Mateo 5
5
Jesús kjua̱ko̱xi̱n chritaón ijnko ijna̱
1Ndá kꞌuíkon chꞌin Jesús kixin kꞌuejó itsjé chojni la chrìin chꞌan ijnko ijna̱ la ntiha kjuákꞌetja̱xi̱n chꞌan. Ndá ti sin kꞌuájiko chꞌan la kóchjina sin ti itjen chꞌan. 2Ndá chꞌin Jesús kjuankíxin kjuako chꞌan, ndáchro chꞌan:
Díos ncheñao ti sin titekaon
(Lc. 6:20-23)
3―Díos ncheñao ti sin nóa kixin tichánxi̱hin sin Díos kixin jehe sin mé tsꞌáyéhe̱ sin ti nonte nkaya nka̱jní.
4 #
Is. 61:2. *’Díos ncheñao ti sin tꞌává kixin jehe chꞌan tsja̱tse̱n chꞌan ti kjuatꞌává chónta sin.
5 #
Sal. 37:11. *’Díos ncheñao ti sin nchejiéhya a̱sén kixin jehe sin tsꞌáyéhe̱ sin ti nonte tsjajon Díos 6#Is. 55:1, 2.*’Díos ncheñao ti sin tjinkaon sinchexiteyéhe Díos éxi ti itꞌen sin kjinta la ko itꞌen sin ìnta̱ xi̱kaha tjeyá sin chꞌan, kixin Díos mé tsjinki̱tsa kixin tsochóxin sin ti jehe chꞌan.
7’Díos ncheñao ti sin ti̱konoéhe̱ kícho, kixin jehe chꞌan kja̱xin tsi̱konoéhe̱ chꞌan ti jehe sin.
8 #
Sal. 24:3, 4. *’Díos ncheñao ti sin tjóá a̱sén kixin jehe sin tsꞌikon sin Díos.
9’Díos ncheñao ti sin tjinkaon ti kjuaxróxin kixin Díos mé sichꞌéna chꞌan xje̱en chꞌan ti jehe sin.
10 #
1Pe. 3:14. *’Díos ncheñao ti sin tjejótjasóte, kixin nchexiteyéhe sin Díos, kixin jehe sin mé tsꞌixehen sin ti itjen Díos tꞌe̱to̱an nkaya nka̱jní.
11 #
1Pe. 4:14. *’Díos ncheñao ti jahara, kjónté tsꞌándaxínhanra chojni la ko sintachrakonra sin la ko kaín nkehe náxrjónhña tsondáchro sin kixin tinkachónkira ti janhan. 12#2Cr. 36:16; Hch. 7:52.*La a̱ntsí chrókócháhara la ko kjuaxróxin chrókꞌuejora kixin jahara tsꞌayéhéra ti nkehe imá jína nkaya nka̱jní. Kixin xi̱kaha kjuasóte ti sin kꞌuéchronka itén Díos kꞌuejó ósé.
Jahara la éxi ti xíjnta la ko éxi ti xrohi tꞌinkaséñaxín chjasintajni
(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)
13 #
Mr. 9:50; Lc. 14:34, 35. *’Jahara mé éxi ti xíjnta siín chjasintajni. A̱ndá ti chrókuankehe ti ijní chónta ti xíjnta la xrokjuahya chrókójní ínaá. Ninkehó chrókjuichꞌehya ixra̱ la jehó chrókꞌuitjí ndója la chrónkátja chojni.
14 #
Jn. 8:12; 9:5. *’Jahara mé ti xrohi tꞌinkaséñaxín chjasintajni. Ijnko chjasin itjen chritaón ijna̱ la xitjahya tsjakꞌemá. 15#Mr. 4:21; Lc. 8:16; 11:33.*La ko jehya tꞌákjen ijnko xrohi ndá tjakꞌe chrínkí ijnko ntacajón. Náhí. Ti xrohi la tjakꞌe noi kixin tsꞌinkaséñexín kaín ti nkexro siín ti nchia. 16#1Pe. 2:12.*Mé xi̱kaha ti jahara chrókꞌónara éxi ti xrohi chrókꞌuinkaséñaxín kixin tsꞌikon kaín chojni ti ixra̱ jína tjejochꞌera, la chrókjuikosáyehe sin ti Itꞌéni itjen nkaya nka̱jní.
