२ राजाहरू 18:5-36
२ राजाहरू 18:5-36 नेपाली नयाँ संशोधित संस्करण (NNRV)
हिजकियाले परमप्रभु इस्राएलका परमेश्वरमाथि भरोसा राखे। यहूदाका सबै राजाहरूमध्ये तिनका अघि हुने अथवा तिनीपछि आउने कुनै पनि तिनीजस्ता भएनन्। तिनी परमप्रभुका भक्त भइरहे, र उहाँको पछि लाग्न छोड़ेनन्। परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएका आज्ञाहरू तिनले पालन गरे। अनि परमप्रभु तिनीसँग रहनुहुन्थ्यो। तिनले गरेका सबै काममा तिनी सफल भए। तिनी अश्शूरका राजाको विरुद्धमा बागी भए, र उनको सेवा गरेनन्। पलिश्तीहरूको देश गाजा र त्यसको इलाकासम्म, पहरादार बस्ने धरहरादेखि लिएर किल्ला भएको सहरसम्म तिनले जिते। हिजकियाका शासनकालको चौथो वर्षमा, जो इस्राएलका राजा एलाहका छोरा होशियाको सातौँ वर्ष थियो, अश्शूरका राजा शलमनेशेरले सामरियामाथि आक्रमण गरे, र त्यसलाई घेरा हाले। तीन वर्षसम्म घेरा हालेपछि अश्शूरीहरूले त्यो कब्जा गरे। यसरी हिजकियाको छैटौँ वर्षमा, जो इस्राएलका राजा होशियाको नवौँ वर्ष थियो, सामरिया कब्जा गरियो। अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई अश्शूरमा लगे, र हलहमा, हाबोर नदीको किनारमा भएको गोजानमा र मादीहरूका नगरहरूमा उनले तिनीहरूलाई बसाले। यो यही कारण भएको थियो, कि तिनीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरको वचन पालन गरेका थिएनन्, तर उहाँको करार, अर्थात् परमप्रभुका दास मोशाले तिनीहरूलाई दिएका सबै आज्ञालाई तिनीहरूले उल्लङ्घन गरेका थिए। तिनीहरूले न त आज्ञाहरूमा ध्यानै दिए, न ती पालन गरे। हिजकियाका राजकालको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका किल्ला भएका सबै सहरहरूलाई आक्रमण गरेर ती कब्जा गरे। यसैले यहूदाका राजा हिजकियाले लाकीशमा अश्शूरका राजाकहाँ यसो भनेर समाचार पठाए: “भूल मेरो भयो। मेरो देशबाट फर्किजानुहोस्, र मबाट जो तपाईं दाबी गरेर माग्नुहुन्छ, सो म तिर्नेछु।” अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियामाथि दश टन चाँदी र एक टन सुन दण्ड तोकिदिए। यसैले हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिरमा र राजमहलका भण्डारहरूमा भेट्टाएका सबै चाँदी उनलाई दिए। त्यस बेला यहूदाका राजा हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिरका ढोकाहरू र ढोकाका खामाहरू, जो तिनी आफैले सुनले मोहोरेका थिए, तीबाट सुन निकालेर अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना सर्वोच्च सेनापति, आफ्ना मुख्य अधिकृत र आफ्ना रणभूमिका सेनापतिलाई एउटा ठूलो सेनाको साथमा लाकीशबाट यरूशलेममा हिजकिया राजाकहाँ पठाए। उनीहरू उक्लेर यरूशलेममा आए, र धोबीको खेतमा जाने माथिल्लो पोखरीको कुलोनेरको बाटोमा अड़िए। उनीहरूले राजा बोलाइपठाए, अनि राजमहलका सञ्चालक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, सचिव शेब्ना र आसापका छोरा लेखापाल योआ उनीहरूसँग भेट गर्नलाई गए। रणभूमिका सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “हिजकियालाई भन: “‘अश्शूरका महाराजा यसो भन्नुहुन्छ: तिमीहरू केमा भर परेर भरोसा गर्दैछौ? तिमीसित युद्ध-कला र सैनिक बल छन् भनी तिमी भन्छौ— तर तिमी त हावाको कुरा मात्र बोल्दछौ। तिमी कसमाथि भरोसा गरेर मेरो विरुद्धमा बागी भयौ। अब हेर, तिमी मिश्रदेशमाथि भरोसा गर्दैछौ। त्यो त एउटा चिराचिरा पारिएको नर्कटजस्तै मात्र हो, जसमाथि कोही भर पर्छ भने त्यसले मानिसको हात घोच्छ र त्यसलाई चोट लाग्छ। त्यसमाथि भरोसा राख्ने सबैका निम्ति मिश्रदेशका राजा फारो त्यस्तै त छ। अनि यदि तिमी “हामी त परमप्रभु हाम्रा परमेश्वरमाथि भरोसा गर्दैछौं” भनेर भन्छौ भने, के त्यो त्यही होइन, जसका अल्गा-अल्गा ठाउँहरू र वेदीहरूलाई हिजकियाले हटाएर यहूदा र यरूशलेमलाई यसो भनेका थिए, “तिमीहरूले यरूशलेममा भएको यस वेदीको सामुन्ने उपासना गर्नुपर्छ।” “‘अब मेरा मालिक अश्शूरका राजासँग सौदा गर्नुहोस्। यदि सवार गर्नेहरू पाउन सक्नुहुन्छ भने म तपाईंलाई दुई हजार घोड़ाहरू दिनेछु। मेरा मालिकका अधिकारीहरूमध्येका सबैभन्दा साना अधिकृतलाई पनि तपाईं कसरी पछि हटाउन सक्नुहुन्छ र— यद्यपि तपाईं रथहरू र घोड़चढ़ीहरूका निम्ति मिश्रदेशमाथि भरोसा गर्नुहुन्छ। अरू कुरा, के परमप्रभुको वचनविना आक्रमण गर्न र यस देशलाई नाश गर्न म आएको हुँ? परमप्रभु आफैले नै मलाई “यस देशलाई आक्रमण गरेर त्यसलाई सर्वनाश गर्नू” भनी भन्नुभएको छ’।” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले ती रणभूमिका सेनापतिलाई भने, “कृपा गरी तपाईंका दासहरूसित आरमेइक भाषामा बोल्नुहोस्, किनभने त्यो भाषा हामी बुझ्छौं। पर्खालमा भएका मानिसहरूले सुन्ने गरी हिब्रू भाषामा नबोल्नुहोस्।” तर सेनापतिले जवाफ दिए, “के तिमीहरूका मालिक र तिमीहरूलाई मात्र यो कुरा भन्न मेरा मालिकले मलाई पठाउनुभएको हो र? के पर्खालमा बस्ने यी मानिसहरूलाई पनि होइन र? तिमीहरूले जस्तै तिनीहरूले आफ्नै मलमूत्र खानुपर्नेछ।” तब ती सेनापति खड़ा भएर हिब्रू भाषामा कराएर भने, “महाराजाधिराज अश्शूरका राजाको वचन सुन। राजा यसो भन्नुहुन्छ: हिजकियाले तिमीहरूलाई धोका नदेओस्। मेरो हातबाट त्यसले तिमीहरूलाई छुटाउन सक्दैन। ‘परमप्रभुले निश्चय नै हामीहरूलाई छुटकारा दिनुहुनेछ, र यो सहर अश्शूरका राजाको हातमा सुम्पिदिइनेछैन’ भनी तिमीहरूलाई परमप्रभुमाथि भरोसा गर्न हिजकियाले खुरन्धार नलागोस्। “हिजकियाको कुरा नसुन। अश्शूरका राजा यसो भन्नुहुन्छ: “मसित सन्धि गर, र मकहाँ बाहिर निस्किआओ। तब तिमीहरू हरेकले आ-आफ्नो लहराको फल र नेभाराको फल खानेछौ, र आफ्नै कूवाको पानी पिउनेछौ, जबसम्म