Ma꞉tiyu 5
5
Ya꞉suti Tawakalubi Iya꞉tulamema꞉ Haka Hunamo Da꞉nodoluya꞉
1Ba꞉bene ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate Ya꞉sutamo da꞉pelamiya꞉, ebete ibi ulamete haka hunamo nodolote dito nemediya꞉. Ba꞉bema꞉ ebe ta꞉matapi dubate pelamete ebe da꞉panataguma꞉diguya꞉, 2ebete ibi iya꞉tulame ba꞉bo tupuimiya꞉.
Godokono Hibi Kalakala Komo
Luk 6.20-23
3Ya꞉suti iba꞉tamo na꞉goiya꞉,
“Puya꞉te ibi ha꞉kiya ibi hegehegema꞉ ga꞉lalo
Godoko ibino Kodawama꞉ da꞉ga꞉lanaka,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na,
ba꞉be hido haboeno komo ibinola! #Ais 57.15
4“Ba꞉gala puya꞉te ba꞉ma tetelo temetema꞉go dihimina,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote iba꞉tamo gelebadi kikalamema꞉ne! #Ais 61.2-3; Haw 7.17
5“Ba꞉gala puya꞉te awagahaha꞉pima꞉ deda꞉hana,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote ba꞉moe hopo konomo
iba꞉tamo kikalamema꞉ne! #Ohale 37.11
6"Ba꞉gala puya꞉te tuputupu emede komoma꞉ da꞉kapimina,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote ibino kape komo komodobuilamema꞉ne! #Ais 55.1-2
7“Ba꞉gala puya꞉te malemale da꞉hawakalilamena,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote iba꞉tamo
ebeno malemale kohawakalimima꞉ne!
8“Ba꞉gala puya꞉te ibino tepo ipuwa hidamo dukulalena,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu iba꞉te Godokono holoholo kumima꞉na꞉!
9“Ba꞉gala puya꞉te maubahapa꞉tamo gelebadi dikalamena,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote ibi ebeno gugudima꞉ kogoema꞉ne!
10“Ba꞉gala puya꞉te tuputupu gabodo ba wapata꞉lamena
ba꞉be mabuma꞉ temeteme duwatenaka,
wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahanamena꞉,
mabu Godote Ko Gawadubuma꞉ deda꞉na,
ba꞉be hido haboeno komo ibinola! #1 Pit 3.14
11“Ba꞉gala tawakaluba꞉te na mabuma꞉ la꞉ iduduputilamelo koko temeteme ba ikalame la꞉ kubapima꞉ da꞉ga꞉lana, la꞉ atumu na꞉kakalakalahala꞉! #1 Pit 4.14 12Iyo, la꞉ konomamo na꞉kalakalahala꞉, mabu galane tetelo la꞉le Godokono Hunu Habalo la꞉eno huiya kokonomo konuwatema꞉nemata. Numa꞉la꞉, dopamo tetelo demedenama꞉ ba꞉bi kubapa꞉te atumu Godokono ukui hawakalimipa꞉tamo koko temeteme ba꞉ba ka꞉na kikalamenama꞉.” #Oel 7.52
Solo Ba꞉gala Alo Ibino Komo
Mak 9.50; Luk 14.34-35
13Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ ba꞉ ba꞉moe hopoeno solo golalata, huiyatiya la꞉eno solo golate dalatidimini, eta lumagiti gala soloma꞉ a꞉kamida꞉mene. Ba꞉be solo ba꞉ kubanomoma꞉ eda꞉, ba꞉bema꞉ tawakaluba꞉te gobogobamo hola꞉minalete natamo komikimoelema꞉na꞉.
