Matyu 12
12
Lu tamo nowe amou ne Jisas ne te'e toweriyei ne fai.
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
1Sosu a'i pe Jisas peri tepa'asiye su, le lu disaipel lo aiwawe a'i nowe amou (Sabat) se ta'aneyei awei ta sahe tei uwei a'i iroteye. Lu disaipel lo lau mase iroteye su, lowe kewi so ani to'ote aniyewe, ene ateye.#Lo 23:25 2Sosu lu Farisi lowe kewi so ani to'ote aniyewe, ene ateye ape, siyeye su, lowe Jisas ma'e apou eiye, “Siyere! Lu disaipel no Moses lo yo peri arisisiya. Moses apou leseye, ‘Fene werese nowe amou (Sabat) se wiyawi werese owe ape ta'anere.’”#Kis 20:10 3Ahowa, Jisas lowe ma'e itiya'u eiye. “Ya'ariyei meni owane nomo lo Devit, le lu feni mase lau mase iroteye su, le piye irowe awere? Fene piye Owane Sitewi lo one towe sahe siye te'eye awere? 4Wanure! Le lu feni lo mase Owane Sitewi lo wesi papu wiyewe, nau ta'ase amou a'i, Owane Sitewi ma'e auwe ape, aniyewe, ene ateye. Le lu feni lo mase, lowe nau ta'ase amou ape ene ateye su, le Owane Sitewi lo yo peri arisiye. Au hesere meni owane tutawe, le a'i lai nau ta'ase amou ape anamiteye.#1 Sml 21:1-6; Wkp 24:5-9 5Owane Sitewi lo yo peri Moses leseye ape, fene yo peri lo sitewi wanu so'oru ta'ama. Owane Sitewi lo wesi lu owane lowe nowe amou (Sabat) arisinamiteye. Owane Sitewi lo nihe se yo seni lowe lo aseyaro a'i ne.#Nam 28:9-10 6Ahowa, ane fene ma'e peri wiyeme a'i au te'esiya. Owane Sitewi lo wesi lo wiyawi erasi a'i ne. Au heseyei lu owane, lowe Owane Sitewi lo wesi Owane Sitewi lo nowe amou (Sabat) se fara'u wiyawi ta'anerowa. Etiri oso a'i ne. Ane a'i lai Owane Sitewi lo wesi ape ani araronamisiya. Ane Owane Sitewi lo nihe se erasi a'i ne.#Mt 12:41-42 7Owane Sitewi lo peri au te'e siye meni ta apou leseye,
‘Ane, Owane Sitewi Pefine a'i fene ma'e te'esiya, ane ayei fene lo ape au hesesiya ape, ane aniyei wou ta'ama. Ahowa, fene lu taune werese ma'e au seremareyere.’ Hos 6:6
Fene peri lo sitewi ape wanu tote umasisiya su, fene lu feni ano ne peri te'e narurowata. Owane Sitewi lo nihe se lowe yo seni luwaru a'i irote ta'ame. 8Ane, meni hire ma'e itorai ape, ane nowe amou (Sabat) lo meni owane ne.”
Nowe Sabat se Jisas meni ta ereti afofo a'i se au ta'ane fareraiyeye.
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
9Sosu a'i pe Jisas awei ape arunatiyewe, ta'uweyei wesi lowe lo papu wiye. 10Ta'uweyei wesi papu wiye su, le meni ta ereti nono'owe a'i se siyeye. Lu Farisi ape mo, lowe Jisas ma'e te'e toweriye, “Nowe amou (Sabat) se ne fara'u meni ape ereti nono'owe a'i au ta'ane fara'uweye awere? Piyete awere?” Lowe apou toteye. “Jisas meni ape lo ereti au ta'ane fara'uweyei su, nomo le etirowa.”#Lu 14:3 11Sosu Jisas lowe ma'e itiya'u eiye, “Ne fe sipsip ta'i ta iroteyei su, nowe amou (Sabat) se fe sipsip no awei fisiye yo papu itori winetaiyei su, ne nowe amou (Sabat) se fe sipsip no, awei fisiye yo papu itori winetaiye ape, fene aro aniyei awere? 12Fene marepi erasi totere! Meni ape fe sipsip ani ararowe. Ei! Owane Sitewi lo nowe wara'i a'i se fene wiyawi wisere a'i fara'u ani irorowa.”#Lu 14:5 13Sosu le meni ape ma'e apou eiye, “Meni! Ne ereti no tesi fareraiyere.” Meni ape Jisas lo peri wanuwe su, le ereti lo tesi fareraiyeye. Sosu ereti lo wisere a'i ereti tere'e lo wou a'i henerai. 14Ahowa, lu Farisi etiri ape siyeye su, lowe wesi nowe ma'e fi. Lowe wesi tere'e ma'e te'e eti naneiyei ne fi. Lowe Jisas aine tera'eyei ne toteye.#Jo 5:16
15Jisas lu Farisi lo marepi siye so'oruwe tepa'asiye. Serai le lu disaipel lo mase ta'uwe wesi nowe ma'e arunati. Lu taune tomu ne'ese Jisas mo'o umasiti. Le lu taune tomu ne'ese u tahe se ape au ta'ane fara'uweteye. 16Le lowe lo u tahe au ta'ane tepa'asiye su, le lowe ma'e eiye, “Fene ane ne lu taune werese ma'e owe ape au te'e fiyarire!”#Mt 8:4; Mk 3:12 17Tu naifa weriyei Owane Sitewi lo peri au te'e siye meni ta, iyape Aisaia, le apou leseye. Jisas peri ape au te'eye su, peri ape wiyeme a'i henerai tepa'asiye.
