Bantawa Rai

म़ना मुक्‍लाचि म़खाचिकिना खोक्‍को भ़ऱदु म़लोन्‍ता खोन्‍कि म़युङा। खोक्‍कोसोओ अ़चुकाखेङ्‌पाचि खोक्‍कोएदा म़ता। खोन्‍कि खोक्‍कोसाआ मोचि चिन्‍मा म़पुक्‍तुचि,
“लावामि य़ङ्‌दा आप्‍पि मान्‍तोक्‍कादा लिसिन्‍काओनि कातुप्‌चि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो निनाम्‍हाङ्‌होन मोचिओङा ओ।
सोखा कामुचि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो निनाम्‍हाङ्‌आ मोचि अ़चुसोम्‍म़सेत्‍तुचि।
कासिम्‍नान्‍चिन्‌चि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो मोचिआ हेन्‍खामादाओ पाङ अ़तोक।
साम्‌योक्‍मिओ निम्‍पाङ साकास़चि खोन्‍कि वामित्‍मा कास़चि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो मोचिओ अ़चुसोम्‍स़।
सोम्‌योक्‍मा खाङ्‌कामुचि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो मोचिआ सोम्‌योक्‍मा अ़तोक।
सेङ्‌याङ्‌ओ अ़चुसाकोङ्‌वा याक्‌याङ्‌ओचि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो मोचिआ निनाम्‍हाङ अ़खाङ।
सेवाङ्‌निओ निम्‍पाङ काचि कामुचि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो मोचि निनाम्‍हाङ्‌आ अ़ङ्‌छाचिनि म़लोचि।
साम्‌योक्‍मिओ निम्‍पाङ दुखा कातोक्‌चि आसिखा कातोक्‌चि ओ,
देकिनालो निनाम्‍हाङ्‌होन मोचिओङा ओ।
खानानिन अ़ङ्‌का कात़ङ्‌चिओसा म़नाचिआ खानानिन ऩसुङ्‌तिन खोन्‍कि ऩल़क्‍तिन खोन्‍कि सोज्‍जेओ चेप्‌याङ्‌सा आम्‍नुओ देङ्‌सालाप्‍पादा झाराकापाराओ अ़त्‍लो ऩलोन्‌नालो खानानिन आसिखा कातोक्‌चि ओ। मोन्‍ग़रि ऩङानुसानिन्‍चिन, खोन्‍कि छेमा काइसानिन्‍चिन, देकिनालो निनाम्‍मादु आम्‍नुओ सिरिफा तोक्‍पो युङ्‌याङ। देकिनालो खानानिन्‌दाङ्‌का बुयाओ निनाम्‍हाङ्‌य़ङ खाकालुचि मोवात्‍निङा मोचिआ म़ल़क्‍तुचिओ।


खानानिन हेन्‍खामादाओ युम ओ, मेन युम्‌ओ अ़लुमा माखात्‌नालो मो दिसाआ युम्‍पाक्‍पाक्‌वा खाना लामामुमा त़ऱ? मो ना बुङ्‌खाया वेत्‍माखान्‍माकि म़नाचिओ अ़चुलाङ्‌आ नेप्‍मादाङ्‌का नि दित्‍छाङ अ़काचि मात्‍द़ङ।
खानानिन हेन्‍खामाओ साम ओ। भ़ऱदुओ सहरा कुम्‍मा अ़ऱनिन। साङ्‌आछाङ खाउप्‍खा ओङ्‌सुकि खेङ्‌आ अ़दिप्‍तुन, मेन खाउप्‍खा युङ्‌खाचोक्‌दु युङ्‌सु खोन्‍कि खिम्‌दा कायुङ झारा मोसाआ उप्‍तुचि। ओवात्‍निङा आम्‍नुओ साम म़नाचिओ अ़चुबुदा लेत्‍ने, खोन्‍कि मोचिआ आम्‍नुओ अ़नुवाक काचि अ़खाङ्‌ने खोन्‍कि निनाम्‍मादुओ आम्‍नुओ पापाओ अ़चुऩङ अ़लोङ्‌ने।


य़ङ्‌हुप माङ्‌लो निनाम्‍हाङ्‌य़ङ खाकालुचि ऩङाछित्‍सि अ़ङ्‌का ताङ्‌ओनि मान्‍मिन्‍दानिन। अ़ङ्‌का मो ऩङाछित्‍सि माआङ, मेन तालासि ताङ्‌ओ। अ़नुछ्‍या अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, देम्‍खातारि निनाम्‍मा खोन्‍कि हेन्‍खामा अ़मानिन्‍खात्‍निन, मोन्‌तारि झारा य़ङ मान्‍तालामाङ देत्‍निकिछाङ निनाम्‍हाङ्‌ओ अ़चुय़ङ्‌हुप्‌दाङ्‌का अ़चुप्‍पो य़ङ माङ्‌लो अ़क सिवाछाङ अ़मानिन्‍खात्‍निन। खोन्‌ओसा साङ्‌आ ओ लोमाय़ङ्‌चिएदाओ झारादाङ्‌का अ़चुप्‍पो लोमाय़ङ ऩङाछिरु, खोन्‍कि म़नाचि मोत्‍नि च़मा चिन्‍तुचि, निनाम्‍हाङ्‌होन्‌दा मो झारादाङ्‌का अ़चुप्‍पो कान। मेन साङ मो लोमाय़ङ्‌चिवा च़, खोन्‍कि चिन्‍तुचि, मो निनाम्‍हाङ्‌होन्‌दा झारादाङ्‌का अ़धिवो कान। देकिनालो अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, आम्‍नुओ साम्‌योक्‍मि य़ङ्‌हुप काचिन्‍पाचि खोन्‍कि फरिसिचिदाङ्‌का च़लोक अ़नुवाक मान्‍लिमाङ्‌तारि खानानिन देम्‍खाछाङ निनाम्‍हाङ्‌होन्‌दा वाङ्‌मा त़ऱन्‍मिन।

