Audio recordings courtesy of KBRW radio, Barrow, Alaska.

North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT © American Bible Society. All rights reserved.  Bible text from the North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org).

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

<div class="version vid1415 iso6393esi" data-vid="1415" data-iso6393="esi">
 <div class="book bkJHN">
 <div class="chapter ch1" data-usfm="JHN.1">
 <div class="label">1</div><div class="s1">Uqaluk I&#241;uuruaq</div><div class="p"> 1Aullaqisaami&#241;qa&#331;a, taamna taggisiqaqtuaq Uqalu&#331;mik itani&#331;aruq supayaat savaagu&#331;ai&#241;&#331;aisa. Uqaluk itqatau&#331;aruq God-mun. Suli Uqaluk God-au&#331;aruq. 2Tavraasii Uqaluk itqatau&#331;aruq God-mun aullaqisaami&#241;qa&#331;a, 3aasii taavrumuuna Uqalukun God-im sava&#331;agai supayaat, suli atausiuraq-unnii savaagu&#331;aruaq savaagu&#331;aitchuq ilaa pii&#7735;&#7735;ugu. 4Uqalu&#331;mi&#241; ka&#331;iqa&#331;aruq i&#241;uggun, aasii taavruma i&#241;uggutim qa&#289;&#289;irrigai i&#241;uich qaumma&#289;mik, i&#7735;isautivlugich God-im i&#7735;umun ittua&#331;anik. 5Qaummaqtun qaumma&#289;iksuatun taaqtuami, suli taaqtuam qamilai&#241;matun qaummaq, ilaalli i&#7735;isauti&#331;agai i&#241;uich God-im i&#7735;umun ittua&#331;anik aasii tamatkua aki&#7735;&#7735;i&#7735;iqsuutiruat ilaanun payari&#331;aitkaat ilaa.</div><div class="p"> 6 # 
 Mt 3.1; Mk 1.4; Lk 3.1, 2. I&#241;uqa&#331;aruq atiqaqtuamik John-mik tili&#331;araanik God-im. 7John qai&#331;aruq quliaqtua&#289;iyaqtuq&#322;ugu ilaa taamna qaummaqtun ittuaq, i&#241;uich iluqa&#289;mi&#331; ukpiquvlugich. 8John taamnau&#331;aitchuq qaummaqtun ittuatun, aglaan qai&#331;aruq quliaqtua&#289;isuk&#322;ugu taamna qaummaqtun ittuaq, 9i&#7735;isaurriruaq i&#7735;umun ittuamik, qaigaqsiruaq nunamun qa&#289;&#289;irri&#7735;uni qaumma&#289;mik i&#241;upayaanun.</div><div class="p"> 10Ilaa nunamiin&#331;aruq, ilaan sava&#331;agaa nuna, aasii&#7735;i nunapayaat nalu&#331;agaat. 11Ilaa qai&#331;aruq pimi&#241;un, aasii nanmi&#241;iq i&#241;u&#331;isa akuqtu&#331;aitkaat. 12Aglaan iluqaisa akuqtuqtini ukpiqtuat inmi&#241;un, ilaan miq&#322;iqtuliutipka&#331;agai God-mun. 13Tamatkua ani&#331;aitchut i&#241;ugrui&#241;&#241;aum ani&#241;i&#331;a tuvra&#289;lugu, naaggaunnii pisuutaa i&#241;uum. Ili&#331;ich anitqi&#331;arut pisuutaagun God-im.</div><div class="p"> 14Tavra taamna taggisiqaqtuaq Uqalu&#331;mik i&#241;u&#289;u&#331;aruq aasii i&#241;uuqataullak&#322;uni uvapti&#331;ni, naamaruamik nagliktuutiqpaqaq&#322;uni i&#7735;umun ittuaguvluni&#7735;u. Uvagut tautu&#331;agikput kamanautaa, kamanaun kisimisualuk I&#289;&#241;itualuuruam Aapamun pigikka&#331;a. 15John quliaqtuaqa&#331;aruq ilaanik, suli nipatuvluni uqaq&#322;uni, Uvva taim&#241;a quliaqtua&#289;i&#331;ara&#289;a, i&#241;uk qairuaq aqupkun kamana&#322;haaqtuq uvamni&#241;, qanuq sivumni in&#331;aruq.