Jónõ 6
6
Yézũ ĩjĩ nõshó bï 5,000 ndäkpá
(Mãtéyõ 14:13-21; Márkõ 6:30-44; Lúkã 9:10-17)
1Bïyí ë ŋgâ nëë, Yézũ õjõ ĩshí Kãpá Jẽlílĩ ꞌdéé, bẽdé dírí ëyí nî Tĩbéryãsã kã ãpá ägã, 2ĩshíí gẽḷé jũjũ ndäkpá ëndẽ grëkẽ õgõ nî, ká ádá nẽnẽ kïꞌdí ꞌdéé, kãꞌdá dĩ gäḷã nî ká glöló nõwõ ẽshẽ ká ndäkpá nî kã. 3Ĩshíí ẽshẽ bïyí ëyí nëë, Yézũ ĩnĩ ãpá jũjũ ãŋbã, ĩshíí äꞌdá bũbũ ká yõmó grëkẽ õgõ nẽ. 4Ká ëté úgú ãsh nëë, Ájã Gätã Srámã ká Yũwúdũ nî gĩ lĭjï ĩshí.
5Ká löwó ë ꞌdéé, Yézũ kĩꞌví jũjũ nẽ kãpá örõ, ĩshíí kõkõ gẽḷé ndäkpá kä yöjó áyä nẽ kã nëë, ũjũ Fílĩpĩ ãꞌdã, “Ägá mă ndõvó nõshó nî mẽshé ꞌdë bï ndäkpá yăkã níí, öshó?” 6Ũjũ Fílĩpĩ ãtâ ŋgâ ká ádá gödó ëté nẽ, ká ádá Yézũ õkõ ũŋgú ë ꞌdéé, ëpẽ kă yãnjã dĩ gäḷã nî kã ãná ĩshí.
7Ĩshíí Fílĩpĩ ĭpï ãꞌdã, “Kpíí ꞌdéé, mõvó nõshó ká rŏmó gũfũ sálã (200) nãkã fídã#6:7 Nãkã fídã: Ä ndëné ꞌbälã nãkã fídã bï ndákpã ãpá bïyí nẽté ájã ꞌbälã. yää, ă yãsá jũjũ ïgï tírí ꞌdĩ.”
8Ĩshíí ꞌbälã ẽshẽ ká yõmó grëkẽ õgõ Yézũ ꞌdéé, dírí nî Ãndréyã ónjö Sáyímõnõ Pítãrã kã lĕmë ãꞌdã, 9“Ă ẽꞌdẽ gẽsẽ újũ ãŋgá áyä nî sálã brĭzí kpäꞌbäkä, ĩshíí rŏmó brĭzí kézé, ĩshíí nëë, ă ndãsá gẽḷé jũjũ ndäkpá yăkã ãyá ꞌdë?”
10Ĩshíí Yézũ ãꞌdã, “Mlémẽ bï ndäkpá nî níí, äꞌdá bũbũ.” Ĩshíí ëté úgú yãŋgâ nëë, ómbó ëpẽ ötó ẽꞌdẽ ŋgé, ĩshíí ndäkpá nî öjó äꞌdá bũbũ, jũjũ ïgï ãyá sálã álĩfĩ (5,000) ndäkpá. 11Ĩshíí Yézũ õjõ ẽné kpäꞌbäkä nî, ĩshíí lõyó Mbájä, ĩshíí õŋó bï ndäkpá ë ꞌdéé, käꞌdá käꞌbã bũbũ ã kã, ĩshíí öshó ũŋgú nî, ĩshíí nõshó nî ãsá ïgï tírí. Ĩshíí õjõ ãḷã ká kézé nî tá ãtâsh.
12Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, nõshó nî kãsá ndäkpá nî tírí ĩshí nëë, Yézũ lĕmë bï yõmó grëkẽ õgõ nẽ ãꞌdã, “Móvõ sõkpõ nõshó nî máꞌbã gäꞌbã níí, lĩmí ãꞌdá.” 13Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, kövõ sõkpõ nõshó ë ꞌdéé, ndäkpá nî köshó ïshí ã kã nëë, ẽḷé kpú lẽmbẽ rŏmó zõḷõ.