18“Wanure! Wiyawi meni ano, ane le ariariye tepa'asiye. Ane le ne marepi erasi a'i tote wawesiyenamisiya. Ane marepi hepene lo marepi wisere a'i totenamisiya. Ane Hepene Wara'i a'i ano le ma'e eimawe arosawi. Le lu taune Moses lo yo peri umasi ta'ame ape ma'e apou au te'e areiyerowa. ‘Marepi ano wisere farere a'i ironamisiya.’
19Le peri lo au te'e fiyarirowa su, le ai marepi se au te'erowata. Le peri erasi a'i yo mai sahe lu taune, peri ta wanuwei ne ta'uwerairowa ape, le peri erasi a'i owe ape uterowata.
20Lu taune tamo marepi lowe lo pere'e a'i irotorowa, menei lo lo'u pere'e aiwawe a'i. Le lowe ma'e au luwaruwerowata. Lu taune yehe mi oso wou a'i irotorowa su, le lowe lo mi ape aine noruwerowata. Meni ape aiyerowa su, le lai ferafereiyei lo lowe ma'e au atuatunamirowa. Sosu marepi wara'i a'i yo seni luwaru a'i ani fu aro po'uterowa. Serai yo seni luwaru a'i po'uterowa su, yo seni wara'i a'i ape lai weriyei weriyei ironamirowa.
21Lu taune omo omo werese peri lo wanu tote tawesi umasirowa su, meni ape lai lowe ma'e marepi hepene he'i a'i au ironamitorowa.” Ais 42:1-4
Jisas sepei luwaru a'i, meni ta papu iroteye ape, au ani ta'ane sasarisawi.
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10)
22Sosu a'i pe Jisas peri tepa'asiye su, lu tamo meni ta sepei luwaru a'i papu iroteye ape, le ma'e henetai. Sepei luwaru a'i ape lai meni ape lo ahi au tomo'uteye, nihe au pokoweye. Jisas meni ape siyeye su, le ahi lo aneye, nihe lo petaneye. Serai meni ape fara'u etiri werese siye areiyeye. Sosu fara'u peri te'eteye. 23Lu taune werese meni ape siyeye su, lowe hepene se su'ariye. Sosu lowe apou te'eye, “Siyere! Meni ape Devit lo meni eime awere? Piyete awere?” 24Ahowa, lu Farisi tamo meni ahi, nihe luwaru a'i ape wisere a'i wanuwe su, lowe apou areare te'eye, “Meni ape, Jisas, le sepei luwaru a'i Belsebul lo kairefiyeyei se au ta'ane sasarisawi.” Belsebul sepei luwaru a'i tutawe ne, iyape tere'e Satan.#Mt 9:34; 10:25
25Jisas lu Farisi lo marepi siye so'oruwe tepa'asiye su, le lowe ma'e eiye, “Wanure! Ai atu siye lu weneri ponei erauwirowawe, ai atu siye lu tewi a'i tewi a'i lowe ai atu tiyatiyei su, lowe kairefiyeyei teirowata. Aiwawe a'i omo nepawe tewi a'i tewi a'i ponei sahe erauwiyei su, lowe ai atu tiyatiyei su, lowe kairefiyeyei se teirowata. Lu tewi ta ponei sahe tewi a'i tewi a'i erauwirowawe, lowe ai atu tiyatiyei su, lu tewi ape kairefiyeyei se teirowata. 26Serai sepei luwaru a'i, Satan, le sepei luwaru a'i ape au ani ta'ane sasarisawirowa su, wiyawi lo ape ani sasarirowa su, wiyawi lo ape kairefiyeyei se teirowata. 27Sosu ane Belsebul lo kairefi se sepei luwaru a'i au ani ta'ane sasarisawiyei su, ane fene ma'e peri ta ei towerisiya. Eiwerou lo kairefiyeyei se, lu tewi fene lo sepei luwaru a'i au ani ta'ane sasarisawirowa awere? Lowe lai peri fene lo, areareye ape, au te'e atuatu areiyesiya. 28Ahowa, ane sepei luwaru a'i Owane Sitewi lo Hepene Wara'i a'i lo kairefiyeyei se au ani ta'ane sasarisawiyei su, fene apou siye so'oruwe tepa'asiye. nowe amou (Sabat) lu taune ma'e au noweinoweirowa ape, henerai tepa'asiye.#Ap 10:38; 1 Jo 3:8
29Ta'arei irosiya meni ta meni kairefi a'i lo wesi ta ani apeti wiyei ne toteyei su, le tu wesi ape lo meni kairefi a'i ape wafei se ti tawesirowa. Meni ape wafei se ti tawesiyei su, le fara'u wesi lo ape ani apeti wirowawe, etiri werese lo ta'arei anirowa.
