Lukas 22
22
Kètu agama Yahudi tenge jꞌara ho neo pamadhe Lamatua Yesus
(Mateos 26:1-5, Markus 14:1-2, Yohanis 11:45-53)
1Lodꞌo èèna, oe dꞌai lodꞌo hua iia dhèu Yahudi, nuka pesta Roti dhu dènge boe Ragi. Ètu dꞌara lodꞌo hua iia se, ra roro kahibꞌi-kalèbho tao kalela Paska kahèi. Rèngu tao sèmi neꞌe, sèna ka pasanèdꞌe uru èèna, lodꞌo bèi-baki rèngu kalua nèti Masir.#Kalua nèti Masir 12:1-27 2Lodꞌo èèna, kètu agama Yahudi dènge mese agama sèra tenge jꞌara ho pamadhe Yesus. Te ngaa ra mage dhèu ae sèra maruru, lula dhèu se dꞌèi nanene Ne.
Yudas Iskariot pahie Lamatua Yesus
(Mateos 26:14-16, Markus 14:10-11)
3Nèti dhèu pajuu-paleha Yesus, dhèu canguru dua sèra, èci ngara na Yudas Iskariot. Lodꞌo kètu agama Yahudi sèra tenge jꞌara ho pamadhe Yesus, dhèu aae nidhu maso asa dꞌara Yudas Iskariot. 4Hèia laꞌe tenge kètu agama Yahudi se dènge kètu nèti dhèu madhenga Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi. Laꞌe neo paneꞌa dènge ra, sèna ka pahie Yesus dènge rèngu. 5Ropa tadèngi lii padhai Yudas, hèia ra karejꞌe titu kèna. Ra pamoa, peka na, “Laꞌa, ma! Ladhe èu neo pahie Yesus dènge jiꞌi, na jiꞌi bꞌae.” 6Ka Yudas dꞌèi, hèia na mulai tenge lodꞌo dhu lake nare, sèna ka dhèu ae baku reꞌa nèngu pahie eele Yesus.
Ana madhutu Lamatua Yesus sadia ngangaꞌa kalela Paska
(Mateos 26:17-25, Markus 14:12-21, Yohanis 13:21-30)
7Hèia dꞌai ka lodꞌo hua iia dhèu Yahudi, dhu rèngu biasa roro ana kahibꞌi-kalèbho sèna ka tao kalela Paska. 8Ka Yesus pua Petrus dènge Yohanis, aku Nèngu na, “Dua mi lami uuru, sèna ka sadia tèke ngangaꞌa kalela Paska ho taꞌa sama-sama.”
9Ka dua ra karèi, “Ama! Jiꞌi laꞌa sadia ngangaꞌa asa mia?”
10Hèia Na bꞌala, “Ladhe miu maso asa dꞌara kota Yerusalem, pe miu paraga dènge dhèu mone ca dhèu dhu pasae gꞌala èi cue. Madhutu ne toke dꞌai èmu na. 11Peka dènge lamatua èmu ne, ‘Ama Mese jiꞌi manèngi ca kama, ho neo pake tao kalela Paska dènge ana-ana madhutu Na. Abhu, do?’ 12Èèna na lamatua èmu ne padꞌelo dènge miu kama èci dhu taleo ètu èmu dedha. Nèngu lalau pamèci nare aaꞌi le kama èèna. Ate dhoka miu dua mi lami sadia ngangaꞌa ètu èèna.”
13Ka dua ra lasi. Hèia ra paraga ka nuka sèmi ngaa dhu Yesus peka le. Ka dua ra sadia ngangaꞌa-nganginu Kalela Paska ètu nèi.
Kalela Paska
(Mateos 26:26-30, Markus 14:22-26, 1 Korintus 11:23-25)
14Ropa lalau rare aaꞌi, Yesus si mai. Yesus madhèdi ètu mei, aa ana-ana pajuu-paleha Na madhèdi kahèi raꞌa pesta. 15Hèia Yesus peka dènge si, “Jaꞌa dꞌèi titu kèna madhèdi kuꞌa kalela Paska dènge miu aaꞌi-aaꞌi mi, uru nèti Jaꞌa abhu jꞌajꞌèra. 16Patadhe pabeꞌa-beꞌa. Te èle neꞌe ne, Jaꞌa madhèdi heka kuꞌa kalela Paska dènge miu. Ladhe dhèu aaꞌi-aaꞌi reꞌa mèu ku, peka na, Ama Ku nèdꞌu paredha, Jaꞌa heka kuꞌa hari kèna.”