14Ĩshíí bïyí ë ꞌdéé, ndäkpá nî kökõ kïꞌdí ë ꞌdéé, Yézũ kãḷã kã nëë, ëndẽ gïyí, “Dú ëté nî kéné ádá ká Mbájá#6:14 Kéné ádá ká Mbájá: Ä lëmẽ ádá äpá ká ádá ärä kéné ádá ë ꞌdéé, Mõzë kĩyí ëté kă ndõjõ nî kã. Ĩshíí Yézũ nî ëté kéné ádá yãŋgâ. Róꞌdö Dĩtrónõmĩ 18:15-18; Jónõ 1:21; Nẽté ká Yõmó Yõpó 3:22-23. ꞌdéé, kă ndõjõ ãpá jũjũ bũbũ ã kã.” 15Ĩshíí Yézũ õkõ ãná ĩshí nëë, öjó ká ádá gäḷã ëpẽ ãpá ká góvó ŋgérë ká kpötó. Ãtâsh yää, ãŋã ẽshẽ ãyá ïgï, ĩshíí õjõ ĩnĩ ãpá jũjũ ãŋbã nî tá tówó ĩshíí ãꞌdá kínärä nẽ.
Yézũ lõwó õtõ mümü ũyũ
(Mãtéyõ 14:22-27; Márkõ 6:45-52)
16Ĩshíí ká lïlí úgú nî nëë, yõmó grëkẽ õgõ Yézũ änjã äpá ká kãpá nî, 17ãpá dĩ úgú ë ꞌdéé, kïnĩ äpá ílĩ fãlúkũ nî këshé ẽꞌdẽ ã kã, ĩshíí öjó ïshí kãpá nî änjã äŋá mbẽré Kãfãrnúmũ. Ká úgú ãsh nëë, úgú nî ĭḷï ĩshí, ĩshíí Yézũ rãyá áyä ïgï dóꞌbó ꞌdĩ. 18Ĩshíí gãnjã yãyã ĕndë gïtĩ nî, ĩshíí ũyũ nî õjõ ă lãmá góvó. 19Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, klöwó ká fãlúkũ nî ũŋgú ãyá tötö, kă yãnjã ãpá ká dĩ sösö méyĩlĩ#6:19 Méyĩlĩ: Ndákpã ă ndlõwó ũŋgú ãyá gũfũ ꞌbälã lẽmbẽ kpú méyĩlĩ ká ájã ꞌbälã. nî kã nëë, ökõ Yézũ ă lõwó õtõ mümü ũyũ nî, ĩshíí lĭjï ꞌbáká ãpá gbõgbõ fãlúkũ nî, ĩshíí góvó mbãwã õjõ ũkũ ãpá lépẽ ïgï. 20Ĩshíí nëë, Yézũ lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Ë kã nî ámä, máꞌbã gëté mbãwã ãꞌdá.” 21Ĩshíí bïyí ëyí nëë, yõmó grëkẽ õgõ nî ä yëbẽ ádá gëné ëté äpá ílĩ fãlúkũ nî, ĩshíí tämá gẽyẽ ãtâ nëë, fãlúkũ nî rãyá ãpá ãkpã ŋbríŋbï ãpá dĩ ë ꞌdéé, kä yänjã ẽꞌdẽ ã kã ĩshí.
22Ĩshíí ká gẽré úgú nî nëë, glŏvö ndäkpá í ꞌdéé, käꞌdá käꞌbã ägã ũyũ nî kã, ökõ nëë, tá ꞌbälã fãlúkũ ká ãkpã ũyũ nî, ká ádá ïgï ökõ Yézũ ĩnĩ ãpá ílĩ fãlúkũ ká yõmó grëkẽ õgõ nẽ ꞌdĩ, ĩshíí nëë, äŋá änjã tá kínärä ëpë ïgï. 23Ĩshíí ndäkpá öjó ká slãgã fãlúkũ ë ëshé mbẽré Tĩbéryãsã, ĩshíí öjó lüsú ꞌbáká äpá dĩ úgú ë ꞌdéé, gẽḷé ndäkpá nî köshó kpäꞌbäkä nî käꞌbã ẽꞌdẽ bïyí ë ꞌdéé, Bẽbé ärä ägá klõyó Mbájá kãpá ẽꞌdẽ ĩshí ã kã. 24Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, ndäkpá nî kökõ Yézũ ĩshíí yõmó grëkẽ õgõ nî käzá yõ ní kã nëë, öjó ïnĩ äpá ílĩ fãlúkũ nî gĩ, ĩshíí äŋá änjã Kãfãrnúmũ, ká ádá gëbẽ dĩ ärä Yézŭ.