Jesús la ko ti ley
17’Chrokjuénka̱yáxinhñara kixin kꞌuinka kixin si̱ntakꞌitjáña ti ley tsíkꞌe̱to̱an Moisés la ko ti nkehe kjuako ti sin kꞌuéchronka itén Díos. Náhí. Kꞌuinka kixin si̱ntaxiteyá kaín tíha. 18#Lc. 16:17.*Chaxín ndáxrja̱n kixin ti na̱xa̱ itjen ti nka̱jní la ko chjasintajni la ninkehó ley tsꞌitjáñahña, nijnko punto la nijnko letra kuènté ti ley tsꞌitjáñahña tsjixinjña tsoxiteyá kaín ti nkehe ticháxi̱n tsoxiteyá. 19Mé xi̱kaha, ti nkexro tsitekakonhña ti nkehe chónta ti ley, kjónté ijnko nkehe imá intsí, la ko chrókjuako kixin chrókuitekakonhña chojni, la ti nkexro a, la imá tso̱ntsí ti ó itsi ti kjuachaxin kuènté Díos. A̱ndá ti nkexro tsitekaon la ko tsja̱ko̱he̱ íso chojni kixin tsitekaon, mé ti nkexro a la a̱ntsí tsꞌe̱to̱an ti ó itsi ti kjuachaxin kuènté Díos. 20Méxra̱ tjo̱nka̱ra kixin ticháxi̱n a̱ntsí jína tsꞌejora, la tso̱yóahyara éxi ti sin tjako ley la ko ti sin fariseo, kixin ti tso̱yóhara ti jehe sin la xrokjuahya tsꞌayéhéra ti kjuachaxin kuènté Díos itjen nkaya nka̱jní.
Kjuako Jesús kuènté ti kjuanínkaon
(Lc. 12:57-59)
21 #
Ex. 20:13; Dt. 5:17. *’Jahara ó kuihínra kixin ti sin kꞌuejó ósé la ndáchro: “Tꞌoñáhña kichuara, kixin ti nkexro tsꞌóñá kícho mé tsjasóte.” 22A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin ti nkexro tso̱nínkakohen kícho mé tsicháxi̱n tsjasóte. La ti nkexro tsꞌándaxínhi̱n kícho mé ti sin tꞌe̱to̱an sinchekito̱exín ti iji̱é sin. A̱ndá ti nkexro tsondáche kícho kixin lo̱nti̱ mé sátsji tsjasóte ti siín xrohi tꞌankahya. 23Méxra̱ ti tsjiko̱ara ijnko nkehe ti altar nkaxehen ni̱nko tsochjehéra Díos, ndá tsoxraxinkáonra kixin kjuájo̱nko̱ara kichuara, 24la ti̱to̱héra ti nkehe a ti altar, la sátsjira nixjehéra ti nkexro a kixin í tsꞌixinhña kjuanínkaon. Ndá ti ó tsjixin la tsjihára tsjájonra ti nkehe tjinkáonra tsochje̱héra Díos.
25’Ti siín nkojín chojni tjanchia ijie̱ la tjinkaon sin chrókjuiko̱ara sin ti tsito̱exín iji̱é sin, la ícha jína sa̱o chrókjóra ti nkexro a, ti na̱xa̱ nti̱a ó, kixin sáchrókjuihyara ti itjen ti chꞌin juez. Kixin ti sáchrókjuira ntiha la tsꞌe̱tue̱hen chꞌan ti sin policía kixin sátsjiko ndo̱echjiso ti jahara. 26Chaxín ndáxrja̱n kixin ti tsꞌikjaha ndo̱echjiso la tsꞌaxrjéxi̱nhña ntiha tsjixinjña tsjènka kaín ti chichaon chonta.
Chrokjuasikohya sin ijie̱ ókjé chojnichjin
27 #
Ex. 20:14; Dt. 5:18. *’Jahara ó kuihínra ti nkehe tsíkꞌituehen sin ósé ndáchro: “Chrokjuásikuanhyara ijie̱ íjnko chojnichjin jehya ichjiánra.” 28A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin ti nkexro tsokomá ijnko chojnichjin ndá tjakꞌe a̱sén tsochónta, la ó kjuixin kjuasin ijie̱ kixin a̱sén ndáchro tíha.
29 #
Mt. 18:9; Mr. 9:47. *’A̱ndá ti ikuan chjina chrókjuásixián ijie̱, la chrókuakitsjenkiá chrókꞌué ikjín, kixin ícha jína chrókꞌuitjáña itꞌo̱ ti cuerpo kuèntá la jehya kuenté sáchrókjuia chróche ti siín xrohi. 30#Mt. 18:8; Mr. 9:43.*A̱ndá ti itja chjina chrókjuásixián ijie̱ la chrókóchríjian la chrókꞌué ikjín kixin ícha jína chrókꞌuitjáña itꞌo̱ ti cuerpo kuèntá la jehya kuenté ti cuerpo sáchrokjui chróche ti siín xrohi.
Chrokuake̱ehya kícho sin
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31 #
Dt. 24:1-4; Mt. 19:7; Mr. 10:4. *’Kja̱xin kꞌuítuehen ti sin ósé kixin ti nkexro tjinkaon chrókjáke̱he̱ ti ichjién la ticháxi̱n tsꞌóna ijnko xroon tsákja tjan kixin ndá tsíto̱he kícho sin. 32#Mt. 19:9; Mr. 10:11, 12; Lc. 16:18; 1Co. 7:10, 11.*A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin ti ijnko chojnindoa tsjáke̱he̱ ti ichjién, ti chóntahya tjan ókjé chojnindoa, la jehe chꞌan kuíto̱he chꞌan tjan kixin tsjasin tjan ijie̱. A̱ndá ti nkexro tso̱te̱he ti tjan a la kja̱xin tsjasin ijie̱.
