Ioan 3
3
Crist a Nicodemus: y rheidrwydd o enedigaeth newydd.
1Yn awr yr oedd dyn o'r Phariseaid, a'i enw Nicodemus, penaeth#3:1 llywodraethwr, aelod o'r Sanhedrin. yr Iuddewon: 2hwn a ddaeth ato ef#3:2 yr Iesu E F G H: gad. א B L Brnd. yn y nos, ac a ddywedodd wrtho ef, Rabbi, nyni a wyddom mai Athraw#3:2 Didaskalos, Athraw, yr un ystyr a Rabbi. ydwyt wedi dyfod allan oddiwrth Dduw: canys ni all neb wneuthur yr arwyddion hyn yr wyt ti yn eu gwneuthur, oni bai fod Duw gyd âg ef. 3Iesu a atebodd ac a ddywedodd wrtho, Yn wir, yn wir, meddaf i ti, oddi eithr geni#3:3 Ystyr arferol gennaô yw cenedlu, (anfynych iawn y golyga geni, Luc 1:57, ho gennêsas, tâd, gweler Mat 1). Duw yw awdwr y bywyd newydd, yr hwn a roddir cyn y geni (1:13; 1 Cor 4:15; Philemon adnond 10; Heb 1:5; 5:5; 1 Ioan 3:9; 4:7; 5:1, 4, 18). Ond y mae adenedigaeth yn hytrach nag adgenedliad wedi gwreiddio, yn enwedig yn y Gymraeg. dyn o'r newydd#3:3 Gr. anôthen: y mae dau brif ystyr i'r gair, (1) oddi fyny, “llen y Cysegr a rwygwyd oddi fyny hyd i waered.” Mat 27:51; oddi uchod, “Yr hwn a ddaeth oddi uchod,” 3:31 “pob rhoddiad daionus … oddi uchod y mae,” Iago 1:17 o'r dechreuad, o'r ffynonell, “wedi i mi ddylyn pob peth yn ddyfal o'r dechreuad,” Luc 1:3; felly (2), o'r newydd, drosodd drachefn. Yn ffafr oddi uchod (1) defnyddir y gair yn mhob enghraifft arall yn Ioan yn yr ystyr hwn, (2) brawddeg a ddefnyddia yn fynych ydyw geni (neu genedlu) o Dduw (1:13; 1 Ioan 2:19; 3:9; 4:7; 5:1, 4, 18). Yn ffafr o'r newydd, drachefn, (1) deallodd Nicodemus y gair yn yr ystyr drachefn, “A ddichon efe fyned i grôth ei fam eilwaith;” (2) desgrifia Crist natur yr adenedigaeth (o'r Yspryd, &c.), ond cyfeiria yn gyntaf at y ffaith o'r enedigaeth o'r newydd. Y mae y Tadau Groegaidd, y cyfieithiadau Syriaidd (Harclaidd), Armeniaidd, a Gothaidd, yn ffafr oddi uchod. Hefyd Bengel, Lucke, De Wette, Meyer. Yn ffafr o'r newydd, drachefn, y cyfieithiadau Syriaidd (Peshito), Memphitaidd, Ethiopaidd, Lladinaidd (Vulgate, &c.) Hefyd Awstin, Calfin, Luther, Beza, Neander, Tholuck, Alford, Godet, &c. Ni ddefnyddir anagennêsis, adgenedliad, adenedigaeth yn y T. N., ond cawn paliggennesia, genedigaeth drachefn, ddwy waith, Mat 19:28; Titus 3:5., ni ddichon efe weled Teyrnas Dduw. 4Y mae Nicodemus yn dywedyd wrtho, Pa fodd y dichon dyn ei eni, ac efe yn hen ddyn? a ddichon efe fyned i grôth ei fam eilwaith a'i eni? 5Iesu a atebodd, Yn wir, yn wir, meddaf i ti, oddi eithr geni dyn o ddwfr#3:5 dwfr: gwahanol