Matiyu 5
5
Zezi zaasɩm-dʋʋrɩ dɩm
(Luki 6:20-23)
1Zezi dɛɛn na nɛ nɔn-kɔgɔ na tɔg-o tɩn, o ma vu o di piu kʋdoŋ yuu o jǝni da. O na je tɩn, o karabiǝ bam ma ba o te. 2O laan ma puli o brɩ-ba o wɩ:
3«Balʋ na ye nɩ ba yɩ yinigǝ tiinǝ Wɛ yigǝ nɩ tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
ba na wʋ́ tɔgɩ ba di Wɛ paarɩ dɩm tɩn ŋwaanɩ.
4Balʋ wʋrʋ na cɔgɩ tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
Wɛ na wʋ́ pa-ba wʋ-zuru tɩn ŋwaanɩ.
5Balʋ na jɩgɩ ban-pʋnʋ tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
Wɛ na wʋ́ pa ba taa te lʋgʋ tɩn ŋwaanɩ.
6Balʋ na paɩ Wɛ cɩga kam tɔgɩm jɩgɩ fra dɩ ba tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
Wɛ na wʋ́ pa ba bɩcara pǝni tɩn ŋwaanɩ.
7Balʋ na jɩgɩ nɔɔna ŋwaŋa tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
Wɛ na wʋ́ duri ba dɩ ŋwaŋa tɩn ŋwaanɩ.
8Balʋ na yɩ wʋ-poŋo tiinǝ tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
ba na wʋ́ ba ba na Wɛ tɩn ŋwaanɩ.
9Balʋ na paɩ nɔɔna jɩgɩ ywǝǝni daanɩ tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
Wɛ na wʋ́ ta bǝ-ba nɩ DƖ biǝ tɩn ŋwaanɩ.
10Balʋ na tɔgɩ Wɛ cɩga kam yɩ nɔɔna bɛɛsɩ-ba tɩn mʋ jɩgɩ yu-yoŋo,
ba na wʋ́ tɔgɩ ba di Wɛ paarɩ dɩm tɩn ŋwaanɩ.
11Nɔɔna na twɩ abam yɩ ba bɛɛsɩ abam, yɩ ba fɔ vwan ba tɛ wo-balwaarʋ dwi maama ba pa abam amʋ yɩrɩ ŋwaanɩ tɩn, á jɩgɩ yu-yoŋo. 12Á taá jɩgɩ wʋpolo lanyɩranɩ sɩ Wɛ wʋ́ pa á na nyɔɔrɩ zanzan DƖ tee nɩ. Kʋ na yɩ Wɛ nijoŋnǝ balʋ dɛɛn na loori abam yigǝ ba ba tɩn, nɔɔna dɛɛn maŋɩ ba bɛɛsɩ-ba kʋntʋ mʋ.
13Yɛ na paɩ wʋdiu ywǝnǝ te tɩn, abam dɩ nan maŋɩ sɩ á taá paɩ ywǝǝni taa wʋ nabiinǝ tee nɩ. Yɛ ywǝǝni nan na ti, n daa n bá wanɩ n pa dɩ joori dɩ ja ywǝǝni. Dɩ daa ba jɩgɩ kuri. Baá dɩ-dɩ ba yagɩ mʋ, sɩ nɔɔna taa nwanɩ dɩ baŋa nɩ.
14Abam nyɩ dɩ lʋgʋ baŋa pooni mʋ nabiinǝ tɩtarɩ nɩ. Tɩʋ kʋlʋ ba na lɔgɩ piu yuu nɩ tɩn bá wanɩ kʋ sǝgi, kʋ naɩ mʋ jaja. 15Nɔɔn-nɔɔnʋ bá sɛ o tarɩgɩ kanɩa o pu tɩtɔgɔ kuri nɩ. Oó kwe-ka o palɩ wɛɛnɩ mʋ, sɩ ka pooni dɩm taa naɩ dɩ paɩ nɔɔna balʋ maama na wʋ digǝ kam wʋnɩ tɩn. 16Abam dɩ nan maŋɩ sɩ á zǝŋi á pooni dɩm kʋntʋ mʋ nɔɔna tɩtarɩ nɩ. Ba laan wʋ́ na wo-laarʋ tɩlʋ á na kɩ tɩn, yɩ ba zuli á Ko Wɛ wʋlʋ na wʋ wɛyuu nɩ tɩn.»