Yézũ nî kpäꞌbäkä áshá
25Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, kökõ Yézũ käpá ägã kãpá nî kã nëë, üjũ ëté äꞌdã, “Yää Bẽbé grödó ndäkpá nî, ójö dĩ úgú â ká úgú ë ꞌdë?”
26Ĩshíí Yézũ ĭpï ãꞌdã, “Mä lëmë räyä ádá bï ïgî, má yẽbẽ dĩ ärä mâ ãzá ká ádá ë ꞌdéé, mókõ kïꞌdí ĩshíí lëyé í ꞌdéé, máḷä kã ní. Ĩshíí nëë, ká ádá ë ꞌdéé, móshó kpäꞌbäkä nî ĩshíí ꞌdéé, múkpú míshí ã kã. 27Máꞌbã gäḷã nẽté mápá ká ádá nõshó jũjũ bũbũ ã ꞌdéé, kă ndãḷã dõsó nî kã ãꞌdá. Ĩshíí nëë, máḷã nẽté mápá ká ádá nõshó ë ꞌdéé, kă ndẽné bï ïgí áshá ë ꞌdéé, dõŋbó ëyí kãzá ẽꞌdẽ ní kã, ꞌdéé Kópõ ndákpã kă ndẽné bï ïgí ã kã. Ká ádá Mbájá Bẽbé kéné kpötó bï ëtê, ká ádá ë níí, ãḷã ãtâsh.”
28Ĩshíí ndäkpá nî üjũ Yézũ äꞌdã, “Ãŋgá áyä ägá dĩ gäḷã ŋgã, ká ádá gäḷã nẽté ë ꞌdéé, Mbájá kă yẽbẽ ádá ëyí ã kã?”
29Ĩshíí Yézũ ĭpï bï ïgï ãꞌdã, “Nẽté ká Mbájá nëë ãtâ, dĩ gïyí ãpá ká ndákpã í ꞌdéé, ëté kõpó ëté ã kã.”
30Ĩshíí üjũ ëté äꞌdã, “Á ndãḷã úlú kïꞌdí ŋgã bï ägâ, ká ádá ë níí mõkŏ, ĩshíí níí mĩyí mápá áyä ĩ? Ũŋgú ë ꞌdéé, ká ndãḷã nî ŋgã? 31Kóshó ägá gĩ sãrã nëë, öshó bẽdé nõshó ë dírí ëyí ménã äpá ílĩ bërë, tá ãyá ë kröndó käꞌbã ílĩ wárãgã ká Mbájá ꞌdéé, kïyí, ‘Ẽŋgẽ kpäꞌbäkä bï ïgï ëshé mümü örö, ká ádá ë níí, öshó.’”#Úgú Létë 16:4; Nĩmáyã 9:15; Sálãmã 78:24-25
32Ĩshíí Yézũ lëmë bï ïgï ãꞌdã, “Mä lëmë räyä ádá yăkã bï ïgî, ãzá Mõzë kéŋgẽ kpäꞌbäkä nî bï ïgí ẽshẽ mümü örö nî ní. Ĩshíí nëë, Bẽbé mâ kéŋgẽ shĩkĩ kpäꞌbäkä nî bï ïgí ẽshẽ mümü örö. 33Ká ádá kpäꞌbäkä ká Mbájá nî ágbë ꞌdéé, kõjõ kẽshẽ mümü örö kãpá jũjũ bũbũ, ĩshíí kẽné áshá bï yõmó ë kä jũjũ bũbũ ã kã.”
34Ĩshíí ndäkpá nî äꞌdã, “Yää góvó újũ nî, ẽshẽ kájâ ãnjã góḷô nëë, éné ëté kpäꞌbäkä yãŋgâ bï ägâ.”