तिमीहरूलाई अनाज र नयाँ दाखमद्य, अन्न र दाखबारी, भद्राक्षका रूखहरू र मह भएको देश, तिमीहरूको आफ्नै देशजस्तो एउटा देशमा म आएर लानेछैनँ। मृत्युको सट्टा जीवन चुन! “हिजकियाको कुरा नसुन। ‘परमप्रभुले हामीहरूलाई बचाउनुहुनेछ’ भनी त्यसले त तिमीहरूलाई धोका दिँदैछ। के कुनै जातिको देवताले आफ्नो देशलाई अश्शूरका राजाको हातबाट बचाउन सकेको छ र? हमात र अर्पादका देवताहरू कता गए? सपर्बेम, हेना र इव्वाका देवताहरू खोइ त? के तिनीहरूले सामरियालाई मेरो हातबाट बचाए त? के यी देशहरूका सबै देवताहरूमध्ये कसैले आफ्नो देशलाई मेरो हातबाट बचाउन सकेको छ? परमप्रभुले यरूशलेमलाई मेरो हातबाट कसरी बचाउन सक्छ र?” तर मानिसहरू सबै चूपचाप बसे र जवाफमा केही पनि भनेनन्, किनभने राजाले यस्तो हुकुम दिनुभएको थियो, “उनलाई जवाफ नदिनू।”
२ राजाहरू 18:5-36 पवित्र बाइबल (NERV)
हिजकियाहले परमप्रभु इस्राएलका परमेश्वरमाथि विश्वास गर्दथे। यहूदाका राजाहरूमा उनी अघि अथवा पछि हिजकियाह जस्तो व्यक्ति कोही भएन। हिजकियाह परमप्रभुप्रति साह्रै नै विश्वासी थिए। उनले परमप्रभुको अनुशरण गर्न छोडेनन्। उनले आदेशहरू पालन गरे जो परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएको थियो। परमप्रभु हिजकियाहसँग हुनुहुन्थ्यो। हिजकियाह प्रत्येक काममा सफल भए जो उनले गरे। हिजकियाह अश्शूरका राजाबाट अलग भए। हिजकियाहले अश्शूरका राजाको सेवा गर्न बन्द गरे। हिजकियाहले गाजासम्म तथा यसको वरिपरि पलिश्तीलीहरूलाई पराजित गरे। उनले सानो देखि ठूलो सबै पलिश्तीली शहरहरू पराजित गरे। अश्शूरका राजा शल्मनेसेर सामरियाको विरोधमा युद्ध गर्न गए। उनको सैनिकले शहरलाई घेरे यो घटना यहूदाका राजा हिजकियाहको शासन कालको चौथो बर्षमा भयो। (एलाका छोरा होशे इस्राएलका राजा भएको सातौं बर्ष पनि थियो।) तेस्रो बर्षको अन्तमा, शल्मनेसेरले सामरिया कब्जा गरे। उनले सामरियालाई यहूदाका राजा हिजकियाहको छैटौं बर्षमा कब्जा गरे। (यो इस्राएलका राजा होशे भएको नवौं बर्ष थियो।) अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई बन्दी बनाएर अश्शूर लगे। उनले तिनीहरूलाई हाबीर (गोजान नदी) किनारमा हलह र मादीमा बसाए। यस्तो घटना भयो किनभने इस्राएलीहरूले परमप्रभु आफ्नो परमेश्वरको अनुशरण गरेनन्। तिनीहरूले परमप्रभुको करारलाई मानेनन्। तिनीहरूले ती सबै कुराहरू माननेन् जो परमप्रभुका सेवक मोशाले आदेश दिएका थिए। इस्राएलका मानिसहरूले परमप्रभुको करार नसुने जस्तो गरे न त ती कामहरू गरे करारमा उनीहरूलाई गर्न भनिएको थियो। हिजकियाहको शासनकालको 14औं बर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीब यहूदाका सबै शक्तिशाली शहरहरूको विरोधमा युद्ध गर्न गए। सनहेरीबले ती सबै शहरहरू जिते। तब यहूदाका राजा हिजकियाहले अश्शूरका राजालाई लाकीशमा एउटा सन्देश पठाए। हिजकियाहले भने, “मैले भूल गरेको छु। मलाई एक्लै छोडिदेऊ। तब तिमीले मागेको जे पनि तिर्न तयार हुनेछु।” तब अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियाहलाई 300 तोडा भन्दा बढी चाँदी तथा 30 तोडा भन्दा बढी सुन तिर्नु भने। हिजकियाहले परमप्रभुको मन्दिर अनि राजाको खजानामा भएको चाँदी दिए। त्यस समयमा हिजकियाहले परमप्रभुको मन्दिरको ढोकाहरू र चौखटहरूमा लगाइएका सुन उप्काए। राजा हिजकियाहले नै ती ढोकाहरू र चौखटहरूमा सुन जोड्ने काम गरेका थिए। हिजकियाहले ती सुन अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना अत्यन्त महत्वपूर्ण तीनजना सेनापतिहरू विशाल सेनासँगै राजा हिजकियाहकहाँ यरूशलेम पठाए। ती मानिसहरू लाकीशबाट हिंडे अनि यरूशलेम पुगे। तिनीहरू माथिल्लो पोखरिको छेऊको कुलो नजिक उभिए। माथिल्लो पोखरी धोबीको खेत जाने बाटोमा थियो। यी मानिसहरूले राजालाई बोलाए। हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम (एल्याकीम राजाको महलको हेरचाह गर्दैथे।) शेब्ना (मुख्य सचिब) र आसापका छोरा योआ (अभिलेखापाल) तिनीहरूसँग भेट गर्न बाहिर आए। सेनापतिहरूमध्ये एक जनाले उनीहरूलाई भने, “अश्शूका राजा, महाराजले जे भनेका छन्, हिजकियाहलाई भनः ‘तिमी केमाथि विश्वास गर्दछौ? तिम्रा वचनहरू अर्थहीन छन्। तिमी भन्छौ, “युद्धमा मलाई सघाउन तिमीसँग पर्याप्त सल्लाह र शक्ति छ।” तर तिमीलाई कसले विश्वास गर्छ किनभने तिमीले मेरो नियमको उल्लंघन गरेका छौ। तिमी भाँच्चिएको बेतको लौरोको मद्दत लिंदै छौ। यो हिंड्ने लौरो मिश्र हो। यदि कोही मानिस यस लौरोको मद्दत लिन्छ भने यो भाँचिन्छ र हातउँदो गएर घाइते बनाउँछ। मिश्रका राजा त्यस्तै हुन ती मानिसहरूका लागि जो उनलाई विश्वास गर्छन्। हुन सक्छ तिमी भन्ने छौ, “हामी परमप्रभु हाम्रा परमेश्वरमाथि विश्वास गर्दछौ।” तर म जान्दछु हिजकियाहले अग्ला ठाउँहरू र वेदीहरू हटाए जहाँ मानिसहरू परमप्रभुको आराधना गर्दथे हटाए। अनि हिजकियाहले यहूदा र यरूशलेमका मानिसहरूलाई भने, “तिमीहरूले यहाँ यरूशलेममा वेदीको अघि मात्र आराधना गर्ने छौ।” ‘अब अश्शूरका राजा, हाम्रा मालिकसँग सम्झौता गर। म वचन दिन्छु, यदि तिमीले सवार गर्नेहरू भेटाउन सक्छौ भने म तिमीलाई 2,000 घोडाहरू दिनेछु। तिमी मेरा मालिकका अधिकारीहरूमध्ये तल्लो स्तरका एक जना अधिकारीलाई परास्त गर्न सक्ने छैनौ। तिमी रथ र घोडाका सैनिकहरूका लागि मिश्रमाथि भर पर्छौ। ‘म परमप्रभुको आदेश बिना यरूशलेमलाई नष्टपार्न आएको होइन। परमप्रभुले मलाई भन्नुभएको छ “यस देशको विरोधमा जाऊ अनि यसलाई नष्टपार।”’” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले सेनापतिलाई भने, “कृपया हामीसँग अरामी भाषामा कुरा गर। हामी त्यो भाषा बुझ्छौं। यहूदाको भाषामा हामीसँग कुरा नगर किनभने पर्खालमाथि उभिएका मानिसहरूले सुन्ने छन्।” तर सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “मेरो मालिकले मलाई तिमी र तिम्रा राजासँग बोल्न मात्र पठाउनुभएको छैन। म अरू मानिसहरूसँग पनि कुरा गर्नेछु जो पर्खालमा बसिरहेका छन्। तिनीहरूले तिनीहरूको मल-मूत्र तिमीहरूसँगै नै खाने अनि पिउने छन्।” तब सेनापति जोरसित हिब्रू भाषामा कराएर भने, “महाराजाधिराज, अश्शूरका राजाबाट यो सन्देश सुन। राजा भन्दछन्, ‘हिजकियाहलाई मूर्ख बनाउन नदेऊ। उनले तिमीलाई मेरो शक्तिबाट बचाउन सक्दैनन्। हिजकियाहले परमप्रभुप्रति तिमीहरू विश्वास गर्ने बनाउन नसकोस्।’ हिजकियाह भन्दछन्, ‘परमप्रभुले हामीलाई बचाउनु हुनेछ! अश्शूरकाले राजा यस शहरलाई परास्त गर्ने छैनन्!’ तर हिजकियाहका कुरा नसुन! अश्शूरका राजा यस्तो भन्दछन्: ‘मसित शान्ति सन्धि गर अनि मसँग मिल। तब तिमीहरूमध्ये प्रत्येकले आफ्नो आइफल, आफ्नै अंञ्जीर फल अनि आफ्नै कपको पानी खान सक्ने छौ। तिमीहरू यस्तो तबसम्म गर्न सक्ने छौ जबसम्म म आएर तिमीहरू टाढा आफ्नो देशमा लिएर जान्न। यो ठाउँ अन्न र नयाँ दाखरस, गहुँ र अंङ्गुर र अंडीर, महको देश हो। तब तिमीहरू बाँच्ने छौ, मर्दैनौ। तर हिजकियाहका कुरा नसुन। उनी तिमीहरूको मन बदली गर्न चाहन्छन्। उनी भन्दैछन्। “परमप्रभुले हामीलाई बचाउनु हुनेछ।” के अर्कै राष्ट्रका देवताहरूमध्ये कसैले अश्शूरका राजाबाट उनको देशलाई बचाउन सक्यो? सकेन! हमात र अपार्दका देवताहरू कहाँ छन? सपवैम, हेना र इव्वाका देवताहरू कहाँ छन्? के तिनीहरूले मबाट सामरियालाई बचाउन सके? सकेनन् के अरू देशका देवताहरू मध्ये कसैले आफ्नो देश मबाट बचाउन सके? सकेनन् के परमप्रभुले मबाट यरूशलेमलाई बचाउन सक्नुहुन्छ? सक्दैनन्।’” तर मानिसहरू बोलेका थिएनन्। तिनीहरूले सेनापतिलाई एक शब्द पनि भनेनन् किनभने राजा हिजकियाहले तिनीहरूलाई आदेश दिएका थिए। उनले भने, “उनलाई केही नभन।”
२ राजाहरू 18:5-36 पवित्र बाइबल, नेपाली समकालीन संस्करण (NCV)
हिजकियाले याहवेह इस्राएलका परमेश्वरमाथि भरोसा राखे। यहूदाका राजाहरूमा तिनका अगि अथवा पछि तिनीजस्ता अरू कोही थिएनन्। तिनी याहवेहसँग उपवास बस्थे, र उहाँलाई पछ्याउन छाडेनन्। तिनले याहवेहले मोशालाई दिनुभएका आज्ञाहरू पालन गरे। याहवेह तिनीसित हुनुभयो। तिनले लिएका जुनसुकै काममा पनि तिनी सफल भए। तिनले अश्शूरको राजाको विरुद्ध विद्रोह गरे, र तिनको सेवा गरेनन्। तिनले पहरेदार बस्ने धरहरादेखि सुरक्षित सहरसम्म पर्खालले घेरे। तिनले पलिश्तीहरूलाई गाजा र त्यसका प्रान्तसम्मै परास्त गरे। राजा हिजकियाको चौथो वर्षमा, अर्थात् एलाहका छोरा इस्राएलका राजा होशियाको सातौँ वर्षमा अश्शूरका राजा शलमनेशेरले सामरियाको विरुद्ध आक्रमण गरे, र त्यसलाई घेरे। तीन वर्षको अन्तमा अश्शूरहरूले त्यसलाई लिए। यसरी सामरिया हिजकियाहको छैटौँ वर्षमा अर्थात् इस्राएलका होशिया राजाको नवौँ वर्षमा कब्जा गरियो। अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई कैद गरेर अश्शूरमा लगे। अनि तिनीहरूलाई हाबोर नदीको छेउमा गोजानको हलह र मादीहरूका सहरहरूमा बसोबास गराए। तिनीहरूले याहवेह आफ्ना परमेश्वरको आज्ञा मानेनन्। तर उहाँको करार अर्थात् याहवेहको सेवक मोशाले दिएका सबै आज्ञाहरू भङ्ग गरेकाले, यो हुन आएको थियो। तिनीहरूले न त आज्ञाहरूमा ध्यान दिए, न त ती पालन नै गरे। राजा हिजकियाको शासनको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका सबै सुरक्षित सहरहरूमाथि आक्रमण गरेर ती कब्जा गरे। यसकारण यहूदाका राजा हिजकियाहले अश्शूरका राजालाई लाकीशमा यस्तो खबर पठाए: “मैले भूल गरेँ। आफ्नो सेना हटाउनुहोस्। तपाईंले जे माग्नुहुन्छ, त्यो म तपाईंलाई तिर्नेछु।” अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियालाई तीन सय टालेन्ट चाँदी र तीस टालेन्ट सुन दण्ड तोकिदिए। यसकारण हिजकियाले तिनलाई याहवेहको मन्दिर र राजमहलका भण्डारहरूमा भएका सबै चाँदी दिए। त्यस बेला यहूदाका राजा हिजकियाले याहवेहको मन्दिरका ढोकाहरू र ढोकाका खाँबाहरूमा आफूले मोहोरेका सुनहरू निकाले। अनि ती अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना प्रधान सेनापति, आफ्ना प्रमुख अधिकृत र आफ्ना मैदानका सेनापतिलाई हिजकियाकहाँ यरूशलेममा पठाए। तिनीहरू यरूशलेमसम्म आएर धोबीको खेत जाने मूल बाटोमा भएको माथिल्लो पोखरीको कुलोमा अडिए। तिनीहरूले राजालाई बोलाइपठाए। तब महलका प्रशासक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, सचिव शेब्ना र आसापका छोरा लेखापाल योआ तिनीहरूकहाँ गए। मैदानका सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “हिजकियालाई भन्नू: “ ‘महान् राजा, अश्शूरका राजा, यसो भन्नुहुन्छ: तपाईंले आफ्नो भरोसा कुन आधारमाथि राख्नुभएको छ? तपाईं भन्नुहुन्छ तपाईंसित लडाइँको रणनीति र सैन्य-बल छ। तपाईं खोक्रो कुरा गर्नुहुन्छ। तपाईं कसमाथि भरोसा गरेर मेरो विरुद्धमा बागी हुनुभएको छ? अब हेर्नुहोस्, तपाईं इजिप्टमाथि भर पर्नुभएको छ। त्यो एउटा दुर्बल निगालो मात्र हो, जसले मानिसको हात मात्र घोच्छ, र त्यसमाथि अडेस लाग्नेलाई चोट मात्र लाग्छ! इजिप्टका राजा फारोमाथि भर पर्ने जोसुकैको निम्ति पनि यस्तै हुन्छ। तपाईंले मलाई “हामी याहवेह हाम्रा परमेश्वरमाथि भरोसा राख्छौँ,” भन्नुहुन्छ भने के त्यो त्यही देवता होइन, जसका अल्गा देवस्थानहरू र वेदीहरू हिजकियाले हटाएर यहूदा र यरूशलेमलाई भनेका थिए, “तिमीहरूले यरूशलेममा यस वेदीको सामु आराधना गर्नुपर्छ”? “ ‘यसकारण अब मेरा मालिक अश्शूरका राजासित लेनदेन गर्नुहोस्। म तपाईंलाई दुई हजार घोडाहरू दिनेछु। तपाईंले तीमाथि सवार गर्नेहरू जुटाउन सक्नुहुन्छ भने! तपाईं रथहरू र घोडचढीहरूका निम्ति इजिप्टमाथि भर परिरहनुभएको छ भने किन मेरा मालिकका अधिकृतहरूमध्ये सबैभन्दा सानोलाई अस्वीकार गर्नुहुन्छ? अझ अर्को कुरा, याहवेहबाट कुनै वचन नपाई के म यस ठाउँलाई आक्रमण गरेर नाश गर्न आएको हुँ र? याहवेह आफूले मलाई यस देशको विरुद्धमा गएर यसलाई नाश गर भन्नुभएको छ।’ ” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले मैदानका सेनापतिलाई भने, “कृपा गरी आफ्ना सेवकहरूसित अरामी भाषामा कुरा गर्नुहोस्। किनकि हामी यो भाषा बुझ्दछौँ। पर्खालमाथि भएका मानिसहरूले सुन्ने गरी हिब्रू भाषामा नबोलिदिनुहोस्।” तर सेनापतिले जवाफ दिए, “के मेरा मालिकले यी कुराहरू तिमीहरूका मालिक र तिमीहरूलाई मात्र भन्नु भनेर पठाउनुभएको हो, र पर्खालमाथि बस्ने मानिसहरूलाई होइन—जसले तिमीहरूले झैँ आफ्नै दिसा खानुपर्नेछ र पिसाब पिउनुपर्नेछ?” तब ती सेनापतिले उठेर कराएर हिब्रूमा भने, “महान् राजा, अश्शूरका राजाका कुरा सुन! राजा यसो भन्नुहुन्छ, हिजकियाले तिमीहरूलाई छल्न नदेऊ। तिनले तिमीहरूलाई मेरा हातबाट छुटाउन सक्नेछैनन्। हिजकियाले तिमीहरूलाई याहवेहमाथि भरोसा गर्नलाई यसो भन्दै धोका दिन नपाऊन्, ‘याहवेहले निश्चय हामीलाई छुटाउनुहुनेछ। यो सहर अश्शूरका राजाका हातमा दिइनेछैन।’ “हिजकियाको कुरा नसुन्नू। अश्शूरका राजा भन्नुहुन्छ: मसित मिलाप गरेर बाहिर मकहाँ आओ। तब तिमीहरू प्रत्येकले आफ्नै दाख र नेभाराको फलबाट खानेछौ, र आफ्नै इनारबाट पिउनेछौ। जबसम्म तिमीहरूलाई अनाज र नयाँ दाखमद्य, अन्न र दाखबारी, जैतुनका रूखहरू र मह भएको देश, तिमीहरूको आफ्नै देशजस्तो देशमा म आएर लानेछैनँ, तबसम्म मृत्युको सट्टा जीवन चून! “हिजकियाको कुरा नसुन्नू; किनकि तिनले ‘याहवेहले छुटाउनुहुन्छ’ भनेर तिमीहरूलाई भ्रममा पारिरहेका छन्। के कुनै जातिको देवताले आफ्नो देशलाई अश्शूरका राजाको हातबाट कहिल्यै छुटाउन सकेको छ? हमात र अर्पादका देवताहरू कहाँ छन्? सपर्बेम, हेना र इव्वाका देवताहरू कहाँ छन्? के तिनीहरूले सामरियालाई मेरो हातबाट छुटाउन सके? यी देशका देवताहरूमध्ये कसले आफ्नो देशलाई मबाट बचाउन सकेका छन्? त्यसो भए, याहवेहले कसरी यरूशलेमलाई मेरो हातबाट छुटाउन सक्नेछन्?” तर मानिसहरू चुप रहे, र जवाफमा केही भनेनन्; किनकि राजाले तिनीहरूलाई, “त्यसलाई कुनै जवाफ नदिनु” भनेर आज्ञा दिएका थिए।
२ राजाहरू 18:5-36 नेपाली नयाँ संशोधित संस्करण (NNRV)
हिजकियाले परमप्रभु इस्राएलका परमेश्वरमाथि भरोसा राखे। यहूदाका सबै राजाहरूमध्ये तिनका अघि हुने अथवा तिनीपछि आउने कुनै पनि तिनीजस्ता भएनन्। तिनी परमप्रभुका भक्त भइरहे, र उहाँको पछि लाग्न छोड़ेनन्। परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएका आज्ञाहरू तिनले पालन गरे। अनि परमप्रभु तिनीसँग रहनुहुन्थ्यो। तिनले गरेका सबै काममा तिनी सफल भए। तिनी अश्शूरका राजाको विरुद्धमा बागी भए, र उनको सेवा गरेनन्। पलिश्तीहरूको देश गाजा र त्यसको इलाकासम्म, पहरादार बस्ने धरहरादेखि लिएर किल्ला भएको सहरसम्म तिनले जिते। हिजकियाका शासनकालको चौथो वर्षमा, जो इस्राएलका राजा एलाहका छोरा होशियाको सातौँ वर्ष थियो, अश्शूरका राजा शलमनेशेरले सामरियामाथि आक्रमण गरे, र त्यसलाई घेरा हाले। तीन वर्षसम्म घेरा हालेपछि अश्शूरीहरूले त्यो कब्जा गरे। यसरी हिजकियाको छैटौँ वर्षमा, जो इस्राएलका राजा होशियाको नवौँ वर्ष थियो, सामरिया कब्जा गरियो। अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई अश्शूरमा लगे, र हलहमा, हाबोर नदीको किनारमा भएको गोजानमा र मादीहरूका नगरहरूमा उनले तिनीहरूलाई बसाले। यो यही कारण भएको थियो, कि तिनीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरको वचन पालन गरेका थिएनन्, तर उहाँको करार, अर्थात् परमप्रभुका दास मोशाले तिनीहरूलाई दिएका सबै आज्ञालाई तिनीहरूले उल्लङ्घन गरेका थिए। तिनीहरूले न त आज्ञाहरूमा ध्यानै दिए, न ती पालन गरे। हिजकियाका राजकालको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका किल्ला भएका सबै सहरहरूलाई आक्रमण गरेर ती कब्जा गरे। यसैले यहूदाका राजा हिजकियाले लाकीशमा अश्शूरका राजाकहाँ यसो भनेर समाचार पठाए: “भूल मेरो भयो। मेरो देशबाट फर्किजानुहोस्, र मबाट जो तपाईं दाबी गरेर माग्नुहुन्छ, सो म तिर्नेछु।” अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियामाथि दश टन चाँदी र एक टन सुन दण्ड तोकिदिए। यसैले हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिरमा र राजमहलका भण्डारहरूमा भेट्टाएका सबै चाँदी उनलाई दिए। त्यस बेला यहूदाका राजा हिजकियाले परमप्रभुको मन्दिरका ढोकाहरू र ढोकाका खामाहरू, जो तिनी आफैले सुनले मोहोरेका थिए, तीबाट सुन निकालेर अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना सर्वोच्च सेनापति, आफ्ना मुख्य अधिकृत र आफ्ना रणभूमिका सेनापतिलाई एउटा ठूलो सेनाको साथमा लाकीशबाट यरूशलेममा हिजकिया राजाकहाँ पठाए। उनीहरू उक्लेर यरूशलेममा आए, र धोबीको खेतमा जाने माथिल्लो पोखरीको कुलोनेरको बाटोमा अड़िए। उनीहरूले राजा बोलाइपठाए, अनि राजमहलका सञ्चालक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, सचिव शेब्ना र आसापका छोरा लेखापाल योआ उनीहरूसँग भेट गर्नलाई गए। रणभूमिका सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “हिजकियालाई भन: “‘अश्शूरका महाराजा यसो भन्नुहुन्छ: तिमीहरू केमा भर परेर भरोसा गर्दैछौ? तिमीसित युद्ध-कला र सैनिक बल छन् भनी तिमी भन्छौ— तर