30Lu taune tamo peri ano arisiyei su, lowe ane umasirowata. Aiwawe a'i lu taune tamo wiyawi ano ani ta'ame su, lowe lu feni ano eimawe fiyarisawirowa.#Mk 9:40; Lu 9:50
31Serai ane fene ma'e au te'esiya. Yo seni luwaru werese a'i Owane Sitewi lai fara'u ani sasarirowa. Ahowa, yo seni luwaru ta'i a'i irosiya ape, Owane Sitewi lai ani sasarirowata. Yo seni luwaru a'i ape apou a'i fene Hepene Wara'i a'i lo ma'e owe ape te'e narute ape, Owane Sitewi lai meni ape lo yo seni luwaru a'i ape ani sasarirowata.#Hi 6:4-6 32Meni ta, menitani ta ane ma'e, meni hire ma'e itorai ape, te'e naruwei su, Owane Sitewi fara'u yo seni luwaru a'i lo ape ani sasarirowa. Ahowa, meni ta, menitani ta Owane Sitewi lo Hepene Wara'i a'i ma'e te'e naruwei su, Owane Sitewi lai yo seni luwaru a'i ape, ani sasarirowata. Ei, yo seni luwaru a'i ape mi mi pasi pasi weriyei weriyei ironamitorowa.”
Me luwaru a'i so luwaru a'i ta'eyei.
(Luk 6:43-45)
33“Iyu ta lo'u wisere a'i ta'eyei su, meni ta apou totesiya, ‘Iyu ape wisere a'i ne.’ Ahowa, iyu ta lo'u luwaru a'i ta'eyei su, meni ape apou totesiya, ‘Iyu ape luwaru a'i ne.’ Apou wou a'i meni ta, yo seni aseyaro irowei ape, fene apou totesiya, ‘Meni ape meni wisere a'i ne.’#Mt 7:16-20 34Fene werese haru aimesi wou aiwawe a'i ne. Yo seni werese fene lo luwaru a'i tene. Fene piyene peri wara'i a'i au te'esiya awere? Peri werese fene lo wawero a'i tene! Fene peri ta au te'eyei su, peri ape marepi papu ma'e henerai.#Mt 3:7; 15:18; Lu 3:7; 6:45 35Meni wisere a'i ta marepi wisere a'i totenamirowa su, le yo seni wara'i a'i ironamirowa. Sosu aiwawe a'i meni luwaru a'i marepi luwaru a'i totenamirowa su, le yo seni luwaru a'i ironamirowa.
36Ane fene ma'e au te'esiya. Lu taune tamo peri luwaru a'i au te'eteyei su, nowe Owane Sitewi yo seni werese au hese ereirowa ape, peri luwaru a'i lowe lo ape Owane Sitewi lai au hese eti ereirowa. 37Peri werese, fene au te'esiya ape, Owane Sitewi lai fene ma'e au hese etirowa. Lu taune tamo Owane Sitewi lai lowe ma'e lu taune aseyaro a'i au eirowa. Lu taune tere'e tamo Owane Sitewi lai lowe ma'e ani fu arorowa.”
Jisas lai Jona lo yaru ape ne au te'e atuatuwe.
