Lúkã 12
12
Yẽꞌdé
1Ká ëté úgú ãsh nëë, gẽḷé jũjũ ndäkpá õgõ õtõ ká gẽḷé álĩfĩ ĩshí, ĩshíí ä yüdú ärä ëpë ïgï, ĩshíí Yézũ õjõ õcõ lãgá glëmẽ ádá nî kpéé bï yõmó grëkẽ õgõ nẽ ãꞌdã, “Mégbẽ ká ärä ïgí méshé ká óꞌbó ká Fãrísĩ#12:1 Óꞌbó ká Fãrísĩ: Ílĩ ëyí ãꞌdã, grödó ũŋgú ká Fãrísĩ nî gĩ nëë, ëté nî sóló. Róꞌdö wárãgã ká Mãtéyõ 16:12; Márkõ 8:15. nî gĩ ꞌdéé, ëté nî ẽlẽꞌbẽlẽ nî kã. 2Ká ádá ũŋgú ë ꞌdéé, kä ndïtĩ nî kã nëë, ä ndökõ nî, ĩshíí ũŋgú ë ꞌdéé, kä ndäḷã kötó ũmbũ bũbũ nî kã nëë, ä ndökõ däná nî tánẽ. 3Ká ádá ádá ë ꞌdéé, mlémẽ mápá ílĩ múmú úgú nî kã nëë, ndäkpá ä ndögó ká gómó ájã, ĩshíí ádá ë ꞌdéé, má ndlĕmë ká lëmë zõzõ mápá ílĩ kólõ ŋgá áyä ïgí ã kã nëë, ndäkpá ä ndögó tírí.”
Ndákpã ë ꞌdéé má ndẽté mbãwã ärä nî kã ꞌbî
(Mãtéyõ 23:1-36; Márkõ 12:38-40; Lúkã 20:45-47)
4“Mä lëmë bï ïgí yää lêmbé mâ gĩ, máꞌbã gëté mbãwã ärä ndäkpá ë ꞌdéé, kä yüfũ tá wáwá gbõgbõ ĩshíí ꞌdéé, kä yäḷã bẽdé ũŋgú ë góvó nî kötó ká ë ŋgâ ꞌdĩ kã ãꞌdá. 5Ĩshíí nëë, mä ndĩyí ká ŋgá ïgí nëë, mété mbãwã ärä ndákpã ë ꞌdéé, kãŋgá áyä nî kpötó ká ádá grösó ïgí ãpá ílĩ õshõ#12:5 Ãpá ílĩ õshõ: Ëté nî õshõ ë ꞌdéé, Mbájá kă ndãḷã nî ká ádá ë níí, ëpẽ rŭshü ndäkpá ë tírí ꞌdéé, känã kögó ádá í ŋgá áyä nẽ ẽꞌdẽ ã kã. Róꞌdö wárãgã Gïtĩ Ádá 20:7-15. ká bïyí güfũ ïgí ã kã. Dú mä ndĩyí ká ŋgá ïgí nëë, mété mbãwã ärä nî. 6Ãzá ä yövó sálã lẽnẽ ká rŏmó brĭzí nãkã röwö nî? Ĩshíí kpíí kãtâsh kã nëë, Mbájá ĩḷí ádá ärä ꞌbälã ãtâ ẽshẽ kõkõ ärä ïgï ꞌdĩ. 7Ká närä ádá yää, Mbájá rõꞌdõ bíbí jũjũ ïgí tírí ĩshí. Ãtâsh yää, máꞌbã gëté mbãwã ãꞌdá, ká ádá ádá ärä ïgí õwõ õtõ ká ádá ärä lẽnẽ nî gĩ ĩshí.”
