MATEWɄ 5

Jesusʉ mayjyaꞌay dyaꞌʉxpeky

1Ko Jesús tꞌijxy ja mayjyaꞌay, ta pyejty ma̱ ja kopkʉn, es ñaxweꞌtsy jam. Net tyuknabíkʉdʉ ja ꞌyʉxpʉjkpʉty, 2esʉ Jesús yaꞌʉxpʉjktsondákʉdʉ dʉꞌʉn:

Pʉ́nʉty kuniꞌxyʉty

3—Kuniꞌxy ja diꞌibʉty nayꞌʉxka̱jpʉdʉp ko pyojpʉja̱ꞌa̱yꞌáttʉ, pes yʉꞌʉ íttʉp ma̱ tsa̱jpótmʉdʉ kutujkʉn.

4’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty jʉʉygyujk yaxkujkʉdʉp, pesʉ Dios paꞌꞌayowánʉdʉp.

5’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty kyaj myʉj pya̱a̱dʉdʉ, jaꞌa ko Dios moꞌoyánʉdʉp ja naxwíñʉdʉ éxtʉmʉ kyuma̱ꞌa̱ñ.

6’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty jyantsytsyojktʉp es ttúnʉt diꞌibʉ Dios tsyejpy, jaꞌa ko dʉꞌʉn yajpʉjta̱ꞌa̱ga̱ꞌa̱ndʉ.

7’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty naymyʉmaꞌxtujkʉdʉp, pes nandʉꞌʉn mʉmaꞌxtúkʉdʉp ja Dios.

8’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty wa̱ꞌa̱ts ja ꞌyanmʉja̱ꞌa̱nʉty, pes yʉꞌʉdyʉ dʉꞌʉn íttʉp mʉdʉ Dios.

9’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty yajtsipwa̱ꞌxtʉp, pesʉ Dios pʉjta̱ꞌa̱gʉdʉp éxtʉmʉ ꞌyuꞌungʉty.

10’Kuniꞌxy ja diꞌibʉty ijttʉp witsy poꞌoty mʉt ko jyikyꞌaty éxtʉmʉ Dios ttseky, pes yʉꞌʉ íttʉp ma̱ tsa̱jpótmʉdʉ kutujkʉn.

11’Kuniꞌxy miidsʉty ko ja ja̱ꞌa̱yʉty mꞌoojʉdʉ es mnixiꞌik mdukxiꞌigʉdʉ, es mꞌʉdʉꞌʉts mga̱jxtʉꞌʉdsʉdʉ miidsʉty mʉt kots miits nmʉduumbʉꞌáttʉ. 12Xonda̱ꞌa̱ktʉ es jotkujkꞌáttʉ, mʉt ko ja Dios mmʉda̱jtxʉdʉp pʉjkeꞌeky tsa̱jpótm mʉj mayꞌaty diꞌibʉ mmoꞌoyánʉdʉp, pes nandʉꞌʉn tpajʉdijttʉ ja Diosʉ kyuga̱jxpʉty diꞌibʉ jikyꞌa̱jttʉ ma̱a̱nʉmʉ naty miits mgajaaꞌáttʉ.

Ka̱a̱n esʉ ja̱jʉn

13’Extʉm ja ka̱a̱n dyajta̱ꞌa̱mdsʉ ja tsuꞌutsy kʉdiibʉ mya̱ꞌa̱dʉt, miidsʉty mba̱a̱t xyjʉjpkuwa̱ꞌa̱gʉdʉ ja axʉkꞌa̱jtʉn ya̱ naxwiiñ kʉdiibʉ ja̱ꞌa̱yʉty mya̱ꞌa̱ttʉt. Pʉn ja ka̱a̱n tʉgeepy ja tya̱ꞌa̱mtsꞌát, ¿ti mʉʉt mba̱a̱t nbʉjtákʉm ja tya̱ꞌa̱mtsꞌát jatʉgok? Ni wiꞌix tsoo mba̱a̱t kyanakytyúñ, ¿kʉdii? Jeꞌeyʉ yaꞌʉxkoꞌot esʉ ja̱ꞌa̱yʉty ttuktaandʉt.

