Matye 5
5
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nónó pɩ yɔ̃lɩ yõ.
1Yesu-á tɔ́wû wɛ sɛ̃́, à dɔkɔ yuku yɔ̃lɩ yõ. Wǎh kɔ̃ tɛ̃, ǹ tõ̀ sã́hpú mɛ nɔ de ǹ tnɔ̂. 2Képah sɔkɔ, à mɛ tyah pélɛ n kwɔ nɛ ńkɛ̃́:
Névye nónó-á mɛ nɔlɩ sɔkɔ
3«Nónó-á pɩ̃ nɛ Liyel yétõ̂-á mɛ pé tɛ̃, pépi tyɩ́ nɔ. Pè kɩ Liyel tɔ̃́rɩ́ nɔlɩ yõ n pi. 4Nónó-á mɛ gbní sɔkɔ, pépi tyɩ́ nɔ. Liyel kɩ pé yétĩ kele n pi. 5Gblɔ̌y tíkínmɔnɔ-á mɛ nónó sɔkɔ, pépi tyɩ́ nɔ. Sétáh kɩ pɔ n pɩ n pi pépi tyɩ́lɛ.#5.5 - Yah n tɛ Gbálnɔ́ 37.11. 6Gbɩ wɛ̃̀kɩ̀ kɔ́lɔ́ dékè-á mɛ nónó sɔkɔ, á kɩ nɛ kwɛkɩ ànɛ̂ níkì sɔ̃́ tɛ̃ pélɛ, pépi tyɩ́ nɔ. Pǎh nɛ̂nɛ n yah n kɔ̃, pè kɩ kè wɛ n dal n mɔ n pi. 7Nónó-á névye yãmnɛ n yah, pépi tyɩ́ nɔ. Liyel kɩ pé tɔ yãm yah n pi. 8Nónó nnɔ-á mɛ yályál Liyel yah, pépi tyɩ́ nɔ. Pè kɩ Liyel wɛ n pi yĩ́nɛ. 9Nónó gbõ̀ yõ-á yèvɩnɩ n wɛ, pépi tyɩ́ nɔ. Pè kɩ n ye n pi Liyel wɛ̃́npìlɛ. 10Nónó-á mɛ fṍhnɔ́lɛ n wɛ pé nɛ́gblɔ́ pɩ́nɔ́ yĩnnɛ Liyel yah, pépi tyɩ́ nɔ. Pè kɩ Liyel tɔ̃́rɩ́ nɔlɩ yõ n pi. 11Névye-à yélɛ n gbyɔ gbĩ́ nɛ̂nɛ, tɛ́ yélɛ n fõh, tɛ́ yé tyɩ́lɛ n yo n ko à mɩ̀nɩ̀ duke duke póllɛ n sah yé yõ ńmɔ yĩnnɛ, yépi tyɩ́ nɔ. 12Sɛ̃́ ye lésõ pè fõh Liyel tɛ̃ntõ̀ syínyopulɛ nónó-á yé dyàh tɛ̃ pɔ sɔkɔ. Yé kɩ ké yõre ǹgbɛ̃ wɛ n pi yĩ̂nyõ sɔkɔ. Képah ye, yé nɛ n mɛ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ yèsyɩ̀kɩ̀ tɛ̃̀nɛ.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ pnɛ ànɛ̂ kyòo tyɩ́ yõ
13Yépi ye n nɔ kèkõyṍlɛ, sɔ̃́-á pnɛ pãnnɛ n nɔ. Ǹtɛ pnɛ dêndên-à wal ké sɔkɔ, sɔ̃́ mɛ kè kɩ tɔ̃ fɛ̃ pɩ dêndên? Kè náh tɔ̃ fɛ̃ tir yɔ́ pɛkɩ n pi, à wil mílkínɔ́ tyɩ́ sɔkɔ kégbɔ́, tɛ́ névye kɩ n kɔ n sɔkɔ ké yõ. 14Yépi ye kèkõyṍ kyòolɛ. Kwil nɛ̂-à mɛ mɔ́nɔ́lɛ yɔ̃lɩ yõ, kè náh fɛ̃ n wɔ̃bɩ n pi dò. 15Pè náh fɔ̀tnɔ̀lɛ n soh tɛ́ dúlɛ n kwĩnki n mɔ ké yah. Pě kè sah fɔ̀tnɔ̀ sahkɩ sɔkɔ, kè kɔ̃ kè n pɩ kyòolɛ wɔ̀kɔ̀ sɔkɔ névye pól tyɩ́. 16Sɛ̃́ ye yé yɩ̃nɛ yè pɩ kyòolɛ névye tyɩ́, pè kɔ̃ pè yé tyípéplɔ pɩ́nɔ́ wɛ, pè mó yé Súlɛ n gbilki, nɛ̂-á mɛ yĩ̂nyõ sɔkɔ.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ tyi kõ̀nsàhnɔ́ tyɩ́ yõ
