Matthew TEMANI KAIÉLE

TEMANI KAIÉLE
Matyu, Mak, LLuk, Jon Kene, Enini Turing Bukma
Buk Akumanga Ung-Pulu Mare
Yesos-nga temanelendu “temani kaiéle” nilimulaliinga ung-pulele Mak 1:1 molemú. Yi angere-ni Yesos mana-mania omba molupa kene tepa andupa mulurum mele temanele bukna turing. ‘Mak-ni buk te ui turum. Matyu LLuk-seleni penga buk-sele turingli. Jon-ni aima penga buk te turum.’ niku piliilimili. Mak-ni turum bukele gar-sipa mele, Matyu LLuk-seleni turingli buk-sele sulu mele. Buk yupuku kanumanga temanima kene ungma kene molemú mele tilu-sipa. Akiliinga-pe Jon-ni numanale-ni piliipaliinga bukna turum mele lupa. Yunu-ni turum bukna temani molemále sika Yesos-nga temaneleko akiliinga-pe yi yupuku-ni temani pulele turingima yunu-ni naa topa, Yesos-ni nirim ung pulele Jon yunu-ni mindi turum, yi yupuku-ni naa turing. Yi angere akuma-ni bukma walu-siku naa turing. Enini lupa-lupa ‘Yesos mulurum mele kene ung-mani sipa ung-bo tunjurum ungma kene yambuma-ni piliiku kene numanale-ni apuruku piliiku teangi.’ niku temanima piliiku apuruku bukna turing.
Matyu kene Jon-sele mindi Yesos lumbili anduli yisele molkulu Yesos pulu monjupa yunga kongunale andupa tirim kene wasie anduring, yunu-ni tirim mele sumbi siku kanukulu, nirim ungma sumbi sikulu piliiringli. ‘Buk Mak yi Mak-ni sika buk turum lem Yesos lumbili andurum yi Pita-ni temani topa sirim-ma piliipaliinga bukna turum.’ niku piliilimili. Yambu mare-ni piliiku kene ‘Matyu LLuk-seleni Mak-ni ui turum bukele kanukulu kene mare manda lekulu turinglinje.’ niku piliilimili. LLuk yunu piliipa kungnjuli pili yi-doktale molupa kene, Yesos molupa andupa tirim mele yunu andupa walsipa piliipa, temani pulele mimi-sipa piliipa bukna turum (Kollosi 4:14, LLuk 1:1-4).
Yesos yunu sika Pulu Yili-nga kandi Málale akiliinga-pe yunu mana-yi molumbandu miring yambumanga anda-kolepalima Matyu LLuk-seleni temani bukna tokulu (Matyu 1:1-17, LLuk 3:23-37); yunu miring mele temanele yi kanusele-ni mindi turingliko.
Ung te kamu piliani: Yi tale mola yupuku-ni temani tiluele turing kene kanuku kene, akuma pali mimi-siku kanuku kene laye lupa-lupa turing mele kanui.
Ya ung-pulele pora nikem.
Buk Ilinga Ung-Pulu Mare
Ung-pulu mare ilinga buk-gomú 1 molemú.
Bi Matyu-nga ung-pulele “Auliele-ni we sirimele”. Yunu Rom-gapman ku-moni-takis liinjili yili mulupili Yesos-ni yunundu “Na lumbili ui.” nirim. Yunga bi te LLipai (Mak 2:14,15, LLuk 5:27-29). Yunu-ni buk Matyu sika turum nimba para silimú ung te bukeliinga sukundu naa nimba molemú. Akiliinga-pe kórunga-ui piliipa kungnjuli pirim yambu mare-ni piliiku kene ‘Matyu-ni sika buk ili turum.’ niku piliiringeliinga ekupu kepe aku-sipu nimbu piliilimulu.
Matyu-ni Yesos-nga temanele bukna tombandu ‘Pulu Yili-ni yunga yambumandu “Walse enini nokupa konjumba yi-nuim te enini mulungína liipu mundumbu.” nimba, ui nimba panjipa makó turum yili, akili eninga ungna “Kraisele” niring, Yesos yunu yi kanili omba mulurum mele Isrel-yambuma-ni aima piliiku kene “Yunu sika yi Krais akili.” niku tondulu munduku piliangi.’ nimba, Yesos-nga temanele tombandu yi-nuim Krais kanili penga omba molupa temba mele ui Yesos mana-mania omba naa mulupili ui niku siring mele Yesos-ni omba molupa tirim temanima wale pulele topa sirim. Penga wendu ombá mele ui niku siku bukna turing ung mare Matyu-ni mindi nimba sirim (Matyu 1:22-23, 2:15,17-18,23, 4:14-16, 8:17, 12:17-21, 13:35, 27:9-10). “Yi nuim king Depit-ni kalupa liirim yili” wale pulele bukna turumko, akiliinga pulele tilu-sipa. Pulu Yili yi nuim kingele molumbáliinga ung pulele bukna turumko.
Yesos-ni ung-mani sirim pulele bukna turum (Matyu kolomong-auli 5-7 pali, 10 pali, 13 pali, 18 pali, 24-25 pali).
Ung-pulu mare buk ambulkunaliinga alsena i-sipa mele molemú kanui: “23. Krais”, “32.1. Pikinini Bilong Devit”, “32.2. Pikinini Bilong God”, “32.3. Pikinini Bilong Man”, “20. kingdom”.
Ya ung-pulele pora nikem.

Märk

Dela

Kopiera

None

Vill du ha dina höjdpunkter sparade på alla dina enheter? Registrera dig eller logga in