uMataayi 5
5
Imbila iya Yeesu mwi igamba
Uvhuloote
(uLuuka 6:20-23)
1Lwe uYeesu aalola ivhungaana ilya vhantu, ahazuvha pi igamba nu kutendama. Pe avhasundikwa vhaakwe vhahinza ku kwakwe. 2Woope ahataliha kuvhasambiilizya ahati,
3“Vhalosiitwe vhe vhapiina mu mooyo,#5:3 Avhapiina mu mooyo kwe kuuti avhantu vhe vhamanyile kuuti vhakumwanza uMulungu mu vhulanzi vhwavho.
mwe pe uvhumwene uvhwa Mulungu vhwavho.
4Vhalosiitwe avhaswimiilizu,
mwe pe uMulungu alivhasuvhaalizya.
5Vhalosiitwe avhatonsu,
mwe pe uMulungu aliivhapa insi.
6Vhalosiitwe vhe vhali ni nzala ni shinyooto isha vhugolosu,#5:6 Inzala ni shinyooto isha vhugolosu kwe kuuti kumwanza uMulungu ku maha gonti na ku mwoyo wonti kuluusya ivintu vwonti.
mwe pe vhaliyiikuta.
7Vhalosiitwe vhe vhali nu vhwila,
mwe pe uMulungu alivhafwila uvhwila.
8Vhalosiitwe vhe vhali nu mwoyo umwinza,
mwe pe vhalimulola uMulungu.
9Vhalosiitwe vhe vhakuvhakundanya avhamwavho,
mwe pe uMulungu alivhiita kuuti vhaana vhaakwe.
10Vhalosiitwe vhe vhakuyimvilwa kuzya vhugolosu,
mwe pe uvhumwene uvhwa Mulungu vhwavho.
11“Mulosiitwe imwe, inga avhantu vhakuvhaliga nu kuvhayimvwa nu kuvhayanjila imbiivhi izya mavhiila mu mavhiila ni zya ilenga, mwe pe mukuniitiha ine. 12Lwe zikuvhombeha izyo, museshelaje nu kudovhela, mwe pe uMulungu aliivhapa ishipeelwa ishipiti ku mwanya. Havhili vhwevhulo, vwe vhahavhayimvwaga avhakuvhwi vhe vhávhalongoleeye imwe.”
Ishiholanyo isha ivheeya nu vhuzelu
(uMaaliko 9:50; uLuuka 14:34-35)
13UYeesu ahajendeelela kuyanga, ahati, “Imwe mwe livheeya ilya mu nsi. Ileelo ivheeya inga lyasuupa, shiliipo she shingalinonia? Litangaahola havhili ishintu shonti, nkandi likuvha lya kwita panzi, nu kulihanyanjila.
14“Imwe mwe vhuzelu vhwa mu nsi. Inkaaya ye yizengwilwe pi igamba pamwanya, yitangazyihama. 15Havhili, avhantu vhatakuhozya inyaale nu kuyigubishila ni nsonta, nkandi vhakuyivhiiha pi ibeeja, inga yivhahozezye vhonti vhe vhali mu nyumba. 16Vhwevhulo, vwe uvhuzelu vhwinyu vhukwanzilwa vhuvhahozezyaje avhantu, inga vhazilolaje imbombo zyinyu inyinza, pe vhamushindihaje uTaata wiitu uwa ku mwanya.”
Insambiilizyo izya Yeesu kuzya ndajizyo izya Moose
17“Mutasiivhaje kuuti ninzile kuzyefwa indajizyo izya Moose, poosye insambiilizyo izya vhakuvhwi, nkandi ninzile, inga zyonti zye uMulungu áyanzile ziloleshe kuli ine. 18Nalyoli nkuvhavhuuzya kuuti, lwe hashiili kufiha ahavhaliilizyo he imwanya ni nsi viliyeepa, yitaliipo poosye iheelufi inyinsi, poosye ahandona inga hooka aha ndajizyo izya Moose he haliyeepa lwe zyonti zye zili muumwo zishiili kulunjiha. 19Pe ishi, umuntu wonti we akushilanya ululajizyo inga lwoka, mu nyinsi izi nu kuvhasambiilizya avhanji kuuti vhazishilanyaaje, uyo aliivha munsi mu vhumwene uvhwa Mulungu. Ileelo we akuzivhombela imbombo nu kuvhasambiilizya avhanji, uyo we aliivha mupiti mu vhumwene uvhwa Mulungu. 20Nalyoli nkuvhavhuuzya kuuti, inga uvhugolosu vhwinyu vhutakushila uvhwa vhasambiilizi avha ndajizyo izya Moose nu vhwa Vhafalisaayi, te muhinjile naalumo mu vhumwene uvhwa Mulungu.”
