Giryama - 2004 Edition (Drama NT)

Bai siku iyo vizho, Jesu achambola mumo nyumbani arimokala na achendakelesi k'anda-k'anda ya ro ziya ra Galilaya. K'uzhona arihokwendakelesi kuko, rikundi ribomu ra at'u rikimudzalira hatha akiona ni baha akwere dauni akelesi mumo. Bai wakelesi dauni kuno at'u angine osi makiima ko k'anda-k'anda ya ro ziya. Akiambira maut'u manji kwa kuhumira mafumbo. Akiamba, “Mut'u mumwenga wauka kwendamwaga-mwaga mbeyu mundani kwakwe. Vikara arihokala akuzimwagani-mwagani, mbeyu nyingine zikigwa k'anda-k'anda ya ngira. Unyama ukidzazit'ot'a. Nyingine zikigwa kahi za mutsanga wa mawe-mawe, harihokala hana mutsanga muchache. Bai zikimera malo-malo kwa kukala were hana mutsanga muchache. Ela zirihopigwa ni dzuwa thu zikinyala kare, kwa kukala were k'azina miziji ya kwenda kure. Mbeyu nyingine zikigwa miyani. Zirihomera, miya iryahu ikikula na ikizizia-zia hatha k'azipatire nafasi ya kumbola ndze bule. Ela mbeyu nyingine zo zikigwa kahi za mutsanga mudzo, na zikizhalat'o sana. Nyingine zazhala gana-gana, nyingine mirongo mihandahu, na nyingine zo zikizhala mirongo mihahu.” Arihogonya kunena viryahu akiamba, “Mwenye masikiro, naasikire.”


Bai, ariholaa haho, o anafundzie makimuza makimwamba, “Kwanoni unahendza kuhumira mafumbo kala unanena na o at'u?” Jesu akiadzigidzya akiamba, “Ninahenda vizho kwa kukala ninwi mwajaliwa kumanya siri za uthawali wa mulunguni, ela aryahu k'amajaliwirwe bule. Kwani kila ariye nacho andangezwa, akale na vinji, ela ariye k'ana kit'u kamare, hatha cho kichache aricho nacho kidza andakihokwa. At'u aryahu ninanena nao kwa mafumbo, kwa kukala manalola, ela k'amaona bule, kidza manasikiza, ela k'amasikira hedu kuelewa. Na garyahu maneno garigonenwa ni nabii Isaya haho kapindi vivi gadzathimira kwao. Kwani Isaya wanena akiamba,
‘Mundasirikiza na kusirikiza
ela k'amundang'alirwa bule.
Mundalola na kulola
ela k'amundaona bule.
Mana mioyo ya at'u aa idzakala mikomu,
masikiro gao madzagagandiza,
matso gao madzagafinya,
masidze makaona na go matso gao,
makasikira na go masikiro gao,
makang'alirwa na yo mioyo yao,
makanigalukira mimi, nikaahoza.’
Baha ninwi, kwani masikiro genu ganasikira na matso genu ganaona. Kwani be namwambira kamare kukala, manabii anji na at'u ahachi angine, mathamani kuona gaga mugaonago, ela k'amagaonere, kidza mathamani masikire gago mugasikirago, ela k'amagasikirire bule.”