</div><div class="p"> 16Suli naammataani&#241; ilaan nagliktuutiqpa&#331;mi, nagliktu&#289;ayukkaatigut iluqata, aitchuqtuaq&#322;uta nagliktuutinik maligiik&#322;&#803;ugich. 17God-im qai&#241;&#331;agai pitqurat Moses-kun, aglaalli nagliktuutiqpak i&#7735;umun ittua&#289;lu qaisau&#331;aruk Jesus Christ-kun. 18Kialiqaa tautu&#331;aitkaa God qa&#331;aunnii, aglaan I&#289;&#241;itualuum piviutta&#289;itchiqsuam Aapami&#241; i&#7735;itchu&#289;ipka&#331;agaa.</div><div class="s1">John Paptaiqsim Uqalu&#331;i</div><div class="r">(Matthew 3.1-12; Mark 1.1-8; Luke 3.1-18)</div><div class="p"> 19Uvvali uqaluktua&#331;i John. Jew-guruat tilisi&#331;arut a&#331;aiyyuliqsimi&#331;nik Levi-&#241;iglu Jerusalem-mi&#241; apiqsru&#289;iaq&#322;ugu kiummagaan. 20John-gum kiu&#331;agai nalupqinaiq&#322;&#803;ugu, Uva&#331;a Christ-gu&#331;itchu&#331;a. 21#Ml 4.5; Dt 18.15, 18.Tavra api&#289;i&#331;agaat, Kiuvi&#241;mi? Elijah-uvich? Ilaa uqalla&#331;aruq, Elijah-u&#331;itchu&#331;a. Uqaqtauvich God-mun Moses-tun itchumaaqtuaq? Ilaan kiu&#331;agai, Naagga. 22Ilaisa api&#289;i&#331;agaat, Kiuvi&#241;mi? Kiggutiksraqa&#289;umaugut tilisiruanun uvapti&#331;nik. Qanuq uqallausi&#289;iyumi&#241;aqpich ilipkun? 23#Is 40.3.Ilaa uqalla&#331;aruq, Uva&#331;a nipatuvlu&#331;a uqaqtu&#331;a nunagluktuami, uqaluatun Isaiah-m God-im uqaqtaata uqalla&#331;amman, &#8220;Sivukkiksaqsiu&#331; apqutaa Atan&#289;um.&#8221;</div><div class="p"> 24Taapkua apiqsruqtuiruat John-mik tilirau&#331;aniqsut Pharisee-&#241;i&#241;. 25Ilaisa api&#289;i&#331;agaat, Christ-gu&#331;itkuvich, naaggaunnii Elijah-u&#331;itkuvich, naagga taim&#241;au&#331;itkuvich uqaqtaa God-im, summan paptaiqsivich? 26John kiu&#331;agai, Uva&#331;a paptai&#289;utiqaqtu&#331;a imi&#289;mik. Akunnavsi&#241;&#241;i imma makitaruq nalukkaqsi, 27taim&#241;a qaiyumaaqtuaq aqupkun, aasii nalliummati&#331;itchu&#331;a si&#331;ii&#289;umi&#241;a&#289;lugik unnii si&#331;i&#331;ik alu&#289;uti&#331;ikta. 28Tamatkua pi&#331;arut Bethany-mi Perea-mi taavanitchiani Jordan, John paptaiqsiviani.</div><div class="s1">God-im Imnaiyaa&#331;a</div><div class="p"> 29Uvlutqi&#331;man John-gum tautu&#331;agaa Jesus qairuaq tu&#331;imi&#241;un, aasii uqalla&#331;aruq, Avva, Imnaiyaa&#331;a God-im piiqsiruaq pi&#7735;uuti&#331;i&#241;&#241;ik nunam i&#241;u&#331;isa. 30Taavva taim&#241;a uqallausi&#289;i&#331;ara&#289;a, aqupkun i&#241;uk qai&#241;iaqtuq kamana&#322;haaqtuaq uvamni&#241;, qanuq ani&#331;ai&#241;&#331;a&#289;ma