35Ĩshíí Yézũ ãꞌdã, “Ámä nî kpäꞌbäkä áshá nî. Ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõjõ ámá kã nëë, jéé gõgõ ă yãḷã ëté ꞌdĩ, ĩshíí tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndĩyí ãpá ámá ĩshí ã kã nëë, jéé gõgõ ũyũ ă yãḷã ëté ꞌdĩ. 36Ĩshíí nëë, tá ãyá ë ꞌdéé, mlémë bï ïgí sãrã mïshí ã kã nëë, ꞌbákétâ mókõ ámä míshí, ĩshíí míyí mápá ámá dóꞌbó ꞌdĩ. 37Ĩshíí ndäkpá ë ꞌdéé, Bẽbé kẽŋgẽ ïgï bï ámä ĩshí ã kã nëë, ä ndöjó ámâ, ĩshíí tá ndákpã ë ꞌdéé, kõjõ ámá ĩshí yää, mä yõgó ëté méshë ámá ꞌdĩ. 38Ká ádá mójö méshë mümü örö, ãzá ká ádá gäḷã ũŋgú ë ꞌdéé, gõgõ gäḷã ëyí kãŋgá ámá ní, ĩshíí nëë, ká ádá gäḷã ũŋgú ë ꞌdéé, gõgõ gäḷã ëyí kãŋgá Bẽbé köpó ámá kã. 39Bẽbé göpó ámá nëë, ẽbẽ ádá ë níí, ꞌbälã ẽshẽ ká ndäkpá í ꞌdéé, ëpẽ kẽŋgẽ ïgï bï ámá kã ãꞌbã glïgbĩ nî ãꞌdá. Ĩshíí nëë, ă yẽbẽ ádá ë níí, ïgï äŋá örõ ëshé jũjũ öꞌdö ëpë ïgï, ká dõŋbó úgú nî. 40Ká ádá Bẽbé mâ ă yẽbẽ ádá ë níí, ndäkpá ë tírí ꞌdéé, kä ndökõ ámä Gẽsẽ újũ ŋgá áyä nî, ĩshíí ꞌdéé, kä ndïyí äpá ámá kã nëë, níí ökõ áshá ë ꞌdéé, dõŋbó ëyí kãzá ẽꞌdẽ ní kã, ĩshíí mä ndãḷã ïgï níí, äŋá ëshé jũjũ öꞌdö ëpë ïgï ká dõŋbó úgú nî.”
41Ká löwó ë ꞌdéé, Yézũ klĕmë ãtâ ŋgâ kã nëë, Yũwúdũ nî gĩ ëndẽ glëndẽ nî, ká ádá ë ꞌdéé, Yézũ kĩyí, “Ámä nî kpäꞌbäkä ë ꞌdéé, klũsú kẽshẽ mümü örö ã kã.” 42Ĩshíí äꞌdã, “Ãzá tämá Yézũ gẽsẽ újũ ká Jõzéfẽ kákã nî? ꞌDéé mõkõ bẽbé nî ĩshíí yãŋgá nî mãná mĩshí ã kã nëë, ă ndĩyí ëpẽ lũsú ẽshẽ mümü örö ãyá ꞌdë?”
43Ĩshíí Yézũ lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Máꞌbã glëndẽ mótó kõkõ ärä ïgí ãꞌdá. 44Bẽdé ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõjõ ámá kã nëë, ãzá ní, tá Bẽbé mâ ká ndãḷã ëté níí, õjõ ámâ, ĩshíí mä ndãḷã ëté níí, ãŋã ẽshẽ jũjũ öꞌdö nẽ ká dõŋbó úgú nî. 45Ká ádá kéné ádá nî gĩ röndó äꞌdã, ‘Mbájá ă ndrõdó ndäkpá nî tírí.’#Ĩzáyã 54:13 Ĩshíí tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõgó ádá ká Bẽbé, ĩshíí kă ndrõdó ũŋgú nî kẽshẽ áyä nî kã nëë, ă ndõjõ ámâ. 46Ndákpã ë ꞌdéé, kõkõ Bẽbé nëë ãzá ní, tá gãꞌbãlã ndákpã ë ꞌdéé, kẽshẽ ká Mbájá kã kókõ Ëté. 47Mä lëmë räyä ádá bï ïgî, tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndĩyí ãpá ámá ĩshí yää, ă ndõkõ áshá ë ꞌdéé, dõŋbó ëyí kãzá ẽꞌdẽ ní kã. 48Ámä nî kpäꞌbäkä áshá nî. 49Ká ádá kóshó ïgí gĩ öshó ménã ká úgú ë ꞌdéé, ïgï kä ílĩ bërë nî kã, ĩshíí õtõ ká ë ŋgâ tírí nëë, ïlí ïshí. 50Ĩshíí nëë, ă dĩ úgú â kpäꞌbäkä ë ꞌdéé, kẽshẽ mümü örö, ꞌdéé ndákpã õshó ĩshí yää, kă yĩlĩ ꞌdĩ kã. 51Ámä nî gãshá kpäꞌbäkä ë ꞌdéé, klũsú kẽshẽ mümü örö ã kã. ꞌDéé ndákpã õshó ĩshí yää, ă ndãshá kpõrõ ă yãnjã nî. Ëté kpäꞌbäkä yãŋgâ nî ãtá gbõgbõ mâ ꞌdéé, mä ndẽné bï yõmó jũjũ bũbũ yăkã kã.”
52Ĩshíí bïyí ëyí nëë, Yũwúdũ nî gĩ öjó ä yëmé ärä ëpë ïgï gómó nî ötó kõkõ ärä ëpë ïgï ädã, “Újũ yăkã ă ndẽné ãtá gbõgbõ nẽ bï ägá níí, mõshó ãyá ꞌdë?”
53Ĩshíí Yézũ ãꞌdã, “Mä lëmë närä ádá bï ïgí ꞌdéé, móshó ãtá gbõgbõ Kópõ ndákpã, ĩshíí níí, mómõ srámã ärä nî ꞌdĩ yää, má yãshá ꞌdĩ. 54Ĩshíí tá ndákpã ë kă ndõshó ãtá gbõgbõ mâ, ĩshíí kă ndõmõ srámã ärä mâ kã nëë, ă ndõkõ áshá ë ꞌdéé, dõŋbó ëyí kãzá ẽꞌdẽ ní kã. Ĩshíí ká dõŋbó úgú nî nëë, mä ndãḷã ëté níí, ãŋã örõ ẽshẽ jũjũ öꞌdö nẽ. 55Ká ádá ãtá gbõgbõ mâ nî räyä nõshó, ĩshíí srámã ärä mâ nî räyä ũŋgú ká ádá gömõ nî. 56Ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõshó ãtá gbõgbõ mâ, ĩshíí kă ndõmõ srámã ärä mâ kã nëë, ägá mă ndãꞌdá ꞌbälã ká ŋgá ëtê. 57Tá ãyá Bẽbé mâ ꞌdéé, kă yĩlĩ ꞌdĩ ꞌdéé, kõpó ámä ĩshíí ꞌdéé, mä yãshá ká ádá ärä nî kã, ãtâsh yää, tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõshó ãtá gbõgbõ mâ kã nëë, ă ndãshá õtõ õgõ mâ. 58Ë ŋgâ nî kpäꞌbäkä ë ꞌdéé, kẽshẽ mümü örö ã kã. Kóshó ïgí gĩ öshó ménã, ĩshíí ïlí ïshí. Ĩshíí nëë, tá ndákpã ë ꞌdéé, kă ndõshó ẽshẽ ká kpäꞌbäkä yăkã kã nëë, ă ndãshá kpõrõ ă yãnjã nî.” 59Lĕmë ëté ádá yãŋgâ, ká löwó ë ꞌdéé, kă rõdó ndäkpá nî kãpá Dĩ lóvö#6:59 Dĩ lóvö: Yũwúdũ nî gĩ nëë, ãŋgá áyä ïgï gẽḷé Dĩ lóvö ká ádá gräshá Mbájá õtõ ílĩ mbẽré í ŋgá áyä ïgï, ĩshíí äꞌdá dĩ glövõ äꞌbã ílĩ ëyî, ká yõmõ Séꞌbĩtĩ nî, ká ádá gräjã ãkpã ëpë ïgï bï Mbájä, ĩshíí gröꞌdõ ádá í ŋgá áyä nî.nî ãpá mbẽré Kãfãrnúmũ ã kã.
Gẽḷé yõmó grëkẽ õgõ Yézũ änã ëtê
60Ĩshíí ká löwó ë ꞌdéé, yõmó grëkẽ õgõ Yézũ kögó ádá ŋgá áyä nî kã nëë äꞌdã, “Ádá yăkã lãŋá nẽ, ꞌbí ká ndĩyí ãpá ẽꞌdẽ?”
61Yézũ ãná ádá ë kä lëndẽ käpá ká ádá ŋgá áyä nẽ kã ĩshí, ĩshíí ũjũ ïgï ãꞌdã, “Ádá í ꞌdéé, mlémë ã kã nëë, gögó ëyí ẽlẽ ïgí ꞌdĩ? 62ꞌDéé mókõ Kópõ ndákpã ă lüwü ãnjã mümü örö ãpá dĩ úgú í ꞌdéé, kẽshẽ ẽꞌdẽ sãrã kã yää, má ndĩyí ŋgã? 63Lïlí ärä Mbájá ká yẽné áshá bï ndäkpá nî, ĩshíí wáwá gbõgbõ nî nëë, ũŋgú ãzá ílĩ ëyí ní. Ádá í ꞌdéé, mlémë bï ïgí ã kã nëë, ẽshẽ ká Lïlí ärä Mbájá ꞌdéé, kă yẽné áshá bï ndäkpá nî kã. 64Ĩshíí kpíí kãtâsh kã nëë, slãgã ndäkpá ë ëshé áyä ïgí ïyí äpá ámá ꞌdĩ.” Ká ádá ẽshẽ ká gõcõ lãgá ëyí nëë, ëté õkõ ndäkpá ë ꞌdéé, kä yïyí äpá áyä nẽ ꞌdĩ kã ãná ĩshí. Ĩshíí õkõ bẽbé göwó gõmbõ ärä nẽ ãná tánẽ ĩshí. 65Yézũ lĕmë ádá nî kpõrõ ãꞌdã, “Ë kã dũrũ ë ꞌdéé, mlémë mïyí ꞌdéé, Bẽbé mâ ꞌdéé ãḷã ndákpã níí, õjõ ámá ꞌdĩ yää, ëté ndákpã ãsh ă yõjõ ámá ꞌdĩ.”
66Ẽshẽ ká ëté úgú yãŋgâ nëë, gẽḷé ndäkpá ẽshẽ ká yõmó grëkẽ õgõ Yézũ änã grëkẽ õgõ nî ïshí.
67Yézũ ũjũ kpú lẽmbẽ rŏmó yõmó yõpó ŋgá áyä nẽ ãꞌdã, “Mëŋgá ïgí má yẽbẽ ádá gänjã õgõ ïgï tánẽ?”
68Ĩshíí Sáyímõnõ Pítãrã ĭpï bï ëté ãꞌdã, “Yää Bẽbé ärä ägâ, mă ndãnjã ká ꞌbî? ꞌDéé úmü káꞌdá bẽbé áshá ë ꞌdéé, dõŋbó ëyí kãzá ẽꞌdẽ ní kã. 69Mĩyí mãpá áyä ĩ mĩshí, ĩshíí mõkõ mãná mĩshí, úmü nî Gõzõ Ndákpã ká Mbájä.”
70Yézũ ĭpï ãꞌdã, “Ãzá ámä krójó jũjũ ïgí kpú lẽmbẽ rŏmó ã kã nî? Ĩshíí kpíí kãtâsh kã nëë, ꞌbälã ẽshẽ áyä ïgí ëté nî ŋgérë ká kõtó röyó.” 71Lĕmë ádá yãŋgâ ãpá ká ádá ärä Júdãsã gẽsẽ újũ ká Sáyímõnõ Ĩskãryótõ kpíí ꞌdéé, ëté nî ꞌbälã ẽshẽ ká kpú lẽmbẽ rŏmó yõmó yõpó ŋgá áyä nî kã. Ĩshíí bïyí ëyí nëë, ëté kójõ kówó gõmbõ ärä Yézŭ.
Aktualisht i përzgjedhur:
Jónõ 6: GBA
Thekso
Ndaje
Copy
A doni që theksimet tuaja të jenë të ruajtura në të gjitha pajisjet që keni? Regjistrohu ose hyr
© 2019 Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.