Zezi na pɛ Wɛ cullu tɩm tiini tɩ ja kuri te tɩn
17«Abam nan yɩ taá bʋŋɩ nɩ amʋ tu sɩ a pa Wɛ tɔnɔ kʋm na brɩ kʋlʋ tɩn ji kafɛ, kʋ na yɩ Wɛ cullu tɩlʋ DƖ dɛɛn na pɛ Moyisi, dɩ DƖ nijoŋnǝ bam na brɩ kʋlʋ faŋa faŋa tɩn dɩ. Amʋ tu sɩ a pa tɩ tiini tɩ taa jɩgɩ kuri mʋ lanyɩranɩ, sɩ kʋ daɩ nɩ a lagɩ a cɔgɩ-tɩ mʋ. 18A lagɩ a ta cɩga mʋ dɩ abam sɩ, lʋgʋ baŋa dɩ wɛyuu na wʋ́ daanɩ sɩ kʋ taa ve maŋa kalʋ tɩn, kʋlʋkʋlʋ bá wanɩ kʋ lɩ Wɛ cullu tɩm wʋnɩ dɩ fɩnfɩɩn dɩ. Tɩ nan wʋ́ ta wʋra kʋntʋ mʋ taan, sɩ kʋ ba kʋ yi maŋa kalʋ Wɛ na wʋ́ pa woŋo maama kɩ kʋ ti tɩn. 19Nɔɔnʋ wʋlʋ maama na wʋ sɛ Wɛ niǝ yam dɩdʋa yɩ o daarɩ o brɩ o donnǝ sɩ ba dɩ yɩ sɛ-dɩ tɩn, dɩ na maŋɩ dɩ yɩ mɩmɩɩ dɩ, kʋntʋ tu wʋ́ ba ji balaŋa Wɛ paarɩ dɩm wʋnɩ. Kʋ daarɩ, wʋlʋ maama na sɛ Wɛ niǝ yam yɩ o daarɩ o brɩ o donnǝ sɩ ba dɩ sɛ tɩn, kʋntʋ tu wʋ́ ba ji kamunu Wɛ paarɩ dɩm wʋnɩ. 20Á nan taá ye nɩ, abam na wʋ sɛ Wɛ cɩga kam á dwǝni á cullu karanyɩna tiinǝ bam dɩ Farizɩan tiinǝ bam, á bá wanɩ á na cwǝŋǝ sɩ á tɔgɩ á zʋ Wɛ paarɩ dɩm wʋ.»
Ban-zɔŋɔ na nyɩ dɩ nɔn-gʋra te tɩn
21«Abam ye nɩ ba dɛɛn brɩ dɩbam kwǝ bam ba wɩ: ‹Yɩ zaŋɩ n gʋ nɔɔnʋ. Wʋlʋ nan na gʋ nɔɔnʋ, ba maŋɩ sɩ ba di o taanɩ mʋ.› 22Kʋ daarɩ, a nan lagɩ a ta dɩ abam nɩ, nɔɔnʋ wʋlʋ na jɩgɩ ban-zɔŋɔ dɩ o ko-bu, kʋ maŋɩ sɩ ba di kʋntʋ tu dɩ taanɩ mʋ. Wʋlʋ na tagɩ dɩ o ko-bu o wɩ, o ba jɩgɩ wʋbʋŋa, kʋ maŋɩ sɩ dɩbam sarɩya-dirǝ nakwa bam mʋ di kʋntʋ tu taanɩ. Nɔɔnʋ wʋlʋ dɩ na tagɩ dɩ o ko-bu o wɩ, o yɩ joro, kʋ maŋɩ sɩ kʋntʋ tu zʋ min-tɩʋ mʋ. 23Kʋntʋ ŋwaanɩ, nmʋ na lagɩ n kwe n pɛɛrɩ n pa Wɛ, yɩ n laan na guli nɩ n ko-bu jɩgɩ n ban-zɔŋɔ, 24sɩ n tiŋi n pɛɛrɩ dɩm, sɩ n joori n vu n ko-bu wʋm te sɩ á fɔgɩ daanɩ. Nmʋ na kɩ kʋntʋ, sɩ n laan joori n ba n kwe n pɛɛrɩ dɩm n pa Wɛ.