17Hèia Na kèpe nare galaa cue dhu isi èi anggor. Ka Na manèngi makasi mi Ama Lamatua, èle ka Na soro galaa ne asa rèngu. Hèia Na padhai lii, aku Nèngu na, “Sèmi mere galaa ne, ho èci-èci minu. 18Sanèdꞌe paie-iie! Karèi nèti mèda neꞌe ne, Jaꞌa kinu heka èi anggor. Ladhe dhèu aaꞌi-aaꞌi reꞌa mèu ka, peka na, Ama Ku nèdꞌu paredha, Jaꞌa heka kinu hari kèna.”
19Hèia Na kèpe nare roti cue, ka manèngi makasi mi Ama Lamatua. Ka Na pamae roti ne, hèia Na soro sa rèngu aaꞌi-aaꞌi ra. Ka Na peka, “Roti neꞌe ne, ngiꞌu aae Jaꞌa dhu Jaꞌa hia sa miu aaꞌi-aaꞌi mi. Lodꞌo-lodꞌo dhu miu miꞌe ne, pasanèdꞌe taruu miu, lula tatao Jaꞌa.” 20Ropa raꞌa rare, ka Na dedꞌe nare galaa dhu isi èi anggor. Hèia Na lii, peka na, “Èi anggor neꞌe ne, raa Jaꞌa ka ne, dhu bhori mai sèna ka hia sodꞌa-mole mi miu. Nèti raa neꞌe ka, Ama Lamatua paꞌèki lii pajaji dhu hiu dènge miu.#Yermia 31:31-34
21Mage pamudꞌe, te abhu dhèu dhu madhèdi sama-sama dènge èdhi ètu mei ne, èèna na, nèngu pahie eele Jaꞌa.#Lii Sodꞌa Koa-Kio 41:10 22Mema Jaꞌa, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa ne, hudꞌi madhe ku madhutu dadꞌèi Ama Lamatua. Te ngaa dhèu dhu pahie eele Jaꞌa, sanèdꞌe, ee! Te bèli-camèdꞌa, nèngu pasae nare mamadhe-mamopo!”
23Ropa ra tadèngi lii ne, ana-ana pajuu-paleha se pakarèi, peka na, “Cee ka dhu adꞌu-ue madha jꞌara bhelu ne mi dedha Na?”
Ana-ana madhutu Lamatua Yesus pasisu lula-nèti cee ka dhu dhèu re madha
24Ka ana madhutu Yesus se pasisu, peka na, nèti rèngu aaꞌi-aaꞌi ra, cee ka dhu dhèu re madha.#Mateos 18:1, Markus 9:34, Lukas 9:46 25Te ngaa Yesus kai si, peka na, “Ètu rai-rai dhu kabarai ra tadhe boe Lamatua, dhèu aae ra hia paredha dhu bia risi mi kabarai rèngu. Te ngaa rèngu neo sèna ka kabarai paroa rèngu, peka na, ‘Ama dhu taru kira kabarai’. 26Te ngaa miu baku madhutu jꞌara sèra. Cee dhu neo jꞌajꞌi dhèu kapai, mamuri na hudꞌi tareꞌa-reꞌa sama sèmi dhèu haha ho lalau-laloꞌo dhèu aaꞌi-aaꞌi ra. Dhu neo jꞌajꞌi kètu, hudꞌi ladhe-leru ku sama sèmi ana pua-paleha.#Mateos 20:25-27, 23:11, Markus 9:35, 10:42-44 27Miu pangee sèku, dhèu kapai sèra nuka mia? Dhèu dhu madhèdi ètu mei, do, dhu lalau mei? Tatu dhèu dhu madhèdi ne, dhèu kapai, si? Te ngaa Jaꞌa ne, tao boe ngiꞌu sèmi sèra. Jaꞌa mai lalau-laloꞌo miu.#Yohanis 13:12-15