14“Ba꞉gala eta komo, la꞉ ba꞉ ba꞉moe hopo konomoeno alolata, mabu hibila, haka hunulu ditana tawakaluba꞉te ba꞉be haba hidonomamo buminamena꞉. #Yon 8.12; 9.5 15Iyo, lumagiti ebeno wuiki alo pa꞉titi bagolo ipuwamo a꞉kihata꞉mene, huiyatiya ebete hawakala baha꞉mo kihatema꞉ne, ba꞉bene ba꞉be alote genama gulu demedena ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo ka꞉la꞉minalema꞉ne. #Mak 4.21; Luk 8.16; 11.33 16Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉eno alote ba꞉be atu gabodo komo tawakalubi na꞉la꞉minala꞉mene, iba꞉te la꞉eno hidohido ododili komoma꞉ la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwi komilimihoma꞉.” #Epe 5.8-9; 1 Pit 2.12
Godote Moseseko Ipuwado Tawakaluba꞉tamo Dikalamiya꞉ Ba꞉bi Tutumu Taboeno Komo
17Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ hidamo nemalagidolala꞉, Godote Moseseko ipuwado tawakaluba꞉tamo dikalamiya꞉ ba꞉gala ebeno ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, nale ba꞉bi hidohido Tutumu Tabo gobogobamo miya꞉tema꞉ kapiya꞉ha꞉. Ao, eba ka꞉naha꞉. Nale huiyatiya ba꞉bi Tutumu Taboeno hibi komo hawakalimima꞉ piya꞉mo. #Lom 3.31 18Na la꞉tamo hibi tabo begoemo. Ba꞉moe hopo ba꞉gala alomo ibino ilinate tete ga꞉ga꞉nomolo ba pola꞉na Godokono Tutumu Tabote atumu ba꞉kapola꞉namena꞉, ibi hiliyonomo ipuwalo eta deha꞉potonomo tabote a꞉kalatida꞉mene. Iyo, Godote kebe tabo komokomo ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi komate tawakalubi biya꞉tulamenakomena꞉ ebeno oko hiliyonomo upula꞉le kuitita꞉mo! #Luk 16.17; 21.33 19Ba꞉bema꞉ Godokono Tutumu Tabo hiliyonomo ipuwalo kebe lumagiti eta deha꞉potonomo tabo ubiha꞉ma꞉ eda꞉te, ba꞉bene ebete komopi papamila꞉haha꞉ komo diya꞉tulamemene, galane tetelo ebete Godokono Hunu Habalo deha꞉potonomoma꞉ koneda꞉ma꞉ne. Huiyatiya kebe lumagiti Godokono Tutumu Tabo hiliyonomamo ba papamiwata komo tawakalubi atu komo ododilima꞉ diya꞉tulamemene, ebete Godokono Hunu Habalo koma꞉ koneda꞉ma꞉ne. #Ya꞉i 2.10 20Ba꞉bema꞉ nale la꞉ begoelamemata, wadiyala la꞉le Godokono Tutumu iya꞉tulamepi ba꞉gala Pa꞉lisi kapiyuimipi ibino komo nemalagidolala꞉. Tawakaluba꞉te ibi tuputupupima꞉ ga꞉lana, huiyatiya la꞉eno tuputupu emede komote ibino emede komo gogoloheno la꞉ Godokono Hunu Habamo a꞉kana꞉pa꞉la꞉hamata.”
Tawakalubino Mauba Komo
21Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Dopamo tetelo tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Lumagi akanakapuma꞉la꞉. Pote eta lumagi danakapumimini, tawakalubino tabo anagilamelelamedawate ebetamo kuba huiya kikamema꞉ne.’ #Ikuli 20.13; Tutumu 5.17 22Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Kebe lumagiti ebeno ekawitamo da꞉maubamene, tabo anagiya꞉midadawate ebetamo kuba huiya kikamema꞉ne, ba꞉gala kebe lumagiti ebeno ekawi diduduputimimini, Ka꞉nisolo dubate ebetamo kuba huiya kikamema꞉na꞉, ba꞉gala kebe lumagiti ebeno ekawi watohenoma꞉ da꞉goemene, ba꞉be kuba mabuma꞉ Godote ebe Koe Habamo konoemema꞉ne. #1 Yon 3.15 23Ba꞉bema꞉ ama꞉ Godoko owatidoloenoma꞉ hawa꞉goeno ilina patapatamo ba adahe ama꞉ ukui hidamo ba꞉ma ka꞉na da꞉nelawemena꞉, ‘A꞉iye! Naeno ekawiti natamo na꞉maubana!’ #Mak 11.25 24wadiyala ba꞉ba tetelo ama꞉ amia꞉no malemale ilina ba꞉bamo na꞉miya꞉patepuya꞉. Ama꞉ dopamo tote amia꞉no ekawi negelebadimiti, ba꞉bene ama꞉ gala kapete ba꞉be malemale ilina Godotamo ba꞉bo na꞉pikamiya꞉.
25“Ama꞉tamo da꞉maubana ba꞉be lumagiti ama꞉ gabomani ko dubutamo da꞉magatamena꞉, la꞉ ebetamo nuluhukuhino wadiyala ama꞉ dopamo eba꞉go na꞉negelebadiya꞉la꞉. Ama꞉ ebe gelebadimihino, hibila, ebete ama꞉ ko dubuino kokotamo konihatema꞉na꞉ta, ba꞉bene ko dubuti amia꞉no kuba anagiya꞉midamete ama꞉ polisi dubutamo ba noeme, ama꞉ du genamamo ba꞉bo kotoma꞉na꞉ta. 26Na ama꞉tamo hibi tabo begoemo, ama꞉ du genama gulu ba nemede, gabomani dubuti kebako tete emedema꞉ ama꞉ da꞉kiyamemena꞉, ama꞉le ba꞉bako kuba huiya modobotenomo modobotete habamo gala kakapema꞉na꞉ta, huiyatiya ama꞉le ba꞉be huiya modoboteheno a꞉kuluhukamena꞉ta.”
