Avar - 2008 Edition (Non-Drama - NT)

Avar - 2008 Edition (Drama - NT)

Нахъеги ралъдал рагӏалда гӏадамазе вагӏза-насихӏат гьабизе лъугьана Гӏиса. Гӏемераб халкъ бакӏарун букӏана гьесухъе. Гьединлъидал, ралъдалъ бугеб росодеги вахун, гьенив гӏодов чӏун вукӏана гьев. Тӏолабго халкъин абуни ралъдал рагӏалда эхетун букӏана. Гӏемераб хабар бицана гьезие Гӏисаца, батӏи-батӏиял мисалалги рачана.
– Гӏенеккея: хуриб хьон хьазе вахъун вукӏанила цо чи. Хьалаго-хьалаго цо-цо мугьал нухде рортанила, роржун рачӏун хӏанчӏаз рищанила гьел. Цо-цо мугьал ракьул хъал гурони тӏад гьечӏеб тӏалде кколел рукӏанила. Ракь тӏеренаб букӏиндал, гьел гьенир хехго тӏирщанила ва тӏаде раккизе лъугьанила. Амма бакъ тӏад речӏчӏарабго, речӏан анила гьел, ва гъваридго ракьулъе кьалбал риччан рукӏинчӏелъул, хеккого ракъванила. Цогиги мугьал заз-хъарахъалда гъорлъе кканила, хӏалигъун бижараб чӏахӏицаги зазицаги гьел гъанкъун реханила, ва гьезда тӏад тӏорги бечӏанила. Цогидал мугьал кканила лъикӏаб ракьалда тӏаде, гьездасан рижанила ва гӏун рачӏанила тӏорал: гьезул цоялда букӏанила лъеберго, цогидалда – лъабкъого ва цо-цоялда – нусгоги мугь.
Цинги Гӏисаца абуна:
– Гӏундул ругезда рагӏизе биччанте гьеб!
Жалго хутӏидал, дов анцӏила кӏиявго чапарасги цогидал цадахъ рукӏаразги Гӏисада гьикъана, мун мисал бачун кӏалъаялъул магӏна щибилан. Гӏисаца абуна:
– Нуж руго Аллагьасул Парччахӏлъиялъул балъголъаби лъазе рес щварал гӏадамал, амма цогидазе кинабго мисалаздалъун бицуна, – ралагьун ругониги гьезда бихьунгутӏизе, гӏенеккун ругониги рагӏунгутӏизе, бичӏчӏунгутӏизе. Гьедин букӏинчӏебани, гьел Аллагьасде руссинаан ва гьезул мунагьалги чурилаан.
Цинги гьес абуна:
– Унго бичӏчӏичӏебищ нужеда доб мисалалъул магӏна? Гьеб бичӏчӏуларел нужеда цогидал мисалал кинха ричӏчӏилел? Хьон хьалев чи ккола рагӏи хьалев чи. Цо-цо чиясул иш ккола нухде рортарал хьодул мугьазда релълъун. Гьесул гӏинда рагӏани Аллагьасул рагӏи, гьебсагӏатго бачӏун илбисалъ бикъун уна гьесул рекӏелъе ккун букӏараб рагӏи. Гьединго цогидал гӏадамал релълъуна ракьул хъал гурони тӏад гьечӏеб тӏалде рортарал мугьаздасан бижаралда. Рагӏини гьездаги рагӏула ва гьебсагӏат рохун къабулги гьабула. Амма рекӏел гъварилъуда кьалбал гьечӏелъул, гьеб халат хутӏуларо. Къабул гьабураб рагӏи сабаблъун хӏинкъабиги къварилъабиги тӏаде ккараб мехалъ, гьединав чияс къо хӏехьоларо. Цогидал релълъуна заз-хъарахъалда гъорлъе рортарал мугьаздасан бижаралда. Рагӏини гьездаги рагӏула, амма гьезул рекӏелъе лъугьарал гьаб дуниялалъул тӏалаб-агъазалъ ва бечелъиялдаги тӏагӏам-лазаталдаги хадур хачадиялъ гьеб рагӏи гъоркь къинабула. Гьединазул хӏалухъенги букӏунаро. Амма руго лъикӏаб ракьалде рортарал мугьаздасан бижаралда релълъарал гӏадамалги. Рагӏиги гьезда рагӏула, къабулги гьабула. Хӏалухъенги бижула цоязе лъеберго, цогидазе лъабкъого, цо-цоязе нусго нухалъцин цӏикӏкӏараб.