Glëmẽ ádá ärä Krĭstõ bï slãgã ndäkpá ë
(Mãtéyõ 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8“Mä ndĩyí ká ŋgá ïgí nëë, tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndlĕmë ádá ärä mâ wăsá õgbó dĩ mümü ndäkpá dĩyí nëë, ëpẽ kĩyí kãpá ámá ĩshí ã kã nëë, Kópõ ndákpã ă ndĩyí ãpá áyä nî, õgbó dĩ mümü kõtó grõnõ ká Mbájä. 9Ĩshíí nëë, ndákpã ë ꞌdéé, kă ndãnã ámä õgbó dĩ mümü ndäkpá nî kã nëë, ä ndänã ëté ögbó dĩ mümü kõtó grõnõ ká Mbájä. 10Ĩshíí tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndlĕmë gŏsĩꞌdí ádá ãpá ká ádá ärä Kópõ ndákpã kã nëë, ä ndïjĩ ĩjí ĩshí bï ëtê. Ĩshíí ágbë ꞌdéé, kă ndãḷã sáwíyí ärä Lïlí ärä Mbájá kã nëë, ä yïjĩ ĩjí ĩshí bï ëté ꞌdĩ.
11Ká úgú ë ꞌdéé, kéŋgẽ ïgí kánjã kápá Dĩ lóvö nî gĩ, wãlã kápá dĩ mümü shẽŋgẽ nî gĩ, wãlã bï yõmó ë ꞌdéé, kpötó kãŋgá áyä ïgï yää, lépẽ ïgí ãꞌbã gägã ãpá ká gbõḷõ ë ꞌdéé, má ndĩshí óꞌdõ ïgí méshé ílĩ ádá nî, wãlã ãpá ká ádá ë ꞌdéé, má ndlĕmë nî kã ãꞌdá, 12ká ádá Lïlí ärä Mbájá ă ndrõdó ïgí ká ëté úgú ãsh, ãpá ká ádá ë ꞌdéé, má ndlĕmë nî kã.”
Tĩtĩ úgũ ádá ãpá ká ádá ärä gḷŭkü újũ bẽbé éyé
13Bẽdé újũ ë ẽshẽ kõkõ ärä glŏvö ndäkpá nî lĕmë bï Yézũ ãꞌdã, “Bẽbé grödó ndäkpá nî, lémë bï ónjö mâ níí, õŋó nẽnẽ bïyí bẽbé ägá ãpá kõkõ ärä ägá ká ŋgá ëpẽ.”
14Yézũ ĭpï ãꞌdã, “Yää újũ ã, ꞌbí kúsú ámä kápá ká bẽbé grötó ádá, wãlã göŋó ũŋgú ãpá kõkõ ärä ïgî?” 15Ĩshíí bïyí ëyí nëë, lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Músú íŋí ïgí gõzõ ĩshíí níí, mégbẽ ká ärä ïgí méshé ká úlú mãnjã nî gĩ tírí, ká ádá áshá ká ndákpã ḷĩŋgí ãzá ãꞌbã tá ká gẽḷé nẽnẽ därä nî ní.”
16Ĩshíí Yézũ õjõ lĕmë tĩtĩ úgũ ádá yăkã bï ïgï ãꞌdã, “Bẽdé újũ bẽbé éyé ë ũfũ nõshó gõzõ ãtâ, 17ĩshíí õjõ ĩŋí ãpá ílĩ nẽ ãꞌdã, ‘Ë kã mä ndãḷã ãyá ꞌdë ꞌdéé, dĩ úgú ë mä ndẽŋgẽ nõshó ŋgá ámá mäpá ílĩ ëyí kãzá ní kã?’
18Ĩshíí bïyí ëyí nëë ãꞌdã, ‘Ĩyöö, mókö ũŋgú ë ꞌdéé, mä ndãḷã nî kã mïshí. Mä ndrĩkí bókõ ŋgá ámá tírí bũbũ, ĩshíí mä ndũꞌbũ kprãshã ëyí níí, méŋgë ózó ŋgá ámá õgbó ká nẽnẽ därä mâ tírí mäpá ílĩ ëyî. 19Ĩshíí mä ndlĕmë mäpá ílĩ mâ dĩyí, glözö ũŋgú ë ꞌdéé, käŋgá áyä ĩ ꞌdéé, kä ndäꞌdá ká gẽḷé ríní nî kã nëë, á yĩŋí ärä î ká ádá ŋgã? Óshó ũŋgú, ómö ũŋgú, ĩshíí níí, áḷä kõbó kélẽ úgú.’