sivumni in&#331;aruq. 31Nalu&#331;agalua&#289;iga uva&#331;a&#289;rui&#241;&#241;aq kisuutilaa&#331;anik taim&#241;a i&#241;uk, naaggauvva tilirau&#331;aru&#331;a paptai&#289;utiqaquvlu&#331;a imi&#289;mik i&#7735;itchu&#289;ipkaquvlugu Israel-guruanun kisuutilaa&#331;anik. 32Tavra John quliaqtua&#331;aruq uqaq&#322;uni, Tautu&#331;agiga Ilitqusi&#289;iksuaq atqaqtuaq ti&#331;miatun qi&#7735;a&#331;mi&#241;, aasii ilaanii&#322;&#322;uni. 33Taamna pi&#331;ai&#241;&#331;aan, nalu&#331;agalua&#289;iga kisuutilaa&#331;a, aglaan God-im tilisiruam uvamnik paptaiqsitquvlu&#331;a paptai&#289;utiqa&#289;lu&#331;a imi&#289;mik uqallauti&#331;agaa&#331;a, I&#241;uk tautukkupku Ilitqusi&#289;iksuam atqa&#289;vigikpagu aasii nayu&#289;lugu, taamnauruq i&#7735;isi&#241;iaqtuaq Ilitqusi&#289;iksuamik i&#7735;uvsi&#241;&#241;un. 34Aasii tautu&#331;avlugu quliaqtua&#289;igiga ilaa I&#289;&#241;i&#289;iniv&#7735;ugu God-mun.</div><div class="s1">Sivulliik I&#7735;itchitqurak Jesus</div><div class="p"> 35Uvlaakumman John makitaqatigi&#331;agik i&#7735;itchitqura&#331;ni, 36aasii qi&#241;iq&#322;ugu Jesus pisuaqtillugu uqalla&#331;aruq, Avva God-im Imnaiyaa&#331;a. 37I&#7735;itchitqurak tusaa&#331;agaak taamna uqallausi&#289;immagu, aasii mali&#331;agaak Jesus. 38Jesus ki&#331;iaq&#322;uni tautu&#331;agik maliktuak, aasii uqallauti&#331;agik, Suvisik? Ili&#331;ikta api&#289;i&#331;agaak, Rabbi, (sivuniqaqtuaq I&#7735;isaurrii), sumi iniqaqpich? 39Ilaan uqallauti&#331;agik, Qai&#7735;utik tautugiatku. Tavra tautugia&#331;agaak sumi iniqaqtilaa&#331;a, aasii nayu&#331;agaak taavrumani uvlumi, qanuq sisamanukpalliq&#322;&#803;uni.</div><div class="p"> 40Andrew, Simon Peter-m aniqataa ig&#7735;uu&#331;aruq maliktuamun Jesus-mik tusaaqqaaq&#322;ugu John uqalla&#331;man. 41Ilaan paqitqaa&#331;agaa aniqatini Simon, aasii uqallautivlugu, Paqin&#331;agikput Messiah (sivuniqaqtuaq Christ-mik). 42Ilaan qa&#289;&#289;isi&#331;agaa Jesus-mun. Jesus qi&#241;iq&#322;ugu uqallauti&#331;agaa, Simon-gurutin, i&#289;&#241;i&#331;a John. Tavra&#331;&#331;aaglaan atiqa&#289;niaqtutin Cephas-mik (sivuniqaqtuamik Peter-mik Uya&#289;agmiglu).</div><div class="s1">Jesus Ququa&#289;ik Philip-lu Nathanael-lu</div><div class="p"> 43Uvlaakumman Jesus sivunni&#331;aruq Galilee-muguk&#322;uni. Paqi&#322;&#322;ugu Philip uqallauti&#331;agaa, Mali&#331;&#331;a. 44Philip Bethsaida-&#289;miugu&#331;aniqsuq, iniqpa&#331;mi Andrew-vlu Peter-vlu i&#241;uuvia&#331;ni. 45Tavra Philip paqin&#331;agaa Nathanael, aasii uqallautivlugu, Paqin&#331;agikput i&#241;uk Moses-gum pitqurani uqaqti&#331;isalu God-im aglauti&#331;araat. Taamnauruq Jesus Nazareth-miu, Joseph-gum i&#289;&#241;i&#331;a. 46Nathanael-gum uqallauti&#331;agaa, Sunapayaaq nakuuruaq qaiyumi&#241;aqpa Nazareth-mi&#241;? Philip-gum kiu&#331;agaa, Qai&#7735;utin tautugia&#289;u&#331;.