Matíô 5
5
Ŋgòr Càŋ ké te tòre
(Lûk 6:20-23)
1Sâ Yeésò ŋene njií né cìlì nùàr mé né doó merré den, à ŋaá nde ké te tòre, à den den ké sâ. Bɔ̀ mbɔ̀ŋ ŋgoró nde ké kwarè seèn ndɔ. 2À duɔɔ́m bɔ́ njèh feèh, ye bɔ́ a:
3«Samésé né bɔ̀ɔ́ mé né saám yoòr bɔɔ̀n ŋené kɔɔ́;
*Lò Càŋ né dé bɔɔ̀n!
4 #
Es. 61:2
Samésé né bɔ̀ kújere bɔ̀; Càŋ nde né bɔ́ bɔŋ!
5 #
Ps. 37:11
Samésé né bɔ̀ɔ́ mé né dɔlésé; tàbè mé Càŋ lé ye nyí nde né bɔ́ haá doô, bɔ́ nde né kwa!
6 #
Es. 55:1-2
Samésé né bɔ̀ɔ́ né mé nyúá dene jéjêg beè Càŋ;
temé nde né bɔ́ lè dɔlé.
7Samésé né bɔ̀ɔ́ mé né bɔ̀ mbeí jere kɔɔ́;
Càŋ kɔ nde né bɔ́ jere ménâ ndɔ!
8 #
Ps. 24:3-4
Samésé né bɔ̀ temé ŋeŋagâ bɔ̀;
bɔ́ nde né Càŋ mé njolo ŋené!
9Samésé né bɔ̀ɔ́ mé né dɔlê lètenè bɔ̀ mbaábɔn goó su; Càŋ nde né bɔ́ bɔ̀ ŋuna seèn yilá!
10 #
1 Pi. 3:14
Samésé né bɔ̀ɔ́ mé né sòn Càŋ ŋgweé, bɔ́ né mene bɔ́ teèn bunó yií; Lò Càŋ né dé bɔɔ̀n!
11 #
1 Pi. 4:14
Samésé né bí ndɔ, mɔ bɔ̀ nùàr baá bí selé, bɔ́ né bí bunó, bɔ́ né bí nyeén vevenê yoòr cɔré su, ye bí né bɔ̀ mbɔ̀ŋ mò fí.
12 #
2 Chr. 36:16; Seé b. 7:52 Mè tueé bí, bí sàmè sér dé biì cu sâ lòù; bí né tàbè dobo, ye sàgà biì né ké te vulúu ŋgún ma. Bí té njeré déì mùnò; bɔ́ lé naâ bɔ̀ *sòn-Càŋ bɔ̀ dé léí toò ménâ bunó ndɔ.»
Túɔ́m mé Ŋagâ
(Mârk 9:50; Lûk 14:34-35)
13«Dé biì, bí né toò bɔ̀ nùàr faá túɔ́m nɔ. Mɔ túɔ́m cuaré baá, bɔ́ bɔɔ́ ŋgulí cu nde né bú naàn wa? Sâ gi aá kèn; à njeré déì gàm ndé cú; bɔ́ bú su njií nde aá doó, bɔ̀ nùàr dobo fulú kela teèn.
14 #
Jâŋ 8:12; 9:5 «Bí né ŋagâ toò bɔ̀ nùàr ndɔ. Lɔɔ́ mé den né ké felè tòr, dé seèn lòù dèn lèr ŋgwéh. 15#Mk. 4:21; Lûk 8:16; 11:33Bɔ́ lâm mɔ̀gɔ̀ bèh, ye te bɔ́ kibí kwaá ka sɔɔ̀. Bɔ́ lâm mɔgɔ seér né te bɔ́ tuú njií yí te súgo, te bɔ̀ gwò bɔ̀ ŋene njolo mé njéh. 16#1 Pi. 2:12Bí bá ŋágá toò bɔ̀ nùàr ménâ ndɔ, te bɔ́ ŋene kɔ seé bagaà biì teèn, bɔ́ seén Tele biì ké te vulúu.»