Цинги Гӏисаца гьезда абуна:
– Сахӏида гъоркь яги хьонбакӏалда гъоркь лъезейищ чирахъ бакун рокъобе жанибе босулеб? Борхатаб бакӏалда гурищ гьеб лъолеб? Балъгоябщинабги тӏатунеб, бахчарабщинабги загьирлъулеб. Гӏундул ругезда рагӏизе биччанте гьеб!
Цоги гьес абуна:
– Балагьея, гӏинтӏаме гьаб дир калимаялъухъ: кинаб сахӏалъ нужеца борцаниги, гьединабго сахӏалъ борцине буго нужееги, ва нужее тӏадеги жубазе бугеб. Кодолъи бугесе тӏадеги кьезе буго, кодолъи гьечӏесухъа бугебги бахъизе буго.

Цоги Гӏисаца абуна:
– Аллагьасул Парччахӏлъи релълъуна цо гьадинаб ишалда. Масала, пуланав чияс ракьулъе рехула хьодул мугь. Цинги къаси кьижун, къад вахъун, жиндирго яшавалда вукӏуна гьев, ва гьесда лъаларо кин гьеб мугь тӏирщулебали, тӏаде баккулебали. Ракьалъ жинцаго тӏалаб гьабула мугьалъул: цин гьеб тӏаде баккула, хадуб тӏор бала, тӏоралда мугь цӏубала. Гьале, тӏоралда мугь барщарабго, босун нилъгун вачӏуна гьев лъилъаризе, хур бакӏаризе заман щун бугелъул.

Цоги гьес абуна:
– Сунда релълъунеб Аллагьасул Парччахӏлъи? Яги кинаб мисал бачун гьелъул сипат цебе чӏезабилеб? Масала, гьеб релълъуна горчицаялъул хьодул мугьалда. Гьеб буго ракьалде хьалел киналго хьоназда гьоркьоб бищунго гьитӏинаб хьодул мугь. Амма гьеб мугь ракьулъе ккани, гьелдасан лъугьуна бищунго кӏудияб хъарахъ, ва гьелъул чӏахӏиял гӏаркьалабазул рагӏдукь хӏанчӏаз бусабицин гьарула.
Гьедин гӏемерал мисалалги рачун, гьезда бичӏчӏуледухъ бицунаан Гӏисаца Рохалил хабар. Мисал гъорлъ гьечӏеб каламго букӏунароан гӏадамаздехун гьесул. Цинги жалго хутӏараб мехалъ, жиндирго муридазда бичӏчӏизабулаан гьес гьеб киналъулго магӏна.

Гьебго къоялъ маркӏачӏул гӏужалъ Гӏисаца муридазда абуна ралъдал доб рахъалде рахине кколилан. Халкъги нахъе битӏун, Гӏисаги вачун, гьел рахана гьев тӏад вукӏараб доб росоде. Цогидал русбиги рукӏана гьезда цадахъ. Кутакаб гьури бахъана: речӏчӏун рачӏарал карачалабаз раса лъадал цӏолеб букӏана. Гӏиса гьебмехалъ, цо къаданибжоги лъун, росол нахъисеб рахъалда кьижун вукӏана. Аскӏоре ун, муридаз ворчӏизавуна гьев:
– Я, Мугӏалим! Нилъ гъанкъизехъин рукӏиналъул ургъелгойищ дуе гьечӏеб? – абун.
Тӏаде вахъун гьес гьорода лъазабуна, тӏокӏаб пугейилан, карачалабазеги: «Руцӏцӏун чӏа!» – ян амру гьабуна. Гьебсагӏат гьури къотӏана, тӏубанго сихӏ къотӏун дуниялги хутӏана.
Цинги Гӏисаца жиндирго муридазда абуна:
– Кигӏан хӏинкъарал чагӏи нужго! Кибе араб нужер божи-иман?
Гьебмехалъни цӏакъго-цӏакъ хӏинкъана гьел, гьуриги карачалабиги жиндие мутӏигӏав гьавго кинав чийилан цоцазда абулеб букӏана гьез.

Mihaino ny Маркица бицараб Рохалил хабар 4