14’Extʉm ja xʉʉ xykyudʉꞌxʉm ma̱ njʉdijtʉm kʉdiibʉ ngunajp ngujaꞌpxʉm, miidsʉdyʉ dʉꞌʉn éxtʉm ja ja̱jʉn es xytyukniꞌíxʉdʉt ja ja̱ꞌa̱y diꞌibʉ dʉꞌʉn pojpʉ es wiꞌixʉ dʉꞌʉn ja Dios ttseky es njikyꞌa̱jtʉm. Dʉꞌʉn miidsʉty éxtʉm tuꞌugʉ ka̱jpn diꞌibʉ ijtp kopkkʉjxm, ꞌyíxtʉp miidsʉty mjikyꞌa̱jtʉn. 15Ni pʉ́n tkayajtoyeꞌeky tuꞌugʉ seerʉ jʉʉn es netyʉ tkujiidsʉt mʉdʉ armuun; nik niꞌigʉ tpʉjtaꞌaky kʉjxm ma̱ ttukja̱jʉdyaꞌayʉt tʉgekyʉ ja tʉgot. 16Nandʉꞌʉn ja̱jtpʉ dʉꞌʉnʉty, waꞌan yʉ mjá̱jʉnʉty tja̱jy mʉk éxtʉm mba̱a̱t ja ja̱ꞌa̱y tꞌixtʉ ja oybyʉ mduungʉty es tꞌawdáttʉt ja mDeedyʉ tsa̱jpótmʉdʉ.

Wiꞌix ja Moisés ja ꞌyanaꞌamʉn tyuñ

17’Kyaj xywyinmáydyʉt ko ʉj nyajtʉgoyaꞌañ ja Moisesʉ ꞌyanaꞌamʉn o ja ꞌyʉxpʉjkʉnʉ Diosʉ kyuga̱jxpʉty. ¡Ni wiꞌix tsoo! Jaꞌats tʉ nnimíñ esʉts nguydyuna̱ꞌa̱ñʉts. 18Pes ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉpts miits ja tʉyꞌa̱jtʉn, ja tsa̱jp esʉ nax tʉgóyʉp jawyiin ma̱a̱nʉmʉ naty kyatʉgoy tuꞌugʉ letrʉ kyukón diꞌibʉ ja anaꞌamʉn jyaꞌaꞌa̱jtypy. Tʉgekyʉ yajkuydyuunda̱ꞌa̱yaꞌañ. 19Pa̱a̱ty diꞌibʉ kyaj tkuydyúñ tuꞌugʉ tya̱dʉ anaꞌamʉn, oy yʉꞌʉjʉty ja yiꞌinʉm waanʉbʉ, es ttukniꞌíxʉt ja wiinkpʉty es kyaj tkuydyúndʉt tadʉ anaꞌamʉn, tya̱dʉ ja̱ꞌa̱yʉ dʉꞌʉn ꞌyítʉt piꞌixy jʉjp amuꞌunk jam tsa̱jpótm. Per diꞌibʉ kyuydyiimpy es ttukniꞌꞌixʉ ja wiinkpʉty tkuydyúnʉt, tya̱a̱dʉ dʉꞌʉn ítʉp mʉj jam tsa̱jpótm. 20Tʉyꞌa̱jtʉn nꞌanʉʉmʉdʉ, pʉn kyaj miits mjikyꞌa̱jttʉp tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt kʉdiinʉm ja fariseeʉty es ja diꞌibʉty tsa̱jptʉgóty yaꞌʉxpʉjktʉp, kyaj mdʉ́kʉdʉt tsa̱jpótm.

Winꞌakꞌa̱jtʉn

21’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko ja nꞌaptʉjkꞌa̱jtʉm yaꞌꞌanma̱a̱ydyʉ: “Katʉ myajja̱ꞌa̱yꞌeeky. Diꞌibʉ yaꞌeꞌkypy tuꞌuk pʉ́n, yʉꞌʉ yajmʉnʉjxʉp ma̱ tkumʉdówʉt.” 22Per ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉpts miits ko diꞌibʉ tyukjotꞌambejkypy yʉ myʉguꞌuk, yʉꞌʉ dʉꞌʉn yajpayoꞌoyʉp ja pyeky; diꞌibʉ ꞌyoo yaxypy ja myʉguꞌuk, pátʉp es tyukkumʉdówʉdʉt diꞌibʉ anaꞌamdʉp mʉj tsa̱jptʉgóty; es diꞌibʉ pyejty kyʉdakypy ja myʉguꞌuk, kudsʉꞌʉgʉ ko ñʉjxʉt ayoodaknóty ma̱ jʉnyaꞌank.

23’Es pʉn mmʉnejxypy ja mwindsʉꞌkʉn ma̱ artal es jam xyjamyetsy ko ja mmʉguꞌuk tʉ mij xymyʉdʉgoy, 24nikaꞌak yʉ mwindsʉꞌkʉn jam artal windum es nʉjx jawyiin mnayyajtiꞌigyʉdʉ mʉdʉ mmʉguꞌuk. Net mjʉmbítʉt ma̱ artal es xypyʉjta̱ꞌa̱gʉt ja mwindsʉꞌkʉn.

