Dzieje 21
21
Kompromisy i konflikty w Jerozolimie
1Po rozstaniu z nimi wypłynęliśmy, kierując się ku wyspie Kos. Następnego dnia wzięliśmy kurs na Rodos#Kos, Rodos – wyspy na morskim szlaku z Efezu i Miletu do Tyru w Fenicji., a stamtąd na Patarę#Patara – port w Licji, krainie leżącej na południu Azji Mniejszej.. 2Tam znaleźliśmy statek płynący do Fenicji#Fenicja – kraina leżąca na północ od Judei i ciągnąca się wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego.. Wsiedliśmy na niego i zaraz odpłynęliśmy. 3Żeglując w kierunku Syrii, minęliśmy Cypr, widząc go z lewej burty. Tak dotarliśmy do Tyru#Tyr – miasto nadmorskie w Fenicji., gdzie statek miał zostać rozładowany. Tam z niego zeszliśmy. 4#Dz 20,22‐23; Dz 21,11‐12Szybko odnaleźliśmy uczniów PANA i zatrzymaliśmy się u nich przez siedem dni. Oni zaś, pobudzani przez Ducha#Gr. TO PNEUMA – rodzajnik określony wskazuje na Ducha Bożego., doradzali Pawłowi, by nie udawał się do Jerozolimy#Por. Dz 20,23 oraz Dz 21,11. Werset ten jasno pokazuje, że Duch Boży wyraźnie zniechęcał Pawła do udania się do Jerozolimy. Jest to zupełnie zaskakująca obserwacja, jednak – po przeanalizowaniu zapisu z Dz 19,21a – nieodparcie nasuwa się myśl, że cały pomysł wyprawy do Jerozolimy mógł być raczej realizacją ludzkiego pragnienia Pawła niż Bożym planem dla niego. Być może Apostoł, który przez wiele lat często doświadczał prześladowań, będąc wystawianym na próby oraz emocjonalne wyzwania, po prostu zatęsknił za miastem swej młodości, za jego podniosłą atmosferą i szczególnym charakterem. Być może w jego sercu zagrały jeszcze jakieś inne stare uczucia, które mocno zaważyły na takim pragnieniu. Paweł był człowiekiem o niezwykle silnej osobowości i zawsze mocno trzymał się swych przekonań, co, jak zwykle w takich sytuacjach, było nie tylko jego mocną stroną, ale i największą słabością. Choć początkowo był całkowicie poddany kierownictwu PANA (por. Dz 16,6‐10), to z czasem jednak zmiana jakichkolwiek planów czy przekonań stawała się dla niego coraz trudniejsza i możliwa jedynie w wyniku zaistnienia jakichś ekstremalnych wydarzeń. Być może wiązało się to z jego typem osobowości i temperamentem. W taki właśnie sposób Bóg powołał go wcześniej do służby na drodze do Damaszku (por. Dz 9,1‐16). Późniejsze doświadczenia w Jerozolimie znakomicie potwierdzają tę obserwację. Bóg jednak zawsze dysponuje mocą, by każdą sytuację obrócić ku swej chwale. W rezultacie i tak doprowadził Pawła przed tron cezara, choć być może inną drogą, niż mogłoby się to zrealizować, gdyby Apostoł nie uparł się, by iść do Jerozolimy.. 5#Dz 20,36‐38Gdy nasz pobyt u nich dobiegł końca, ruszyliśmy w dalszą drogę. Wszyscy oni, wraz z kobietami i dziećmi, odprowadzili nas za miasto, aż do wybrzeża. Tam na plaży uklękliśmy i modliliśmy się. 6Po pożegnaniu wsiedliśmy na statek, a oni wrócili do siebie.