खानानिन्‌आ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, आराङ्‌ओ म़नाचि म़लोयुङ्‌सुङ्‌सुचि, ‘खाना म़ना मान्‍सेत्‌दा खोन्‍कि साङ म़ना सेत, मो छ़ङ्‌छेन्‍मादा छुक।’ मेन अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, साङ्‌आ अ़बुवा-निछाचि अ़माइसुङ कात्‍तु, मो छ़ङ्‌छेन्‍मादा छुक। खोन्‍कि साङ्‌आ अ़द़क्‍छाचि सुङुचि, मो धियायोक्‍खाआ दन्‍दा प़। खोन्‍कि साङ्‌आ अ़बुवा-निछाचि ‘खाना खामान्‍सिन’नि लो, मो क़माकात्‍तुओ सित्‍म़ङ दुखा तोक्‍खा मिदा छुक।
खोन्‌ओसा खाना ब़क्‍खादा आम्‍छुक्‍दाम त़पाउङुहिदा आम्‍द़क्‍छाओ अ़देङ्‌सालाप्‍पादा दि-दि युङ्‌याङ्‌नि खाना त़मित्‍तुतोक्‍तुनालो आम्‍छुक्‍दाम ब़क्‍खाओ अ़बुदा छिरुदो, खोन्‍कि खारा। बुया आम्‍द़क्‍छाएनान तोङा, खोन्‍किना बानाकि ब़क्‍खादा आम्‍छुक्‍दाम पाउ।
आम्‍ङेङ्‌एनान छ़ङ्‌छेन्‍खादा त़खात्‍चिङ्‌चिहिदा लाम्‌दाङा च़क्‍नि तोङालावाचि। माङ्‌नालोना, आम्‍ङेङ्‌आ खाना छ़ङ्‌काछेन्‌ओ अ़छुक्‌दा त़पाक, खोन्‍कि छ़ङ्‌काछेन्‌आ रात्‍खामिओ अ़छुक्‌दा त़पाक, खोन्‍कि खाना छेक्‍खादा त़छुक। अ़नुछ्‍या, अ़ङ्‌का खाना लोना, खाना झारा फेक्‌वा त़छोरुन्‍चिउन्‌तारि मो छेक्‍खादाङ्‌का लोन्‍मा त़ऱनान।

खानानिन्‌आ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, ‘खाना ताङ्‌लान मान्‍मुदा।’ मेन अ़ङ्‌का लोनाङ्‌नानिन, साङ्‌आ खाक्‍को मेत्‍छामा अ़त्‍लो अ़मित्‍माआ खा, खोसाआ बुयाङा अ़साकोङ्‌वादा मोएनान ताङ्‌लान मुचिउ। चुप्‍ताङ आम्‍म़क्‌आ खाना हेवा मुत़मेत्‌नालो मो लारुकि वेत्‍तुखाइसु! देकिनालो झारा आम्‍पोक्‌एनान सित्‍म़ङ दुखा तोक्‍खायु वेन्‍दिलुमादाङ्‌का ना आम्‍पोक्‍फुत्‍चिएदाओ अ़क्‌तात मामाङा आम्‍को निम्‍पाङ अ़नुवाक लि। चुप्‍ताङ आम्‍छुक्‌आ खाना हेवा मुत़मेत्‌नालो मो क़प्‍तुकि वेत्‍तुखाइसु! देकिनालो झारा आम्‍पोक सित्‍म़ङ दुखा तोक्‍खायु खात्‍मादाङ्‌का ना आम्‍पोक्‍फुत्‍चिएदाओ अ़क्‌तात मामाङा आम्‍को निम्‍पाङ अ़नुवाक लि।


निनाम्‍हाङ्‌ओ अ़चुय़ङ्‌हुप्‌दा ओवात्‍निछाङ छाप्‍ताओ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, ‘साङ्‌आ अ़खिम्‍हाङ्‌मा छिरु, मोसाआ छित्‍मुमा छाप्‍लावा छाप्‍माकि अ़खिम्‍हाङ्‌मा प़ने।’ मेन अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, साङ्‌आ अ़खिम्‍हाङ्‌मा ताङ्‌लान्‌दाङ्‌का नि अ़तुक्‌वाआ छिरु, बुयाओ अ़खिम्‍हाङ्‌पाआ मो ताङ्‌लान कामुमा मु, खोन्‍कि साङ्‌आ मो छित्‍माय़ङ मेत्‍छामाएनान सायाकाम, खोछाङ ताङ्‌लान कामु लि।

