Ndrǔna: Ungbòta-Ɔwʉ́tá Tɔ́ Bhǔkù New Testament

Ungbòta-Ɔwʉ́tá Tɔ́ Bhǔkù

Ɔ̀pɛ̀ tɨ́ kɔ́rɔ́ dhu rɨ̌ ndɔ̀pɛ̀ rɔ̀, Ɔtɛ tɨ́ ka kátɨna alɛ nɨ́ɨ’ɨ̀ ìnè. Ndɨ Ɔtɛ tɨ́ ka kátɨna alɛ mà nɨ́ɨ’ɨ̀ atdíkpá Kàgàwà mànà. Ndɨrɔ̀ ndɨ Ɔtɛ nɨ’ɨ̀ Kàgàwà. Ɔ̀pɛ̀ tɨ́ kɔ́rɔ́ dhu rɨ̌ ndɔ̀pɛ̀ rɔ̀, kɨ̌’ɨ̀ Kàgàwà-tɨ’ɔ̀. Kàgàwà náanzɨ̀ kɔ́rɔ́ dhu kǒtù ɔ̌. Ndɨrɔ̀ Kàgàwà náanzɨ̀ nzá atdí dhu mà ɨnzá ndɨ̀ ndɔ̀nzɨ̀ kǒtù ɔ̌ rɔ́rɔ̀. Ndɨ Ɔtɛ-nyʉtsì ɨ’ɨ̀ dhu nɨ’ɨ̀ ípìrɔ̌nga, ndɨ ípìrɔ̌nga ràdʉ̀ ɨ̀’ɨ̀ awáwʉ̀ ìndrǔ tɔ̀. Ndɨ awáwʉ̀ nátdyi nga ɨ́nɔ̀ ɔ̌ rɔ̀, ɨ́nɔ̀ náadʉ̀ nzá ndɨ awáwʉ̀ nákɔ. Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ Kàgàwà nívì atdí alɛ nɨ́ɨtɔ ndɨ̀. Ndɨ alɛ-ɔvɔ̀ nɨ’ɨ̀ Yùwanɨ̀. Kɨ̌ra ndɨ́nɨ̌ ndɨ̀ ndadɨ̀ tɨ́ ngàmbì tɨ́ ndɨ awáwʉ̀ tɔ̀, ndɨ́nɨ̌ kɔ́rɔ́ alɛ náadʉ̀ tɨ́ ndɨ awáwʉ̀ ná’ù kà rʉ̌nɔna ndɨ awáwʉ̀ dɔ̌ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀. Ndɨ Yùwanɨ̀ nyʉ́ ndɨ̀tɨ́rɔ̀ nɨ’ɨ̀ nzɨ̌ awáwʉ̀, pbɛ́tʉ̀ kɨ̌ra ndɨ́nɨ̌ ndadɨ̀ tɨ́ ngàmbì tɨ́ ndɨ awáwʉ̀ tɔ̀.
Ndɨ Ɔtɛ nɨ’ɨ̀ obhóná awáwʉ̀ nyʉ́, yà kɔ́rɔ́ alɛ-nyɨ̌nga náwʉ̀ rǎdʉ̀ yà adzɨ ɔ̌ ndɨ̀ ndɨ̀rà àhʉ rɔ̀ awáwʉ̀. Kɨ̌’ɨ̀ ìnè yà adzɨ ɔ̌. Ndɨrɔ̀ Kàgàwà náanzɨ̀ yà adzɨ kǒtù ɔ̌, pbɛ́tʉ̀ yà adzɨ ɔ̌ alɛ náadʉ̀ nzá kʉ̀nɨ. Kɨ̌ra àhʉ fɨ̀yɔ́ pbìrì ɔ̌ alɛ nyʉ́ nzínzì ɔ̌, pbɛ́tʉ̀ ɨ alɛ nádʉ̀ nzá kàkɔ. Pbɛ́tʉ̀ kɔ́rɔ́ alɛ, yà ka nakɔ̀ ’àdʉ̀ kà’ù tɔ̀, kǎdʉ̀ ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nábhʉ rʉ̀gɛ̀rɛ̀ ɨ̀ ’òngò Kàgàwà bhà inzo nyʉ́ tɨ́. Abádhí nóngò Kàgàwà bhà inzo tɨ́, ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ alɛ-ngbɔ̀ tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌, ndɨrɔ̀ ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ ìndrǔ-afí nózè ka dhu bhěyi ka kʉgʉ ɨ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀. Pbɛ́tʉ̀ abádhí nóngò kà bhà inzo tɨ́ Kàgàwà ózè ka rɨ̀’ɨ̀ ndɨ dhu bhěyi dhu-okú dɔ̀ rɔ̀. Ɔtɛ tɨ́ ka kátɨna alɛ nʉ́ʉgɛ̀rɛ̀ ndɨ̀, ndòngò ìndrǔ tɨ́, ndàdʉ̀ ɨ̀rà àdɨ àlɛ̌ nzínzì ɔ̌, àlè tɨ́ ndɨ̀ ndàlè ídzìnga mà, obhónga mànà nɨ̌ rɔ́rɔ̀. Àlɛ̌ kala kàbhà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ awáwʉ̀. Ndɨ awáwʉ̀ nɨ́, yà Àbanà Kàgàwà-fɔ́ ndɨ atdí tɨ́ arɨ́ ɨ̀’ɨ̀ kàbhà ɨngba náabà. Kà dɔ̌ ndɨ̀ ndɨ́ dhu àwɛ̌ rɔ̀, bàtizò nubhónà Yùwanɨ̀ náavɔ̀ dhu àrǐ nyʉ́ tɨ́, ndàtɨ: «Yàrɨ́ nɨ́ ndɨ yà ma mʉnɔ alɛ, matɨ: ‹Dzidu dɔ̌ rɨ́rà alɛ ràrɨ̌ Ádrʉ̀ngbǎlɛ nyʉ́, ròsè dùdunǎ. Kɨ̌’ɨ̀ ìnè angyangyɨ ɨnzá ka kàpɛ̀ mʉgʉ rɔ́rɔ̀ nɨ́dhunɨ̌.›»
Pbɨ̀ndà ádrʉ̀ngbǎ ídzìnga-okú dɔ̀ rɔ̀, kǎso àlɛ̌, àlɛ̌ ràbà ídzìnga, ídzìnga dɔ̀. Kàgàwà níibho pbɨ̀ndà Ʉyátá àlɛ̌ tɔ̀, Músà-otù ɔ̌. Pbɛ́tʉ̀ kǎdʉ̀ pbɨ̀ndà ídzìnga mà, pbɨ̀ndà obhónga mànà níbhò àlɛ̌ tɔ̀ Yěsù Krɨ́stɔ̀-otù ɔ̌. Atdí alɛ mà nápɛ̀ nzá Kàgàwà àlǎ akɛkpá màtɨ́. Pbɛ́tʉ̀ ka nábhʉ àlɛ̌ rʉ̀nɨ nɨ́ yà atdí tɨ́ arɨ́’ɨ̀ kà t’Ídhùnà. Ndɨ kà t’Ídhùnà nɨ́ ndɨ̀ Àbanà tɨ́ arádɨ, ndɨrɔ̀ ka nɨ́ Kàgàwà.


Atdíku Yèrùsàlɛmà rɔ̀, Pbàyàhúdí tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ náavì pbàkùhání mà, pbàláwí mànà ròwù dhu ìvu Bàtizò nubhónà Yùwanɨ̀-tsʉ̌ ka ràrɨ̌ àdhɨ. Nɨ́, yàrɨ́ nɨ́ ndɨ Yùwanɨ̀ adʉ̀ àdunà dhu. Ɨnzá ndɨ̀ ndàgò ndɨ̀ rɔ́rɔ̀, kǎvɔ̀ dhu kpangba ndàtɨ: «Ɨma, ma nɨ́ nzɨ̌ Krɨ́stɔ̀.» Nɨ́, abádhí adʉ̀ dhu ìvu tdɨ́tdɔ̌ kà-tsʉ̌ ’àtɨ: «Olu, ɨnyɨ nɨ́ àdhɨ? Nyɨ tɨ́ Ɛ̀lɨyà?» Nɨ́ kǎdʉ̀ dhu àdu, ndàtɨ: «Ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ ma Ɛ̀lɨyà.» Abádhí níivú dhu tdɨ́tdɔ̌: «Nyɨ tɨ́ Kàgàwà bhà nabì yà mǎ márɔ́dɔna?» Yùwanɨ̀ náadʉ̀ dhu àdu: «Ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ ma Kàgàwà bhà Nabì.» Nɨ́ abádhí adʉ̀ dhu ìvu kà-tsʉ̌, ’àtɨ: «Olu, nyɨ nɨ́ àdhɨ, ndɨ́nɨ̌ mǎ madʉ̀ tɨ́ òwu nyɨ nyádǔna fǎkà dhu ɔ̀vɔ̀ yà mǎ nìvìnà alɛ tɔ̀? Ádhu nyɨ nyʉ́ nyɨ nyʉ̀nɔ̀ nyɨ-tɨ́rɔ̀ dʉ̀nʉ́?» Nɨ́, Yùwanɨ̀ adʉ̀ yà Kàgàwà bhà nabì Ìsayà náandí dhu nádu abádhí tɔ̀, ndàtɨ:
«Ɨma nɨ́ yà rʉ̀ngʉ̀ ɔ̀ rɔ̀ rúkǔ, tǔna ràmbɛ ndɨ̀rɨ̀ dɔ̌ alɛ:
‹Nyùtǒ Ádrʉ̀ngbǎlɛ bhà otu.›» Kɔ̌kɔ̀ ka kìvìnà alɛ nɨ’ɨ̀ Pbàfàrìsáyó. Nɨ́ abádhí níivú dhu tdɨ́tdɔ̌ Yùwanɨ̀-tsʉ̌, ’àtɨ: «Olu, ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ nyɨ Krɨ́stɔ̀ mà, ndɨrɔ̀ Ɛ̀lɨyà mà, ndɨrɔ̀ ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ nyɨ yà mǎ marɨ́ ɔ̀dɔna Kàgàwà bhà nabì mà rɔ̀, ádhu nyɨ nyárɨ́ bàtizò núbhǒ ìndrǔ tɔ̀ nɨ̌?»
Nɨ́ Yùwanɨ̀ adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ ndàtɨ: «Ɨma, ma márɨ́ bàtizò núbhǒ ìndrǔ tɔ̀ ɨdha nɨ̌. Pbɛ́tʉ̀ nzínzìkʉ ɔ̌ atdí alɛ rɨ̌’ɨ̀ ìnè. Ndɨ alɛ nɨ́ ɨnzá nyɨ̌ nyʉ́nɨ alɛ. Kà rɨ̌rà dzidu dɔ̌, pbɛ́tʉ̀ ma màkǎ nzá mɔkɔ̀ ma, mʉnga kà-pfɔ̀ rɔ̌ kàyìtò-mbǐ mà.»
Wɔ̀ dhu náanzɨ̀ ndɨ̀ Bɛ̀tànɨyà tɨ́ kátɨna pbanga ɔ̀, yà Yùwanɨ̀ ongónà bàtizò núbho ìndrǔ tɔ̀ ɔ̀ná rɔ̀, Yɔ̀rɔ̀danɨ̀ tɨ́ kátɨna ɨdha-akpà-adzènǎ rɔ̀.

Tsútsǎ nɨ́nganɨ́, Yùwanɨ̀ náala Yěsù tɨna ɔ̀ rɨ́rà rɔ́, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà: «Kànɨ̌ Kàgàwà bhà Tàmǎ-ngba, yà adzɨ ɔ̌ alɛ tɔ́ nzɛ́rɛnga nú’ǒ rɨ́. Ka nɨ́ ndɨ yà ma mʉnɔ dhu okúna dɔ̀ rɔ̀, matɨ: ‹Dzidu dɔ̌ rɨ́rà alɛ ràrɨ̌ Ádrʉ̀ngbǎlɛ nyʉ́ ròsè dùdunǎ, kɨ̌’ɨ̀ ìnè angyangyɨ, ɨnzá ka kàpɛ̀ mʉgʉ rɔ́rɔ̀ nɨ́dhunɨ̌.› Ɨma nyʉ́ mà ma mʉnɨ nzá ka. Pbɛ́tʉ̀, ma mɨ́rà bàtizò núbho ìndrǔ tɔ̀ ɨdha nɨ̌, ndɨ́nɨ̌ Ìsràyelì ɔ̌ bhà nabhʉ̀ tɨ́ rʉ̀nɨ ka.»
Nɨ́ kǎdʉ̀ dhu ɔ̀vɔ̀ tdɨ́tdɔ̌, ndàtɨ: «Ma mala Kàgàwà bhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀ rɔ̀ rífo àmbò tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌, ndàdɨ kà-dɔ̌ rɔ́. Ndɨrɔ̀ ɨma nyʉ́ mà, ma mʉnɨ nzá ka. Pbɛ́tʉ̀ Kàgàwà, yà ɨma nivi mɨrà bàtizò núbho ìndrǔ tɔ̀ ɨdha nɨ̌, náatɨ ɨma nɨ̌: ‹Nyɨ nyálǎna Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí rǐfo, ndàdʉ̀ àdɨ dɔ̀ná alɛ nɨ́ ndɨ Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí nɨ̌ rɨ́ bàtizò núbho ìndrǔ tɔ̀ alɛ.› Nɨ́rɔ̀, ma mála wà ndɨ dhu, ndɨrɔ̀ ma mɨ́ dhu ɔ̀vɔ kpangba, àbadhi ràrɨ̌ ndɨ Kàgàwà t’ídhùnà.»