Insambiilizyo izya mulaha
(uLuuka 12:57-59)
21“Mwivuuye kuuti, vhahavhavhuzyaga avhantu avha hali kuuti, ‘Utagogaje,#5:21 Kufuma 20:13 inga umuntu wonti amugoga uwamwavho, akwanzilwa kupeelwa isunde.’ 22Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, umuntu wonti we akumuviitilwa uwamwavho, akwanzilwa kupeelwa isunde. Havhili, wonti we akumuliga uwamwavho kuuti we mupukupuuku, akwanzilwa kulongwa pa lukuvhato. Woope we akumutipa uwamwavho, akwanzilwa kusumbilwa mwi ipalaazya ilya mwoto uwa shiima!#5:22 Ipalaazya ilya mwoto uwa shiima kwe kuuti mu mayimba aga shiima ku vhantu vhe vhakumuhaana uYeesu ni nsambiilizyo zyakwe.
23“Inga ukufumwa impuutile pa shifinjilo, ileelo wakumbuha kuuti uwamwinyu ali ni nongwa niiwe, 24uzileshe suuti impuutile izyo pilongolela pa shifinjilo, usogole ukundane suuti nu wamwinyu uyo. Pe uyinze ufumwe impuutile zyaho.
25“Havhili, inga umuntu wumo akukutwala kwi ilonjelwi, kwashi, kumulaavha naluvhiilo kuuti mwivwane nawo. Ishisita kuvhomba isho, kwe akutwale kwi ilonjelwi. Ukwo ulilongwa nu kukungwa ku maha mu jeela. 26Nalyoli nkukuvhuuzya kuuti, muhati mu jeela umwo te uhaafume naalumo ishisita kumala kulipa vwonti vwe ukwanzilwa kugalusya!”
Insambiilizyo izya vhuvhembu
27“Mwivuuye ululajizyo lwe lukuti, ‘Utavhembuhaje.’#5:27 Kufuma 20:14 28Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, umuntu wonti we akumwenya umwantanda kwi idala ilya kumunyonywa, akuvha avhembuha nawo mu mwoyo waakwe. 29Ishi inga ilyinso lyaho ilya kundiilo#5:29 Ilyinso lyaho ilya kundiilo: Kulandatana na maata aga Vhayuuda, ilyinso ni nyoovhe iya kundiilo vwe vili pilongolela kuvhomba uvhutalamalandu nu kulilongozya ilyinso ni nyoovhe iya kumongo. Ipa havhili kwe kuuti ku Vhayuuda, ishintu shonti she shili ku luvhazu ulwa kundiilo, shikushindikwa nkaani kuluusya she shili ku luvhazu ulwa kumongo. likukupelela kuuti uvhombe uvhutalamalandu, ulifwonkole nu kulisumba. Yeenya, kwashi kushiteezya ishipelwa shaaho shooka isha mu muvhili waaho, kuluusya kuuti umuvhili waaho wonti wuhasumbwe mwi ipalaazya ilya mwoto uwa shiima. 30Havhili, inga inyoovhe yaaho iya kundiilo yikukupelela kuuti uvhombe uvhutalamalandu, uyidumule. Yeenya, kwashi kushiteezya ishipelwa shaaho shooka isha mu muvhili waaho, kuluusya kuuti umuvhili waaho wonti kusumbilwa mwi ipalaazya ilya mwoto uwa shiima.”
Insambiilizyo izya kumutavhula umwantanda
(uMataayi 19:9; uMaaliko 10:11-12; uLuuka 16:18)
31“Havhili, mwivuuye ululajizyo lwe lukuti, ‘Umwanaavuli we akumutavhula umushi, amupanje ukalaata uwa kulehaana.’#5:31 iNkumbushizyo izya Ndajizyo 24:1 32Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, umuntu wonti we akumutavhula umushi she atamulemile mu vhulugusu, inga umushi ayiimalwa, umuntu uyo akumuvhiiha kuvha muvhembu. Havhili we amwimala umwantanda we umulume amutavhuuye, woope akuvhomba uvhuvhembu.”