तिमी त हावाको कुरा मात्र बोल्दछौ। तिमी कसमाथि भरोसा गरेर मेरो विरुद्धमा बागी भयौ। अब हेर, तिमी मिश्रदेशमाथि भरोसा गर्दैछौ। त्यो त एउटा चिराचिरा पारिएको नर्कटजस्तै मात्र हो, जसमाथि कोही भर पर्छ भने त्यसले मानिसको हात घोच्छ र त्यसलाई चोट लाग्छ। त्यसमाथि भरोसा राख्ने सबैका निम्ति मिश्रदेशका राजा फारो त्यस्तै त छ। अनि यदि तिमी “हामी त परमप्रभु हाम्रा परमेश्वरमाथि भरोसा गर्दैछौं” भनेर भन्छौ भने, के त्यो त्यही होइन, जसका अल्गा-अल्गा ठाउँहरू र वेदीहरूलाई हिजकियाले हटाएर यहूदा र यरूशलेमलाई यसो भनेका थिए, “तिमीहरूले यरूशलेममा भएको यस वेदीको सामुन्ने उपासना गर्नुपर्छ।” “‘अब मेरा मालिक अश्शूरका राजासँग सौदा गर्नुहोस्। यदि सवार गर्नेहरू पाउन सक्नुहुन्छ भने म तपाईंलाई दुई हजार घोड़ाहरू दिनेछु। मेरा मालिकका अधिकारीहरूमध्येका सबैभन्दा साना अधिकृतलाई पनि तपाईं कसरी पछि हटाउन सक्नुहुन्छ र— यद्यपि तपाईं रथहरू र घोड़चढ़ीहरूका निम्ति मिश्रदेशमाथि भरोसा गर्नुहुन्छ। अरू कुरा, के परमप्रभुको वचनविना आक्रमण गर्न र यस देशलाई नाश गर्न म आएको हुँ? परमप्रभु आफैले नै मलाई “यस देशलाई आक्रमण गरेर त्यसलाई सर्वनाश गर्नू” भनी भन्नुभएको छ’।” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले ती रणभूमिका सेनापतिलाई भने, “कृपा गरी तपाईंका दासहरूसित आरमेइक भाषामा बोल्नुहोस्, किनभने त्यो भाषा हामी बुझ्छौं। पर्खालमा भएका मानिसहरूले सुन्ने गरी हिब्रू भाषामा नबोल्नुहोस्।” तर सेनापतिले जवाफ दिए, “के तिमीहरूका मालिक र तिमीहरूलाई मात्र यो कुरा भन्न मेरा मालिकले मलाई पठाउनुभएको हो र? के पर्खालमा बस्ने यी मानिसहरूलाई पनि होइन र? तिमीहरूले जस्तै तिनीहरूले आफ्नै मलमूत्र खानुपर्नेछ।” तब ती सेनापति खड़ा भएर हिब्रू भाषामा कराएर भने, “महाराजाधिराज अश्शूरका राजाको वचन सुन। राजा यसो भन्नुहुन्छ: हिजकियाले तिमीहरूलाई धोका नदेओस्। मेरो हातबाट त्यसले तिमीहरूलाई छुटाउन सक्दैन। ‘परमप्रभुले निश्चय नै हामीहरूलाई छुटकारा दिनुहुनेछ, र यो सहर अश्शूरका राजाको हातमा सुम्पिदिइनेछैन’ भनी तिमीहरूलाई परमप्रभुमाथि भरोसा गर्न हिजकियाले खुरन्धार नलागोस्। “हिजकियाको कुरा नसुन। अश्शूरका राजा यसो भन्नुहुन्छ: “मसित सन्धि गर, र मकहाँ बाहिर निस्किआओ। तब तिमीहरू हरेकले आ-आफ्नो लहराको फल र नेभाराको फल खानेछौ, र आफ्नै कूवाको पानी पिउनेछौ, जबसम्म तिमीहरूलाई अनाज र नयाँ दाखमद्य, अन्न र दाखबारी, भद्राक्षका रूखहरू र मह भएको देश, तिमीहरूको आफ्नै देशजस्तो एउटा देशमा म आएर लानेछैनँ। मृत्युको सट्टा जीवन चुन! “हिजकियाको कुरा नसुन। ‘परमप्रभुले हामीहरूलाई बचाउनुहुनेछ’ भनी त्यसले त तिमीहरूलाई धोका दिँदैछ। के कुनै जातिको देवताले आफ्नो देशलाई अश्शूरका राजाको हातबाट बचाउन सकेको छ र? हमात र अर्पादका देवताहरू कता गए? सपर्बेम, हेना र इव्वाका देवताहरू खोइ त? के तिनीहरूले सामरियालाई मेरो हातबाट बचाए त? के यी देशहरूका सबै देवताहरूमध्ये कसैले आफ्नो देशलाई मेरो हातबाट बचाउन सकेको छ? परमप्रभुले यरूशलेमलाई मेरो हातबाट कसरी बचाउन सक्छ र?” तर मानिसहरू सबै चूपचाप बसे र जवाफमा केही पनि भनेनन्, किनभने राजाले यस्तो हुकुम दिनुभएको थियो, “उनलाई जवाफ नदिनू।”
२ राजाहरू 18:5-36 पवित्र बाइबल, नेपाली समकालीन संस्करण (NCV)
हिजकियाले याहवेह इस्राएलका परमेश्वरमाथि भरोसा राखे। यहूदाका राजाहरूमा तिनका अगि अथवा पछि तिनीजस्ता अरू कोही थिएनन्। तिनी याहवेहसँग उपवास बस्थे, र उहाँलाई पछ्याउन छाडेनन्। तिनले याहवेहले मोशालाई दिनुभएका आज्ञाहरू पालन गरे। याहवेह तिनीसित हुनुभयो। तिनले लिएका जुनसुकै काममा पनि तिनी सफल भए। तिनले अश्शूरको राजाको विरुद्ध विद्रोह गरे, र तिनको सेवा गरेनन्। तिनले पहरेदार बस्ने धरहरादेखि सुरक्षित सहरसम्म पर्खालले घेरे। तिनले पलिश्तीहरूलाई गाजा र त्यसका प्रान्तसम्मै परास्त गरे। राजा हिजकियाको चौथो वर्षमा, अर्थात् एलाहका छोरा इस्राएलका राजा होशियाको सातौँ वर्षमा अश्शूरका राजा शलमनेशेरले सामरियाको विरुद्ध आक्रमण गरे, र त्यसलाई घेरे। तीन वर्षको अन्तमा अश्शूरहरूले त्यसलाई लिए। यसरी सामरिया हिजकियाहको छैटौँ वर्षमा अर्थात् इस्राएलका होशिया राजाको नवौँ वर्षमा कब्जा गरियो। अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई कैद गरेर अश्शूरमा लगे। अनि तिनीहरूलाई हाबोर नदीको छेउमा गोजानको हलह र मादीहरूका सहरहरूमा बसोबास गराए। तिनीहरूले याहवेह आफ्ना परमेश्वरको आज्ञा मानेनन्। तर उहाँको करार अर्थात् याहवेहको सेवक मोशाले दिएका सबै आज्ञाहरू भङ्ग गरेकाले, यो हुन आएको थियो। तिनीहरूले न त आज्ञाहरूमा ध्यान दिए, न त ती पालन नै गरे। राजा हिजकियाको शासनको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका सबै सुरक्षित सहरहरूमाथि आक्रमण गरेर ती कब्जा गरे। यसकारण यहूदाका राजा हिजकियाहले अश्शूरका राजालाई लाकीशमा यस्तो खबर पठाए: “मैले भूल गरेँ। आफ्नो सेना हटाउनुहोस्। तपाईंले जे माग्नुहुन्छ, त्यो म तपाईंलाई तिर्नेछु।” अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियालाई तीन सय टालेन्ट चाँदी र तीस टालेन्ट सुन दण्ड तोकिदिए। यसकारण हिजकियाले तिनलाई याहवेहको मन्दिर र राजमहलका भण्डारहरूमा भएका सबै चाँदी दिए। त्यस बेला यहूदाका राजा हिजकियाले याहवेहको मन्दिरका ढोकाहरू र ढोकाका खाँबाहरूमा आफूले मोहोरेका सुनहरू निकाले। अनि ती अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना प्रधान सेनापति, आफ्ना प्रमुख अधिकृत र आफ्ना मैदानका सेनापतिलाई हिजकियाकहाँ यरूशलेममा