Tsútsǎ nɨ́nganɨ́ tdɨ́tdɔ̌, bàtizò nubhónà Yùwanɨ̀ mà nɨ́ɨ’ɨ̀ yà inzì ɨ̀ ɨ́’ɨ̀ná ɔ̀ná ngari ɔ̌ tɨ́, pbɨ̀ndà ɔ́yɔ̌ ábhàlɨ̌ mànà. Nɨ́, Yěsù ndɨ̀ ndàla ʉ̀da rʉ́da rɔ́ rɔ̀, kǎtɨ pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Kɔ̀nɨ̌ Kàgàwà bhà Tàmǎ-ngba.» Nɨ́ kɔ̌kɔ̀ ɔ́yɔ̌ ábhàlɨ̌ nɨ́ɨrɨ wɔ̀ Yùwanɨ̀ ʉ̀nɔ̀ dhu, ’àdʉ̀ ’ɨ̀và, ’òwù Yěsù-owù ɔ̌. Nɨ́, àrà ndɨ̀ ndárà rɔ́rɔ̀, Yěsù náagɛ́rɛ́ ndɨ̀ ndàndà olùnga, ndàdʉ̀ kɔ̌kɔ̀ ábhàlɨ̌ nála owùna ɔ̌ ríwu rɔ́. Nɨ́ kǎdʉ̀ dhu ìvu abádhí-tsʉ̌, ndàtɨ: «Ádhu nyɨ̌ nyɔ́nɛna?» Nɨ́ abádhí adʉ̀ dhu ìvu Yěsù-tsʉ̌, ’àtɨ: «Rabǐ, nyɨ nyarádɨ ɨ̀ngbɔrɔ́?» Rabì-tɨ̀ nɨ́ Màlimò. Nɨ́ Yěsù adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ ndàtɨ: «Nyìwǔ, ndɨ́nɨ̌ nyɨ̌ nyala tɨ́ ka.» Nɨ́ abádhí adʉ̀ òwu, ’àdʉ̀ kǎrádɨ rɔ́ nga àla. Abádhí adʉ̀ òko atdíkpá kà mànà ndɨ nɨ́nganɨ́. Ndɨ dhu nɨ’ɨ̀ mbɛ̀mbɛ̀ ɨdrɛ̀ adyifɔ̀-sɨsɨ̀ adyídɔ̌ nga tɔ́ ɔ̌ dhu. Kɔ̌kɔ̀ Yùwanɨ̀ rʉ̌nɔna dhu nɨ̀rɨ̀nà, ’àdʉ̀ òwu Yěsù-owù ɔ̌ alɛ nzínzì ɔ̌ atdí alɛ-ɔvɔ̀ nɨ’ɨ̀ Àndɛ̀rɛyà. Ndɨ Àndɛ̀rɛyà nɨ’ɨ̀ Sìmonì Pɛ́tɛrʉ̀ t’ádɔ̀nà. Nɨ́ Yěsù-tɨ́ rɔ̀ ɨ̀ ɨ̀và ɨ̀ rɔ̀, Àndɛ̀rɛyà náadʉ̀ àrà angyi adɔ̀nà Sìmonì rɨ̌’ɨ̀ ɨ, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà kànɨ̌: «Mǎ màla Màsiyà.» Màsiyà-tɨ̀ nɨ́ Krɨ́stɔ̀. Kǎdʉ̀ wɔ̀ ndɨ adɔ̀nà, Sìmonì, nʉ́ndà ’òwù nà Yěsù rɨ̌’ɨ̀ ɨ. Nɨ́ ányɨ̀ abádhí òwù ùvò rɔ̀, Yěsù ʉdɨ́ nyɨ̀kpɔ́na ndàndà Sìmonì, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà nɨ̌: «Ɨnyɨ, nyɨ nɨ́ Sìmonì, Yùwanɨ̀ t’ídhùnà. Nɨ́ rɔ̀pɛ̀ ndɨ̀ kòmbí, ka kóngo nyanzì Kɛfà tɨ́.» Kà-tɨ̀ nɨ́ Pɛ́tɛrʉ̀.