farnau: (1) Bedydd Cristionogol; (2) Bedydd Proselytiaid, [ond ni sefydlwyd hwn ond yn mhell ar ol hyn]; (3) dwfr yn derm ffugyrol am allu puredigol yr Yspryd, “geni dyn allan o ddwfr, ie, o'r Yspryd;” (4) Bedydd Ioan. Gwrthodai y Phariseaid Fedydd Ioan, ac felly y sylwedd a ddynodid ganddo. Y mae Bedydd yn arwyddluniol yn glanhâu, y mae yr Yspryd yn wironeddol yn bywhâu. a'r Yspryd, ni ddichon efe fyned i mewn i Deyrnas Dduw#3:5 Nefoedd א Ti.. 6Yr hyn sydd wedi ei eni#3:6 Neu, cenedlu. o'r cnawd sydd gnawd#3:6 Saif cnawd am ddyn fel y mae wrth natur yn bechadur., a'r hyn sydd wedi ei eni o'r Yspryd#3:6 Neu, yspryd, sef yr egwyddor fywiol a santaidd a blenir yn yr enaid gan Yspryd Duw. sydd yspryd. 7Na ryfedda ddywedyd o honof fi wrthyt, Y mae yn rhaid eich geni#3:7 Neu, cenedlu. chwi#3:7 Cynnrychiolai Nicodemus ddosparth. o'r newydd#3:7 Gr. anôthen: y mae dau brif ystyr i'r gair, (1) oddi fyny, “llen y Cysegr a rwygwyd oddi fyny hyd i waered.” Mat 27:51; oddi uchod, “Yr hwn a ddaeth oddi uchod,” 3:31 “pob rhoddiad daionus … oddi uchod y mae,” Iago 1:17 o'r dechreuad, o'r ffynonell, “wedi i mi ddylyn pob peth yn ddyfal o'r dechreuad,” Luc 1:3; felly (2), o'r newydd, drosodd drachefn. Yn ffafr oddi uchod (1) defnyddir y gair yn mhob enghraifft arall yn Ioan yn yr ystyr hwn, (2) brawddeg a ddefnyddia yn fynych ydyw geni (neu genedlu) o Dduw (1:13; 1 Ioan 2:19; 3:9; 4:7; 5:1, 4, 18). Yn ffafr o'r newydd, drachefn, (1) deallodd Nicodemus y gair yn yr ystyr drachefn, “A ddichon efe fyned i grôth ei fam eilwaith;” (2) desgrifia Crist natur yr adenedigaeth (o'r Yspryd, &c.), ond cyfeiria yn gyntaf at y ffaith o'r enedigaeth o'r newydd. Y mae y Tadau Groegaidd, y cyfieithiadau Syriaidd (Harclaidd), Armeniaidd, a Gothaidd, yn ffafr oddi uchod. Hefyd Bengel, Lucke, De Wette, Meyer. Yn ffafr o'r newydd, drachefn, y cyfieithiadau Syriaidd (Peshito), Memphitaidd, Ethiopaidd, Lladinaidd (Vulgate, &c.) Hefyd Awstin, Calfin, Luther, Beza, Neander, Tholuck, Alford, Godet, &c. Ni ddefnyddir anagennêsis, adgenedliad, adenedigaeth yn y T. N., ond cawn paliggennesia, genedigaeth drachefn, ddwy waith, Mat 19:28; Titus 3:5.. 