San Mateo 5

Ɨvɨtu guasu re Jesús jei vae

(Lc 6.20-23)

1Jare Jesús jeta vae reta uecha yave, uyupi penti ɨvɨtu guasu re. Joco pe uguapɨ oĩ, jare jemimboe reta yugüeru jae oĩ vae pe. 2Jayave Jesús umbɨpɨ omboe reta. 3Jei chupe reta:

—Tuyerovia icoi Tumpa ueca vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta yugüɨreco vaerã mboroyocuia ara pegua pe —jei—. 4Tuyerovia ipɨatɨtɨ vae reta. Echa'ã Tumpa umbɨpɨacatuta reta —jei—. 5Tuyerovia uñemɨmichi vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta ɨvɨ imbaerã —jei—. 6Tuyerovia iquɨrẽɨ jupi vae uyapo vae reta. Echa'ã Tumpa umbujupita reta —jei—. 7Tuyerovia ĩru vae reta uiparareco vae reta. Echa'ã Tumpa uipararecota reta —jei—. 8Tuyerovia ipɨa iquɨa mbae vae reta. Echa'ã uechata reta Tumpa —jei—. 9Tuyerovia ĩru vae reta umbɨpɨacatu vae reta. Echa'ã Tumpa jeita chupe reta: ‘Pe co jae cheraɨ reta’ —jeita, jei—. 10Tuyerovia jupi vae uyapo ramo ĩru vae reta icavi mbae vae uyapo chupe vae reta. Echa'ã Tumpa umeeta chupe reta yugüɨreco vaerã mboroyocuia ara pegua pe —jei—.

11Ĩru vae reta jeita icavi mbae vae peve jare uyapota icavi mbae vae peve. Ipotave icavi mbae vae jeita pecotɨ iyapu reve, pe reta cherau ramo. Ẽrei piyeroviaño peĩ —jei—. 12Piyerovia ete. Echa'ã Tumpa güɨnoi ara pe mbae icavi ete vae pembaerã. Echa'ã jae reta itenondegua reta uyapo cua nunga icavi mbae vae Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta pe —jei—.

Yuquɨ rami vae

(Mr 9.50; Lc 14.34-35)

13Pe reta co jae yuquɨ rami cua ɨvɨ pe. Ẽrei yuquɨ jembochɨ'ã ma yave, ¿quirãita ra jembochɨ ye? Icavi'ã ma mbaerã. Icavi co yamombo vaerã jare ñapɨ̃ro jese vaerã —jei—.

Mechero rami vae

14Pe reta co jae penti mechero ɨvɨ pegua reta pe tembipe umee vae rami. Yayapo yave tenta guasu penti ɨvɨtu re, yandepuere'ã etei ñañomi. Opaete vae ipuere uecha —jei—. 15Jae ramiño vi mechero yamɨendɨ yave, ndarau ñañono yapepo uyembovapo oĩ vae igüɨ pe. Ñañono co mechero jenda pe, opaete o pe ñugüɨnoi vae reta güɨnoi vaerã tembipe —jei—. 16Mechero umee yandeve tembipe. Jae ramiño vi pe reta pico cavi ĩru vae reta jovaque, jae reta uicuaa vaerã pe reta piyapo co icavi vae. Echa'ã jucuarãi yave, umbɨadorata reta peRu ara pe oĩ vae —jei—.

Jesús jare mboroyocui

17Aramoi pe reta pepɨa pe piyemɨngueta che ayu co ambai vaerã Moisés iporoyocui jare Tumpa iñee aracae umɨmbeu vae reta jei vae. Ẽrei jucuarãi'ã co. Che ayu ayapo vaerã, ayu'ã co ambai vaerã —jei—. 18Añete che jae peve, ara jare ɨvɨ uasa regua ndarau uyembai penti cuatía michi ete vae yepe Moisés iporoyocui güi ndei opaete uyeyapo mbove —jei—. 19Ime yave quía penti mboroyocui michi vae uyapo'ã jare umɨmbeu ĩru vae reta pe agüɨye vaerã uyapo vae, ĩru vae reta jeita jae co taɨcuegua vae mboroyocuia ara pegua pe. Ẽrei ime yave quía uyapo jare umɨmbeu ĩru vae reta pe uyapo vaerã vae, ĩru vae reta jeita jae co tenondegua vae mboroyocuia ara pegua pe —jei—. 20Echa'ã che jae peve cua: Jupi vae pe reta piyapo vae jupi ete'ã yave jupi vae mboroyocui re oporomboe vae reta jare fariseo reta uyapo vae güi, ndarau etei pico mboroyocuia ara pegua pe —jei—.