7Z Tyru popłynęliśmy do Ptolemaidy#Ptolemajda – miasto nadmorskie leżące na południe od Tyru w połowie drogi do Cezarei.. Tam poszliśmy przywitać się z braćmi w wierze i pozostaliśmy u nich jeden dzień. 8#Dz 6,5; Dz 8,4‐5.26.40; Ef 4,11; 2 Tm 4,5Potem wyruszyliśmy do Cezarei Nadmorskiej#Cezarea Nadmorska (łac. Caesarea Maritima) – znaczne miasto w Judei, w którym rezydował rzymski prokurator tej prowincji., gdzie zatrzymaliśmy się w domu Filipa, znanego głosiciela Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie. Był to ten sam człowiek, który kiedyś, jako jeden z siedmiu mężów, został wyznaczony przez Apostołów do służby charytatywnej#O wyborze Filipa do pełnienia służby charytatywnej czytamy w Dz 6,5. Filip został także nazwany przez Łukasza głosicielem Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie z uwagi na jego ewangelizacyjne zaangażowanie (por. Dz 8,4‐8 oraz Dz 8,26‐40).. 9#Jl 2,28; Dz 2,4.17Był znany również z tego, że miał cztery niezamężne córki, z których każda była obdarowana zdolnością prorokowania#Ta ostatnia informacja nie ma dla nas dzisiaj większego znaczenia, gdyż nigdzie nie została w żaden sposób rozwinięta. Jednak w tamtym czasie i miejscu miała prawdopodobnie istotne znaczenie weryfikujące wiarygodność zapisu Łukasza. Prawdopodobnie Filip był lokalnie znany również z tego powodu, iż miał na wydaniu cztery wierzące córki.. 10#Dz 11,27‐28U niego pozostaliśmy dłuższy czas.
Pewnego dnia pojawił się w okolicy jakiś prorok z Judei. Miał na imię Agabos. 11#J 21,18; Dz 20,23; Dz 21,33Gdy odwiedził nas w domu Filipa, wziął pas Pawła, związał nim swe nogi i ręce, a następnie rzekł:
— To mówi Duch Świętego Boga#Gr. TO PNEUMA TO HAGION.: „Mąż, do którego należy ten pas, w taki właśnie sposób zostanie związany w Jerozolimie przez religijnych Żydów i wydany w ręce pogan”.
12 # Dz 21,4 Gdy to usłyszeliśmy, błagaliśmy Pawła – zarówno my, jak i bracia z Cezarei – by nie udawał się do Jerozolimy. 13#Łk 22,33On jednak tak nam odparł:
— Czemu mi to robicie? Dlaczego, płacząc, rozdzieracie moje serce? Przecież ja dla Jezusa, naszego PANA, jestem gotów w Jerozolimie nie tylko dać się pojmać, ale i umrzeć! — 14#Mt 6,10; Mt 26,39; Mk 14,36; Łk 22,42I pozostał niewzruszony przy swoich planach#Por. przypis do Dz 21,4..
My zaś, dochodząc do wniosku, że PAN ma kontrolę nad wszystkim i bez wątpienia w każdej sytuacji zrealizuje swoją wolę#Niektórzy tłumaczą to zdanie: „Niech się dzieje wola Pana”, sugerując, jakoby podróż Pawła do Jerozolimy była wolą PANA, co jednak jest wyraźnie kwestionowane brzmieniem wersetu Dz 21,4. Faktem jest, że Jezus miał plany postawienia Pawła przed królami (por. Dz 9,15), skoro jednak w czasie tej podróży Duch Boży przestrzegał Pawła przed udaniem się do Jerozolimy, musiały to być innego rodzaju plany, niż miał Paweł. Ponadto filozofia przekładu, który używa sformułowania „Niech się dzieje wola Pana”, jest bardziej zbliżona do muzułmańskiego fatalizmu (arab. insz Allah – „będzie, jak da Allah”) niż do chrześcijańskiego zaufania (zawierzenia) temu, że PAN jest Bogiem, który panuje nad wszystkim, który nigdy nad niczym nie traci kontroli i ostatecznie, tak czy inaczej, zawsze realizuje swoje plany i cele. Dlatego w wersecie tym Łukasz napisał: „uspokoiliśmy się w końcu”, a nie: „poddaliśmy się z rezygnacją”. Doświadczanie Bożego pokoju związane jest ściśle z właściwym obrazem Boga, jaki ludzie noszą w swych sercach i umysłach, co ktoś podsumował słowami: „Jeśli twój bóg jest mały, to twoje problemy stają się wielkie, lecz jeśli twój Bóg jest wielki, to twoje problemy stają się małe” (por. Iz 40,28)., uspokoiliśmy się w końcu.