पठाए। तिनीहरू यरूशलेमसम्म आएर धोबीको खेत जाने मूल बाटोमा भएको माथिल्लो पोखरीको कुलोमा अडिए। तिनीहरूले राजालाई बोलाइपठाए। तब महलका प्रशासक हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, सचिव शेब्ना र आसापका छोरा लेखापाल योआ तिनीहरूकहाँ गए। मैदानका सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “हिजकियालाई भन्नू: “ ‘महान् राजा, अश्शूरका राजा, यसो भन्नुहुन्छ: तपाईंले आफ्नो भरोसा कुन आधारमाथि राख्नुभएको छ? तपाईं भन्नुहुन्छ तपाईंसित लडाइँको रणनीति र सैन्य-बल छ। तपाईं खोक्रो कुरा गर्नुहुन्छ। तपाईं कसमाथि भरोसा गरेर मेरो विरुद्धमा बागी हुनुभएको छ? अब हेर्नुहोस्, तपाईं इजिप्टमाथि भर पर्नुभएको छ। त्यो एउटा दुर्बल निगालो मात्र हो, जसले मानिसको हात मात्र घोच्छ, र त्यसमाथि अडेस लाग्नेलाई चोट मात्र लाग्छ! इजिप्टका राजा फारोमाथि भर पर्ने जोसुकैको निम्ति पनि यस्तै हुन्छ। तपाईंले मलाई “हामी याहवेह हाम्रा परमेश्वरमाथि भरोसा राख्छौँ,” भन्नुहुन्छ भने के त्यो त्यही देवता होइन, जसका अल्गा देवस्थानहरू र वेदीहरू हिजकियाले हटाएर यहूदा र यरूशलेमलाई भनेका थिए, “तिमीहरूले यरूशलेममा यस वेदीको सामु आराधना गर्नुपर्छ”? “ ‘यसकारण अब मेरा मालिक अश्शूरका राजासित लेनदेन गर्नुहोस्। म तपाईंलाई दुई हजार घोडाहरू दिनेछु। तपाईंले तीमाथि सवार गर्नेहरू जुटाउन सक्नुहुन्छ भने! तपाईं रथहरू र घोडचढीहरूका निम्ति इजिप्टमाथि भर परिरहनुभएको छ भने किन मेरा मालिकका अधिकृतहरूमध्ये सबैभन्दा सानोलाई अस्वीकार गर्नुहुन्छ? अझ अर्को कुरा, याहवेहबाट कुनै वचन नपाई के म यस ठाउँलाई आक्रमण गरेर नाश गर्न आएको हुँ र? याहवेह आफूले मलाई यस देशको विरुद्धमा गएर यसलाई नाश गर भन्नुभएको छ।’ ” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले मैदानका सेनापतिलाई भने, “कृपा गरी आफ्ना सेवकहरूसित अरामी भाषामा कुरा गर्नुहोस्। किनकि हामी यो भाषा बुझ्दछौँ। पर्खालमाथि भएका मानिसहरूले सुन्ने गरी हिब्रू भाषामा नबोलिदिनुहोस्।” तर सेनापतिले जवाफ दिए, “के मेरा मालिकले यी कुराहरू तिमीहरूका मालिक र तिमीहरूलाई मात्र भन्नु भनेर पठाउनुभएको हो, र पर्खालमाथि बस्ने मानिसहरूलाई होइन—जसले तिमीहरूले झैँ आफ्नै दिसा खानुपर्नेछ र पिसाब पिउनुपर्नेछ?” तब ती सेनापतिले उठेर कराएर हिब्रूमा भने, “महान् राजा, अश्शूरका राजाका कुरा सुन! राजा यसो भन्नुहुन्छ, हिजकियाले तिमीहरूलाई छल्न नदेऊ। तिनले तिमीहरूलाई मेरा हातबाट छुटाउन सक्नेछैनन्। हिजकियाले तिमीहरूलाई याहवेहमाथि भरोसा गर्नलाई यसो भन्दै धोका दिन नपाऊन्, ‘याहवेहले निश्चय हामीलाई छुटाउनुहुनेछ। यो सहर अश्शूरका राजाका हातमा दिइनेछैन।’ “हिजकियाको कुरा नसुन्नू। अश्शूरका राजा भन्नुहुन्छ: मसित मिलाप गरेर बाहिर मकहाँ आओ। तब तिमीहरू प्रत्येकले आफ्नै दाख र नेभाराको फलबाट खानेछौ, र आफ्नै इनारबाट पिउनेछौ। जबसम्म तिमीहरूलाई अनाज र नयाँ दाखमद्य, अन्न र दाखबारी, जैतुनका रूखहरू र मह भएको देश, तिमीहरूको आफ्नै देशजस्तो देशमा म आएर लानेछैनँ, तबसम्म मृत्युको सट्टा जीवन चून! “हिजकियाको कुरा नसुन्नू; किनकि तिनले ‘याहवेहले छुटाउनुहुन्छ’ भनेर तिमीहरूलाई भ्रममा पारिरहेका छन्। के कुनै जातिको देवताले आफ्नो देशलाई अश्शूरका राजाको हातबाट कहिल्यै छुटाउन सकेको छ? हमात र अर्पादका देवताहरू कहाँ छन्? सपर्बेम, हेना र इव्वाका देवताहरू कहाँ छन्? के तिनीहरूले सामरियालाई मेरो हातबाट छुटाउन सके? यी देशका देवताहरूमध्ये कसले आफ्नो देशलाई मबाट बचाउन सकेका छन्? त्यसो भए, याहवेहले कसरी यरूशलेमलाई मेरो हातबाट छुटाउन सक्नेछन्?” तर मानिसहरू चुप रहे, र जवाफमा केही भनेनन्; किनकि राजाले तिनीहरूलाई, “त्यसलाई कुनै जवाफ नदिनु” भनेर आज्ञा दिएका थिए।
२ राजाहरू 18:5-36 पवित्र बाइबल (NERV)
हिजकियाहले परमप्रभु इस्राएलका परमेश्वरमाथि विश्वास गर्दथे। यहूदाका राजाहरूमा उनी अघि अथवा पछि हिजकियाह जस्तो व्यक्ति कोही भएन। हिजकियाह परमप्रभुप्रति साह्रै नै विश्वासी थिए। उनले परमप्रभुको अनुशरण गर्न छोडेनन्। उनले आदेशहरू पालन गरे जो परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएको थियो। परमप्रभु हिजकियाहसँग हुनुहुन्थ्यो। हिजकियाह प्रत्येक काममा सफल भए जो उनले गरे। हिजकियाह अश्शूरका राजाबाट अलग भए। हिजकियाहले अश्शूरका राजाको सेवा गर्न बन्द गरे। हिजकियाहले गाजासम्म तथा यसको वरिपरि पलिश्तीलीहरूलाई पराजित गरे। उनले सानो देखि ठूलो सबै पलिश्तीली शहरहरू पराजित गरे। अश्शूरका राजा शल्मनेसेर सामरियाको विरोधमा युद्ध गर्न गए। उनको सैनिकले शहरलाई घेरे यो घटना यहूदाका राजा हिजकियाहको शासन कालको चौथो बर्षमा भयो। (एलाका छोरा होशे इस्राएलका राजा भएको सातौं बर्ष पनि थियो।) तेस्रो बर्षको अन्तमा, शल्मनेसेरले सामरिया कब्जा गरे। उनले सामरियालाई यहूदाका राजा हिजकियाहको छैटौं बर्षमा कब्जा गरे। (यो इस्राएलका राजा होशे भएको नवौं बर्ष थियो।) अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई बन्दी बनाएर अश्शूर लगे। उनले तिनीहरूलाई हाबीर (गोजान नदी) किनारमा हलह र मादीमा बसाए। यस्तो घटना भयो किनभने इस्राएलीहरूले परमप्रभु आफ्नो परमेश्वरको अनुशरण गरेनन्। तिनीहरूले परमप्रभुको करारलाई मानेनन्। तिनीहरूले ती सबै कुराहरू माननेन् जो परमप्रभुका सेवक मोशाले आदेश दिएका थिए। इस्राएलका मानिसहरूले परमप्रभुको करार नसुने जस्तो गरे न त ती कामहरू गरे करारमा उनीहरूलाई गर्न भनिएको थियो। हिजकियाहको शासनकालको 14औं बर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीब यहूदाका सबै शक्तिशाली