8Y mae yr Yspryd yn anadlu lle yr ewyllysio, a thi a glywi ei lais ef, ond nid ydwyt yn gwybod o ba le y mae yn dyfod, nac i ba le y mae yn myned: yr un modd y mae pob un sydd wedi ei eni#3:8 Neu, cenedlu. o'r#3:8 o ddwfr ac o'r Yspryd א. Yspryd#3:8 Credwn mai yr uchod yw y cyfieithiad cywiraf o'r adnod, er ei fod yn gwahaniaethu oddiwrth eiddo y rhan fwyaf o ddysgedigion diweddar. Y mae yma gymhariaeth; ond nid rhwng y gwynt (os felly y dylid cyfieithu pneuma yn y rhan gyntaf,) â'r Yspryd, ond rhyngddo â'r rhai a aned o'r Yspryd. Nid y person a enir o'r newydd a ddylid ei gymharu â'r gwynt, ond yr Yspryd. Os gwynt a olygir, gallasem ddysgwyl brawddeg fel hon i ddiweddu yr adnod, — “felly y gweithreda yr Yspryd.” Dysgir yma, fel y mae dirgelwch yn perthyn i'r Yspryd a'i weithrediadau, felly y mae dirgelwch yn perthyn i fywyd ysprydol y rhai a ail‐enir ganddo. Y mae hyn yn ddirgelwch i'r credinwyr eu hunain, ac yn fwy felly i bersonau fel Nicodemus. Nis gallai efe amgyffred pa fodd yr oedd Treth‐gasglwyr a phechaduriaid yn myned i mewn i Deyrnas Dduw, tra yr oedd y Phariseaid moesol (?) yn aros allan. Defnyddir pneuma dros 350 o weithiau yn y T. N., a chyd â tair o eithriadau [2 Thess 2:8; Heb 1:7; Dad 11:11], a dwy o honynt yn amheus, ei ystyr ydyw yspryd. Y gair a ddefnyddir am wynt gan Ioan ac eraill ydyw anemos (6:18). Golyga pneô, anadlu, chwythu; phônê, llais geiriol: yn yr ystyr hwn y defnyddir y gair bron yn hollol yn y T. N. yn y canoedd o enghreifftiau a roddir; y mae thelei, ewyllysio, yn dynodi person, ac nid elfen. Gan yr Yspryd y mae ewyllys a llais geiriol. Yr oedd i'w glywed yn ngeiriau Crist; y mae yn anadlu yn y Gair a'i bregethiad. Yr hyn y mae yn ei wneyd o hono ei hun, y mae hefyd yn ei wneyd yn yr hwn y mae yn ei ail‐eni. Y mae yn bywhâu ei yspryd, ac yn rhyddhâu ei ewyllys. Y mae y dyn newydd yn anadlu o'r Yspryd, ac ynddo a thrwyddo y clywir llais yr Yspryd. Gellir nodi awdwyr enwog o du y darlleniad uchod, megys, Origen, Awstin, Bengel, &c..
Crist yn ei berson, ei waith, a'i amcan.
9Nicodemus a atebodd ac a ddywedodd wrtho, Pa fodd y dichon y pethau hyn fod? 10Iesu a atebodd ac a ddywedodd wrtho. A wyt ti yn Athraw i Israel, ac ni wyddost y pethau hyn? 11Yn wir, yn wir, meddaf i ti, yr hyn a wyddom yr ydym yn ei lefaru, a'r hyn yr ydym wedi ei weled yr ydym yn ei dystiolaethu; a'n tystiolaeth ni nid ydych yn ei derbyn. 12Os dywedais i chwi y pethau a wneir ar y ddaear#3:12 ta epigeia, y pethau ar y ddaear; y daearol yn wrthgyferbyniol i'r nefol, megys y corff ar y ddaear a'r “tŷ nid o waith llaw” yn y Nef, 2 Cor 5:1. Dynoda y geiriau yma nid pethau o natur ddaearol, ond pethau a gymmerant le ar y ddaear. Cyfeiria Crist yma at yr enedigaeth newydd a gwaith yr Yspryd ar ddyn. Y mae hyn yn cymmeryd lle ar y ddaear; ac er fod y gweithrediadau yn gudd a