17Yé káh wɛ nɛ ńmɔ-á pɔ tyi kõ̀nsàhnɔ́ duku kò-ǹsah, képah náh pɩ Liyel tɛ̃ntõ̀ syínyopu-á kwɔ́nɔ́ nónó kɔ̃, sépi duku kò-ǹsah dɛ́. Mé náh pɔ sé duku kò-ǹsah, ǹtɛ mé pɔ sé tyi pɩ́ndalnmɔ-ńsah. 18Kègbɩ yõ mé kélɛ n yo yé tyɩ́, yĩ̂nyõ ànɛ̂ sétáh tɛ̃̀-à fyɔ̀ mɛ, kwâh tyɩ̃́ɩ̃ yɔ́, képah náh pɩ kwáhkyɩ̃rɩ́ yɔ́ ńtɛ̃ náh n wilki n pi tyi kõ̀nsàhnɔ́ sɔkɔ, fɔ́ɔ́ kɩ pɔ syɩ ké sɔkɔ tyi pól pɩ́ntɛnɔ tyɩ́. 19Képah ye, névi nɛ̂-à n sàh-ǹkɛ̃̂nɛ tyi kõ̀nsàhnɔ́ sɔkɔ tir kyɩ̃rɩ́ fyé yõ, tɛ́ no tɛ́lɔ́ tɔ yõ yɩkɩ mɔ sɛ̃́ntɛ̃̀ pɩ́nɔ́ sɔkɔ, tɛ̃̀ kɩ fṍrɔɔ kal Liyel tɔ̃́rɩ́ nɔlɩ yṍpú póllɛ. Ǹtɛ névi nɛ̂ wɔ-à n sah sé sɔkɔ tyíyónɔ́ yõ, tɛ́ sélɛ nolɛ n kwɔ, tɛ̃̀ wɔ kɩ yĩ́n-ńsah ǹgbɛ̃ wɛ Liyel tɔ̃́rɩ́ nɔlɩ yṍ-ńsah sɔkɔ. 20Mé kélɛ n yo yé tyɩ́, yáh kɩ pɩ́-ńkɛ̃̂nɛ gbɩ wɛ̃̀kɩ̀ kɔ́púlɛ Liyel yah à kal Liyel tyi kõ̀nsàhnɔ́ kwɔ́pú ànɛ̂ Farisi wɛ̃̀kɩ̀ kɔ́púlɛ, yé náh Liyel tɔ̃́rɩ́ nɔlɩ yõ n pi.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ fɔ̀kɔ̀vyã̀hnɩ̀ tyɩ́ yõ
21Yé kè noh sɔkɔ nɛ kǎh yo á náh tãn tyɩ́ nɛ, nɛy káh nɛ́kókè mɔ. Névi nɛ̂-à nɛ́kókè mɔ, tɛ̃̀-á yɩ̃nɛ tùkènɔ́lɛ. 22Ǹtɛ ńmɔ wɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, névi nɛ̂-à ǹ fɔkɔ vyãh ǹ ní-òlɛ, tɛ̃̀-á yɩ̃nɛ tùkènɔ́lɛ. Nɛ̂-à ǹ ní-ò ye Nɛ́wõ̂lɛ, tɛ̃̀-á yɩ̃nɛ tùkènɔ́lɛ tukey tùkèpu tĩ̀nkì tyɩ́. Tɛ́ nɛ̂-à à ye Vínpɩlɛ, tɛ̃̀ wɔ-á yɩ̃nɛ dáhnmɔnɔlɛ ní-ńkɛ̃̂ nyàhnpèkè sɔkɔ. 23Wâh pɔ á yɩ̃ n kɔ̃ kɔ̃ kwâhlɛ Liyel kɔ̃́-ńsah, tɛ́ á dyɔ to kõ nɛ́npɔ́ sɔkɔ nɛ wáh pɩ de á ní-ò yɔ́ tyɩ́, 24á yɩ̃ n kɔ̃ kɔ̃ kwâh sah nɛ́npɔ́, ǹ tɛ́ n kyɩ á wrɔ́ tɔ̃ n sah á ní-ò mɛ̀nɛ, ǹ tɛ́ n pyě n pɔ kélɛ Liyel kɔ̃. 25Tir yɔ́ kénkɔ̃-à mɛ yé wrɔ́ ànɛ̂ ǹnɩ̂ yɔ́lɛ, tɛ́ à kyɩ ǹ ye tukey tùkè-ò tyɩ́, gbah n tɛ̃ ké yah wah yé yĩ́níntɛ̃-ńkɛ̃̂ sɔkɔ nɛ́npɔ́. Képah-à pɩ́-ńkɛ̃̂nɛ, à kɩ kyɩ álɛ tukey tùkè-ò tyɩ́ nɛ à ké yah wah, tukey tùkè-ò mɛ̀ kɩ kyɩ álɛ sràsyíbí kɔ̃, tɛ́ pépi kɩ mó ǹ dah mɔ wɔ̀kɔ̀npèkè sɔkɔ. 26Kègbɩ yõ mé kélɛ n yo á tyɩ́, á náh n wil n pi nɛ́npɔ́, nɛ́ á náh kɔ̃lɩ mɛ̀ pól dyah tɛ pnɛ́pnɛ́.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ fɔ̀fɩ́kɩ̀ tyɩ́ yõ