28Miu seꞌe ka dhu bera-bera dènge Jaꞌa, lodꞌo Jaꞌa paraga dènge jꞌajꞌèra. 29Ama Ku dedꞌe le Jaꞌa, sèna ka kèdꞌu paredha ètu era paredha Na. Ka limuri ne, Jaꞌa dedꞌe miu kahèi, 30ho miu bèli-camèdꞌa madhèdi miꞌa dènge Jaꞌa ca mei ètu sorga. Jaꞌa hia koasa kahèi, sèna ka miu paredha canguru dua suku dhèu Israꞌel.”#Mateos 19:28
Lamatua Yesus peka mema, na, bèli-camèdꞌa Petrus pasili, na tadhe boe Nèngu
(Mateos 26:31-35, Markus 14:27-31, Yohanis 13:36-38)
31Ka Yesus lii dènge Petrus, peka na, “Petrus. Dhèu aae nidhu neo hia miu pacèri nèti Jaꞌa, nuka sèmi dhèu tatai ho hagꞌe eele èto nèti laludhu.#22:31Sasuri lii Yunani, peka ngara Petrus dhu leo, nuka Simon. 32Te ngaa Jaꞌa sabajꞌa hia èu, Petrus, ho èu lèka Jaꞌa taruu. Ladhe èu lèpa hari mai asa Jaꞌa, na, èu hudꞌi paꞌèra ku dꞌara aꞌari èu, nuka dhèu unu Lamatua sèra.”
33Hèia Petrus bꞌala, aku nèngu na, “Aadꞌo, Ama! Masi ka tasamia èèna ka, jaꞌa bisa boe tèke eele Ama. Te jaꞌa paꞌèra maso bui sama-sama dènge Ama. Masi ka jaꞌa madhe palere-lere dènge Ama, ngaa-ngaa tao boe.”
34Te ngaa Yesus peka na, “Petrus! Nanene paie. Mèda neꞌe kahèi, manu dhae kokotoo mèka, èu pasili le tèlu hari, na, èu tadhe boe Jaꞌa.”
Dhèu unu Lamatua Yesus hudꞌi paꞌèra dꞌara ladhe paraga dènge jꞌajꞌèra
35Èle èèna ka, Yesus padhai lii dènge ra, aku Nèngu na, “Ca hari na, Jaꞌa pua miu lami lole Lii Lolo Beꞌa Jaꞌa asa mia-mia, Jaꞌa peka dènge miu, ho baku mèti doi, tas, dènge salapa. Lodꞌo èèna, miu kura ngaa?”
Ka aaꞌi-aaꞌi ra dhaa, aku rèngu na, “Ca hari na, jiꞌi kura boe ngaa-ngaa èci sa!”#Mateos 10:9-10, Markus 6:8-9, Lukas 9:3, 10:4
36Hèia Yesus peka tabha hari, na, “Te ngaa limuri ne, leo. Ladhe miu dènge doi, na todhe mèti. Ladhe dènge tas, na mèti kahèi. Ladhe dènge boe samala, pahia kodho miu, sèna ka hèli. 37Te dhèu Yahudi pangee na, Jaꞌa ne dhèu bhelu. Hèia nèbhu heka, rèngu mai kèpe Jaꞌa. Jꞌara ne, nuka sèmi dhu baki Yesaya suri tèke le:
‘Ra tao Ne sèmi dhèu bhelu-katubꞌa!’ ”#Yesaya 53:12
38Ka ra peka na, “Ama! Jiꞌi ngèti hela dua.”
Hèia Yesus peka, “Dꞌai le. Ale ia ka sèra!”
Lamatua Yesus laꞌe sabajꞌa asa ledhe Saitun
(Mateos 26:36-46, Markus 14:32-42)
39Raꞌa rare Paska, ka Yesus dènge ana madhutu Na lasi asa ledhe Saitun, sèmi biasa. 40Dꞌai nèi, Yesus peka dènge si, “Miu hudꞌi sabajꞌa ku, ho baku lèke dadugu-rariu.”