शहरहरूको विरोधमा युद्ध गर्न गए। सनहेरीबले ती सबै शहरहरू जिते। तब यहूदाका राजा हिजकियाहले अश्शूरका राजालाई लाकीशमा एउटा सन्देश पठाए। हिजकियाहले भने, “मैले भूल गरेको छु। मलाई एक्लै छोडिदेऊ। तब तिमीले मागेको जे पनि तिर्न तयार हुनेछु।” तब अश्शूरका राजाले यहूदाका राजा हिजकियाहलाई 300 तोडा भन्दा बढी चाँदी तथा 30 तोडा भन्दा बढी सुन तिर्नु भने। हिजकियाहले परमप्रभुको मन्दिर अनि राजाको खजानामा भएको चाँदी दिए। त्यस समयमा हिजकियाहले परमप्रभुको मन्दिरको ढोकाहरू र चौखटहरूमा लगाइएका सुन उप्काए। राजा हिजकियाहले नै ती ढोकाहरू र चौखटहरूमा सुन जोड्ने काम गरेका थिए। हिजकियाहले ती सुन अश्शूरका राजालाई दिए। अश्शूरका राजाले आफ्ना अत्यन्त महत्वपूर्ण तीनजना सेनापतिहरू विशाल सेनासँगै राजा हिजकियाहकहाँ यरूशलेम पठाए। ती मानिसहरू लाकीशबाट हिंडे अनि यरूशलेम पुगे। तिनीहरू माथिल्लो पोखरिको छेऊको कुलो नजिक उभिए। माथिल्लो पोखरी धोबीको खेत जाने बाटोमा थियो। यी मानिसहरूले राजालाई बोलाए। हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम (एल्याकीम राजाको महलको हेरचाह गर्दैथे।) शेब्ना (मुख्य सचिब) र आसापका छोरा योआ (अभिलेखापाल) तिनीहरूसँग भेट गर्न बाहिर आए। सेनापतिहरूमध्ये एक जनाले उनीहरूलाई भने, “अश्शूका राजा, महाराजले जे भनेका छन्, हिजकियाहलाई भनः ‘तिमी केमाथि विश्वास गर्दछौ? तिम्रा वचनहरू अर्थहीन छन्। तिमी भन्छौ, “युद्धमा मलाई सघाउन तिमीसँग पर्याप्त सल्लाह र शक्ति छ।” तर तिमीलाई कसले विश्वास गर्छ किनभने तिमीले मेरो नियमको उल्लंघन गरेका छौ। तिमी भाँच्चिएको बेतको लौरोको मद्दत लिंदै छौ। यो हिंड्ने लौरो मिश्र हो। यदि कोही मानिस यस लौरोको मद्दत लिन्छ भने यो भाँचिन्छ र हातउँदो गएर घाइते बनाउँछ। मिश्रका राजा त्यस्तै हुन ती मानिसहरूका लागि जो उनलाई विश्वास गर्छन्। हुन सक्छ तिमी भन्ने छौ, “हामी परमप्रभु हाम्रा परमेश्वरमाथि विश्वास गर्दछौ।” तर म जान्दछु हिजकियाहले अग्ला ठाउँहरू र वेदीहरू हटाए जहाँ मानिसहरू परमप्रभुको आराधना गर्दथे हटाए। अनि हिजकियाहले यहूदा र यरूशलेमका मानिसहरूलाई भने, “तिमीहरूले यहाँ यरूशलेममा वेदीको अघि मात्र आराधना गर्ने छौ।” ‘अब अश्शूरका राजा, हाम्रा मालिकसँग सम्झौता गर। म वचन दिन्छु, यदि तिमीले सवार गर्नेहरू भेटाउन सक्छौ भने म तिमीलाई 2,000 घोडाहरू दिनेछु। तिमी मेरा मालिकका अधिकारीहरूमध्ये तल्लो स्तरका एक जना अधिकारीलाई परास्त गर्न सक्ने छैनौ। तिमी रथ र घोडाका सैनिकहरूका लागि मिश्रमाथि भर पर्छौ। ‘म परमप्रभुको आदेश बिना यरूशलेमलाई नष्टपार्न आएको होइन। परमप्रभुले मलाई भन्नुभएको छ “यस देशको विरोधमा जाऊ अनि यसलाई नष्टपार।”’” तब हिल्कियाहका छोरा एल्याकीम, शेब्ना र योआले सेनापतिलाई भने, “कृपया हामीसँग अरामी भाषामा कुरा गर। हामी त्यो भाषा बुझ्छौं। यहूदाको भाषामा हामीसँग कुरा नगर किनभने पर्खालमाथि उभिएका मानिसहरूले सुन्ने छन्।” तर सेनापतिले तिनीहरूलाई भने, “मेरो मालिकले मलाई तिमी र तिम्रा राजासँग बोल्न मात्र पठाउनुभएको छैन। म अरू मानिसहरूसँग पनि कुरा गर्नेछु जो पर्खालमा बसिरहेका छन्। तिनीहरूले तिनीहरूको मल-मूत्र तिमीहरूसँगै नै खाने अनि पिउने छन्।” तब सेनापति जोरसित हिब्रू भाषामा कराएर भने, “महाराजाधिराज, अश्शूरका राजाबाट यो सन्देश सुन। राजा भन्दछन्, ‘हिजकियाहलाई मूर्ख बनाउन नदेऊ। उनले तिमीलाई मेरो शक्तिबाट बचाउन सक्दैनन्। हिजकियाहले परमप्रभुप्रति तिमीहरू विश्वास गर्ने बनाउन नसकोस्।’ हिजकियाह भन्दछन्, ‘परमप्रभुले हामीलाई बचाउनु हुनेछ! अश्शूरकाले राजा यस शहरलाई परास्त गर्ने छैनन्!’ तर हिजकियाहका कुरा नसुन! अश्शूरका राजा यस्तो भन्दछन्: ‘मसित शान्ति सन्धि गर अनि मसँग मिल। तब तिमीहरूमध्ये प्रत्येकले आफ्नो आइफल, आफ्नै अंञ्जीर फल अनि आफ्नै कपको पानी खान सक्ने छौ। तिमीहरू यस्तो तबसम्म गर्न सक्ने छौ जबसम्म म आएर तिमीहरू टाढा आफ्नो देशमा लिएर जान्न। यो ठाउँ अन्न र नयाँ दाखरस, गहुँ र अंङ्गुर र अंडीर, महको देश हो। तब तिमीहरू बाँच्ने छौ, मर्दैनौ। तर हिजकियाहका कुरा नसुन। उनी तिमीहरूको मन बदली गर्न चाहन्छन्। उनी भन्दैछन्। “परमप्रभुले हामीलाई बचाउनु हुनेछ।” के अर्कै राष्ट्रका देवताहरूमध्ये कसैले अश्शूरका राजाबाट उनको देशलाई बचाउन सक्यो? सकेन! हमात र अपार्दका देवताहरू कहाँ छन? सपवैम, हेना र इव्वाका देवताहरू कहाँ छन्? के तिनीहरूले मबाट सामरियालाई बचाउन सके? सकेनन् के अरू देशका देवताहरू मध्ये कसैले आफ्नो देश मबाट बचाउन सके? सकेनन् के परमप्रभुले मबाट यरूशलेमलाई बचाउन सक्नुहुन्छ? सक्दैनन्।’” तर मानिसहरू बोलेका थिएनन्। तिनीहरूले सेनापतिलाई एक शब्द पनि भनेनन् किनभने राजा हिजकियाहले तिनीहरूलाई आदेश दिएका थिए। उनले भने, “उनलाई केही नभन।”
२ राजाहरू 18:5-36 सरल नेपाली पवित्र बाइबल (सरल नेपाली)