dirgel, eto y mae yr effeithiau yn amlwg i bawb. Os yw yn anhawdd deall a chredu y rhai hyn, y mae yn fwy anhawdd i'r dyn naturiol i ddeall a chredu ta epourania, y pethau a gymmerant le neu a berthynant i'r Nefoedd. Pa beth yw y rhai hyn? Person Dwyfol y Mab, Cariad Duw, y Bwriadau Tragywyddol, yr Iawn gofynol am bechod, &c., sef y pethau a nodir yn yr adnodau dylynol. Y rhai hyn a berthynant i diriogaeth y Nefoedd, ac ydynt “ryfedd yn ein golwg ni.”, a chwithau nid ydych yn credu, pa fodd, os dywedaf i chwi y pethau a wneir yn y Nefoedd, y credwch? 13Ac nid oes neb wedi esgyn i'r Nef, ond yr hwn a ddisgynodd allan o'r Nef, Mab y Dyn, [yr hwn sydd yn y Nef#3:13 Yr hwn sydd yn y Nefoedd o ran ei gartref, neu, yr hwn oedd yn y Nefoedd cyn ei ymgnawdoliad.]#3:13 [yr hwn sydd yn y Nef] A Δ, yr holl brif‐gyfieithiadau, Brnd. ond WH. Gad. א B L WH.. 14Ac megys y dyrchafodd Moses y Sarff yn y Diffaethwch#Num 21:9, felly y mae yn rhaid dyrchafu#3:14 Nid yn unig i'r Groes ond hefyd i'r Nefoedd. Mab y Dyn: 15fel#3:15 fel na choller pwy bynag a gredo ynddo ef, ond caffael o hono, &c., A Δ [La] Fel yn y Testyn [gad. na choller … ond] א B L Brnd. y caffo pwy bynag a gredo ynddo ef fywyd tragywyddol#3:15 aiônios, o aiôn, oes y byd, yna, oes heb derfyn, [eis aiôna, am byth, yn dragywydd]. Defnyddir aiônios, a rhydd bwyslais ar anfesuroldeb tragywyddoldeb. Cyfeiria at yr hyn oedd heb ddechreuad (Rhuf 16:25; 2 Tim 1:9); at yr hyn sydd heb ddiwedd, (2 Cor 4:18; 2 Petr 1:11); at yr hyn sydd heb ddechreu na diwedd, at Dduw ei hun (Rhuf 16:26; Heb 9:14)..
16Canys felly y carodd Duw y byd, fel y rhoddodd efe ei Unig‐anedig Fab, fel na choller#3:16 Apollumi, dinystrio [corff ac enaid, Mat 10:28], dyfetha, lladd [y plentyn bychan, Mat 2:13], colli [y ddafad, Luc 15:4; bywyd, Marc 8:35]. Golyga y ferf yn y llais canolog bod yn golledig, nid bod allan o fodolaeth, ond colli amcan bodolaeth, bod allan o le, fel y mae dyn fel pechadur, ac felly yn amddifad o ddyogelwch, dedwyddwch, a sancteiddrwydd, y rhai ydynt wir elfenau bywyd. Dynoda yr amser a ddefnyddir, colli unwaith am byth, tra y dynoda amser caffael, feddiant parhâol. pwy bynag a gredo ynddo ef, ond caffael o hono fywyd tragywyddol. 