Chji̱ñéhña chrókꞌuákjenxi̱ni ihni̱é Díos
33 #
Lv. 19:12;
Nm. 30:2; Dt. 23:21. *’Kja̱xin kuihínra kixin ósé mé kꞌuítuehen sin: “Chji̱ñéhña chrókꞌuakjénxi̱nra ihni̱é Ìnchéni ti tsondáchrora ijnko nkehe ndá chaxínhña si̱nchexiteyára.” 34#Stg. 5:12; Is. 66:1; Mt. 23:22.*A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin chrókꞌuakjénxi̱nhñara ihni̱é Díos la ko chrókꞌuakjénxi̱nhñara nka̱jní ti nkojín nkehe tsondáchrora ndá chaxínhña si̱nchexiteyára, kixin ntiha itjen Díos tꞌe̱to̱an. 35#Is. 66:1; Sal. 48:2.*Chrokꞌuakjénxi̱nhñara chjasintajni kixin ntiha tekjen to̱té chꞌan, chrókꞌuakjénxi̱nhñara Jerusalén kixin ntiha itjen ti Rey tꞌe̱to̱an. 36Chrokꞌuakjénxi̱nhñara ikjára kixin jahara la xitjahya tsjakéra ijnko ka̱xi̱hi tjóá o̱ ijnko ka̱xi̱hi tié. 37Ti nkehe tsondáchrora kixin chaxín la chaxín, a̱ndá ti náhí la náhí, la chrókjuakꞌéto̱xinhñara nkehe chróchro̱nkara. Kixin ti nkehe tsjakꞌéto̱xinra tso̱chro̱nkara la ijie̱ tíha.
Kuènté ti sin tꞌitjáñehña ijnko kjuanínkaon
(Lc. 6:29-30)
38 #
Ex. 21:24; Lv. 24:20; Dt. 19:21. *’Jahara ó kuihínra kixin tsíkꞌituehen ti sin ósé, kixin ti ijnko chojni tsakítsjenkí ijnko ikonra la kja̱xinra tsakítsjenkíra ikon ti nkexro a. A̱ndá ti chrókuakitsjenkí chojni ijnko ñénora la kja̱xinra chrókuakitsjenkíra ñeno ti nkexro a. 39A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin ti nkojín nkexro sitꞌahara nkojín nkehe jínahña, la chꞌehyara xi̱kaha jahara. Ti chjéhe ijnko nkexro ti tua̱an la tjóka ti íjnko nánko. 40A̱ndá ti nkojín nkexro tjanchia ijie̱ la tjinkaon sin chrókuakitsjaha sin camisá la chje̱hé sin ti ika tꞌínka̱yate kja̱xin. 41Ti nkojín nkexro sintakamára nkehe iye la tsꞌe̱tua̱hanra kixin tsjiko̱ara ijnko kilómetro la tjiko̱ara yaá kilómetro. 42Ti nkojín nkexro tsjanchia ichrén nkehe la chje̱héra, la ti ijnko chojni tjinkaon si̱nchekjenra nkojín nkehe la chróndáchrohyara “náhí”, chrókjui̱nchekjenra ti nkehe tjanchia sin.
Tso̱tjue̱héni ti sin nínkakohen ti jeheni
(Lc. 6:27-28, 32-36)
43’Kja̱xin ó kuihínra ti nkehe tsíkꞌituehen sin ósé ndáchro: “Tjue̱héra ti nkexro choxínra la ninkákohénra ti chojni nínkakohen ti jahara.” 44A̱ndá janhan ndáxrja̱n kixin tjue̱héra ti sin nínkakohanra, la chrókjui̱ncheñaora ti chojni tjanchajinhara, la jína chrókjuínki̱tsara ti chojni tjinkakonhña ti jahara, la chrónixjehéra Díos kixin chrókjuinki̱tsa chꞌan ti sin tꞌándaxíhanra la ko ti sin tꞌahara nkehe jínahña. 45Ndá ti xi̱kaha tsjáko̱xi̱nra la chaxín tsꞌónara xje̱en Itꞌéni itjen nkaya nka̱jní. Jehe chꞌan mé nchekji̱to̱n chꞌan ña̱o kixin tsꞌinkaséñehen ti chojni jínahña la ko ti chojni jína la ko kja̱xin nchekꞌaniá chꞌan ichrin ti siín ti sin jína la ko ti sin jínahña. 46Ti jehó tjue̱héra ti nkexro tjua̱hára la, ¿nkehe chrókjuachara? ¿Á jehya xi̱kaha ichꞌe kja̱xin ti chojni nchekjènki̱, a ní? 47A̱ndá ti jehó kichuara nixjehéra la, ¿á imá jína tíha ní?, kixin kja̱xin ti chojni chónhña Díos la xi̱kaha ichꞌe. 48#Lv. 19:2; Dt. 18:13.*Méxra̱ jahara la ndoá chrókꞌuejora éxi Itꞌéni itjen nkaya nka̱jní la ndoá itjen chꞌan.
© 2016, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.