Njèh felè sóù feèh
17«Bí té mùnò ye mè ndeè naâ *sóú Músì mé ŋgòr bɔ̀ *sòn-Càŋ bɔ̀ ŋellé sɔm. Cí sam, mè ndeè naâ bɔ́ lòù mboón seér. 18#Lûk 16:17Mè né tueé ye bí a, mɔ vulú bɔ̂ tàbè née ka te be sâ, ndɔ́g njolo sóù déì kèh nyì ndé ŋgwéh. Le den nde né kɔ́bè sâ, kɔ loù mé njèh dɔɔ́ŋ mboón aá, sâ ye. 19Sâ mɔ né mân, nuaá mé keh luar sɔm njolo sóù déì, à feh bɔ̀ mbeí ménâ ndɔ, nùà sâ luar le nde né te *Lò Càŋe lòù ménâ ndɔ. Nuaá mé jolo feh seér né dé seèn bɔ̀ mbeí sóú lòù, te bɔ́ jolo ménâ ndɔ, nde né nùà dueè te Lò Càŋe ŋaá. 20Mè tueé bí, mɔ bí kɔɔ́ dìlì kélá ŋgwéh mé bɔ̀ *njí-sóù bɔ́ bɔ̀ *Farisiên, ndɔ́g bí Lò Càŋe yílá ndé ŋgwéh.»
Njèh lè sie kwaâ
21 #
Ex. 20:13; Deut. 5:17 «Bí lé naâ ŋgweé, bɔ́ lé ye bɔ̀ jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ a: Té feh wúlá, wa nuaá mé wula feh dɔɔ́ŋ nde né ju yilá ma. 22Mè tueé seér né dé mò ye bí a: nuaá mé kwaá njií mene léláŋ njèh mé mbeí, nde né ju yilá. Nuaá mé yilá mbeí: cɔɔ́ŋ, nde né ké sònò bɔgɔ te *mbàgà juù ndeé. Nuaá mé yilá mbeí: duaàn, ju dé seèn wulu né mé we dé ndeèr.
23«Sâ mɔ wò nde aá Càŋ mbe ké te kɔ haá, jɔ̀gɔ̀ mùnò nyége munò ye, mɔ temé né nuaré déì mé wò yulá, 24sâ lɔ̀gɔ̀ kwá njí mbe sâ doó nɔɔ́ŋ, wò jɔ̀gɔ̀ nde yoòr seèn, bí bú tueé kulú gi, te wò cu cuù, wò haá ye Càŋ mbe.
25«Mɔ bî nuaré déì baá mé ju, à né wò sií, à ju sâ njií né ké sònò bɔ̀gɔ̀, mɔ bí bú gɔ bilí né bècénè, lègè lòm ceér dueè tég, te bí bú den mé sòn cên, wanɔɔ́ŋ wò nde né ju beè seèn ké toò bɔ̀ kokoô bɔ̀ die, bɔ́ sie haá njií wò mé bɔ̀ sɔ́jì, te bɔ́ si yií wò gwà cibì. 26Mè né tueé ye wò a, bɔ́ sie kwaá den nde né wò beè méménâ, tɔ́g kɔ bɔ̀ tòmò njèh nùà hèllè yuo kela giì baá kèn, sâ ye.»
Yàgà ndeê
27 #
Ex. 20:14; Deut. 5:18 «Bí lé naâ ŋgweé, bɔ́ ye: Té yàgà ndé. 28Mè tueé seér né dé mò ye bí a: Nuaá mé ke mene ma vêh déì, tuaá sie bú mé bú, kuú gi aá yàgà kèn. 29#Mat. 18:9; Mk. 9:47Sâ mɔ njolo yeè dé gaâ wò te veêne dɔr yií né kɔɔ́, lùàgà sɔ̀m bú, wò si njií ké dàb. Huɔm kela né mé gà cén leér lom yoòr yeè kɔɔ́, mé bɔ́ si njií gùm yeè dɔɔ́ŋ te we dé ndeèr. 30#Mat. 18:8; Mk. 9:43Mɔ be yeè dé gaâ wò te veêne dɔr yií né kɔɔ́, sâ cɔ̀ téná sɔ̀m bú, wò si njií bú ké dàb. Huɔm kela né mé gà cén leér lom yoòr yeè kɔɔ́, mé gùm yeè dɔɔ́ŋ die yila te we dé ndeèr ndɔ.»
Ŋgòr felè siíb bɔ̂ véh geê
(Matíô 19:9; Mârk 10:11-12; Lûk 16:18)
31 #
Deut. 24:1-4; Mat. 19:7; Mk. 10:4 «Bɔ́ lé naá cuù tueé ye: Nuaá mé sɔm véh dɔɔ́ŋ, bú a, nyàgà há bú mvù beè. 32#Mat. 19:9; Mk. 10:11-12; Lûk 16:18; 1 Kɔr. 7:10-11Mè tueé seér né dé mò ye bí a: mɔ ma déì yàgà ndé ŋgwéh, si bú sɔm né mbaá, sâ si bú bèh yàgà kuû luú si né kɔɔ́. Véh mé bɔ́ naâ lòù mele sɔm, nuaá mé jɔgɔ bú dɔɔ́ŋ kuú taré né yàgà ndɔ.»