25Kʋ daarɩ, nɔɔnʋ nan na jaanɩ-m o vu o saŋɩ, sɩ n kɩ lɩla n pa á fɔgɩ daanɩ yɩ á daa ta wʋ yi sarɩya yam dim jǝgǝ kam. Kʋ na daɩ kʋntʋ, o laan wʋ́ kɩ nmʋ sarɩya-diru wʋm jɩŋa nɩ, sɩ o pa n na cam. Wʋntʋ dɩ laan wʋ́ kɩ-m o tɩntʋŋnʋ jɩŋa nɩ, sɩ o ja-m o vu o kɩ pɩɩna digǝ nɩ. 26A lagɩ a ta cɩga dɩ nmʋ sɩ, nń ta n wʋra taan. Nmʋ na wʋ ŋwɩ jɩnɩ dɩm maama n ti, ba bá yagɩ-m.»
Ka-laga na yɩ kǝm-balɔrɔ te tɩn
27«Abam nan ye nɩ ba maŋɩ ba ta ba wɩ: ‹Yɩ zaŋɩ n pǝni dɩ n doŋ kaanɩ.› 28Amʋ nan lagɩ a ta abam nɩ, nɔɔnʋ wʋlʋ na nii kaanɩ dɩ fra tɩn, kʋ nyɩ dɩ o maŋɩ o pǝni dɩd-o mʋ o wʋbʋŋa na lag-o tɩn ŋwaanɩ. 29Kʋntʋ tɩn, nmʋ jazɩm yi na paɩ n kɩ lwarɩm, sɩ n lɩ-dɩ n yagɩ. Nmʋ yɩra daa dɩdʋa na cɔgɩ, kʋʋ́ ta lana kʋ pa-m kʋ dwe n yɩra yam maama na wʋra yɩ ba dɩ-ya min-tɩʋ nɩ. 30Nmʋ jazɩm mʋ na paɩ n kɩ lwarɩm, sɩ n go-dɩ n yagɩ. Nmʋ yɩra daa dɩdʋa na cɔgɩ, kʋʋ́ ta lana kʋ pa-m kʋ dwe n yɩra yam maama na zʋ min-tɩʋ.»
Kaanɩ yagɩm
(Matiyu 19:9, Marɩkɩ 10:11-12, Luki 16:18)
31«Ba maŋɩ ba ta ba wɩ: ‹Nɔɔnʋ wʋlʋ na yagɩ o kaanɩ, kʋntʋ tu maŋɩ sɩ o pa-o tɔnɔ kʋlʋ na wʋ́ brɩ nɩ ba yagɩ daanɩ tɩn.› 32Amʋ nan lagɩ a ta abam nɩ, nɔɔnʋ wʋlʋ na yagɩ o kaanɩ yɩ kʋ daɩ nɩ o cɔgɩ dɩ baarʋ tɩn, kʋntʋ tu pɛ kaanɩ wʋm kɩ bwǝŋǝ mʋ, dɩ o daa na zʋ barʋ wʋdoŋ tɩn. Nɔɔnʋ wʋlʋ maama nan na di kaanɩ wʋm kʋntʋ tɩn, kʋntʋ tu dɩ kɩ bwǝŋǝ mʋ.»
Durǝ duum na wʋ maŋɩ te tɩn
33«Abam maŋɩ á ye nɩ ba dɛɛn brɩ dɩbam kwǝ bam ba wɩ: ‹Yɩ zaŋɩ n kwanɩ n ni, dɩ nmʋ na dugǝ n wɩ nń kɩ kʋlʋ n pa n Yuutu Baŋa-Wɛ tɩn.› 34Amʋ nan lagɩ a ta a brɩ abam sɩ á yɩ zaŋɩ á du dɩ kʋlʋkʋlʋ. Yɩ zaŋɩ á du durǝ dɩ Wɛ-sɔŋɔ, bɛŋwaanɩ dáanɩ mʋ yɩ Wɛ jǝŋǝ je. 35Yɩ du-na dɩ tɩga baŋa dɩ, ka na yɩ Wɛ nɛ cwiim jǝgǝ tɩn ŋwaanɩ. Nan yɩ du-na dɩ Zeruzalɛm dɩ, sɩ kʋntʋ yɩ Wɛ pa-farʋ wʋm tɩʋ mʋ. 36Nan yɩ zaŋɩ á du dɩ á tɩtɩ yuu dɩ, bɛŋwaanɩ á bá wanɩ á pa á yuuyuǝ dɩdʋa tɩtɩ lǝni ka ji napoŋo naa nazono. 37Nan pa-na abam ‹ɛɛn› ji ‹ɛɛn›, sɩ abam ‹awo› ji ‹awo›, sɩ á daa yɩ wǝli kʋlʋkʋlʋ da. Woŋo na wǝli da, kʋntʋ yɩ sʋtaanɩ nyɩm mʋ.»