41Hèia Na tèke eele si, laꞌe kajꞌèu boe. Ka Na patitu kètu urutuu Na, ho sabajꞌa, peka na, 42“Ama! Ladhe Ama dꞌèi na, pakajꞌèu ku jꞌajꞌèra ne nèti Jaꞌa. Te ngaa mage madhutu dadꞌèi Jaꞌa; hudꞌi laa madhutu dhoka dadꞌèi Ama di.” 43[Ka ana pajuu Ama Lamatua èci mai nèti sorga paꞌèra dꞌara Na. 44Lula dꞌara Na jꞌèra titu kèna, toke èi kabhèsu Na suti sèmi raa sa.]#22:44Sasuri lii Yunani dhu uru tèka dènge dhu beꞌa risi, suri boe ayat 43-44 seꞌe.
45Ropa sabajꞌa nare, Na kèdꞌi laꞌe paraga dènge ana madhutu Na. Te ngaa rèngu dhu bhèjꞌi, lula ngiꞌu roe aa dꞌara susa. 46Hèia Yesus lii dènge ra, “Tasamia ka miu se bhèjꞌi? Beꞌa risi miu sabajꞌa, ho ladhe paraga dènge dadugu-rariu, miu baku manahu.”
Ra kèpe Lamatua Yesus
(Mateos 26:47-56, Markus 14:43-50, Yohanis 18:3-11)
47Ropa Yesus padhai lii era, Yudas (ca dhèu nèti canguru dua ana madhutu Na), mai dènge dhèu ae-ae. Na mai padètu-dètu dènge Yesus, neo kèpe ho uu Ne. 48Te ngaa Yesus lii dènge ne, peka na, “Yudas! Èu neo pahie eele Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa dènge aꞌuu, do?”
49Ropa ana madhutu leo sèra reꞌa tatao bhelu nèti Yudas ne, ka ra karèi Yesus, peka na, “Ama! Jiꞌi labꞌa si, do? Te jiꞌi dhu ngèti hela.” 50Ka ca dhèu nèti rèngu se, bete hela na, ka na pare pamaꞌète rèu dhilu gꞌana nèti dhèu èci. Dhèu ne, ènu nèti kètu kapai risi agama Yahudi.
51Te ngaa Yesus dhaa si, peka na, “Sange èèna ka! Baku labꞌa si.” Hèia Na gꞌagꞌe dhilu dhèu ne, ka paꞌèle.
52Dhèu-dhèu dhu mai kèpe Yesus, nuka: kètu agama Yahudi sèra, dhèu heka dꞌara rae, kètu nèti dhèu madhenga Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi, dènge dhèu leo hari kahèi. Yesus karèi si, “Tasamia? Miu se ngee, na, Jaꞌa ne dhèu bhelu, ka mai kèpe Jaꞌa mèti samala dènge ajꞌu cèki, do? 53Bèli-bèli èèna, Jaꞌa ajꞌa miu ètu Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi, te ngaa abhu boe ca dhèu sa dhu mai kèpe Jaꞌa. De hudꞌi laa! Neꞌe dꞌai lodꞌo miu. Neꞌe ne mai nèti koasa dhèu aae nidhu!”#Lukas 19:47, 21:37
Petrus pasili, peka na, nèngu tadhe boe Lamatua Yesus
(Mateos 26:57-58,69-75, Markus 14:53-54,66-72, Yohanis 18:12-18,25-27)
54Hèia ra kèpe rare Lamatua Yesus, ka nuni rèti Ne asa èmu kètu kapai risi agama Yahudi. Petrus kako mau-mau re kabodho. 55Ètu madha èmu ne, dhèu tao ai raci. Hèia Petrus laꞌe manyiru ai kahèi. 56Ka bhèni sabꞌa ca dhèu ladhe nèdhi Petrus dhu manyiru ai. Na ladhe patae rèhu Petrus, ka peka dènge dhèu leo ètu sèra, aku nèngu na, “Dhèu neꞌe ne dhu madhutu Yesus kahèi!”