हिजकिया परमप्रभु इस्राएलका परमेश्वरमा भरोसा राख्दथे। यहूदामा अर्को राजा उनीजस्ता उनको समयअघि वा पछि कहिल्यै भएनन्। उनी परमप्रभुप्रति विश्वासयोग्य थिए र कहिल्यै उहाँका आज्ञा भङ्ग गरेनन्; तर उनले विश्वाससाथ परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएका आज्ञाहरू पालन गर्थे। यसकारण परमप्रभु उनीसित हुनुहुन्थ्यो र आफूले हात लाएका सबै काममा उनी सफल हुन्थे। उनले अश्शूरका राजाको विरुद्धमा विद्रोह गरे र उनको अघि शिर निहुराउन इन्कार गरे। उनले पलिश्तीहरूलाई जिते। तिनीहरू बसेका ठाउँहरूमा छापा मारेर सानोभन्दा सानो गाउँदेखि ठूलाभन्दा ठूला सहर, गाजा र त्यसका छिमेकीका देशहरूमा समेत उनले तिनीहरूलाई जिते। हिजकियाको शासनकालको चौथो वर्ष, जुन वर्ष होशिया राजाले इस्राएलमाथि राज्य गरेको सात वर्ष भएको थियो, अश्शूरका राजा शलमनेशेरले इस्राएलमाथि आक्रमण गरे र सामरियालाई घेरामा पारे। घेरा हालेको तेस्रो वर्ष सामरियाको हार भयो। त्यो वर्ष हिजकियाले राज्य गरेको छ वर्ष र होशियाले राज्य गरेको नौ वर्ष भएको थियो। अश्शूरका राजाले इस्राएलीहरूलाई कैदी बनाई आफ्नो देशमा लगे र कतिलाई हलह सहरमा कतिलाई गोजान जिल्लाको हाबोर नदीछेउ र कतिलाई मादीका सहरहरूमा बसाले। इस्राएलीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरका आज्ञापालन गरेनन् तर उहाँले तिनीहरूसित बाँध्नुभएको करार तोडे र परमप्रभुका सेवक मोशाले दिएका सबै नियमहरू भङ्ग गरे। त्यसैकारण सामरियाको हार भयो। तिनीहरूले ती कुराहरू सुनेनन् र पालन पनि गरेनन्। हिजकिया राजाको शासनकालको चौधौँ वर्षमा अश्शूरका राजा सनहेरीबले यहूदाका सुरक्षित सहरहरूमाथि हमला गरी आफ्नो अधीन गरे। सनहेरीब लाकीशमा थिए, त्यहाँ तिनलाई हिजकियाले यस्तो खबर पठाए, “मैले भुल गरें। कृपा गरी हमला बन्द गर्नुहोस्। म तपाईंका सबै मागहरू पूरा गर्नेछु।” जवाफमा राजाले हिजकियालाई दश हजार किलोग्राम चाँदी र एक हजार किलोग्राम सुन मागे। हिजकियाले मन्दिर र राजमहलका भण्डारमा भएका सारा चाँदी पठाइदिए। तिनले मन्दिरका ढोकाबाट पनि सुन निकाले, आफैंले मन्दिरका खामामा मोहोर्न लाएका सुनसमेत उतार्न लाए र ती सबै सनहेरीबकहाँ पठाइदिए। अश्शूरी राजाले लाकीशबाट एउटा ठूलो सेना यरूशलेममाथि हमला गर्न पठाए। तिनका तीन जना सबैभन्दा ठूला अधिकृतहरू त्यस सेनाका सेनापति थिए। यरूशलेम आइपुगेर तिनीहरू धोबीले काम गर्ने ठाउँको बाटोमा उभिए। त्यो बाटो माथिल्लो पोखरीबाट तलतिर पानी झर्ने कुलोको छेउमा थियो। तब तिनीहरूले हिजकिया राजालाई बोलाउन पठाए। तिनीहरूसित भेट गर्न राजाका तीन जना अधिकृतहरू गए। ती अधिकृत राजमहलका अधिकारी हिल्कियाहको छोरो एल्याकीम, दरबारका सचिव शेब्ना र कागज पत्र राख्ने अधिकारी आसापको छोरो योआ थिए। के कुराले हिजकिया राजालाई बल र भरोसा दियो, राजाले त्यो जान्न चाहन्छन् भनी एक जना अश्शूरी अधिकृतले तिनीहरूलाई भने। उनले सोधे, “के मुखले मात्रै लडाइँ जित्न सकिन्छ भनी तिमीहरू ठान्छौ? कसले तिमीहरूलाई अश्शूरका विरुद्धमा विद्रोह गर्न मद्दत गर्छ भनी तिमीहरू ठान्छौ? मिश्रले तिमीहरूलाई मद्दत गर्छ कि भनी तिमीहरू आशा गर्छौ। त्यो त भाँचिएको निगालाको लट्ठी टेकेजस्तो मात्रै हुन्छ। त्यो तिमीहरूकै हातमा भासिनेछ। कसैले मिश्रका राजामा भर पर्छ भने मिश्रका राजा त्यस्तै हुन्।” अश्शूरी अधिकृतले कुरा अघि बढाए, “कि तिमीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरमा भर परेका छौ भनी मलाई भन्छौ? हिजकियाले यरूशलेमका वेदीमा मात्र पूजा गर्नू भनी यहूदा र यरूशलेमका मानिसहरूलाई भनेको बेलामा के तिनले परमप्रभुकै आराधना-स्थल र वेदीहरू नाश पारेका थिएनन्? राजाको नाममा म तिमीहरूसित एउटा बाजी लाउँछु। तिमीहरूलाई म दुई हजार घोडाहरू दिनेछु तर तिमीहरूले पनि तीमाथि सवार हुन त्यति नै पुरुषहरू निकाल्न सक्नुपर्नेछ। तिमीहरू कसैले सबैभन्दा तल्लो दर्जाको अश्शूरी अधिकृतको दाँजो पुर्याउन सक्दैनौ। मिश्रीहरूले तिमीहरूलाई रथ र घोडचढी सेना पठाइदिन्छन् भनी आशा गरिबस्छौ! के मैले परमप्रभुको सहायताबिना नै तिम्रो देशमाथि हमला गरी त्यसलाई नाश पारेको हो भनी तिमीहरू सोच्दछौ? परमप्रभु आफैंले तिम्रो देशलाई हमला गरी नाश गर्न मलाई आज्ञा गर्नुभएको हो।” तब एल्याकीम, शेब्ना र योआले अधिकृतलाई भने, “हजुर, हामीसित आरमेइक भाषामा बोल्नुहोस्। हामी आरमेइक बुझ्छौं। हिब्रू भाषामा नबोल्नुहोस्। पर्खालमा भएका सबै मानिसहरूले हाम्रा कुरा सुन्दै छन्।” तिनले जवाफ दिए, “तिमीहरू यो सोच्दछौ कि राजाले मलाई यी कुरा राजा र तिमीहरूलाई मात्र भन्न पठाएका हुन्? अँहँ, होइन, पर्खालमा भएका मानिसहरूसँग पनि म यो कुरा भन्दै छु। तिनीहरूले पनि तिमीहरूले जस्तै आफ्नै मल खानू र आफ्नै मूत्र पिउनुपर्नेछ।” तब ती अश्शूरी अधिकृत उभिएर हिब्रूमा जोडले भने, “अश्शूरका राजाले तिमीहरूलाई के भन्दै छन्, त्यो तिमीहरूले सुन! तिमीहरू हिजकियाको छलमा नपर्नू भनी राजाले चेतावनी दिंदै छन्। हिजकियाले तिमीहरूलाई बचाउन सक्दैन। परमप्रभुमा भर पर्नुपर्छ भन्ने तिनको कुरा पनि नपत्याओ। परमप्रभुले हामीहरूलाई बचाउनुहुनेछ र अश्शूरी सेनालाई हाम्रो सहर कब्जा गर्न दिनुहुनेछैन भनी तिमीहरू नसोच। हिजकियाका कुरा नसुन। सहरबाट निस्किआएर समर्पण गर्नू भनी अश्शूरका राजाले तिमीहरूलाई आज्ञा गरेका छन्। जबसम्म राजाले तिमीहरूलाई तिमीहरूकै जस्तै अर्को एउटा देशमा बसाल्नेछैनन्, तबसम्म तिमीहरूले आफ्नै बारीका अङ्गुर र नेभारा खान र आफ्नै कुवामा पानी पिउन पाउनेछौ। त्यहाँ दाखमद्य दिने दाखबारी र रोटी बनाउन अन्न हुनेछ। त्यो जैतुन, जैतुनका तेल र महले भरिएको देश हुनेछ। तिमीहरूले उनको आज्ञापालन गर्यौ भने तिमीहरू मर्नेछैनौ तर बाँच्नेछौ। परमप्रभुले तिमीहरूलाई रक्षा गर्नुहुन्छ भनी हिजकियाले तिमीहरूलाई धोका नदेओस्। के अरू कुनै देशका देवताहरूले ती देशलाई अश्शूरका राजाका हातबाट बचाए? अहिले ती देवताहरू कहाँ छन्? हमात र अर्पादका देवताहरू खोइ? सपर्बेम, हेना र इव्वाका देवताहरू कता गए? के कसैले सामरियालाई बचायो? यी सबै देशका कुनचाहिँ देवताहरूले कहिले यी देशहरूलाई हाम्रा राजाका हातबाट बचाए? तब तिम्रा परमप्रभुले यरूशलेमलाई बचाउनुहुन्छ भनी तिमीहरू कसरी सोच्न सक्छौ?” मानिसहरू चुप भए। हिजकिया राजाले तिनीहरूलाई त्यसरी नै चुप रहन भनेका थिए। तिनीहरूले एउटै शब्द बोलेनन्।