27Yé kè noh sɔkɔ nɛ kǎh mɛ yónɔ́lɛ nɛ: «Káh fɔ̀fɩ́kɩ̀lɛ n pɩ.»#5.27 - Yah n tɛ Yálnɔ́ 20.14; Tɔ̃́nyonɔ 5.18. 28Ǹtɛ ńmɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, névi nɛ̂-à sê yɔ́ yah, tɛ́ yĩ́ wil ǹ tyɩ́, tɛ̃̀-á fɔ̀fɩ́kɩ̀ pɩ tɛ ǹnɛ ǹ nɩ sɔkɔ. 29Á gbõ̀yõ̀ sõ̀ yĩ́-à kɩ nɛ̂ ǹ dah n mɔ n pi tyípékè pɩ́nɔ́ sɔkɔ, kè gbahlɩ n wilki n milki álɛ fɩ́ɩ́. Á tɛ́kɩ́nɔ́lɛ á wil gbɛ̃́nsê fɩ̃́ núkú sɔkɔ, képah kɩ fṍnfṍ kal á wil pól mínndahnmɔnɔ yõ ní-ńkɛ̃̂ nyàhnpèkè sɔkɔ. 30Á gbõ̀yõ̀ sõ̀ gbõ̀-à kɩ nɛ̂ ǹ dah n mɔ n pi tyípékè pɩ́nɔ́ sɔkɔ, kè kãm n milki álɛ fɩ́ɩ́. Á tɛ́kɩ́nɔ́lɛ á wil gbɛ̃́nsê fɩ̃́ núkú sɔkɔ, képah kɩ fṍnfṍ kal á wil pól kyɩ́ndenɔ yõ ní-ńkɛ̃̂ nyàhnpèkè sɔkɔ.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ fúr yɩ́kɩ́nɔ́ tyɩ́ yõ
31Kè mɛ yónɔ́ tɔlɛ nɛ, névi nɛ̂-à ǹ kyɩlɛ n fĩn n mɔ, tɛ̃̀-á yɩ̃nɛ à ǹ fĩ́nnmɔnɔ tàrfyɔ̀ sɛ́bɛ́y pɩ à kɔ̃.#5.31 - Yah n tɛ Tɔ̃́nyonɔ 24.1. 32Ǹtɛ ńmɔ tɛ̃̀ wɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, névi nɛ̂-à ǹ kyɩ fĩn mɔ nɛ́ fɔ̀fɩ́kɩ̀ tɛ̃̀ tyɩ́ yõ náh, tɛ̃̀-á mɛ ǹnɛ n mɔ fɔ̀fɩ́kɩ̀ pɩ́nɔ́ wɛ̃̀kɩ̀ yõ. Névi nɛ̂ tɔ-à mó sê fĩ́nnmɔnɔ tɔkɔ, fɔ̀fɩ́kɩ̀-á tɛ̃̀ n pɩ.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ gblɔ̌y wónɔ́ tyɩ́ yõ
33Yé kè noh sɔkɔ tɔlɛ nɛ kǎh yo á náh tãn tyɩ́ nɛ: «Káh álɛ n wo mɩ̀nɩ̀ tyi sɔkɔ. Wâh á wo tir nɛ̂ sɔkɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ yah, á yɩ̃nɛ ǹ kè pɩ.» 34Ǹtɛ ńmɔ tɛ̃̀ wɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, yé káh yélɛ n wo póllɛ. Yé káh yélɛ n wo yĩ̂nyõlɛ. Liyel tɔ̃́rɩ́ kǒ ye kélɛ, képah ye yé káh yélɛ n wo kélɛ. 35Yé káh yélɛ n wo sétáhlɛ. Liyel gbyẽ̂h súnsàh-ǹsah kǒ ye kélɛ, képah ye yé káh yélɛ n wo kélɛ. Yé káh yélɛ n wo Yerusalɛmɩnɛ. Yõ̀tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel