fiʼtə̂ áwɨ́ ńgə́, “Kɔ gho kwégə təpɔŋ nə́ təpɔŋə.” Mbɔʼ ŋwunə a ləb nəghág zô yi nə́ apô yə tɨ, gho sɛdkə̂ əlá yi kwab ńgə́ a pəŋə̂. 40Mbɔʼ ŋwunə a kə́ ńdɔgə̂ gho ńgɛn nə́ aliʼə́sáʼə́məsáʼə á mə́ kwá nə́ atsəʼə́ azô yə́ mə́m, tsɔ́ʼə yə́ á ndu ḿbeg ə́wɨ́ ə́fɛ̂ nə́ yə́. 41Mbɔʼ ŋwunə a fyáalə gho ńgə́ gho twáamə apeʼə ají pɨ yí ghɛnə̂ táʼ ntagə ako gho ghɛn məntag mɛ́n mbɛ̌ 42Mbɔʼ ŋwunə a lóonə ajúmə a mbô gho, gho fɛ̂ nə́ yə́; ŋwunə a kə́ ńtsɔ́ʼə ajúmə a mbô gho, gho tsɔ́ʼkə nə́ yə́.
Kɔŋ nə́ Ngaŋkə́pa əzə́ənə́
43“Pɨ zóʼ ndzaŋ pə́ nə sóŋ nə́ ńgə́ ‘Kɔŋə̂ ngaŋ nəpad əgho, ḿbə́ ḿbéenə ngaŋkəpa əgho.’ 44Lə́ maŋ pə́ fiʼtə̂ áwɨ́ əghâ nə́ ńgə́ kɔŋ nə́ ngaŋkə́pa əzɨ́ ńkə́ ńchaʼtə́sê atû pɨ pə̈ tsaŋkə̂ nə́ wə́ənə́. 45Ńjî ńgə́ nə́ yǐ ńtíʼ ḿbə́ pɔ́ pə́ Tǎ əwəənə́ á nəpóolə. Ńté ńgə́ a ghɛlə̂ mə́nu əyǐə a tɛ̂ a ndu pɨ pə́ təpɔŋ pópə pɨ pi əshîʼnə. Ńkə̈ ńtú mbəŋə á mbô pɨ páʼ mənu mɔ́b mə́ tɨ́ nə́ ndə̌ŋdəŋ pópə pɨ páʼ mənu mɔ́b mə́ kě nə́ ndə̌ŋdəŋ tɨ́ pô. 46Mbɔʼ nə́ kɔŋ tsɔʼə pɨ pə́ kɔŋ nə́ áwɨ́, ape azə́ənə́ á pə́ akə̂? Tsɔʼə ngaŋə́kwáalə́ nchubə aláʼ ə́ kə́ ńgɛlə̂ ə́lə́ələ́. 47Mbɔʼ gho chaʼtə̂ tsɔʼə pəlim pó, gho kwaŋ ńgə́ gho faʼə̂ lə́ ndzéʼnə anu yitsə̌? Tsɔʼə pɨ pə́ təjǐsê po kə̈ ńgɛlə̂ ə́lə́ələ́. 48Á pə́ ńgə́ nə́ yǐ koʼnə̂ ghɛn fyag ndzaŋ Tǎ əwəənə́ á nəpóolə a kə́ nə́ ńkoʼnə̂ ńgɛn fyag lə́.”