Jesu akienderera kunena na anafundzie akiamba, “Vikara, sirikizani nimwambire mana ya ro fumbo ra mulayi. Kila mut'u ariye akisikira neno ra Mulungu k'arielewa, ye Mui nikudza na kurusa ho moyoni ririholaywa. Bai mut'u dza iye nde iryahu mbeyu iriyogwa haryahu k'anda-k'anda ya ngira. Ziryahu mbeyu zirizogwa mutsanga wa mawe-mawe, ni mut'u ariye akisikira neno thu, anarihokera kare mara mwenga, kidza anarihokera na raha. Ela kwa kukala neno riryahu k'arina miziji moyoni mwakwe, mut'u yuyahu k'atoa naro bule. Kwani thabu, hedu mateso gakimudzirira kwa ut'u wa ro neno, k'avumirira bule, anaviricha kare. Mungine ye ni here iryahu mbeyu iriyogwa miyani. Mut'u iye nikusikira ro neno ra Mulungu, ela v̱ata za urumwengu, na ukengi wa mali, nikurikonya-konya ro neno hatha rikakala k'arindazhala kit'u. Ela mut'u mungine ye ni here iryahu mbeyu iriyogwa kahi za mutsanga mudzo. Mut'u yuyu nikurisikira ro neno ra Mulungu, akarielewat'o. Bai at'u mario dza vizho yuyu, nikuzhala matunda. Yuno gana, yuya mirongo mihandahu, na mungine mirongo mihahu.”

Bai kula haho, Jesu akiambira o at'u fumbo ringine akiamba, “Uthawali wa mulunguni udzahalana na mut'u ariyekwendalaya ngano mundani kwakwe. Vikara siku iyo vizho, hadhui wa kwakwe naye, akithariza hatha at'u machangira ndazini, achendamwaga-mwaga ngano ya vuweni kahi za yo ngano yenye. Bai, mbeyu zizi zamera na zikikula hatha ngano inaamba inafumula, yo ngano ya vuweni nayo ikifumula. K'uzhona aryahu ahumiki marihoona viryahu machendamuza ye mwenye munda makiamba, ‘Bwana, samba walaya ngano yenye we murya mundani mwako! Be mbona vino muna ngano ya vuweni?’ Ye mwenye munda akiamba, ‘Hadhui ndiye ariyekudzailaya.’ O ahumiki makimwamba, ‘Vikara vino hukaing'ole hedu huhendedze?’ Ye mwenye munda akiadzigidzya akiamba, ‘Hatha, musendeing'ola bule. Kwani muchendaing'ola munadima kung'ola hatha yo ngano yenye nayo. Ut'u uwo uricheni ukule hamwenga, hatha wakathi wa kuvuna. Haho nindaambira o avuni kukala, “Ihaleni yo ngano ya vuweni yosi kwandza, muifunge mabutsa-mabutsa mugaike k'anda gaochwe. Mukigonya vizho, halani yo ngano yenye muyangize lutsagani mwangu.” ’ ”


Bai Jesu arihogonya kuambira ro fumbo riro, akihamboza fumbo ringine kaheri akiamba, “Uthawali wa mulunguni udzahalana na katembe kathithe ka haradali, kariko mut'u mumwenga wakahala achendakalaya mundani mwakwe. Katembe kaka ni kathithe kukira t'embe zosi. Ela kakimera, nikukula zhomu hatha kakakira mimera mingine yosi ya mundani. Kidza nikukala muhi mubomu hatha unyama ukadzaaka vitsunji zhao mo vitaini.”


Jesu akiambozera fumbo ringine, akiamba, “Uthawali wa mulunguni udzahalana na ts'ats'u iriyohalwa ni mwanamuche akivugira p'ishi t'ahu za unga wa ngano na ukikutuka wosi.”
Bai kila kit'u arichokifundisha Jesu kwa o at'u, wakifundisha kwa kuhumira mafumbo, k'akuna kit'u hatha kimwenga arichokifundisha bila kuhumira mafumbo. Bai wahenda vivi ili maneno garigonenwa ni nabii mumwenga ho kapindi gathimire. Kwani nabii iye wanena akiamba, “Nindahumira mafumbo kunena maut'u garigofitswa hangu kuumbwa kwa urumwengu.”