57Te ngaa Petrus pasili, ka na peka, “Aadꞌo! Jaꞌa tadhe boe Dhèu ne. Èu meꞌa ngaa?”
58Nèbhu boe ka, ca dhèu ladhe sa Petrus, èle ka na lii, aku nèngu na, “Tareꞌa. Èu ne, mema ca dhèu nèti dhèu Yesus sèra, si?”
Te ngaa Petrus pasili, ka na peka, “Aadꞌo! Èu peka leli na!”
59Pe dꞌai ca jam sa, ca dhèu leo hari, peka na, “Jaꞌa keꞌa dhèu neꞌe ne, ca dhèu nèti ana madhutu Yesus. Te nèngu ne, dhèu Galilea kahèi.”
60Te ngaa Petrus pasili hari kahèi, aku nèngu na, “Èu monya èèna!” Ropa Petrus padhai lii sèmi èèna, kacaꞌa laa manu kokotoo.
61Hèia Yesus kabibꞌa sa nèngu. Ka Petrus sanèdꞌe lii Yesus deo na, dhu peka na, “Mèda neꞌe ne kahèi, manu dhae kokotoo mèka, te èu pasili le Jaꞌa tèlu hari kèna.” 62Ngee nèdhi sèmi èèna, hèia Petrus kalua nèti madha èmu ne, dènge tangi dhu dꞌara laho mae-mae.
Ra game aa pahaha Lamatua Yesus
(Mateos 26:67-68, Markus 14:65)
63Èle èèna ka, dhèu dhu jꞌaga Yesus, padhai lii pahaha Ne, dènge game paꞌoke Ne. 64Ra pahutu rèhu Na pake bèla, ka ra karèi Ne, aku rèngu na, “Wee! Ladhe èu ne dhèu mèti lii padhai Lamatua, na, èu peka sèku! Cee ka dhu jꞌubhu èu?” 65Èle ka, ra padhèdꞌa aape Ne.
Lamatua Yesus ètu era pamaꞌète lii langu agama
(Mateos 26:59-66, Markus 14:55-64, Yohanis 18:19-24)
66Madꞌae aae era, kètu agama Yahudi, mese agama, dènge dhèu heka-dhèu heka adꞌa Yahudi sèra, pakaboko le uri lii langu Yesus. Ka ra pua dhèu lasi nuni rèti Yesus asa era pamaꞌète lii langu agama. 67Ropa Yesus maso, ka ra karèi Ne, “Èu peka ku laa! Èu ne, tareꞌa Kristus, do?”
Hèia Na bꞌala, peka na, “Masi ka Jaꞌa dhaa na tareꞌa, miu se lèka boe. 68Aa ladhe Jaꞌa bari miu ca madha jꞌara, tatu miu dhaa boe. 69Nèbhu heka Ama Lamatua pake koasa Na dhu kapai èèna, dedꞌe padedha-dedha Jaꞌa, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa ne. Ho èèna na, Jaꞌa madhèdi ètu baboa gꞌana Na, sèna ka paredha sama-sama dènge Ne.”#Lii Sodꞌa Koa-Kio 110:1
70Ropa ra tadèngi sèmi èèna, ka aaꞌi-aaꞌi ra karèi, peka na, “Ladhe sèmi èèna, Èu ngee, na, Èu ne Ana Ama Lamatua, do?”
Ka Yesus dhaa, aku Nèngu na, “Mema tareꞌa, sèmi dhu miu peka na.”
71Hèia dhèu dhu uri lii langu se, aaꞌi-aaꞌi peka, na, “Èdhi aaꞌi-aaꞌi ti tadèngi le, si? Na dedꞌe iisi Na, jꞌajꞌi Ana Ama Lamatua. Neꞌe ne lii pahahe kolongara Ama Lamatua! Madhutu atora agama èdhi, ladhe dhèu tao iisi ra nuka sèmi Lamatua, dhèu ne hudꞌi madhe ku. De tasamia? Èdhi parluu heka sakasii. Huku pamadhe Ne!”
© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved