Luka 22
22
Yuda ukwaisio kʉgaba Yeso
(Mat 26:1-5; Mak 14:1-2; Yʉa 11:45-53)
1Ʉmbɔ wʉ Pasɨka, uwa ɓombi ɓi꞉nye dya‑ɔɔ mikati ngia ɓambikinye ɨkyɨa nʉ ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓufukise wi꞉nye tiga kʉ tinene.#Popoko Kʉɓ 12:34 2Ɓangama ɓʉ ɓakumu‑kumu nʉ ɓapananakɨa ɓʉ mapanʉ ɓi꞉nye kyɨa kʉhata ɨngbaa tɨmanɨ ɓawa‑ɔɔ nayɔ Yeso. Ɨkyɛmɨngana, ɓi꞉nye kukumo ɓombi.
3Tiga kʉ ɓwanɨ, Sɨtanɨ ambukumunio amati ʉ Yuda ngia ɓi꞉nye musoko ɓɔ Ɨsɨkalɨɔta, iya i꞉nye kʉ mʉngana ʉ ɓatitima kumi nʉ ɓapɨnɨ ngiɓangɔ. 4Kija ɛyɔ Yuda a꞉sa kʉyakanaka nʉ ɓangama ɓʉ ɓakumu‑kumu nʉ ɓangama ɓʉ ɓapɨmakɨa ɓʉ ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ, kʉhata ɨngbaa tɨmanɨ a꞊ɓʉgabɨa‑ɔɔ nayɔ Yeso. 5Kija ɓa꞉kwa ɨgyagya nadɨndɨ, ɓambʉkɔnɔ ɓɔ ɓamunzo falanga. 6Yuda ambʉbaya, ambufaniso hata wati wɔɔ uɗo uwa a꞊kwanana‑ɔɔ naɓɔ kʉgabɨa Yeso, chʉkɔmʉ akʉ ungbutu wʉ ɓombi wambɨa‑ɔɔ.
Yeso ʉdya ʉmbɔ wʉ Pasɨka ɨzɔ nʉ ɓakpataka
(Mat 26:17-29; Mak 14:12-21; Yʉa 13:21-30)
7Kija ɓisi ɓʉ ʉmbɔ wɔɔ dyɛ mikati ngia yambikinye kyɨa nʉ ɓʉtɨ ɓɔɔɓufukise ɓa꞉ya. Yi꞉nye ɓisi ngiɓa yi꞉nye kwanana‑ɔɔ ɓɔ ɓʉwa ɓandambʉ ɓʉ ɓakɔndɔlɔ akʉ ʉmbɔ wʉ Pasɨka. 8Kija Yeso a꞉tʉma ɔɔ Pɛtɛlɔ nʉ Yʉanɨ, ambuɓusigio ɓɔ: « Seni nisu kʉtambanakɨa idyo yɨ ʉmbɔ wʉ Pasɨka. »
9Kija ɓa꞉muɓukuo ɓɔ: « Wakʉkʉnda ɓɔ kaɨtambanaka gbanɨ? »
10Yeso ambuɓusigio ɓɔ: « Iya na꞊kumunio na anʉ Yelusalɛma, na꞊jono nʉ ɔɔ gue mʉngana iya aɓio ufuɓueni izikio yɨ mepo. Mʉkpateni tʉkʉ kpataa, nambʉɓʉya akʉ ɨkáa ngia a꞊kumunio‑ɛɛ. 11Kija na꞊sigio mambɨnyɨ ʉ ɨkáa ngiinanɨ ɓɔ: ‹ Mʉpananakɨa anɔwɛ kuɓukuo ɓɔ: Mbɛnɨ ngia ma꞊dya‑ɔɔ idyo yɨ ʉmbɔ wʉ Pasɨka ɨzɔ nʉ ɓakpataka ngiɓʉsɛmɛ a gbanɨ? › 12Mombi ngiinanɨ a꞊nɨpana mbɛnɨ mʉngana ɔɔ 'ʉja ekoo ʉ ɨkáa ngiinanɨ, iya anʉ kumbo kʉ 'uɓomu ngia kaɓio nʉ taa yengo. Na꞊tambanaka moni kʉ muɓomu nani. »
13Kija ɓa꞉sa, ɓambʉgbʉka moni kʉ muɓomu tʉkʉ ndʉ akʉ Yeso i꞉nye ʉɓʉngakieni‑ɔɔ. Kija ɓa꞉tambanaka idyo yɨ ʉmbɔ wʉ Pasɨka.
Yeso ʉdya idyo yɨ ʉmbɔ wʉ Pasɨka ɨzɔ nʉ ɓakpataka ngiɓangɔ
(Mat 26:26-30; Mak 14:22-26; 1Ɓak 11:23-25)
14Tiga ndʉ wati wa꞉ndana, Yeso ambuwulo kʉdyakaka izi mɨngana nʉ ɓatitima ngiɓangɔ. 15Kija a꞉ɓusigio ɓɔ: « Mi꞉nye pongo kʉtananɨa nadɨndɨ ɓɔ mʉdya idyo yɨ ʉmbɔ wʉ Pasɨka nguakɛ izi mɨngana ninu, pɛɛ ngia ma꞊dya‑ɔɔ ikoko. 16Jʉ maninu kusigio ɓɔ ma꞊mbʉkʉʉdya sina tii ɓata, kʉɓʉya tʉkʉ akʉ inyi yɨ moni kɔngɔ ya꞊kyananakɨa sinani‑ɔɔ akʉ Ɓʉngama ɓʉ Asʉɓɨɨ. »
17Mbise ɔngɔ ambʉchɨka ʉpata, ambutuisio Asʉɓɨɨ ɨbɨba ambusigo ɓɔ: « Chɨkeni ʉpata nguakɛ nambʉɨpakana ati ʉndɛnʉ, 18jʉ maninu kusigio ɓɔ kʉʉngwa ɨtakɨ‑takɨ ngia, mambʉkʉmwa sinani ɓata vinyo ngiakɛ, kʉɓʉya tʉkʉ akʉ Ɓʉngama ɓʉ Asʉɓɨɨ ɓaka‑ɔɔ. »
19Ambʉchɨka mukati, mbise ɔngɔ, ambutuisio Asʉɓɨɨ ɨbɨba, ambuuɓundo, ambuɓunzo, ambusigo ɓɔ: « Ndʉtʉ ngiisɛmɛ iyakɛ, iya makunzo engo ekoo ʉndɛnʉ. Kyɨeni ɓwanɨ nɛmɛ kutunguo. » 20Mbise ʉ dyakaka, ambʉchɨka ʉpata ngbanga kʉ ɓwanɨ ambuɓunzo, ambusigo ɓɔ: « Vinyo ngiakɛ a agɔmɔ ngia wʉ ɨtakɨ‑takɨ, iya Asʉɓɨɨ a꞉napɨa ati angɔ nʉ ɓombi, 'upi akʉ miniki ngikʉsɛmɛ ka꞉chichio.
21Ɨkyɛmɨngana ʉneni‑zʉ, mombi ngia anɛmɛ kʉgaba, ɛyɔ tʉkʉ iya kakʉdyakaka kʉ izi mɨngana nayɔ akɛ. 22Jʉ kingono, ɛmɛ Mwana ngia ʉ Mombi makʉsa kuwo tʉkʉ ndʉ aka Asʉɓɨɨ a꞉kwaisio‑ɔɔ. Ɨkyɛmɨngana, ya ikoko nʉ mombi ngia akʉsa nɛmɛ kʉgaba! »
23Tiga aka ekoo ʉ moni ngikʉnanɨ, ɓambufaniso ɓokono ati ʉndaɓʉ kusigo ɓɔ: « Anɨ‑zʉ iya ati ʉndɛsʉ akʉsa kʉkyɨa moni ngikʉnanɨ? »
Anɨ a mombi ɔɔ 'ʉja?
(Mat 20:25-28; Mak 10:42-45)
24Kija wai ya꞉kwa ati ʉ ɓakpataka. Ɓi꞉nye kʉkʉnda kʉmbɨa ɓɔ anɨ‑zʉ a mombi ɔɔ 'ʉja ati ʉndaɓʉ. 25Yeso ambuɓusigio ɓɔ: « Ɓangama ɓʉ mababa kʉ ɓombi ɓanʉ ʉpanʉ ekoo ʉ ɓombi, nʉ ɓaakʉnda ɓɔ ɓuɓio naɓɔ kusoko ɓɔ: ‹ Ɓombi ɓɔɔ iɗo. › 26Ɨkyɛmɨngana, akʉ inu yeeɓiokɔmʉ ɓwanɨ. Pɛpɛ tɔ gɔ, mombi ɔɔ 'ʉja ati ʉndɛnʉ ʉkwanana kuɓio ngbanga tʉkʉ ndʉ mwana ati ʉndɛnʉ. Nʉ mombi ngia anʉ ʉpanʉ ati ʉndɛnʉ, ʉkwanana kuɓio ngbanga tʉkʉ ndʉ mombi ngia a ninu kʉkyananakɨa. 27Jʉ anɨ‑zʉ a mombi ɔɔ 'ʉja? Ajʉ ya mombi ngia akʉdyakaka, gʉ ɓɔ ya mombi ngia akunapioko idyo? Ʉneni‑zʉ, ɛmɛ ma ati ʉndɛnʉ ndʉ mombi ngia aninu kʉkyananakɨa.
28Inu na ɓombi ngiɓa na꞉tukuo ɨzɔ nɛmɛ amati ʉ kanyo kʉ di di di ngiisɛmɛ. 29Nʉ kʉndʉ Tidoo a꞉nanzo ɛmɛ ɓʉngama, ɛmɛ ma꞊ninzo ɛɓɔ kʉ ɓwanɨ. 30Na꞊dyakaka sina nʉ mwakanaka tʉkʉ izi mɨngana nɛmɛ amati ʉ ɓʉngama ngiɓʉsɛmɛ. Nʉ na꞊wulo sinani ekoo ʉ kiti ʉ ɓʉngama kʉtɨna 'ʉkɔmbɔ ngua wʉ lɨkáa lʉ ɓanza kumi nʉ dyepini ngila lʉ Ɓaɨsalaɛlɛ. »
Pɛtɛlɔ akʉsa kʉtata Yeso
(Mat 26:33-35; Mak 14:29-31; Yʉa 13:37-38)
31Kija Yeso a꞉sigo ɓata ɓɔ: « Simoni, Simoni, kanga! Asʉɓɨɨ ʉ꞉sɨa Sɨtanɨ ɨngbaa ninu kukanyo kʉ ɓuɓomu ngbanga tʉkʉ ndʉ iya ɓaapɨka‑ɔɔ ʉpʉnga. 32Ɨkyɛmɨngana, ɛmɛ ma꞉ta Asʉɓɨɨ aka ekoo asɔɔ ɓɔ baya ngiisɔɔ ekoo asɛmɛ yɔimuniokɔmʉ. Ati ngia ɔwɛ wa꞊natʉɨa‑ɔɔ, nzo ɓamananʉ angu. » 33Pɛtɛlɔ ambumusigio ɓɔ: « Makʉʉɓɨɨ ma'ʉndanɛ kukumunio akʉ ɨkáa yɨ boloko ɨzɔ nɔwɛ, abana kʉɓʉya tʉkʉ akʉ ingyo. » 34Kija Yeso a꞉tisio Pɛtɛlɔ ɓɔ: « Manɔwɛ kusigio ɓɔ ɓʉɓʉnɨ ngia gue ʉ kɔɓɔ a꞊natɨa wʉpanatateni nɨsɨ kaatʉ ɓɔ wambakanambɨa. »
Pɨmanakɨa akʉ wati wʉ ɓʉka‑ɓʉkaɨ
35Kija Yeso a꞉ɓuɓukuo ɓɔ: « Ati ngia ma꞉nɨtʉma‑ɔɔ kʉɓɨakɨa Ɨsaʉ yɛɛ Iɗo chʉkɔmʉ nʉ iɓongi yɨ falanga, gʉkʉ mbakaya, gʉkʉ lɨkpakʉ, ajʉ na꞉nangyɨa‑zʉ ɨkyɛmɛ kʉnangyɨanɨ ɓiɛ? » Ɓambumutisio ɓɔ: « Ka꞉nangyɨakɔmʉ ɨkyɛmɛ kpa. » 36Ambuɓusigio tiga ɓɔ: « Ɨkyɛmɨngana, tiga ɨtakɨ‑takɨ ngia, ndʉ mombi waɓio nʉ iɓongi yɨ falanga ɨchɨka tiga chɨkaa, abana mombi ngia wanʉ mbakaya wʉkwanana nayɔ kʉ kʉchɨka. Abana ɓata mombi ngia wambʉkɔmʉ nʉ bakanza, wʉkwanana gabiso ɨpʉkʉ yɨ ɨkʉʉ ngiisɔɔ, wambʉ'ʉkʉa. 37Jʉ maninu kusigio ɓɔ, yɨkwanana moni ngika ɓa꞉tɨndakɨa amati ʉ Mubio kɔɔ tu kʉkyananakɨa ekoo asɛmɛ ɓɔ: ‹ Ɓa꞉mupoo amati ʉ 'undindo wʉ ɓombi ɓɔɔ ɓɨɓɨ ›. Moni ngikʉnanɨ kakʉsa kʉkyɨanɨa ekoo asɛmɛ tiga kʉ ɨtakɨ‑takɨ. »
38Ɓakpataka ɓambumusigio tiga ɓɔ: « Makʉʉɓɨɨ, ʉna‑zʉ ɓabakanza ɓapɨnɨ ngiɓa. » Kija a꞉ɓutisio ɓɔ: « Yɨpa tʉkʉ ndʉ ananɨ. »
Yeso ʉsa kʉta ekoo ʉ ɓʉka‑ɓʉkaɨ ngiɓa a꞊ɓaa amati ɔngɔ
(Mat 26:36-46; Mak 14:32-42)
39Yeso ambʉɓʉa aɓei ʉ gʉlʉ, ambʉsa ekoo ʉ ɨkpangba ngia ɓi꞉nye soko ɓɔ ɨkpangba yɨ Mijeituni kʉndʉ i꞉nye sa kʉ gomu. Kija ɓakpataka ngiɓangɔ ɓa꞉mʉkpata. 40Iya ɓa꞉ɓʉya nani, kija a꞉ɓusigio ɓɔ: « Teni, ambʉ nɔɔkumuniokɔmʉ amati ʉ kanyo. » 41Kija Yeso a꞉sɨngana nʉpɛɛ, tine tine ndʉ ɓʉta ɓʉ giso ikopi. Ambʉgbʉkʉmɨa muwuu akɛsɨ, ambufaniso ta Asʉɓɨɨ 42kusigo ɓɔ: « Tidoo, ndʉ wakʉnda, nungwisio ɓaka ʉpata wʉ ɓʉka‑ɓʉkaɨ ngua wa apɛɛ asɛmɛ akɛ. Yɛɛɓiokɔmʉ akʉ ɓʉkʉnda ɓʉsɛmɛ, ɨkyɛmɨngana yiɓio tʉkʉ akʉ ɓʉkʉnda ɓʉsɔɔ. » [ 43Kija malaika mungono ʉwa wa꞉ʉngwa ekoo ɓisi wa꞉mʉɓwanɨa nayɔ kunzo angu. 44Ndʉ ikoko yɛɛ ɨja yi꞉nye yɨɓoteni Yeso, kija a꞉ta tiga nʉ angu nadɨndɨ. Ʉhʉ ngua wi꞉nye nayɔ kʉɓʉa, wa꞉ka tiga ndʉ miniki kʉnzɨlaka akɛsɨ ɓʉ ta ta ta.]