Jègè
33 #
Lév. 19:12; Nomb. 30:2; Deut. 23:21 «Bí lé naá giì ŋgweé, bɔ́ lé ye bɔ̀ jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ a: Nùàr a, té jègè kèh; bú a, jòlò lòm faá à lé naá giì toò Càŋ Dueè jege nɔ. 34#Jâk 5:12; Es. 66:1; Mat. 23:22Mè tueé seér né dé mò ye bí a: ndɔ́g nùàr a, té jègè jègè nyì. Bí té vulú jègè kèmà, kɔgɔ Càŋ né ké sâ; 35#Es. 66:1; Ps. 48:2bí té tàbè jègè kèmà ndɔ, gule seèn né toò; né mene Jerusalem, té bú jègè kèmà, né lɔɔ́ Nùà Dueè. 36Té feh yeè jègè kèmà ndɔ; yúlí feèh né mene dé wulê, né mene dé yilî, wò déì teèn kwéh sér kòmò ndé ŋgwéh. 37Mɔ né nyea, júée nyea; mɔ né sam, júée sam ndɔ; wanɔɔ́ŋ bɔ̀ dé felèbɔ̀ kabé gɔɔ̀ dɔɔ́ŋ, yuo yeé beè Sátàn.»
Njùŋ kuû
(Lûk 6:29-30)
38 #
Ex. 21:24; Lév. 24:20; Deut. 19:21 «Bí lé naâ ŋgweé, bɔ́ ye: Njolo mé njolo, nyie mé nyie ndɔ. 39Mè tueé seér né dé mò ye bí a: Mɔ nuaré déì bɔɔ́ bí veên, bí té njùŋ kú. Mɔ nuaré déì bɔ wò te geí gaâ, kéh cú bú geí dé ŋgoù, à bɔ ndɔ. 40Mɔ nuaré déì tulu njií wò bèh juù, à gwaán né cɔ̀gɔ̀ suù yeè yiín weèh, há bílí bú mé cɔ̀gɔ̀ wagâ yeè mene. 41Mɔ nùà koô déì ba haá wò seé dé kílòmétà cên, gɔ̀ cú mé njéh kílòmétà fà. 42Mɔ nuaré déì né wò njeré déì dua, há bú teèn. Mɔ nuaré déì bie wò hùà njeré déì, té bú nómó.»
Nùà bùnò gwaân
(Lûk 6:27-28, 32-36)
43 #
Lév. 19:18
«Bí lé naâ ŋgweé, bɔ́ ye: Gwàn mbeí yeè, wò né nùà bùnò yeè bunó. 44Mè tueé seér né dé mò ye bí a: bí gwàn bɔ̀ bùnò bɔ̀ biì gwaàn. Bɔ̀ɔ́ mé né bí gèr feh keéh, bí dùà sér Càŋ felè bɔɔ̀n lòù, 45te bí ŋa bɔ̀ ŋunà Tele biì mé né ké te vulúu. Bí kɔ́ɔ ye Càŋ lou ba fue njií né felè bɔ̀ jéré-temé bɔ̀, mé bɔ̀ húɔ́m-temé bɔ̀ mene. Nu seèn né felè bɔ̀ vevenê bɔ̀, mé bɔ̀ bebagaà bɔ̀ ménâ neé tɔɔ́m ndeé ndɔ. 46Mɔ bí gwaán lom né bɔ̀ɔ́ mé né bí gwaán, sâ bí sàgà teèn kela kuú né dé keì? Ŋgweéh né mene bɔ̀ wèh-kàgàlɔ̀ŋ làmpɔ̂ŋ bɔ̀, bɔ́ né gi ménâ bɔɔ́ komo mà. 47Mɔ bí kɔ lom né léláŋ bɔ̀ nùàr biì, sâ beè biì né njèh kàm déì wa? Ŋgweéh né mene bɔ̀ Càŋ-kɔ́, bɔ́ né gi dé sâ bɔɔ́ kɔɔ́ wa? 48#Lév. 19:2; Deut. 18:13Mè tueé bí, bí dèn lòm dé biì dilísé faá Tele biì ké te vulúu né dilísé nɔ.»
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.