15Przez kilka następnych dni przygotowywaliśmy się do drogi i w końcu ruszyliśmy do Jerozolimy. 16Kilku uczniów PAŃSKICH z Cezarei udało się z nami, by pomóc nam odnaleźć dom niejakiego Mnazona, Cypryjczyka, który od dawna był uczniem Jezusa. U niego mieliśmy zatrzymać się w gościnie. 17Gdy tam dotarliśmy, bracia z Jerozolimy powitali nas z wielką radością.
18 # Dz 12,17; Dz 15,2.13; Ga 1,19 Następnego dnia udaliśmy się z Pawłem do Jakuba#Por. Dz 15,13., u którego zebrali się wszyscy zwierzchnicy lokalnej społeczności wierzących. 19#Dz 14,27; Dz 15,4.12Po przywitaniu się z nimi Paweł opowiedział w szczegółach o tym, czego Bóg przez niego dokonał wśród pogan. 20#Dz 11,18; Dz 15,1.5; Ga 3,10‐11; Ga 5,2‐4Po wysłuchaniu tej relacji wszyscy oddali cześć Bogu. Potem jednak tak mu rzekli:
— Widzisz, bracie, dziesiątki tysięcy Żydów, którzy uwierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, dalej gorliwie przestrzegają Prawa Mojżeszowego#List, który na wniosek Jakuba został sporządzony przez zwierzchników społeczności wierzących z Jerozolimy i wysłany przez Sylasa do Antiochii Syryjskiej (por. Dz 15,13‐29), dotyczył wierzących pochodzenia nieżydowskiego. Najwyraźniej jednak w samej Jerozolimie chrześcijanie pochodzenia żydowskiego nadal żyli wg Prawa Mojżesza. Wpływy judaizującego Jakuba były tu znacznie mocniejsze niż nauczanie Pawła przedstawione np. w Ga 2,11‐21.. 21#Rz 2,29; Ga 5,1‐4; Flp 3,2‐5; Tt 1,10‐14; Tt 3,9‐11Natomiast napływające do nas wieści o twojej działalności pomiędzy Żydami żyjącymi w rozproszeniu wśród innych narodów mówią, że wzywasz ich wszystkich do porzucenia przepisów danych nam przez Mojżesza. Nauczasz nawet, by zrezygnowali z obrzezywania swych synów i zaprzestali stosowania naszych zwyczajów i tradycji narodowej. 22Czy masz pojęcie, co się stanie, gdy wieść o tym, że tu jesteś, rozejdzie się po Jerozolimie? 23#Dz 18,18Sugerujemy zatem, byś postąpił w sposób następujący#Późniejsze wydarzenia pokazują, że nie była to dobra rada, gdyż nie doprowadziła do oczekiwanego wyniku. Duch Boży jednak wiedział wcześniej, co Paweł wybierze, i ostrzegał go przed takim wyborem. Znów się okazało, że najlepszym doradcą w trudnych sprawach jest sam PAN, ale tym razem nie mamy świadectwa wskazującego, by Paweł pytał Go o radę. Zamiast tego posłuchał ludzkich autorytetów, ich rada zaś związana była z zachowaniem „na pokaz”. Czym się to skończyło, ilustrują następne rozdziały tej księgi.: Jest tu czterech mężczyzn, związanych ślubami, jakie pewien czas temu złożyli Bogu. 24#Lb 6,5.13‐20; Dz 18,18Weź ich ze sobą i razem poddajcie się oczyszczeniu. Pokryj też za nich koszty golenia głów#O podobnym ślubie Pawła czytamy w Dz 18,18 (zob. przypis do tego wersetu).. Wówczas wszyscy zobaczą, że to, co o tobie się mówi, jest tylko plotką, a ty sam, podobnie jak inni Żydzi, stosujesz się do przepisów Prawa Mojżeszowego#Bez wątpienia propozycja Jakuba była zwykłą hipokryzją, której jedynym celem miał być podstęp zrealizowany „pod publiczkę”. Niestety, Paweł uległ jego sugestii. Jedni komentatorzy twierdzą, iż postąpił konformistycznie (poddając się otaczającej go grupie), inni zaś, że zgodnie z deklaracją, jaką Apostoł złożył w 1 Kor 9,19‐23, po prostu postąpił zgodnie ze swoją strategią, wg której wszędzie i każdemu głosił Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie. Jednak żaden z celów sugerowanych przez Jakuba nie został osiągnięty. Wręcz przeciwnie – wszystko poszło na opak. Co gorsza, żaden z wierzących w Chrystusa Żydów z Jerozolimy nie stanął w obronie Pawła – ani w czasie rozruchów w świątyni, ani później przed rzymskimi sądami. To ponownie obnażyło dwulicowość postawy judaizujących braci, którzy w chwili próby nie zastosowali się do nauczania Jezusa przedstawionego w Mt 25,43‐45. Paweł dla wszystkich Żydów (także tych, którzy stali się chrześcijanami) był zdrajcą tradycji narodowej. To wykluczyło go zarówno z grona wierzących w Jerozolimie, jak i z grona faryzeuszy, których gorliwym zwolennikiem sam był dawniej..
25 # Dz 15,1.19‐29 Jeśli zaś chodzi o pogan, którzy zaufali Bogu, to już dawno wysłaliśmy im nasze zalecenie#Por. Dz 15,23‐29., by powstrzymywali się od duchowego cudzołóstwa#Gr. porneia – hebr. zanah, zob. przypis do Dz 15,20., jakie realizuje się w składaniu czci i ofiar posągom oraz obrazom, które są niczym innym jak bożkami, a także by unikali spożywania krwi oraz tego, co zostało uduszone.
26 # Lb 6,1‐21; 1 Kor 9,20 Paweł uległ tej argumentacji i następnego dnia wziął ze sobą wskazanych mężczyzn, by razem z nimi poddać się oczyszczeniu. Później – również razem – weszli do świątyni, by zgłosić termin#Termin zgłaszano dyżurującemu kapłanowi., w jakim, po zakończeniu dni ich oczyszczenia, powinna zostać za każdego z nich złożona specjalna ofiara.
27 # Dz 24,18; Dz 26,21 Gdy zadeklarowany przez nich siedmiodniowy czas oczyszczenia dobiegł końca, udali się do świątyni. Tam zauważyli Pawła jacyś religijni Żydzi pochodzący z Azji#Chodzi o małą krainę, w której znajdował się Efez. Obecnie jest to część zachodniej Turcji.. Podburzyli więc wszystkich dookoła i tłumnie rzucili się na niego, 28#Ez 44,7.9; Dz 6,13; Dz 21,21; Dz 24,5‐6.14; Dz 25,8krzycząc wniebogłosy:
— Mężowie izraelscy! Ratujcie świątynię! To właśnie ten człowiek wszędzie i wszystkim głosi nauki wrogie naszemu narodowi! Występuje on przeciw Prawu Mojżesza i przeciwko temu sanktuarium! A teraz sprowadził tutaj pogan, by z całą premedytacją zbezcześcić to święte miejsce! — 29#Dz 20,4; 2 Tm 4,20Nieco wcześniej widzieli bowiem Pawła idącego przez miasto z Trofimem z Efezu i podejrzewali, że wprowadził go do świątyni#Najwyraźniej oskarżycielami byli Żydzi z Efezu, którzy – gdy zobaczyli Pawła w Jerozolimie – zaczęli go śledzić. Chcieli bowiem przyłapać go na jakimś „świętokradztwie”. Za coś takiego było uważane wprowadzenie nie‐Żyda na teren świątyni poza mur soreg, w którym była wmurowana tablica ostrzegająca, iż przekroczenie wyznaczonej granicy przez poganina będzie karane śmiercią jako profanacja hebrajskiego miejsca kultu..