Vikara Jesu arihogonya kunena akiaricha o at'u na akiuya ko nyumbani arikokala adzambola. Bai arihofika kuko anafundzie makimuthuwa makimwamba, “Bwana, rirya fumbo ra ngano ya vuweni manaye ni noni? Fambire.” Jesu akiadzigidzya akiamba, “K'amuona h'e, mulayi wa yo mbeyu mbidzo ni Mwana wa Mudamu. Wo munda ni uu urumwengu. Mbeyu mbidzo ni ana a Uthawali, na ngano ya vuweni ni ana a ye Mui. Iye nde mulayi wa yo ngano ya vuweni. Wakathi wa kuvuna ni siku ya mwisho, na avuni ni malaika. Siku ya mwisho vindakala dza vizho zhenye, zha ngano ya vuweni kung'olwa na kwangizwa mohoni. Kwani Mwana wa Mudamu andaalagiza malaikae makundzumanye ahendi a mai osi, hamwenga na aryahu maahendyao andziyao mahende mai, na maamboze ndze ya uthawali wa kwakwe. Makila haho maahale makaatsuhe mohoni. Na kuko mandarira na kufuna meno. Ela ahachi o, mandang'ala here dzuwa kahi za uthawali wa Babiyao. Mwenye masikiro, naasikire.”

Jesu akienderera kumboza mafumbo mangine akiamba, “Uthawali wa mulunguni udzahalana na ushaha uriwokala wafitswa hat'u mundani vivi. Vikara mut'u mumwenga arihokwendaupesa akikaza kuufitsa. Na kwa ro fwahiro bomu arirokala naro achendaguza vit'uzhe zhosi, akidzagula wo munda.”

Bai Jesu akihamboza fumbo ringine kaheri akiamba, “Uthawali wa mulunguni udzahalana na mut'u mumwenga, ariyekala kaziye ni kumala lulu na kwendaguza. K'ona siku mwenga achendaona lulu ya kima kibomu sana. Bai achendaguza vit'u zhosi arizhokala nazho, akidzaigula.”

Kidza Jesu akimboza fumbo ringine, akiamba, “Pia uthawali wa mulunguni udzahalana na nyavu bomu sana, iriyogwagwa ziyani na ikigwira makumba ga kila namuna. Bai irihokala idzadzala o avuhi makiimboza ndze, gonya makikelesi kutsagula makumba ga kuriwa na gasigoriwa. Garyahu ga kuriwa makigangiza k'ahuni mwao, garya gasoriwa makigatsuha. Na siku ya mwisho vindakala dza vizho zhenye. Malaika mandaathenga at'u, ai lwao, na ahachi lwao. Makigonya vizho, mandaahala at'u ai osi maatsuhe mohoni, na kuko mandarira na kufuna meno.”
Jesu arihogonya kuathalira mafumbo gaga akiauza akiamba, “Vidze mudzagasikira gano nidzigomwambira?” Na anafundzie makimudzigidzya makiamba, “Ee hudzagasikira.” Bai marihokala madzadzigidzya, Jesu akiambira, “H'aya bai, kila mwalimu wa sheria adziyefundishwa ujeri dzulu za uthawali wa mulunguni, a karakara na mut'u ariye na akibaze nyumbani mwakwe. Ni kwangira akamboza mbisha na za kapindi.”


Bai arihokala adzagonya kumboza go mafumbo gago, Jesu wauka haho arihokala achenda kwao. Vikara arihofika kuko, achangira kahi za sinagogi ra at'u a kuko na akikwacha kufundisha. K'uzhona o at'u makingalala zhomu makiamba, “Uno ulachu be tha waupatahi? Na zino nguvu za kutengezera miujiza nazo wazilazhahi? Yuno si yuyahu mwana wa fundhi wa kutsonga bule yuno? Samba tha mameye ni Maryamu yuno. Hatha nduguze osi a kilume hunaamanya: Jakobu, na Josefu, na Simoni, na Juda. H'e o nduguze a kiche, samba osi ma haha! Vikara maut'u gano gosi wagapatahi?” Bai k'aviafahire. Jesu arihoona viryahu akiamba, “Nabii anaishimiwa kila hat'u isihokala kahi za ts'i ya kwao, na mudzini kwao.” Bai kwa ut'u wa ko kutsakuluhira kwao, Jesu k'akuhendere miujiza minji kuko.

Feti si Math'ayo 13