20Ĩshíí nëë, Mbájá õjõ lĕmë bï ëté ãꞌdã, ‘Yää ḷúkü, á yãnjã dĩ gïlĩ nẽ ká njónjó kájâ, ꞌbí ká ndẽŋgẽ ũŋgú í ꞌdéé, kḷátá ïgï káꞌbä bïyí î kã?’
21Ë kã nî ũŋgú ë ꞌdéé, kă ndãḷã ndäkpá ë ꞌdéé, kä ḷätá ũŋgú käpá ká ádá ärä ëpë ïgï ã kã. Ká ádá bï Mbájá yää, ïgï nî jájá yõmó rĩyĩ.”
Máꞌbã gïŋí ärä ïgí ãꞌdá
(Mãtéyõ 6:25-34)
22Ẽshẽ bïyí ë ŋgâ nëë, Yézũ lĕmë bï yõmó grëkẽ õgõ nẽ ãꞌdã, “Mä ndĩyí ká ŋgá ïgí nëë, máꞌbã gïŋí ärä ïgí mápá ká ádá áshá ŋgá áyä ïgî, wãlã nõshó ãkpã ïgî, wãlã tẽndẽ gbõgbõ ïgí ãꞌdá. 23Ká ádá áshá nî nëë, káꞌdá gónjó ũŋgú nî õtõ ká göshó ũŋgú, ĩshíí görõ tẽndẽ nî. 24Ãzá mókõ râkpá nî gĩ ꞌdé, rïꞌdĩ ũŋgú ꞌdĩ, ĩshíí övõ nõshó tá ꞌdĩ, mömö gïtĩ ũŋgú, wãlã bókõ ãzá áyä ïgï tánẽ ní, ĩshíí kpíí kãtâsh kã nëë, Mbájá ă yĩjĩ nõshó bï ïgï. Ãtâsh yää, ãzá ádá ärä ïgí kówõ ëté kótõ ká ádá ärä sïsï nî gĩ nî? 25ꞌBí késhẽ kõkõ ärä ïgí ꞌdéé, õtõ õgõ gïŋí ärä nẽ ꞌdéé, kă ndũsú ꞌbälã pãpã ájã ãpá jũjũ ríní áshá ŋgá áyä nẽ kã? 26Ĩshíí ꞌdéé kpötó gäḷã gẽsẽ ũŋgú ë kã kãzá áyä ïgí ní nëë, má yĩŋí ärä ïgí mápá ká ádá sõkpõ ũŋgú ë kã, ká ádá ŋgã?
27Ãzá mókõ mápá ká krĩyĩ kpïkpï gĩ ꞌdé, äḷã nẽté ꞌdĩ, ĩshíí ökõ güjú tũkíyĩ äná tá ꞌdĩ. Mä ndĩyí ká ŋgá ïgí nëë, kpíí Sõlmónõ ká gḷĕshë ärä nẽ kã nëë, õrõ glözö tẽndẽ ĩgí õgõ ꞌbälã ẽshẽ kõkõ ärä krĩyĩ kpïkpï yãŋgâ gĩ ꞌdĩ. 28Ë kã gbõḷõ ë Mbájá kă yõrõ tẽndẽ bï ómbó ë ꞌdéé, ïgï kä ílĩ glãwã nî kájâ kã, ĩshíí ꞌdéé, kä ndrösó ïgï käpá ílĩ õshõ nî dŭmã kã nëë, ãzá tẽndẽ ë kă ndõrõ bï ïgí ã kã, ă ndlözö õtõ ká ë ŋgá ïgï nẽ nî? Ïgí yää, yõmó ë ꞌdéé, míyí mápá ká Mbájá ká shẽshẽ lépẽ ïgí ꞌbälã ꞌdĩ kã? 29Máꞌbã güsú íŋí ïgí töyö mápá ká ádá nõshó ãkpã ïgî, wãlã ũŋgú ë má ndõmõ nî kã ãꞌdá, ĩshíí níí, máꞌbã gïŋí ärä ïgí mápá ká ádá ëyí ãꞌdá, 30ká ádá ndäkpá ë kökõ Mbájá käná ꞌdĩ kã, ká lŭlü äpá õgõ ũŋgú ë kätâsh. Ká ádá Bẽbé ïgí ãná ádá ë ꞌdéé, má yẽbẽ ádá ïgï ũŋgú yãŋgâ gĩ kã tírí ĩshí. 31Ãtâsh yää, mébẽ mömö ŋgérë ŋgá áyä nî ĩshíí níí, ă ndẽŋgẽ ïgï ũŋgú yãŋgâ gĩ bï ïgí tánẽ.”