Insambiilizyo izya kulapa
33“Mwivuuye kuuti vhahavhavhuzyaga avhantu avha hali kuuti, ‘Mutalapaje izya ilenga pilongolela ilya MWENE uMulungu, nkandi muvhombaje zyonti zye mukulapa.’#5:33 iMbaazyo 30:2 34Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, mutalapaje kwi izina ilya ku mwanya, mwe pe isho she shitengo isha vhumwene isha Mulungu, 35poosye kwi izina ilya nsi, mwe pe uMulungu akuvhiiha ivinama vwakwe.#5:34-35 Ku mwanya isho she shitengo isha Mulungu, kwe kuuti uMulungu we wu Mwene ku mwanya. Havhili kuuti, mu nsi uMulungu akuvhiiha ivinama vwakwe, kwe kuuti uMulungu we akukonzya insi. Pe ishi, kulapa kwi izina ilya ku mwanya poosye kwi izina ilya nsi, kwe kuuti kulapa kwa Mulungu. Havhili mutalapaje kwi izina ilya nkaaya iya Yelusaleemu, mwe pe ye nkaaya iya MWENE uMulungu uMupiti, 36poosye kutuushila amatwe giinyu, mwe pe mutangagalulanya ulusisi inga lwoka mu nsisi zyinyu kuvha imvwi, poosye kuvha lwilu. 37Inga mukwitiha ishintu, mutinji, ‘Eena’ vhweleele, poosye inga mukuhaana, mutinji, ‘Ndaali’ vhweleele. Zyonti zye zikwonjela muli izyo, zikufuma kwa Muvhiivhi ula.”#5:37 UMuvhiivhi ula kwe kuuti uSeetano.
Insambiilizyo izya kulanduzya
(uLuuka 6:29-30)
38“Mwivuuye ululajizyo lwe lukuti, ‘Ilyinso kwi lyinso, ni lyino kwi lyino.’#5:38 Kufuma 21:24; aVhalaawi 24:20; iNkumbushizyo izya Ndajizyo 19:21 39Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, mutalanduzyaje kwa muntu we akuvhavhombela imbiivhi. Ileelo inga umuntu akukanza uludili ulwa kundiilo kukusuufwa, muleshe akukanze nu lwamwavho. 40Havhili, inga umuntu akukulonjeelela ku nsiivho iya kukufwula ilaaya lyaho, muleshele ni ikooti vhweleele.#5:40 Kufuma 22:26-27; iNkumbushizyo izya Ndajizyo 24:12-13 41Umuntu wonti inga akukuvijiilizya kunyatula umuligo waakwe ikilomiita yooka,#5:41 Kunyatula umuligo waakwe ikilomiita yooka: Ahavhaliilizyo haala, avhasikaali avha nsi iya Luumi vháali na maha aga kumuvijiilizya umuntu kunyatula amaligo gaavho. ufisye umuligo uwo ikilomiita zivhili. 42Havhili, inga umuntu wonti akulaavha shimo ku kwaho, umupanje. Poosye, inga umuntu akwanza kuuti umupavhile, utahaanaje.”
Insambiilizyo izya kuvhakunda avhalugu
(uLuuka 6:27-28, 32-36)
43“Mwivuuye amazwi ge gakuti, ‘Umukundaje umupalamani waaho,#5:43 Umupalamani waaho kwe kuuti umumanyani waaho, poosye umuntu wonti ula we mukutendama insi yooka.#5:43 aVhalaawi 19:18 nu kumupata umulugu waaho.’ 44Ileelo ine nkuvhavhuuzya kuuti, muvhakundaje avhalugu vhiinyu. Havhili, muvhalavhilaje uvhuloote kwa Mulungu vhonti vhe vhakuvhayimvwa. 45Ipo pe muliivha mwe vhaana vha Taata wiitu uwa ku mwanya. Uweene akuvhalamwizya izuvha avhantu avhavhiivhi na vhinza. Havhili, akuuvhapa imvula avhagolosu na vhe te vhagolosu. 46Inga mukuvhakunda vhe vhe vhakuvhakunda imwe, pe muliposheela malipilo vhuli? Avhasonchezya musonko#5:46 Avhasonchezya musonko: Vhaazya mu Ntantiho izya Mazwi aMajeni. vhoope vhakuvhakunda vhaala vhe vhakuvhakunda avheene! 47Havhili, inga mukuvhalamuha vhe vhamwinyu vhweleele, pe mukuvhomba ishooni isha kuluusya? Yeenya, vhe te Vhayuuda vhoope vhakuvhomba vhwevhulo! 48Pe ishi, niimwe muvhe mwe vhalunjisu inza uTaata wiitu uwa ku mwanya vwe mulunjisu.”
© 2021 Wycliffe Bible Translators, Inc.