Dɩ́ na maŋɩ sɩ dɩ́ taá jɩgɩ wʋ-zuru te tɩn
(Luki 6:29-30)
38«Abam maŋɩ á ni sɩ ba tagɩ ba wɩ: ‹Nɔɔnʋ na pi n yi, sɩ ba pi kʋntʋ tu dɩ yi. Nɔɔnʋ nan na guri n yǝli, sɩ ba guri kʋntʋ tu dɩ yǝli.› 39Amʋ nan lagɩ a ta a brɩ abam nɩ, nɔɔnʋ na kɩ-m lwarɩm, sɩ n dɩ daa yɩ kɩ-o lwarɩm n ma n ŋwɩ. Nɔɔnʋ nan na lɔgɩ n jazɩm pʋpɔŋɔ, sɩ n guni kʋdoŋ kʋm dɩ, sɩ o lɔ o wǝli da. 40Nɔɔnʋ nan na saŋɩ-m sɩ o joŋi n gwar-bu o jɩnɩ ŋwaanɩ, sɩ n pa o kwe n gwar-bwǝrǝ dɩ o wǝli da. 41Dɩdɛɛrʋ nan na fɩ-m sɩ n zɩŋɩ o zɩla n vu nabaa yi mʋrʋ, sɩ n zɩŋɩ n vu nabaa yi mʋrr-tɩle. 42Nɔɔnʋ nan na loori-m woŋo, sɩ n kwaanɩ n pa-o-kʋ. Nɔɔnʋ nan na lagɩ sɩ o jɩnɩ woŋo n tee nɩ, sɩ n yɩ van-o.»
Sono taanɩ
(Luki 6:27-28,32-36)
43«Abam maŋɩ á ni sɩ ba tagɩ ba wɩ: ‹N maŋɩ sɩ n ta n soe n donnǝ mʋ, sɩ n daarɩ n ta n culi n dʋna.› 44Amʋ nan lagɩ a ta abam nɩ, á taá soe á dʋna, sɩ á daarɩ á taá loori Wɛ á pa balʋ na jɩgɩ abam ba bɛɛsɩ tɩn. 45Á na kɩ kʋntʋ doŋ, kʋʋ́ brɩ nɩ abam yɩ Baŋa-Wɛ biǝ mʋ. Bɛŋwaanɩ dɩntʋ ba pɔɔrɩ nɔɔna daanɩ, DƖ paɩ wɩa nyɩ nɔn-balwaarʋ dɩ nɔn-ŋʋna maama baŋa nɩ. DƖ ta kwǝri DƖ paɩ dʋa nɩ ka paɩ balʋ na kɩ lanyɩranɩ dɩ balʋ na kɩ balɔrɔ tɩn maama. 46Abam nan na soe balʋ dɩ na soe abam tɩn yɩranɩ, bɛɛ nyɔɔrɩ mʋ á wʋ́ na Wɛ tee nɩ? Lampo-joŋnǝ dɩ yǝni ba kɩ kʋntʋ doŋ mʋ. 47Abam nan na zuli á cʋrrʋ yɩranɩ mʋ, abam kɩ á dwe á donnǝ bam na? Balʋ na yǝri Wɛ tɩn dɩ nan yǝni ba kɩ kʋntʋ doŋ mʋ. 48Abam nan maŋɩ sɩ á taá yɩ lanyɩranɩ dɩ cɩga tiinǝ, nɩ á Ko Baŋa-Wɛ na yɩ lanyɩranɩ dɩ cɩga tu te tɩn.»
Selectat acum:
Matiyu 5: xsmDBL
Evidențiere
Partajează
Copiază
Dorești să ai evidențierile salvate pe toate dispozitivele? Înscrie-te sau conectează-te
© 1997, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