25’Pʉn ja pʉ́n mniꞌʉʉnʉdʉ es mmʉnejxyʉty kumda̱a̱t, ka̱jxꞌóyʉdʉ tuꞌa̱a̱y kʉdiibʉ mgʉyákʉdʉt ma̱ justisʉn, jaꞌa ko yʉ justisʉ mgʉyákʉdʉp ma̱ ja polʉsiiʉ, es mbʉjta̱ꞌa̱gʉdʉp pujxndʉgóty. 26Tʉyꞌa̱jtʉn nꞌanʉʉmʉdʉ ko kyaj mbʉdsʉ́mʉt jap extʉ ko xykyʉbajtta̱ꞌa̱yʉt tʉgekyʉ ja mbeky.

Ja̱ꞌa̱y dyajtʉgóy ja pʉjk ukʉnʉ wyindsʉꞌkʉn

27’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Katʉ xyajtʉgóy ja pʉjk ukʉnʉ wyindsʉꞌkʉn.” 28Per ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉp miits ko oytyim pʉ́nʉty diꞌibʉ ꞌyadsejpy tuꞌugʉ toxytyʉjk es tmʉdʉgoyaꞌañ, ñapatypy éxtʉm mʉʉt tʉ tyʉgoy, oy jeꞌeyʉ tʉ jyʉnaꞌañ jyodoty wyinma̱ꞌa̱ñóty.

29’Pʉn mꞌaga̱ꞌa̱ñ wiin myajpekytyuunʉp, juut es naska̱ꞌa̱dsʉ jagam.#5:29, 30 Xytyukꞌijxʉmʉ Jesús ko diꞌibʉ xyajpekytyuꞌunʉm, yʉꞌʉ jot winma̱ꞌa̱ñ, es kyaj yʉꞌʉdyʉ wiin, es ni yʉꞌʉ ja kʉꞌʉ. Ix Matewʉ 15:17-20 Waanʉ oy ko xyajtʉgóyʉt tuk pedazʉ mniniꞌx es kʉdiinʉm ko mwʉꞌʉmʉt mʉt amuumʉ mniniꞌx es myajpʉjta̱ꞌa̱gʉt ayoodaknóty. 30Es pʉn mꞌaga̱ꞌa̱ñgyʉꞌʉ myajpekytyuunʉp, niboot es ʉxjʉwip jagam. Waanʉ oy ko xyajtʉgóyʉt tuk pedazʉ mniniꞌx es kʉdiinʉm ko mwʉꞌʉmʉt mʉt amuumʉ mniniꞌx es myajpʉjta̱ꞌa̱gʉt ayoodaknóty.

Kasa̱a̱dʉ ja̱ꞌa̱y ñaymyastuꞌudʉdʉ

31’Nandʉꞌʉn yajnigajxy jékyʉp: “Diꞌibʉ myastuꞌudaampy ja ñʉdoꞌoxy, jawyiin tsyékyʉty tmoꞌoyʉt tuꞌugʉ neky ma̱ jyʉnaꞌañ ko tmastuꞌuty ja ñʉdoꞌoxy.” 32Per ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉp miits ko pʉ́n ja toxytyʉjk tꞌʉxwejpy, pʉn kyaj jaꞌagyʉjxmʉty ko dyajtʉgóy ja pʉjk úkʉnʉ wyindsʉꞌkʉn, ñaꞌaygyʉjxm ja toxytyʉjk dyajtʉgóy ja pʉjk úkʉnʉ wyindsʉꞌkʉn ko wiink yedyʉjk tpeky. Es ja diꞌibʉ pyejkypy ja toxytyʉjk diꞌibʉ dyajmatstuꞌuty, nandʉꞌʉn dyajtʉgóy ja pʉjk úkʉnʉ wyindsʉꞌkʉn.