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38Sosu a'i pe lu Farisi, ani so'oruwe siye lu tamo Jisas ma'e itiya'u apou eiye, “Atuatu siye meni, Ne wiyawi erasi pefine a'i nomo ma'e fa au atuature. Wiyawi erasi ne atuatuwei ape, nomo siye so'oruwerowawe, ne Owane Sitewi wiyeme a'i ma'e itorai.”#Mt 16:1; Lu 11:16; Jo 6:30
39Ahowa, Jisas lowe ma'e itiya'u eiye, “Ane fene werese ma'e wiyawi erasi pefine a'i au atuaturowata. Fene lu taune, yo seni luwaru a'i ironamisiya ape, tafa'e yo seni ironamisiya ape, fene wiyawi erasi pefine a'i siyeyei ne nehinamireme. Ei, ane etiri ta'i a'i fene ma'e au atuaturowa. Etiri ape Owane Sitewi lo peri au te'e siye meni Jona, le fene ma'e au atuatu tepa'asiye.#Mt 16:4; Mk 8:12 40Meni ape Jona, le nowe mi pasi hesi heta hare erasi a'i lo lire papu iroteye. Aiwawe a'i ane, meni hire ma'e itorai ape, ane awei papu wiyeme a'i ma'e nowe mi pasi hesi heta iroteyei.#Jna 1:17 41Nowe ape se Owane Sitewi lai yo seni au hese ereirowa ape, lu taune werese omo Ninive sahe iroteye ape, lowe fene mase teirowawe, lowe aiwawe a'i yo seni luwaru a'i fene lo au hese ereirowa. Piyene awere? Meni Jona Owane Sitewi lo peri au te'e fiyariteye su, lowe yo seni luwaru werese a'i me'iyeni ma'e atati arunati. Fene werese yo seni luwaru a'i fene lo me'iyeni ma'e atati arunati ta'ame. Sosu ane, sato irosiya ape, ane meni Jona ani araro tepa'asiye.#Jna 3:5 42Fene werese peri ape wanu tepa'asiye. Menitani owane tutawe tu naifa weriyei omo tere'e tere'e iyape Siba, tamo a'i noweinoweiteye ape, menitani ape Israel lo meni owane tutawe Solomon ma'e peri lo wanuwei ne fai. Nowe ape Owane Sitewi lai yo seni au hese ereirowa ape, menitani ape fene mase teirowawe. Le yo seni luwaru a'i fene lo au hese ereirowa, le fene werese yehe omo ma'e eimawe arosawirowa. Ane, sato irosiya ape, meni owane Solomon hi ani araro tepa'asiye.#1 Kin 10:1-10
Sepei luwaru a'i ta lai meni ape papu si tame wiye.
(Luk 11:24-27)
43Sosu sepei luwaru a'i meni ta nowe ma'e arunatiyei su, le awei pani foro'o a'i nehiyei ne uweitiye. Le onu fetaneyereme. Ahowa, le onu fetaneyerowata. 44Sosu sepei luwaru a'i ape apou toteye, ‘Ane meni ano ape si tame wiyei ne totesiya.’ Sosu sepei luwaru a'i ape meni ape si tame fi. Meni ape ma'e si tame wiyei ne fai su, le lirewawe lo ape wisere a'i iroteye ape siyeye. Etiri tere'e tamo meni ape ma'e wi ta'ame. 45Sosu sepei luwaru a'i ape meni ape arunatiyewe, sepei ape le pinasu lo tamo nehiyei ne fi. Le sepei pinasu luwaru a'i ereti feni werese feni hesi a'i meni ape papu hene wiye. Sosu meni ape lo lirewawe papu weriyei ironamiteye. Sepei luwaru a'i ape mo lowe lai meni ape au ani luwaruweteye. Serai meni ape yo seni luwaru werese werese a'i ironamiteye. Tu meni ape yo seni luwaru oso a'i iroteye.” Sosu aiwawe a'i lu taune pereye nowe eite se, yo seni luwaru erasi a'i marepi hepene lowe lo au luwaruwerowa.#2 Pi 2:20
Jisas lo mai, lu pa'ise ape mo eiwerai awere?
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46Jisas lu taune ma'e au te'e atuatuteye su, Jisas lo mai, pa'ise lu tamo, lowe wesi nowe ma'e le se peri ta au te'eyei ne fai. 47{Sosu meni ta Jisas ma'e apou eiye, “Wanure! Mai no pa'ise no wesi nowe sato irosiya. Peri ta ne ma'e au te'eyei ne fai.”}#12:47 Peri eite, yaru “{”, sosu “}” sahe irosiya ape, peri ape, peri eite piye meni lai leseye awere? Lu so'oru se tamo, lowe so'oru ta'ama. One towe ya'ariyei tamo sahe peri eite iro te ta'ame. One towe ya'ariyei tere'e tamo sahe peri eite iroteye. 48Ahowa, Jisas meni ape ma'e itiya'u eiye, “Mai ano, pa'ise ano. Eiwerai awere?” 49Sosu Jisas ereti lo lu feni ma'e tesi fareraiyesawi, apou eiye, “Siyere! Lu taune ape mo lowe mai ano, pa'ise ano sato irosiya. 50Tai ano, omo hire ma'e ironamisiya ape, lu taune tamo lai tai ano lo marepi tote umasi irorowa su, lowe mai ano, einei ano, lowe pa'ise ano ne.”#Ro 8:29
© 2004, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.