kwil ye kélɛ, képah ye yé káh yélɛ n wo kélɛ. 36Káh álɛ n wo á yõlɛ. Á náh fɛ̃ á yõ̀yén pɔ́ núkú ńtɛ̃ fyé piki, képah náh pɩ à kè silki n pi, képah ye káh álɛ n wo kélɛ. 37Kàh àwelɛ, yo nɛ àwe-á. Kàh ɔ̃́ɔ̃lɛ, yo nɛ ɔ̃́ɔ̃-á. Tɛ́ wâh nɛ̂ yo dohnɩ sépi yõ, pèkè pɩ́-ò tõ̀ vyãh ye.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ pèkè dyáhnɔ́ tyɩ́ yõ
38Yé kè noh sɔkɔ nɛ kǎh mɛ yónɔ́lɛ nɛ: «Wâh yĩ́ sɔ, á yĩ́ kɩ sɔ. Wâh yĩ́n dal, á yĩ́n kɩ dal.»#5.38 - Yah n tɛ Yálnɔ́ 21.22-25. 39Ǹtɛ ńmɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, névi-à tyítúkù pɩ yé tyɩ́, yé káh nɛ yáh ké wɔ́lɛ n dɛ. Tɛ́ névi-à á gbõ̀yõ̀ sõ̀ létáh mɩ, ké ní-ò tɔ vi n mɔ à kɔ̃. 40Névi-à mɛ ké tyɩ́ nɛ pé ǹ ye tukey tùkèpu tyɩ́ á fwɔ̀mɔ̀npír syi yĩnnɛ, á fwɔ̀mɔ̀-ǹgbɛ̃ tɔlɛ tɛ̃̀ kɔ̃. 41Névi-à ǹ kyɩ̃ mɔ nɛ á kíló núkú kɔ pélɛ, kílónɔ́ nínɔ́ kɔ tɛ̃̀nɛ. 42Névi nɛ̂-à ni á tyɩ́, yɩ̃ tɛ̃̀ kɔ̃. Nɛ̂-à nɛ pé dɛkɩ syi á tyɩ́, káh n yahle.
Yesu-á kwɔ́nɔ́ nɛ̂nɛ ǹ tõ̀ sã́hpú kɔ̃ à yuku sépɛ́bɩ́ tyɩ́-á yɩ̃nɛ kè nɔ pé tyɩ́ sɔ̃́
43Yé kè noh sɔkɔ nɛ kǎh mɛ yónɔ́lɛ nɛ, á ní-ò tyɩ́-á yɩ̃nɛ kè nɔ á tyɩ́,#5.43 - Yah n tɛ Levitiki 19.18. á mó á sépɛ dyɔlɛ n yɔ. 44Ǹtɛ ńmɔ kélɛ n yo yé tyɩ́ nɛ, yé yɛ yé sépɛ́bɩ́ tyɩ́ nɔ yé tyɩ́, yé mó Liyellɛ n ni yé fṍhpú tyɩ́. 45Yâh képahlɛ n pɩ, yé Sú Liyel nɛ̂-á yĩ̂nyõ sɔkɔ, yé mɛ kélɛ n wɛ̃kɩ nɛ ǹmɔ wɛ̃́npì-á yélɛ. Ǹmɔ ye n sɛ ǹ gbĩnɛ nɛ́pêl ànɛ̂ nɛ́péplɔ tyɩ́, tɛ́ pũ̀nɛ n pɩ n mɔ nɛ́gblɔ́ ànɛ̂ nɛ́túkúnì tyɩ́. 46Tɛ́ yépi tyɩ́-á nɔ nónó tyɩ́, pépi ó tyɩ́-à nɔ yé tyɩ́, yõre nɛ̂ mɛ yé kɩ n wɛ n pi képah sɔkɔ Liyel tyɩ́? Mɔ́rɩ́ syípú ńtɛ̃ tɔ náh mɛ sɛ̃́ntɛ̃̀nɛ n pɩ di? 47Yâh n wɛkɩ n mɔ yé no ó tyɩ́, gbɛ̃̀ndùnì tir nɛ̂ mɛ képahlɛ? Liyel wɛ̃̀kɩ̀ kɔ́-ńkɛ̃̂pú ńtɛ̃ tɔ náh mɛ sɛ̃́ntɛ̃̀nɛ n pɩ di? 48Yépi tɛ̃̀ wɔlɛ, yé tyípéplɔ ó kɔ́kɔ́lɛ n pɩ, sɔ̃́-á yé Sú tyípéplɔ ó kɔ́kɔ́lɛ n pɩ, ǹmɔ nɛ̂-á mɛ yĩ̂nyõ sɔkɔ.
© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. in cooperation with ANTBA