Kamena Pilo Komo
27Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Eta lumagino kamena pilolo akalawa꞉la꞉.’ #Ikuli 20.14; Tutumu 5.18 28Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Kebe dubuti eta kamena umiti ubi ebetamo dihatemene, Godokono umi ipuwalo ebete ebeno tepo ipuwalo ba꞉be kuba ya꞉lo ododi. 29Ba꞉bema꞉ amia꞉no tu hapu baiditi ama꞉ kuba gabamo demogabuimina, ama꞉ magubutiti gobogobamo na꞉da꞉na! Wadiyala amia꞉no baiditi ba꞉ma tetelo alatidi, huiyatiya galane tetelo Godote amia꞉no ape konomo Koe Habamo a꞉da꞉na modoboha꞉! #Ma꞉t 18.9; Mak 9.47 30Ba꞉gala amia꞉no tu hapu kokotote ama꞉ kuba gabamo demogabuimina, ama꞉ itamidate gobogobamo na꞉da꞉na. Wadiyala amia꞉no kokotote ba꞉ma tetelo alatidi, modoboha꞉ galane tetelo ama꞉le ape konomago Koe Habamo to!” #Ma꞉t 18.8; Mak 9.43
Kamena Ibuki Komo
Ma꞉t 19.9; Mak 10.11-12; Luk 16.18
31Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Ba꞉gala tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, ‘Kebe dubuti ebeno ubiha꞉ tetelo kamena dibukimini, kubaha꞉. Ebete ebe ibuki tabo pepamo miya꞉tete ebetamo ikamelo ba꞉bo konoemema꞉ne.’ #Tutumu 24.1-4; Mak 10.4 32Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Eta dubuino kamenate eta dubago kuba ododihino, ba꞉bene ebeno awiti ebe ubiha꞉ma꞉ eda꞉te dito dibukimini, ba꞉be dubuti ko kuba kododima꞉ne, ba꞉bene ebete Godogodone kuba huiya hibilo kolawema꞉ne. Mabu ebeno kuba ododi komodo ebeno kamenate ba to eta dubu da꞉nelawemene, Godokono umi ipuwalo ibi netewapino ododi komote ba꞉ pilo komoma꞉ keda꞉ma꞉ne.” #1 Kol 7.10-11
Godokono Holoholo Hapulu Tabo Hibinomolo Goe Komo
33Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Dopamo tetelo tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Ama꞉le Godokono mahilamo kebe tabo dolamagihomena꞉ ba꞉bi tabo hiliyonomo hibinomolo nododiliya꞉.’ #Ikuli 20.7; Hawi 19.12; Nabas 30.2; Tutumu 23.21 34Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Ama꞉le komopa꞉tamo hibinomo tabo goema꞉ dewagelemena꞉, iba꞉te amia꞉no tabo hibima꞉ komidima꞉ ama꞉le Godokono Hunu Haboeno mahilo akaka꞉ma꞉la꞉, mabu ba꞉be Haba talonama꞉ eda꞉na, ba꞉ Godokono emede bahila. #Ais 66.1; Ya꞉i 5.12; Ma꞉t 23.22 35Ba꞉gala ba꞉moe hopo haboeno mahilo akaka꞉ma꞉la꞉, mabu ba꞉moe hopo atumu talonama꞉ eda꞉na, ba꞉ Godokono nato a꞉puti bahila. Ba꞉gala atumu Yelusalema ko haboeno mahilo akaka꞉ma꞉la꞉, mabu ebe ba꞉ aeno Ko Gawadubu Godokono habala. #Ohale 48.2; Ais 66.1 36Ba꞉gala amia꞉no tabo ulidawate amia꞉no tabo hibima꞉ komidima꞉, ama꞉le amia꞉no mahilo akaka꞉ma꞉la꞉ mabu ama꞉ kodawaha꞉, iyo, ama꞉godolo helo kitanaha꞉ amia꞉no kapiya kilikili hinibo keyakeyama꞉ midi. 37Ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ huiyatiya amia꞉no tabo olamagi ipuwalo eta ilinoeno mahilo ka꞉mihino tabo hibilo ba꞉ma ka꞉na na꞉goiya꞉, ‘Iyo, na kododima꞉nemo,’ ba꞉gala keba tetelo ama꞉ eta komo ododi modoboha꞉ma꞉ deda꞉mena꞉, wadiyala ama꞉ eta hibi tabo ba꞉ma ka꞉na na꞉goiya꞉, ‘Ao, na a꞉kododa꞉mo.’ A꞉iye! Komopa꞉te amia꞉no tabo hibima꞉ komidima꞉ ama꞉le amia꞉no tabo heluimima꞉ eta tabo akagaa꞉la꞉, mabu ba꞉bako tabo olamagi komote Saitanagodone kopema꞉ne.”