45Iya Yeso a꞉pipo nayɔ ta Asʉɓɨɨ, ambʉʉngwa ɨkʉʉ, ambʉtʉa kʉgbʉka ɓakpataka ngiɓangɔ. Ɨkyɛmɨngana, a꞉ɓʉgbʉka tiga akʉ tɔɔ, aka ekoo ʉ ikoko ngia ɓi꞉nye amati ɔngɔ. 46Kija a꞉ɓusigio ɓɔ: « Na‑zʉ kʉkwaa tɔɔ akʉ moni kʉ ɨmanɨ? Ʉngweni ɨkʉʉ nambʉta Asʉɓɨɨ, ambʉ nɔɔkumuniokɔmʉ amati ʉ kanyo! »
Ɓʉka kʉfa Yeso
(Mat 26:47-56; Mak 14:43-50; Yʉa 18:3-11)
47Ati ngia Yeso i꞉nye zʉ‑ɔɔ tʉkʉ kʉngaka moni ngikʉnanɨ, ungbutu wʉ ɓombi wambʉɓwanɨa. Kʉ mʉngana ʉ ɓatitima kumi nʉ ɓapɨnɨ ngiɓangɔ iya i꞉nye ino ɓɔ Yuda i꞉nye ɓangapɛɛ. Kija a꞉sɨngana apɛɛ ʉ Yeso, ambʉmʉmwa ingyengye nayɔ kuɓukuo. 48Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambumusigio ɓɔ: « Yuda, ɔwɛ iinanɨ wʉnagaba ɛmɛ Mwana ngia ʉ Mombi ɨngbaa nɛmɛ kʉmwa ingyengye ɓiɛ? »
49Iya ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye nʉ ɔɔ Yeso ɓa꞉na nayɔ moni ngikʉnanɨ ki꞉nye kʉkyɨanɨa, kija ɓa꞉sigio Yeso ɓɔ: « Makʉʉɓɨɨ, ajʉ kʉmana nʉ ɓabakanza ngiɓʉndɛsʉ mananɨ ɓiɛ? » 50Kija mombi mʉngana ati ʉndaɓʉ a꞉buso mombi ʉ kuu wʉ kumu‑kumu ngia ɔɔ 'ʉja nʉ bakanza, ambʉmʉtɨna 'uchwei wʉ guɔngɔ ɓʉ cha. 51Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambuɓusigio ɓɔ: « Sɨeni, yɨpa tʉkʉ ndʉ ananɨ. » Kija a꞉ɓoto uchwei wʉ bayo ngiinanɨ, ambumuhiiso.
52Yeso ambusigio ɓangama ɓʉ ɓakumu‑kumu nʉ ɓangama ɓʉ ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye pɨmakɨa ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ, nʉ ɓʉkʉʉ ngiɓa ɓa꞉ka nayɔ kʉfa ɓɔ: « Nʉka nʉ ɓabakanza nʉ lingba ndʉ mʉnɨtanaka mombi ʉ ndiɓo? 53Makwaa kʉ muɓomu maakyɨa ati ʉndɛnʉ akʉ ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ, chʉkɔmʉ mombi gʉkʉ mʉngana ambʉnafa. Ɨkyɛmɨngana, ɨtakɨ‑takɨ ngia ya tiga wati nguʉndɛnʉ, uwa angu wʉ umomo a‑ɔɔ kʉkyɨa kuu. »
Pɛtɛlɔ ʉtata Yeso
(Mat 26:69-75; Mak 14:66-72; Yʉa 18:16-18,25-27)
54Kija ɓa꞉fa Yeso, ɓambʉsa nayɔ, ɓambumusingo akʉ ɨkáa yɨ ngama ʉ ɓakumu‑kumu. Pɛtɛlɔ i꞉nye naɓɔ kʉkpata tʉkʉ danga ɓʉ kɛlɛ. 55Tiga ndʉ ɓi꞉nye ɓʉgbʉndeni dyaa akʉ ɓʉmba, Pɛtɛlɔ ambʉka kuwulo kʉ ananɨ ati ʉ ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye ɓuwei anambamba ʉ dyaa. 56Moi mʉngana mombi ʉ kuu ɔngɔ ambʉna Pɛtɛlɔ ɓuwei kʉ na anambamba ʉ dyaa, ambʉmʉkanga ɓʉ gbɔɔ ambusigo ɓɔ: « Abana gʉ gwa ngia ɓi꞉nye pongo kʉ ɨzɔ nʉ ɔɔ Yeso. » 57Ɨkyɛmɨngana, Pɛtɛlɔ ambʉtata ɓʉ ngbɔmʉ kusigo ɓɔ: « Ɔwɛ moi ngia, mambʉkɔmʉ ɛmɛ nayɔ kʉmbɨa. » 58Ɓata mbise ɗɛkɛkɛ, mombi nga kɔmɔ a꞉mʉna ambumusigio ɓɔ: « Abana gʉ ɔwɛ wakʉ mʉngana ʉndaɓʉ! »
Ɨkyɛmɨngana, Pɛtɛlɔ ambutisio ɓɔ: « Ɔwɛ gwa ngia, mambʉkɔmʉ ɛmɛ mʉngana ʉndaɓʉ kpa. »
59Mbise ʉ wati ndʉ saa mʉngana, mombi nga kɔmɔ ɓata a꞉ɓakana kusigo tʉkʉ ɓɔ: « Kingono, mombi ngia i꞉nye pongo tʉkʉ ɨzɔ nʉ ɔɔ Yeso, jʉ a kʉ 'Ugalilaya. » 60Pɛtɛlɔ ambumutisio ɓɔ: « Ɔwɛ gwa ngia, mambʉkɔmʉ ɛmɛ kʉmbɨa moni ngika wakʉkʉnda kusigo engo. » Kʉ nɨma ngiinanɨ i꞉nye‑ɔɔ kʉyaka, gue ʉ kɔɓɔ ambʉnatɨa. 61Makʉʉɓɨɨ ambʉnɨtana, ambʉmʉkanga ɓʉ gbɔɔ. Kija Pɛtɛlɔ a꞉tunguo moni ngika Makʉʉɓɨɨ i꞉nye ʉyakeni ɓɔ: « Ɓʉɓʉnɨ gue ʉ kɔɓɔ a꞊natɨa wʉpanatateni nɨsɨ kaatʉ ɓɔ wambakanambɨa. » 62Kija Pɛtɛlɔ a꞉ɓʉa aɓei ambʉndɨa ɓʉkaɨ nadɨndɨ.