17Canys ni ddanfonodd Duw y#3:17 y Mab א B L Brnd. ei Fab A Δ. Mab i'r byd, i farnu y byd, ond fel yr achubid y byd trwyddo ef. 18Nid yw yr hwn sydd yn credu ynddo#3:18 Llyth.: iddo ef. ef yn cael ei farnu#3:18 Yn achos y credadyn nid oes barn. Y mae yr amser presenol yma yn cynwys pob amser. Y mae yr anghredadyn wedi ei farnu yn barod gan ei fod tu allan i Grist. Y mae barnedigaeth yn cyd‐fyned à gwrthodiad o hono.: eithr yr hwn nid yw yn credu sydd wedi ei farnu#3:18 Yn achos y credadyn nid oes barn. Y mae yr amser presenol yma yn cynwys pob amser. Y mae yr anghredadyn wedi ei farnu yn barod gan ei fod tu allan i Grist. Y mae barnedigaeth yn cyd‐fyned à gwrthodiad o hono. eisioes, o herwydd nad ydyw wedi credu yn enw Unig‐anedig Fab Duw. 19A hon yw y farnedigaeth: Y mae y Goleuni wedi dyfod i'r byd, a dynion a garasant y Tywyllwch#3:19 skotos a ddefnyddir yn unig yma ac yn 1 Ioan 1:6 gan Ioan. Skotia a geir yn y manau eraill. Dynoda skotos dywyllwch fel gallu, a skotia dywyllwch fel sefyllfa. yn hytrach na'r Goleuni; canys eu gweithredoedd oeddynt ddrwg. 20Canys pob un a'r sydd yn ymarfer#3:20 prassô, ymarfer, bod yn ddiwyd yn, dwyn yn mlaen, yn enwedig yr hyn sydd ddrwg. Defnyddir yr enw praxis yn y T. N., fel rheol, am weithred ddrwg. Yn yr adnod nesaf defnyddir poieô, term mwy cyffredinol, gwneuthur, gwneuthur yn derfynol, cyflawnu. Yn y blaenaf cawn weithgarwch, bywiogrwydd y gweithredydd; yn yr olaf ganlyniad neu effaith barhâol y weithred: prassein êirênên, cyflafareddu am heddwch; poiein eirênen, penderfynu, sefydlu, heddwch. Prassein phaula, bod yn ddiwyd gyd â, ymarfer, dylyn, pethau diwerth, iselwael, diffrwyth, heb ddim i ddangos am lafur; poiein tên alêtheian gwneuthur gwirionedd; y mae yr hwn sydd yn gwneuthur gwirionedd yn dwyn ffrwyth, yn adeiladu tŷ a saif yn y cenllif ac yn y tân; y mae “ei weithredoedd yn ei ganlyn.” pethau iselwael#3:20 phaula, pethau ysgafn, disylwedd, gwael, diwerth, coeg: yna, iselwael, drwg. Cawn ef bedair o weithiau yn y T. N., 5:29: Titus 2:8; Iago 3:16. Y mae y pethau drwg [ta ponêra] adnod 19, yn golygu drwg gorddodol, gweithredol, niweidiol. sydd yn cashâu y Goleuni, ac nid yw yn dyfod at y Goleuni, fel na ddygid ei weithredoedd i brawf#3:20 elengchô, dadbrofi, gwrthbrofi, croesholi er mwyn gwrthbrofi; yna, dwyn i brawf, dynoethi, ceryddu, (Ioan Fedyddiwr yn ceryddu Herod, Luc 3:19, gweler hefyd 1 Tim 5:20; Eph 5:11, 13), argyhoeddi, dwyn i'r amlwg.. 21Ond yr hwn sydd yn gwneuthur y gwirionedd sydd yn dyfod i'r Goleuni, fel yr eglurhâer ei weithredoedd ef, canys#3:21 Neu, mai. yn Nuw y maent wedi eu gweithio allan#3:21 gwneuthur gwaith, llafurio (yn wrthwynebol i fod yn anweithgar a segur), gweithio allan, ymarfer, cyflawnu..
Bedydd Ioan, a'i ddysgeidiaeth am Grist.