Gïtĩ éyé ãpá mümü örö
(Mãtéyõ 6:19-21)
32“Mbãwã ãꞌbã gäḷã ïgí ãꞌdá yää, yõmó grëkẽ õgõ mâ ë ꞌdéé, jũjũ ïgí kõgõ ꞌdĩ kã, ká ádá lépẽ Bẽbé ïgí gõmõ nî ãpá áyä ïgî, ká ádá gëné mömö ŋgérë ŋgá áyä nẽ bï ïgî. 33Móvó nẽnẽ därä ïgí mápá yõ, ĩshíí níí, méŋgẽ nãkã ëyí bï yõmó rĩyĩ, ká ádá ë níí, ãꞌdá ŋgá áyä ïgí éyé ãpá mümü örö. Ká ádá yõmó bĩnĩ äzá yõ ká ádá gïnĩ éyé ẽshẽ ílĩ máfãdã ŋgá áyä ïgí ní, wãlã ásä gĩ äzá yõ ká ádá gägã éyé ŋgá áyä ïgí tánẽ ní. 34Ká ádá íŋí î ă ndãꞌdá tá dë ꞌdéé, éyé ŋgá áyä ĩ kă ẽꞌdẽ ã kã.”
Máꞌdá kánjá nî ká úgú tírí
(Mãtéyõ 24:45-51)
35Ĩshíí Yézũ ãtá lĕmë ádá nî kpõrõ ãꞌdã, “Mrésẽ ärä ïgí ĩshíí níí, máꞌdá kánjá nî ká ádá gäḷã nẽté nî ĩshíí níí, mégbẽ ká õshõ lámbã ŋgá áyä ïgí níí, ãꞌbã gïlĩ nî ãꞌdá, 36tá ãyá ndäkpá ë kä yämã bẽbé nẽté ŋgá áyä ëpë ïgï níí, kõjõ ẽshẽ dĩ nõshó jóŋó gbélé ë ꞌdéé, käḷã ká ádá gröꞌbõ ärä nî kã. Ká ádá ꞌdéé, ëté kójõ kágã ãkpã ĩjí nî yää níí, ëpë ïgï äyá gẽyẽ bï ëtê. 37Ă ndãꞌdá gõzõ nî bï bõrõ yãŋgâ gĩ, ká úgú ë bẽbé nẽté ŋgá áyä ïgï kă ndõjõ ndõkõ ïgï kä yämã gbõgbõ úgú nî kã. Mä lĕmë shĩkĩ räyä ádá bï ïgí nëë, bẽbé nẽté ŋgá áyä ïgï ă ndrãshá ärä nẽ, ká ádá gäḷã nẽté nî bï bõrõ ŋgá áyä nẽ gĩ, ă ndãꞌbã ïgï níí, äꞌdá bũbũ äpá gbõgbõ nõshó nî, ĩshíí ă ndãꞌdá ãꞌbã gbõgbõ ärä ïgï ká ádá gäḷã nẽté bï ïgï. 38Ă ndãꞌdá gõzõ bï bõrõ nî gĩ ꞌdéé, bẽbé nẽté ŋgá áyä ïgï kă ndõkõ ïgï ĩshíí ꞌdéé, ïgï käꞌdá kánjá nî kã, ká ádá kpíí ꞌdéé, õjõ ká gũtú úgú, wãlã ká jũjũ gãgã úgú yää, ă ndõkõ ïgï ká mümü ïgï gägä nî. 39Ĩshíí nëë, mágá mbímbí ïgí gõzõ ꞌdéé, bẽbé mömö nî õkõ úgú klõjõ ká bẽbé bĩnĩ nî ãná nẽ yää, ă yãꞌbã ëté níí, ĩnĩ nẽnẽ därä nẽ ꞌdĩ. 40Ãtâsh yää, ãŋgá áyä ïgí dĩ gäꞌdá kánjá nî, ká ádá Kópõ ndákpã ă ndõjõ ká úgú ë ꞌdéé, má yãná ádá ëyí ꞌdĩ kã.”