Ama꞉tamo Kuba Dododinako Ba꞉be Lumagitamo Kuba Akododa꞉la꞉
Luk 6.29-30
38Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Eta lumagiti amia꞉no baidi da꞉kubahimimini, ama꞉ huiyatiya ebeno baidi kokubahimimima꞉na꞉ta. Ba꞉gala eta lumagiti amia꞉no lalo da꞉wakaa꞉midalemene ama꞉ atumu ebeno lalo kowakaa꞉midalemema꞉na꞉ta.’ #Ikuli 21.24; Hawi 24.20; Tutumu 19.21 39Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Pote ama꞉tamo kuba dododinako ebe akaduhima꞉la꞉, ba꞉ma ka꞉na ebete ama꞉ tu hapu tatakolo danagalimimina꞉, wadiyala ama꞉ pele hapu ebetamo na꞉kikamiya꞉. 40Ba꞉gala kebe lumagiti amia꞉no atuino ilina lawema꞉ ubi ihatelo ama꞉ tabo anagiya꞉mida habamo magatama꞉ da꞉goemene, wadiyala ebetamo dito nikamiya꞉ ba꞉gala ba꞉be atu tetelo amia꞉no sete ilina akamawada꞉la꞉, ama꞉le ebetamo malemalelo dito na꞉kikamiya꞉. 41Ba꞉gala eta gabomani dubuti ebeno ilina kapiya kilomita tatalidopamo agatamema꞉ ama꞉ da꞉goememena꞉, wadiyala ama꞉ kalakalago ebeno ilina netewa kilomita muhuludopamo aguti eba꞉go dito na꞉tuya꞉. 42Ba꞉gala kebe lumagiti amia꞉no eta ilinama꞉ ama꞉ da꞉toemehomena꞉, wadiyala ama꞉ ebetamo malemalelo nikamiya꞉. Iyo, etate eta tetelo ama꞉godone ilina lawete gala ama꞉tamo ikamema꞉ da꞉kagoemene, wadiyala ama꞉le ebe dito nowalubiya꞉.”
La꞉go Alaholohopi Malemalelo Emalagidole Komo
Luk 6.27-28,32-36
43Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Tawakaluba꞉te ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Ama꞉ amia꞉no mabulubi malemalelo nemalagidolona, huiyatiya pote ama꞉go dalaholona ama꞉le ba꞉bako lumagitamo mauba kubaha꞉.’ #Hawi 19.18 44Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. La꞉tamo dalaholohona, wadiyala la꞉ ibi malemalelo nemalagidolenala꞉, ba꞉gala la꞉tamo temeteme dikalamena ibi Godotamo na꞉wadiya꞉paa꞉latelenakuya꞉la꞉ ebete ibi hidamo kowalubilinama꞉. #Ikuli 23.4-5; Luk 23.34; Oel 7.60; Lom 12.14,20 45Ba꞉mako ododi komodo la꞉ Hunu Haboeno Nabiwino gugudima꞉ beda꞉hanamata, mabu ebete ebeno hegeloeno alo ba꞉gala ebeno wegoloeno a꞉la꞉li kuba tawakalubi ba꞉gala tuputupu tawakalubi iba꞉tamo kapimilo pikalamenako. 46Puya꞉te la꞉ malemalelo demalagidolena, la꞉ ba꞉bi tawakalubi kapiya demalagidolenama la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉? Ba꞉be mabuma꞉ Godote la꞉tamo hido huiya ba꞉kikalametamena꞉? Ao, mabu mani pilolo uwatepa꞉te atumu ibino mabulubi kapiya emalagidolenaka! 47Ba꞉gala la꞉ la꞉eno tawakalubi kapiyatamo hidohido komo dododilinama la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉? La꞉ ba꞉bi hidohido ododili ipuwado komo tawakalubi ba꞉ka꞉gogoleoma? Ao, mabu hibima꞉ midiha꞉pa꞉te atumu ibino tawakalubi kapiyatamo hidohido komo ododilinaka! 48Ba꞉bema꞉ la꞉eno ododili ipuwalo hidonomamo nemedeniya꞉la꞉, la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwi keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na, mabu ebegodolo eta kapiya kuba kitanaha꞉.” #Hawi 19.2; Tutumu 18.13
© 2006 The Bible Society of Papua New Guinea and Wycliffe Bible Translators, Inc.
© 2023 Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.