30 # Dz 26,21 Rozruchy ogarnęły całe miasto. Tłum porwał Pawła i wywlókł go poza obręb świątyni. Zaraz potem zatrzaśnięto jej bramy. 31Gdy pospólstwo rwało już bruk, by ukamienować Apostoła, meldunek o wrzeniu w mieście dotarł do trybuna#Trybun wojskowy (łac. tribunus militum) – stopień oficerski w armii rzymskiej; wyższy od centuriona, lecz niższy od legata. Trybuni wojskowi (najczęściej sześciu) – razem z legatem oraz podległymi sobie centurionami – stanowili kadrę dowódczą legionu. Podstawową funkcją trybuna wojskowego było dowodzenie kohortą, która składała się zwykle z 6 centurii, a więc, w zależności od strat w walce, miała przeciętnie ok. 500 żołnierzy. Dowódcą centurii był centurion (setnik). W miastach kohorta często pełniła funkcje dzisiejszej policji.. 32#Dz 23,27Ten natychmiast poderwał na nogi cały garnizon wojska i wraz z towarzyszącymi mu centurionami wyruszył na czele tego oddziału, by zapanować nad tłumem#Koszary znajdowały się w twierdzy Antonia przylegającej do północno‐zachodniego muru świątyni. Żołnierze mieli więc do przebycia bardzo krótką drogę.. Gdy Żydzi ujrzeli nadciągających Rzymian, przestali bić Pawła. 33#Dz 21,11; Ef 6,20Trybun zaś, po dotarciu na miejsce, kazał go natychmiast aresztować i skuć dwoma łańcuchami. Dopiero po dokonanym zatrzymaniu zaczął wypytywać, kim jest ten człowiek i czego się dopuścił. 34Lecz każdy w tłumie krzyczał coś innego. Nie mogąc, z powodu panującej wrzawy, dowiedzieć się czegokolwiek pewnego, trybun wydał rozkaz, by zaprowadzono Pawła do twierdzy. 35Lecz rozwścieczony tłum napierał tak bardzo, że zanim dotarli do schodów wiodących do warowni, żołnierze musieli wziąć Pawła na ramiona i nieść go w powietrzu. 36#Łk 23,18; J 19,15; Dz 22,22; Dz 25,24Z tysięcy gardeł wydobywał się jeden wrzask:
— Zabić go!!! Zabić go!!!
37Kiedy przekraczali bramę fortecy, Paweł zapytał dowódcę:
— Czy mogę coś powiedzieć?
A ten, zdziwiony, odparł:
— O, znasz język grecki! 38#Dz 5,36‐37Nie jesteś więc chyba tym Egipcjaninem, który niedawno podburzył tłumy i wyprowadził na pustynię cztery tysiące skrytobójców#Dosł. „nożowników”. Chodzi o grupę skrajnie wywrotowych żydowskich nacjonalistów, którzy pod wodzą pewnego Egipcjanina (podającego się za proroka) szkolili się na pustyni w zabijaniu sztyletami. Grupa ta została rozbita przez namiestnika rzymskiego Feliksa w roku 54. Jej przywódca zbiegł razem z ok. dwustoma pozostałymi przy życiu ludźmi..
39 # Dz 9,11; Dz 22,3 Wówczas Paweł rzekł:
— Nie, nie jestem nim! Jestem Żydem pochodzącym z Tarsu w Cylicji. Czy zgodzisz się, bym przemówił do tego tłumu?
40 # Dz 26,14 Gdy dowódca przystał na to, Paweł stanął na schodach warowni i ręką dał znak, by tłum się uciszył. Kiedy zaczęli milknąć, przemówił do nich po aramejsku#Dosł. „w języku zrozumiałym dla Hebrajczyków”. W tamtym czasie Żydzi posługiwali się na co dzień językiem aramejskim. Hebrajski był językiem liturgicznym używanym tylko w ceremoniach religijnych. Nie był on zrozumiały dla przeciętnego Żyda, dlatego w synagogach teksty święte czytane po hebrajsku były tłumaczone na aramejski przez tłumaczy synagogalnych zwanych meturgemanim.:
Obecnie wybrane:
Dzieje 21: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