Tsútsǎ nɨ́nganɨ́, Yěsù azè ndàrà Gàlìlayà tɔ́ pbìrì ɔ̀. Nɨ́ ányɨ̀ ndɨ̀ ndárà rɔ́rɔ̀, kǎtù Fìlipò, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà nɨ̌: «Fìlipǒ, ɨ́rà owùdu ɔ̌.» Wɔ̀ ndɨ Fìlipò nɨ’ɨ̀ Àndɛ̀rɛyà mà Pɛ́tɛrʉ̀ mànà mà tɔ́ pbanga, Bɛ̀tɛ̀sàyidà tɨ́ kátɨna ɔ̌ alɛ. Nɨ́ Fìlipò arà, ndàrà àhʉ Nàtànelì-tɨ́, ndìtsì àtɨ̀nà kànɨ̌: «Mǎ màla wà yà pbɨ̀ndà Ʉyátá ɔ̀ Músà avɔ̀ dhu okúna dɔ̀ rɔ̀, ndɨrɔ̀ yà fɨ̀yɔ́ andítá ɔ̀ Kàgàwà bhà pbànábí náavɔ̀ dhu okúna dɔ̀ rɔ̀ alɛ. Ndɨ alɛ nɨ́ Yěsù, Nàzàretì tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̌ alɛ, Yɔ̀zɛfʉ̀ t’ídhùnà.» Nɨ́, Nàtànelì adʉ̀ dhu ìvu Fìlipò-tsʉ̌, ndàtɨ: «Ídzì dhu nyʉ́ t’ádʉ̀ àhʉ àhʉ̌ Nàzàretì rɔ̀ dhéè?» Nɨ́, Fìlipò adʉ̀ àtɨ̀nà kà nɨ̌: «Ɨ́rà pɛ́ ndɨ́nɨ̌ nyɨ nyala tɨ́ ka.»
Nɨ́, Yěsù itdègu Nàtànelì àlǎ tɨna ɔ̀ rɨ́rà rɔ́, nɨ́ kǎdʉ̀ dhu ɔ̀vɔ̀ kǒkú dɔ̀ rɔ̀, ndàtɨ: «Kànɨ̌ Pbàìsràyélí tɔ́ pbìrì ɔ̌ alɛ nyʉ́ nɨ́ yà, ɨ̀mbǎ ʉtrátá rɨ̌’ɨ̀ nyʉnatsì.» Nɨ́ Nàtànelì adʉ̀ dhu ìvu Yěsù-tsʉ̌, ndàtɨ: «Nyɨ nyʉ̀nɨ ma ɨ̀ngbǎ dhu bhěyi?» Nɨ́ Yěsù adʉ̀ dhu àdu kàtɔ̀, ndàtɨ: «Ɨnzá Fìlipò àpɛ̀ nyanzi rɔ́rɔ̀, ma màlanà nyɨ mùtinì-kpa-tsìnǎ nyɨ nyìdè rɔ́.» Nɨ́ Nàtànelì adʉ̀ àtɨ̀nà Yěsù nɨ̌: «Màlimǒ, ɨnyɨ nɨ́ Kàgàwà t’ídhùnà, ndɨrɔ̀ nyɨ nɨ́ Pbàìsràyélí tɔ́ Ádrʉ̀ngbǎ Kamà!» Yěsù adʉ̀ dhu àdu kàtɔ̀, ndàtɨ: «Nyɨ nyà’ù tɨ́ dhu, yà ma màtɨ, ma ràlanà nyɨ mùtinì-kpa-tsìnǎ nyɨ nyìdè rɔ́ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀? Pbɛ́tʉ̀, nyɨ nyɨ́ wɔ̀ dhu dɔ̀nǎ róse ádrɔ̀drɔ̌ dhu nyʉ́ nálǎ!» Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà tdɨ́tdɔ̌: «Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀. Nyɨ̌ nyɨ́ ɔ̀rʉ̀-akpà-tsʉ̀ nálǎ ndɨ̀ nàngbɛ, Kàgàwà bhà màlàyíká ràdʉ̀ òwu ùpo rɔ̌ ɔrʉ̀, ’àdʉ̀ ìfo obvò Ìndrǔ t’ídhùnà dɔ̌ rɔ́.»

Mihaino ny Yùwanɨ̀ 1