22Wedi y pethau hyn, daeth yr Iesu a'i Ddysgyblion i wlad Judea; ac yno yr arosodd efe gyd â hwynt, ac a fedyddiodd#3:22 Yr amser anmherffaith, a arferai fedyddio.. 23Ac yr oedd Ioan hefyd yn bedyddio yn Ainon yn agos i Salim, canys dyfroedd lawer oedd yno; a hwy a ddaethant#3:23 paraginomai, dyfod allan yn gyhoeddus. ac a fedyddiwyd. 24Canys nid oedd Ioan eto wedi ei fwrw i'r carchar. 25Cyfododd gan hyny ddadl#3:25 Zêtêsis, ymchwiliad, ymofyniad, dadl (Act 15:2), yna, pwnc neu fater dadl (1 Tim 1:4; 6:4; 2 Tim 2:23): o ran Dysgyblion Ioan âg Iuddew#3:25 Iuddew A B L Brnd.; Iuddewon א. ynghylch puredigaeth. 26A daethant at Ioan, ac a ddywedasant wrtho, Rabbi, yr hwn oedd gyd â thi y tu hwnt i'r Iorddonen, i'r hwn yr wyt ti wedi tystiolaethu, wele, y mae hwn yn bedyddio, a phawb yn dyfod ato ef. 27Ioan a atebodd ac a ddywedodd, Ni ddichon dyn dderbyn#3:27 Golyga lambanein, derbyn (oddiwrth arall), neu gymmeryd iddo ei hun. dim, oni bydd wedi ei roddi iddo o'r Nef. 28Chwychwi eich hunain ydych yn tystiolaethu i mi ddywedyd, Nid myfi yw y Crist, eithr fy mod i wedi fy anfon o'i flaen ef. 29Yr hwn sydd ganddo y briod‐ferch yw y priod‐fab: ond cyfaill y priod‐fab, yr hwn sydd yn sefyll ac yn ei glywed ef, sydd yn llawenychu yn ddirfawr#3:29 Llyth.: llawenychu gyd â llawenydd. Y mae y briod‐wedd yn gyffredin yn y LXX., ond yma yn unig yn Ioan. o herwydd llais y priod‐fab: fy llawenydd hwn gan hyny sydd wedi ei gyflawnu#3:29 Neu, gwblhâu, perffeithio, ei wneuthur yn llawn.. 30Rhaid iddo ef gynyddu, ond i mi leihâu. 31Yr hwn sydd yn dyfod oddi uchod sydd goruwch pawb#3:31 Neu, pob peth. Y mae tystiolaeth Ioan Fedyddiwr yn gorphen gyd â'r adnod ddiweddaf.: yr hwn sydd o'r ddaear sydd o'r ddaear, ac o'r ddaear y mae yn llefaru#3:31 Neu, Yr hwn sydd o'r ddaear sydd ddaearol, ac yn ddaearol y mae yn llefaru.; yr hwn sydd yn dyfod o'r Nef sydd#3:31 Darllena א D Ti. sydd yn tystiolaethu yr hyn y mae wedi ei weled ac a glywodd. goruwch pawb. 32Yr hyn y mae efe wedi ei weled ac a glywodd, hyn y mae efe yn ei dystiolaethu#3:32 Darllena א D Ti. sydd yn tystiolaethu yr hyn y mae wedi ei weled ac a glywodd., a'i dystiolaeth ef nid oes neb yn ei derbyn. 33Yr hwn a dderbyniodd#3:33 Golyga y gair derbyn ynghyd a dal meddiant o'r hyn a dderbynir. ei dystiolaeth ef a seliodd#3:33 h. y. gadarnhâodd, a wirioneddolodd. fod Duw yn wir. 34Canys yr hwn a anfonodd Duw, geiriau Duw y mae yn eu llefaru; oblegyd nid wrth fesur y mae efe#3:34 Duw A D Δ La. [Tr.] Gad. א B C L Ti. Al. WH. Diw. yn rhoddi yr Yspryd. 35Y mae y Tâd yn caru y Mab, ac wedi rhoddi pob peth yn ei law ef. 36Yr hwn sydd yn credu yn y Mab, y mae ganddo fywyd tragywyddol: ond yr hwn sydd yn anufyddhâu i'r Mab, ni wel fywyd, eithr y mae digofaint Duw yn aros arno ef.
Trenutno izabrano:
Ioan 3: CTE
Istaknuto
Podijeli
Kopiraj
Želiš li da tvoje istaknuto bude sačuvano na svim tvojim uređajima? Kreiraj nalog ili se prijavi
Cyfieithiad Newydd o'r Testament Newydd gyda Nodiadau gan Dr William Edwards. Cyhoeddwyd mewn 4 cyfrol 1894-1915.