Ɓombi ɓʉnʉa Yeso
(Mat 26:67-68; Mak 14:65)
63Ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye kuɓioko Yeso ɓa꞉faniso tiga nayɔ kʉnʉa nʉ ɓɛnda. 64Kija ɓa꞉mʉsanga ɨpʉkʉ akʉ mesu, ɓi꞉nye muɓukueni‑sa ɓɔ: « Kwa ɨgbɛ! Chwa ɓɔ anɨ ʉnaɓɛnda? » 65Kija ɓa꞉munapioko nʉ lɨpɨ lʉ zɨa nga lɔmɔ chʉkɔmʉ nʉ imbi.
Yeso apɛɛ ʉ Ubua ngua wʉ Ɨkʉʉ Nadɨndɨ
(Mat 26:59-66; Mak 14:55-64; Yʉa 18:19-24)
66Iya ɓisi ɓa꞉ya kʉɓa, ɓʉkʉʉ ɓʉ Ɓayuda ɨzɔ nʉ ɓangama ɓʉ ɓakumu‑kumu nʉ ɓapananakɨa ɓʉ mapanʉ ɓambujunikio. Ɓambʉka nʉ Yeso apɛɛ ʉ Ubua ngua wʉndaɓʉ wʉ Ɨkʉʉ Nadɨndɨ. 67Kija ɓa꞉musigio ɓɔ: « Tɨɓɨa‑zʉ ɓɔ ajʉ wa Masɨa ɓiɛ? »
Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Abana tʉkʉ mʉnɨɓɨeni, na꞊mbʉkʉbaya kʉ ɓwanɨ. 68Abana tʉkʉ muniɓukueni moni, na꞊mbukunatisio kʉ ɓwanɨ. 69Ɨkyɛmɨngana, kʉʉngwa ɨtakɨ‑takɨ ngiakɛ, ɛmɛ Mwana ngia ʉ Mombi makʉsa kuwulo akʉ ɨkɔndɔ yɨ guɔngɔ ngia yɨ Asʉɓɨɨ ngia wʉ Angu. » 70Ɛɓɔ kʉ ɓuɓomu ɓambʉgbʉngana kusigo ɓɔ: « Ɓiɛ, ambʉ wa‑gʉ mwana ʉ Asʉɓɨɨ? » Ambuɓutisio ɓɔ: « Tʉkʉ inu nusigo ɓɔ ma mwana angɔ. » 71Kija ɓombi ngiɓʉnanɨ ɓa꞉sigo ɓata ɓɔ: « Ajʉ ya ɓata kʉ kʉta ɓɔ kuɓio nʉ tɛmʉ ɓiɛ? Jʉ tʉkʉ isu ɓambɨnyɨɓɔngɔ kʉkɔ moni ngikangɔ nʉ muchwei kʉndɛsʉ. »
Selectat acum:
Luka 22: BudKoya
Evidențiere
Partajează
Copiază
Dorești să ai evidențierile salvate pe toate dispozitivele? Înscrie-te sau conectează-te
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.