Ja̱ꞌa̱y wya̱ndaꞌaky

33’Nandʉꞌʉn miidsʉty tʉ xymyʉdoodʉ ko yaꞌꞌanma̱a̱ydyʉ ja nꞌaptʉjkꞌa̱jtʉm: “Katʉ xywya̱ndaꞌaky tii andakʉngyʉjxm. Mguydyúnʉbʉ dʉꞌʉn diꞌibʉ mwa̱ndakypy ma̱ Nindsʉnꞌa̱jtʉm.” 34Per ʉj miits nꞌanma̱a̱ydyʉp: Ni na̱ꞌa̱ mgajʉna̱ꞌa̱ndʉt “por tsyos” ko ti xywya̱nda̱ꞌa̱ktʉt; es ni mʉdʉ tsa̱jp, mʉt ko yʉꞌʉ ja Diosʉ ꞌyuñaaybyajn ma̱ yajkutíky; 35es ni na̱ꞌa̱ xykyawa̱nda̱ꞌa̱ktʉt mʉdʉ naxwíñʉdʉ, mʉt ko yʉꞌʉ dʉꞌʉn éxtʉm ma̱ tkʉxkapy ja tyeky; es ni mʉdʉ Jerusalén, mʉt ko yʉꞌʉ dʉꞌʉn ja kya̱jpnʉ Dios, ja mʉj Rey; 36es ni mʉdʉ mgʉba̱jk, mʉt ko kyaj mba̱a̱t xypyʉjtaꞌaky poop o yʉk tuꞌuk jeꞌeyʉ mwa̱a̱y. 37Dʉꞌʉñʉ mjʉna̱ꞌa̱ndʉt “oy” o “kyaj”, jaꞌa ko diꞌibʉ ñikeempy yʉ ayuk, tya̱a̱dʉ dʉꞌʉn miimp ma̱ yʉ kaꞌoybyʉ.

Katʉ ja̱ꞌa̱y naydyukmʉjʉmbítʉdʉ axʉʉk

38’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Mdukkʉbátʉp ja wiin ak wiin esʉ tʉts ak tʉts.” 39Per ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉp miits ko ja ja̱ꞌa̱yʉty mduna̱ꞌa̱nʉdʉt axʉʉk, katʉ miits xyñiwa̱ꞌkꞌóyʉdʉ. Pʉn mgojxʉp ma̱ mꞌaga̱ꞌa̱ñdsyoobʉ mꞌama̱ꞌa̱tsy, koojʉmbít jatuk aduꞌum. 40Pʉn ja pʉ́n tsyiptuna̱ꞌa̱ñ mʉt mij es mbʉjkʉyaꞌañʉty ja mnixuy, moꞌoy nandʉꞌʉn ja mdsyamarrʉ. 41Pʉn jaa tuꞌugʉ solda̱a̱dʉ o justisʉ agwanʉ mdukmʉnʉjxa̱ꞌa̱ñʉty ja tsyemy tuk mil metrʉ, mʉnʉjx majtskʉ dʉꞌʉnʉn jyagámʉty. 42Ko pʉ́n ti mꞌamdówʉdʉt, moꞌoy; es pʉn ja ti pʉ́n mꞌamdóyʉty aniꞌxy, tukꞌanuꞌx.

Wiꞌixʉ mʉdsip yajtsókʉt

43’Nan tʉ xymyʉdoodʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Mdsókʉp ja mmʉdʉjkpa̱ꞌa̱, es mdukꞌakꞌátʉp ja mmʉdsip.” 44Per ʉj nꞌanma̱a̱ydyʉp miits ko mdsóktʉp ja mmʉdsípʉty, es mninuꞌxta̱ꞌa̱ktʉp ma̱ Dios diꞌibáty axʉʉk mduunʉdʉp. 45Dʉꞌʉnʉ dʉn xyaꞌíxʉdʉt ko mꞌuꞌunkꞌátʉdʉ mDeedyʉ tsa̱jpótmʉdʉ. Pes yʉꞌʉ tyukniꞌaampy yʉ xʉʉ tiꞌigyʉ ja oyjyaꞌayʉty es diꞌibʉty kyajʉ Dios tmʉdundʉ, es yajtiipy ma̱ ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉ jikyꞌa̱jttʉp tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt es nandʉꞌʉn diꞌibʉty kyaj jyikyꞌattʉ tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt. 46Pʉn miits mdsojktʉp yʉꞌʉyʉ diꞌibʉ miits mdsojkʉdʉp, ¿wiꞌix xymyʉbʉjkpʉdʉ ko Dios miits mgumaya̱ꞌa̱nʉdʉ? ¡Pes extʉ yʉ pojpʉ ja̱ꞌa̱yʉdyʉ dʉꞌʉn tyuundʉp! 47Pʉn mga̱jxpoꞌxtʉp miidsʉty yʉꞌʉyʉ mmʉguꞌugʉty, ¿ti oyꞌa̱jtʉnʉ dʉnʉ taadʉ? Pes extʉ diꞌibʉty kyaj tꞌʉxkaptʉ Dios tyuundʉbʉ dʉꞌʉn. 48Dʉꞌʉn éxtʉmʉ mDeedyʉ tsa̱jpótmʉdʉ wya̱ꞌa̱dsʉty, ittʉ miits wa̱ꞌa̱ts nandʉꞌʉn.

Iliyochaguliwa sasa

MATEWɄ 5: mxq

Kuonyesha

Shirikisha

Nakili