</div><div class="p"> 47Jesus tautukamiu&#331; Nathanael ullautiruaq inmi&#241;un, uqallauti&#331;agaa, Uvva Israel-miupia&#289;ataq, inmi&#241;i sagluqqutaitchuaq. 48Nathanael-gum uqallauti&#331;agaa Jesus, Qanuq&#322;utin i&#7735;isimavi&#331;a? Tavra Jesus kiu&#331;agaa, Philip-mun qaitqu&#331;ai&#241;&#331;aqpich tautu&#331;agikpi&#241; ataaniitillutin fig napaaqtuata. 49Nathanael-gum kiu&#331;agaa, Rabbi, I&#289;&#241;i&#289;igaatin God-im. Umialigigaatin Israel-guruat. 50Tavra Jesus kiu&#331;agaa, Uvva uqallautikapki&#241; tautugniv&#7735;utin fig napaaqtuata ataani ukpiliqpich? Tautukkumaaqtutin kamana&#322;haaqtuanik taavsruma&#331;&#331;a. 51#Gn 28.12.Suli Jesus uqallautivsaa&#331;agaa, I&#7735;umutupia&#289;ataq uqallautigikpi&#241;, tautugnia&#289;i&#241; qi&#7735;ak a&#331;maqtuaq, suli God-im isa&#289;uli&#331;i mayuqtuat atqaqtuallu I&#289;&#241;i&#331;anun I&#241;uum.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat (North Slope Iñupiaq Bible) © American Bible Society. All rights reserved. Bible text from the North Slope Iñupiaq Bible is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by the copyright holder: American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org)

Aullaqisaamiñqaŋa, taamna taggisiqaqtuaq Uqaluŋmik itaniŋaruq supayaat savaaguŋaiñŋaisa. Uqaluk itqatauŋaruq God-mun. Suli Uqaluk God-auŋaruq. Tavraasii Uqaluk itqatauŋaruq God-mun aullaqisaamiñqaŋa, aasii taavrumuuna Uqalukun God-im savaŋagai supayaat, suli atausiuraq-unnii savaaguŋaruaq savaaguŋaitchuq ilaa piiḷḷugu. Uqaluŋmiñ kaŋiqaŋaruq iñuggun, aasii taavruma iñuggutim qaġġirrigai iñuich qaummaġmik, iḷisautivlugich God-im iḷumun ittuaŋanik. Qaummaqtun qaummaġiksuatun taaqtuami, suli taaqtuam qamilaiñmatun qaummaq, ilaalli iḷisautiŋagai iñuich God-im iḷumun ittuaŋanik aasii tamatkua akiḷḷiḷiqsuutiruat ilaanun payariŋaitkaat ilaa.
Iñuqaŋaruq atiqaqtuamik John-mik tiliŋaraanik God-im. John qaiŋaruq quliaqtuaġiyaqtuqługu ilaa taamna qaummaqtun ittuaq, iñuich iluqaġmiŋ ukpiquvlugich. John taamnauŋaitchuq qaummaqtun ittuatun, aglaan qaiŋaruq quliaqtuaġisukługu taamna qaummaqtun ittuaq, iḷisaurriruaq iḷumun ittuamik, qaigaqsiruaq nunamun qaġġirriḷuni qaummaġmik iñupayaanun.
Ilaa nunamiinŋaruq, ilaan savaŋagaa nuna, aasiiḷi nunapayaat naluŋagaat. Ilaa qaiŋaruq pimiñun, aasii nanmiñiq iñuŋisa akuqtuŋaitkaat. Aglaan iluqaisa akuqtuqtini ukpiqtuat inmiñun, ilaan miqłiqtuliutipkaŋagai God-mun. Tamatkua aniŋaitchut iñugruiññaum aniñiŋa tuvraġlugu, naaggaunnii pisuutaa iñuum. Iliŋich anitqiŋarut pisuutaagun God-im.