41Ĩshíí Pítãrã õjõ ũjũ ëté ãꞌdã, “Bẽbé ärä ägâ, á lĕmë ëté tĩtĩ úgũ ádá yăkã tá bï ägá yá, wãlã á lĕmë bï ndäkpá nî tírí?”
42Bẽbé ärä ägá õjõ ĭpï bï ëté ãꞌdã, “ꞌBí káꞌdá bõrõ bẽbé gõzõ shẽshẽ lépẽ, õgbó ká génjé íŋí ꞌdéé, bẽbé ärä nî kă ndũsú ëté níí, kõkõ kãpá õgõ bõrõ ŋgá áyä nẽ gĩ, ĩshíí níí kă yĩjĩ nõshó bï ïgï ká úgú ëyí ã kã? 43Ă ndãꞌdá gõzõ bï ëté bõrõ yãŋgâ, ká löwó ë bẽbé nẽté ŋgá áyä nî kă ndõjõ dõkõ ëté kă yãḷã ëté nẽté yãŋgâ kã. 44Mä lëmë shĩkĩ räyä ádá bï ïgí nëë, bẽbé nẽté ŋgá áyä nî ă ndũsú ëté ãpá ká bẽbé gëgbẽ ká nẽnẽ därä nẽ gĩ tírí. 45Ĩshíí ꞌdéé bïjã bõrõ nî lĕmë ãpá ílĩ nẽ ãꞌdã, ‘Bẽbé nẽté ŋgá ámá ă yõjõ gẽyẽ ꞌdĩ.’ Ĩshíí õjõ ĕndë gämbá ŋgãŋgá bõrõ nî, õgbó ká lũkpú ëyî, ĩshíí ă yõshó ũŋgú, ĩshíí ă yõmõ ũŋgú, ĩshíí ãꞌdá ă yõmõ ärä nẽ yää, 46ká löwó ë bẽbé nẽté ŋgá áyä nî kă ndõjõ ká ájã ë ꞌdéé, ëté kõkõ kãná ꞌdĩ kã nëë, ă ndõjõ dãgã ílĩ ärä nî nẽ, ĩshíí ă ndũsú ëté ãpá dĩ úgú ká ndäkpá ë ꞌdéé, kïyí käpá ká Mbájá ꞌdĩ kã.
47Bõrõ ë ꞌdéé, kõkõ ũŋgú ë ꞌdéé, bẽbé nẽté ŋgá áyä nẽ kă yẽbẽ ádá ëyí kẽshẽ áyä nẽ kãná, ĩshíí ꞌdéé kẽbẽ ádá gräshá ärä nẽ, wãlã gäḷã ëté ũŋgú yãŋgâ ꞌdĩ kã nëë, bẽbé nẽté ŋgá áyä nî ă ndüshü ëté gõzõ ãtâ. 48Ĩshíí ágbë ꞌdéé, kõkõ ũŋgú ë ꞌdéé bẽbé nẽté ŋgá áyä nẽ kă yẽbẽ ádá ëyí kẽshẽ áyä nẽ kãná ꞌdĩ ĩshíí ꞌdéé, kãḷã nẽté nî kãpá dĩtí ëyí ꞌdĩ kã nëë, ä ndïrĩ ëté tá gãã ãtâ. Ká ádá ndákpã ë ꞌdéé, këŋgẽ ũŋgú bï ëté góvó nî kã nëë, ä ndëbẽ tá góvó ũŋgú ëshé áyä nî. Ĩshíí ágbë ꞌdéé, köshõ góvó gónjó ũŋgú bï ëté ã kã nëë, ä ndëbẽ tá ádá góvó gónjó ũŋgú ëshé áyä nî.”