आराङ्‌ओ म़नाचि म़लोचिओछाङ खानानिन्‌आ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, ‘खाना सोज्‍जे किरे मान्‍चादा, मेन हाङ्‌पा निनाम्‍हाङ्‌ओ निम्‍पाङ त़चोओ किरे तासुलो।’ मेन अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, निनाम्‍माओ अ़चुऩङ्‌दा किरे चामाइ मान्‍चादानिन, देकिनालो मो निनाम्‍हाङ्‌ओ अ़चुहाङ्‌युङ्‌खा ओ, ना हेन्‍खामाओङा चानिन, देकिनालो मो खोक्‍कोसोओ अ़चुलाङ्‌युङ्‌खा ओ, ना यरुसलेम्‌ओङा, देकिनालो मो तोक्‍पो हाङ्‌ओ अ़चुसहरा ओ। आप्‍पिओ आम्‍ताङ्‌ओ निम्‍पाङ्‌छाङ किरे मान्‍चादो, देकिनालो खाना अ़क्‌तात ताङ्‌मुवा ओम्‌याङ्‌ओ माङ्‌लो माक्‌याङ्‌ओ मुमा त़ऱन। खानानिन त़चेविन्‌ओ य़ङ ‘अ़नुछ्‍या’ओ अ़नुछ्‍याङाने, ‘माआङ’ओ माआङ्‌ङाने। ओदाङ्‌का च़लोक अ़अ़त्‍पाएदाङ्‌का ता।


खानानिन्‌आ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, ‘म़क्‌ओ अ़फान म़क, खोन्‍कि क़ङ्‌ओ अ़फान क़ङ।’ मेन अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, साङ अ़अ़त्‍पा मुयाङ, फित्‍चि मान्‍मुदानुम। मेन साङ्‌आ खाना आम्‍चुप्‍ताङ खोम्‍ताङ्‌मादा त़फेङ्‌नालो खो नि आम्‍खोम्‍ताङ्‌माछाङ तात्‍तु प़। मोवात्‍निङा खाक्‍को म़नाआ छ़ङ्‌काछेन्‌एदा त़खात्‌किना लाहि पाक्‌याङ्‌सा आम्‍लोक्‍छुम ङाप्‍मा त़लाप्‌नालो खो आम्‍बोप्‍खुछाङ प़लाउ। साङ्‌आ खाना पाङ खुन्‍त़मेत्‌कि अ़क किलोमितरा खात्‍मा राकाङ्‌थेत्‍नि त़मुनालो खोसोओ निम्‍पाङ पाङ खुयाकि ह्‍वा किलोमितरा खाना खारा। खाना कादोत्‌चि प़चि, खोन्‍कि खानाएदा नाक कालोक्‌चि ऩङामान्‍छित्‌दोचि।


खानानिन्‌आ ओवात्‍नि य़ङ्‌माय़ङ त़एनुम्‌युङ्‌सुम, ‘खाना आम्‍तेन्‍पाङ सोमातुक्‍तु, खोन्‍कि आम्‍ङेङ ऩङाछिरु।’ मेन अ़ङ्‌का खानानिन लोनानिन, आम्‍नुओ ङेङ्‌चि सोमातुक्‍तानुम्‍च़म, खोन्‍कि खानानिन काल़क्‌चिओ निम्‍पाङ यामारानिन, खोन्‍नालो खानानिन निनाम्‍मादु कायुङ आम्‍नुओ पापाओ अ़चुछाचि त़लिसिन। खोक्‍कोसाआ अ़अ़त्‍पा खोन्‍कि अ़नुवाक ह़वाङ्‌माङ नाम साम म़प़चि, खोन्‍कि साम्‌योक, खोन्‍कि मान्‍साम्‌योक्‍मि वा म़धान्‍तुप़चि। खानानिन सोमाकातुक्‌चि ओन्‍ङा सोमात़तुक्‍तुम्‍च़म्‌नालो खानानिन्‌आ दिसु सिरिफा त़तोक्‍तुम कि? दाम्‍दु कालात्‌चिछाङ मोवात्‍नि ना म़च़! खानानिन आम्‍नुओ बुवा-निछाचि ओन्‍ङा सेवा त़मेत्‍तुम्‍च़म्‌नालो निचिदाङ्‌का च़लोक दि त़मुम कि? निरावाचिछाङ मोवात्‍नि ना म़च़! खोन्‌ओसा निनाम्‍मादु कायुङ आम्‍नुओ पापा देत्‍नि अ़नुवाक म़मुयाङ, खानानिन्‌छाङ मोवात्‍निङा अ़नुवाक लिसानिन।”

Feti si मत्‍ति 5