Tavra taamna taggisiqaqtuaq Uqaluŋmik iñuġuŋaruq aasii iñuuqataullakłuni uvaptiŋni, naamaruamik nagliktuutiqpaqaqłuni iḷumun ittuaguvluniḷu. Uvagut tautuŋagikput kamanautaa, kamanaun kisimisualuk Iġñitualuuruam Aapamun pigikkaŋa. John quliaqtuaqaŋaruq ilaanik, suli nipatuvluni uqaqłuni, Uvva taimña quliaqtuaġiŋaraġa, iñuk qairuaq aqupkun kamanałhaaqtuq uvamniñ, qanuq sivumni inŋaruq.
Suli naammataaniñ ilaan nagliktuutiqpaŋmi, nagliktuġayukkaatigut iluqata, aitchuqtuaqłuta nagliktuutinik maligiikł̣ugich. God-im qaiñŋagai pitqurat Moses-kun, aglaalli nagliktuutiqpak iḷumun ittuaġlu qaisauŋaruk Jesus Christ-kun. Kialiqaa tautuŋaitkaa God qaŋaunnii, aglaan Iġñitualuum piviuttaġitchiqsuam Aapamiñ iḷitchuġipkaŋagaa.


Uvvali uqaluktuaŋi John. Jew-guruat tilisiŋarut aŋaiyyuliqsimiŋnik Levi-ñiglu Jerusalem-miñ apiqsruġiaqługu kiummagaan. John-gum kiuŋagai nalupqinaiqł̣ugu, Uvaŋa Christ-guŋitchuŋa. Tavra apiġiŋagaat, Kiuviñmi? Elijah-uvich? Ilaa uqallaŋaruq, Elijah-uŋitchuŋa. Uqaqtauvich God-mun Moses-tun itchumaaqtuaq? Ilaan kiuŋagai, Naagga. Ilaisa apiġiŋagaat, Kiuviñmi? Kiggutiksraqaġumaugut tilisiruanun uvaptiŋnik. Qanuq uqallausiġiyumiñaqpich ilipkun? Ilaa uqallaŋaruq, Uvaŋa nipatuvluŋa uqaqtuŋa nunagluktuami, uqaluatun Isaiah-m God-im uqaqtaata uqallaŋamman, “Sivukkiksaqsiuŋ apqutaa Atanġum.”
Taapkua apiqsruqtuiruat John-mik tilirauŋaniqsut Pharisee-ñiñ. Ilaisa apiġiŋagaat, Christ-guŋitkuvich, naaggaunnii Elijah-uŋitkuvich, naagga taimñauŋitkuvich uqaqtaa God-im, summan paptaiqsivich? John kiuŋagai, Uvaŋa paptaiġutiqaqtuŋa imiġmik. Akunnavsiññi imma makitaruq nalukkaqsi, taimña qaiyumaaqtuaq aqupkun, aasii nalliummatiŋitchuŋa siŋiiġumiñaġlugik unnii siŋiŋik aluġutiŋikta. Tamatkua piŋarut Bethany-mi Perea-mi taavanitchiani Jordan, John paptaiqsiviani.

Uvlutqiŋman John-gum tautuŋagaa Jesus qairuaq tuŋimiñun, aasii uqallaŋaruq, Avva, Imnaiyaaŋa God-im piiqsiruaq piḷuutiŋiññik nunam iñuŋisa. Taavva taimña uqallausiġiŋaraġa, aqupkun iñuk qaiñiaqtuq kamanałhaaqtuaq uvamniñ, qanuq aniŋaiñŋaġma sivumni inŋaruq. Naluŋagaluaġiga uvaŋaġruiññaq kisuutilaaŋanik taimña iñuk, naaggauvva tilirauŋaruŋa paptaiġutiqaquvluŋa imiġmik iḷitchuġipkaquvlugu Israel-guruanun kisuutilaaŋanik. Tavra John quliaqtuaŋaruq uqaqłuni, Tautuŋagiga Ilitqusiġiksuaq atqaqtuaq tiŋmiatun qiḷaŋmiñ, aasii ilaaniiłłuni. Taamna piŋaiñŋaan, naluŋagaluaġiga kisuutilaaŋa, aglaan God-im tilisiruam uvamnik paptaiqsitquvluŋa paptaiġutiqaġluŋa imiġmik uqallautiŋagaaŋa, Iñuk tautukkupku Ilitqusiġiksuam atqaġvigikpagu aasii nayuġlugu, taamnauruq iḷisiñiaqtuaq Ilitqusiġiksuamik iḷuvsiññun. Aasii tautuŋavlugu quliaqtuaġigiga ilaa Iġñiġinivḷugu God-mun.