Jesús iporomboe mbochɨ regua

(Lc 12.57-59)

21Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: ‘Agüɨye epuruyuca. Echa'ã upuruyuca vae uñeãacata co.’ Jucuarãi jei —jei—. 22Ẽrei che jae peve, ime yave quía pochɨ tɨvɨ pe vae, uñeãacata co. Jare ime yave quía tɨvɨ güɨrɨ̃ro vae, judío reta itenondegua reta uãata. Jare ime yave quía tɨvɨ pe: ‘Nembɨquere’, jei vae, tata guasu pe uiporarata —jei—. 23Jáeramo nderu yave penti ofrenda uñemeearenda pe, jare joco pe nemandúa yave quirãi nderɨvɨ pochɨ ndeve mbae re, 24eeya joco pe jocua ofrenda uñemeearenda jovai. Ecua rani iyeyapɨcatu nderɨvɨ ndive. Jayave taɨcue rupi ndepuereta nemee jocua ofrenda Tumpa pe —jei—.

25Iyeyapɨcatu ɨmambae uipota uñeapo nderé mbae re vae ndive jae ndive ndeo rambueve tape rupi mburuvicha oĩ vae cotɨ. Echa'ã ndiyeyapɨcatu'ã yave, uñeapota nderé mburuvicha pe, jare mburuvicha nemondota peresorɨru iyandarecoa pe jare peresorɨru iyandarecoa neñonota peresorɨru pe —jei—. 26Añete che jae ndeve, ndarau etei neẽ peresorɨru güi ndei opaete ndepía nembɨepɨ mbove —jei—.

Jesús iporomboe menda re uyuvanga vae regua

27Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: ‘Agüɨye iyuvanga menda re.’ Jucuarãi jei —jei—. 28Ẽrei che jae peve, ime yave quía umae cuña re uipota reve vae, uyuvanga ma menda re ipɨa pe —jei—. 29Jare nderesa ndeacata cotɨgua uyapoca yave mbaeyoa ndeve, enoẽ emombo ndiyugüi. Icavi co penti nderesa ucañɨ vaerã ndegüi, tata guasu pe opaete nderete reve Tumpa nemondo vaerã tẽi güi —jei—. 30Jae ramiño vi ndepo ndeacata cotɨgua uyapoca yave mbaeyoa ndeve, iyasɨa emombo ndiyugüi. Icavi co penti ndepo ucañɨ vaerã ndegüi, tata guasu pe opaete nderete reve Tumpa nemondo vaerã tẽi güi —jei—.

Jesús iporomboe omombo jembireco vae regua

(Mt 19.1-10; Mr 10.1-12; Lc 16.18)

31Aracae Moisés jei vi cuarãi: ‘Jembireco omombo vae tumee chupe tupapire umɨmbeu vaerã pɨpe omombo ma vae co.’ Jucuarãi jei —jei—. 32Ẽrei che jae peve, penti cuimbae ipuere omombo jembireco, cuña aguasa uyapo yave. Ẽrei cuña uyapo'ã yave aguasa jare cuimbae omombo yave jembireco, jocua cuña uyuvanga co menda re umenda yave ĩru cuimbae ndive. Jae ramiño vi jocua cuimbae cuña ndive umenda vae uyuvanga co menda re —jei—.