Ãzá gõzõ mömö ní ĩshíí nëë göŋó kõkõ ärä
(Mãtéyõ 10:34-36)
49Yézũ ãꞌdã, “Ádá ŋgá ámá õjõ ãyá õshõ ãpá jũjũ bũbũ nî, ĩshíí nëë, bïjã mä yẽbẽ ádá níí, mójö mókö ëté gḷẽjẽ õshõ ãsh nẽ. 50Ĩshíí nëë, mä yãnjã dĩ götõ ílĩ gŏsĩꞌdí yõdó, tá ãyá gïjĩ bãtézmã. Ĩshíí ärä mâ ă yẽlẽ ꞌdĩ, ĩgí ká úgú ë ꞌdéé, úgú ëyí kă ndõtõ nî kã. 51Ká gïŋí ë ŋgá ïgí nëë, míyí mójö ká ádá gräshá kõkõ ärä yõmó jũjũ bũbũ yăkã nẽ? Bă ꞌdĩ, mójö ká ádá göŋó kõkõ ärä ïgï nẽ. 52Ẽshẽ ꞌbákétâ ꞌdéé, kãŋã góḷô nëë, mömö ë ꞌdéé, jũjũ yõmó ëyí sálã kã nëë, ä ndöŋó kõkõ ärä ëpë ïgï nẽ, rŏmó ndäkpá ä ndäꞌdá kójó ärä tötö ndäkpá ë kã. 53Ndäkpá nî ä ndöŋó kõkõ ärä ëpë ïgï nẽ, bẽbé gẽsẽ újũ ă ndlãnã gẽsẽ újũ ŋgá áyä nẽ, ĩshíí gẽsẽ újũ nî ă ndĩsí bẽbé nẽ. Yãŋgá kõtó nî ă ndĩsí gẽsẽ éndé ŋgá áyä nẽ, ĩshíí gẽsẽ éndé nî ă ndĩsí yãŋgá nẽ. Yãŋgá kõtó nî ă ndĩsí ĩyí ömö gẽsẽ újũ ŋgá áyä nẽ, ĩshíí ĩyí ömö gẽsẽ újũ nî ă ndĩsí yãŋgá römó nẽ.”
Glëmẽ ádá ãpá ká ádá gŭwü úgú
(Mãtéyõ 16:2-3; 5:25-26)
54Ĩshíí õjõ lĕmë bï glŏvö ndäkpá nî ãꞌdã, “ꞌDéé mókõ njïnjï ă yẽné ãpá dĩ gũkũ ájã yää má yĩyí, ‘Njïnjï ă yõjõ nî.’ Ĩshíí dú ă ndãḷã ärä nẽ ãtâsh. 55Ĩshíí ꞌdéé, mókõ yãyã nî ă yĩtĩ ẽshẽ ḷóꞌdô yää, má yĩyí, ‘Gómó úgú nî ă yõjõ í nẽ.’ Ĩshíí ă ndãḷã ärä nẽ tá ãtâsh. 56Ïgí yää, yõmó ẽlẽꞌbẽlẽ ã? Mókõ tá dĩ glëmẽ ádá nî máná mápá ká gŭwü úgú ë kä jũjũ bũbũ ã, ká mümü örö nî, ĩshíí mókõ dĩ glëmẽ ádá nî máná mápá ká úgú ë ꞌbákétâ ꞌdĩ kã, ká ádá ŋgã?
57Mókõ närä ũŋgú máná mápá ká ádá ärä ïgí ꞌdĩ ká ádá ŋgã? 58Mráshá kõkõ ärä ïgí ká kójó ärä î, tá ká úgú ë ꞌdéé, má tá yãnjã ílĩ ŋbãŋã nî kã, ãzá ní yää, ă ndëꞌdë úmü dãnjã ãpá dĩ mümü ŋbãŋã nî, ĩshíí ä ndëné úmü dänjã bï shẽŋgẽ nî, ĩshíí ă ndögbö úmü ãpá kólõ. 59Mä ndĩyí ká ŋgá úmü nëë, á ndãꞌdá kólõ yõ, ĩgí ká úgú ë ká ndõvó ádá sõkpõ nãkã nî éshë jũjũ î.”
Aktualisht i përzgjedhur:
Lúkã 12: GBA
Thekso
Ndaje
Copy
A doni që theksimet tuaja të jenë të ruajtura në të gjitha pajisjet që keni? Regjistrohu ose hyr
© 2019 Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.