Uvlaakumman John makitaqatigiŋagik iḷitchitquraŋni, aasii qiñiqługu Jesus pisuaqtillugu uqallaŋaruq, Avva God-im Imnaiyaaŋa. Iḷitchitqurak tusaaŋagaak taamna uqallausiġimmagu, aasii maliŋagaak Jesus. Jesus kiŋiaqłuni tautuŋagik maliktuak, aasii uqallautiŋagik, Suvisik? Iliŋikta apiġiŋagaak, Rabbi, (sivuniqaqtuaq Iḷisaurrii), sumi iniqaqpich? Ilaan uqallautiŋagik, Qaiḷutik tautugiatku. Tavra tautugiaŋagaak sumi iniqaqtilaaŋa, aasii nayuŋagaak taavrumani uvlumi, qanuq sisamanukpalliqł̣uni.
Andrew, Simon Peter-m aniqataa igḷuuŋaruq maliktuamun Jesus-mik tusaaqqaaqługu John uqallaŋman. Ilaan paqitqaaŋagaa aniqatini Simon, aasii uqallautivlugu, Paqinŋagikput Messiah (sivuniqaqtuaq Christ-mik). Ilaan qaġġisiŋagaa Jesus-mun. Jesus qiñiqługu uqallautiŋagaa, Simon-gurutin, iġñiŋa John. Tavraŋŋaaglaan atiqaġniaqtutin Cephas-mik (sivuniqaqtuamik Peter-mik Uyaġagmiglu).

Uvlaakumman Jesus sivunniŋaruq Galilee-mugukłuni. Paqiłługu Philip uqallautiŋagaa, Maliŋŋa. Philip Bethsaida-ġmiuguŋaniqsuq, iniqpaŋmi Andrew-vlu Peter-vlu iñuuviaŋni. Tavra Philip paqinŋagaa Nathanael, aasii uqallautivlugu, Paqinŋagikput iñuk Moses-gum pitqurani uqaqtiŋisalu God-im aglautiŋaraat. Taamnauruq Jesus Nazareth-miu, Joseph-gum iġñiŋa. Nathanael-gum uqallautiŋagaa, Sunapayaaq nakuuruaq qaiyumiñaqpa Nazareth-miñ? Philip-gum kiuŋagaa, Qaiḷutin tautugiaġuŋ.
Jesus tautukamiuŋ Nathanael ullautiruaq inmiñun, uqallautiŋagaa, Uvva Israel-miupiaġataq, inmiñi sagluqqutaitchuaq. Nathanael-gum uqallautiŋagaa Jesus, Qanuqłutin iḷisimaviŋa? Tavra Jesus kiuŋagaa, Philip-mun qaitquŋaiñŋaqpich tautuŋagikpiñ ataaniitillutin fig napaaqtuata. Nathanael-gum kiuŋagaa, Rabbi, Iġñiġigaatin God-im. Umialigigaatin Israel-guruat. Tavra Jesus kiuŋagaa, Uvva uqallautikapkiñ tautugnivḷutin fig napaaqtuata ataani ukpiliqpich? Tautukkumaaqtutin kamanałhaaqtuanik taavsrumaŋŋa. Suli Jesus uqallautivsaaŋagaa, Iḷumutupiaġataq uqallautigikpiñ, tautugniaġiñ qiḷak aŋmaqtuaq, suli God-im isaġuliŋi mayuqtuat atqaqtuallu Iġñiŋanun Iñuum.

Mihaino ny John 1