Jesús iporomboe Tumpa jee re jei vae

33Piyandu ma quirãi Moisés jei yandetenondegua reta pe cuarãi: ‘Agüɨye ere: YandeYa jee re ayapota, ndepurumbɨtavɨ vaerã. Echa'ã ndere yave: YandeYa jee re ayapota, iyapo.’ Jucuarãi jei —jei—. 34Ẽrei che jae peve, agüɨye ere jucuarãi. Agüɨye ere: ‘Ara jee re ayapota.’ Echa'ã ara Tumpa iguapɨa co. 35Agüɨye vi ere: ‘Ɨvɨ jee re ayapota.’ Echa'ã ɨvɨ Tumpa ipɨ jenda co. Agüɨye vi ere: ‘Jerusalén jee re ayapota.’ Echa'ã Jerusalén Mburuvicha Guasu mbaepuere güɨnoi vae jenta guasu co. 36Agüɨye vi ere: ‘Cheãca jee re ayapota.’ Echa'ã ndepuere'ã ndiyapo ndea tĩ ani jũ —jei—. 37Ẽrei ndipota yave ndere: ‘Ayapota’, ere: ‘Ayapota.’ Jae ramiño vi ndipota yave ndere: ‘Ndarau ayapo’, ere: ‘Ndarau ayapo.’ Echa'ã jeta cua güi ndere yave, ndiyapota icavi mbae vae —jei—.

Jesús iporomboe uyeepɨ vae regua

(Lc 6.27-31)

38Piyandu ma quirãi Moisés aracae jei cuarãi: ‘Ime yave quía ĩru vae jesa urucumegua vae, ĩru vae reta turucumegua vi jae jesa. Jae ramiño vi ime yave quía ĩru vae jãi omopẽ vae, ĩru vae reta tomopẽ vi jae jãi.’ Jucuarãi jei —jei—. 39Ẽrei che jae peve, emaeño ĩru vae re uyapo vaerã ndeve icavi mbae vae. Ime yave quía ocua nderovaɨque re vae, erova ipuere vaerã ocua ye jovaicho re. 40Jae ramiño vi ime yave quía uñeapo nderé ndecamisa upɨ̃ro vaerã ndegüi vae, emaeño jese upɨ̃ro vaerã ndegüi ndeasoya vi —jei—. 41Jae ramiño vi ime yave quía ndeocui nderaa vaerã jɨvɨta penti kilómetro, eraa chupe mocui kilómetro rupi —jei—. 42Jae ramiño vi ime yave quía uyerure ndeve mbae re vae, emee chupe, jare ime yave quía mbae uiporu ndeve vae, iporuca chupe —jei—.

Peau perovaicho reta

(Lc 6.27-36)

43Piyandu ma quirãi Moisés aracae jei cuarãi: ‘Eau neĩru jare emɨtarẽɨ nderovaicho.’ Jucuarãi jei —jei—. 44Ẽrei che jae peve, peau perovaicho reta. Piyerure Tumpa pe umɨvendise vaerã uyepɨpeyu peré vae reta. Piyapo icavi vae pemɨtarẽɨ vae reta pe. Piyerure Tumpa pe icavi mbae vae uyapo peve vae reta re —jei—. 45Jucuarãi piyapo yave, picota peRu ara pe oĩ vae taɨ retarã. Echa'ã peRu umee guarasɨ icavi mbae vae uyapo vae reta jare icavi vae uyapo vae reta pe, opaete vae güɨnoi vaerã tembipe. Jae ramiño vi umee ama jupi vae reta jare jupi mbae vae reta pe, opaete vae güɨnoi vaerã ɨ —jei—. 46Echa'ã peau yave perau vae retaño, jocua mbaetɨ etei co mbae icavi vae. Jáeramo Tumpa ndarau umee peve mbae jocua jeco pegua. Echa'ã mburuvicha peguarã ocovara vae reta vi uyapo jucuarãi —jei—. 47Jae ramiño vi pembɨsaluda picuãva reve yave perɨvɨ retaño, jocua mbaetɨ etei co mbae icavi vae. Echa'ã upurugüɨrovia mbae vae reta vi uyapo jucuarãi —jei—. 48Jáeramo jecuaeño piyapo icavi vae. Echa'ã peRu ara pe oĩ vae jecuaeño uyapo icavi vae —jei—.

Voafantina amin'izao fotoana izao:

San Mateo 5: gwn

Asongadina

Hizara

Dika mitovy