Ticuna - 1986 WBT (NT) Drama

Rü Ngechuchu rü Oribunecügu ãégane ga ma̱xpǘnewa naxũ.
Rü moxü̃ãcü ga yexguma yangunegu, rü wenaxarü Tupanapata ga taxü̃neca̱x nataegu. Rü nüma ga duü̃xü̃gü rü naxca̱x naxĩ. Rü nüma ga Ngechuchu rü ínarüto, rü inanaxügü nax nangúexẽẽãxü̃ ga duü̃xü̃gü.
Rü yema ngúexẽẽruü̃gü ga Moichéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü Parichéugü, rü Ngechuchuxü̃tawa ngĩxü̃ nagagü ga wüxi ga nge ga ãtecü ga ngĩxü̃ nadaugücü ga nai ga yatümaxã nax inapexü̃. Rü guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃pe̱xegu ngĩxü̃ nayachixẽẽgü.
Rü Ngechuchuxü̃ ñanagürügü: —Pa Ngúexẽẽruxü̃x, ñaa nge i ãtecü rü ngĩxü̃ itayangau nax nai ya yatümaxã nax inapexü̃.
Moichéarü mugüwa tamaxã nüxü̃ nixu nax nutamaxã ínamuxũchiãcüma yamáxü̃ i wüxi i ngexü̃ i ngẽmaãcü maxü̃xü̃. ¿Ñuxũ ñacuxü̃ i cuma i ñu̱xmax? —﻿ñanagürügü.
Rü yema ñanagürügü ga nümagü, yerü Ngechuchuxü̃ guxchaxü̃gu nangu̱xẽẽgüchaü̃ nax nüxü̃́ nayexmaxü̃ca̱x ga ta̱xacüca̱x nax ínaxuaxü̃güãxü̃. Natürü ga Ngechuchu rü inayarümaxãchi rü inanaxügü ga naxme̱xmaxã waixü̃müwa nax naxümatüaxü̃.
Natürü yema Parichéugü rü nüxü̃ naca̱a̱xü̃güama, rü yemaca̱x düxwa wenaxarü nadaunagü ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxü̃: —Ngexerüxe i petanüwa ya ngearü pecaduã́xẽ rü tüxíra nuta ngĩxü̃ tanaña —﻿ñanagürü.
Rü wenaxarü inayarümaxãchi ga Ngechuchu rü naxme̱xmaxã nanaxümatü ga waixü̃müwa.
Natürü yexguma nüxü̃ naxĩnüegu ga yema ore ga Parichéugü rü inanaxügüe ga nügü yawüxíxü̃ nax ínachoxü̃xü̃. Rü yaxguã̱xgüwa inaxügü nax ínachoxü̃xü̃ rü düxwa guxü̃ma ínachoxü̃. Rü yexguma marü guxü̃ma ga Parichéugü íchoü̃xgu, rü Ngechuchu rü yema ngecüxicatama yéma duü̃xü̃güpe̱xewa nayaxügü.
Rü yexguma ga Ngechuchu rü wena nadaunagü. Rü ngĩxna naca rü ñanagürü ngĩxü̃: —Pa Ngecüx, ¿Ngexü̃gü nixĩ i ngẽma cuxü̃ ixugüexü̃ rü yu cumaxã uegugüxü̃? —﻿ñanagürü.
Rü ngĩma rü ngĩgürügü nüxü̃: —Taxuxü̃ma Pa Corix —﻿ngĩgürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü ngĩxü̃: —Choma rü ta tama poxcu cumaxã chaxuegu. Rü ñu̱xma rü marü name i íquixũ rü tama wena pecadu cuxü —﻿ñanagürü.

Rü wenaxarü duü̃xü̃gümaxã nidexa ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxü̃: —Choma nixĩ i ñoma i naanexarü nangóonexẽẽruxü̃. Rü yíxema chowe rüxũxẽ rü taxũtáma ẽanexü̃wa tangexma rü tá tüxü̃́ nangẽxma i ngóonexü̃ i maxü̃ tüxna ãxü̃ —﻿ñanagürü.
Rü yexguma ga Parichéugü rü ñanagürügü nüxü̃: —Cuma rü cugüchigaxü̃tama quixu. Rü ngẽma cuchiga i nüxü̃ quixuxü̃ rü taxuwama name —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Rü ngẽma ore i chauchiga nüxü̃ chixuxü̃ rü aixcüma nixĩ woo chomatama yixĩxgu i namaxã chaugüétüwa chidexaxü̃. Erü choma rü nüxü̃ chacua̱x i ngextá ne chaxũxü̃, rü ngextá tá chaxũxü̃. Natürü i pema rü tama nüxü̃ pecua̱x nax ngextá ne chaxũxü̃ rü tama nüxü̃ pecua̱x nax ngextá tá chaxũxü̃.
Pema rü ñoma i naanecüã̱x i duü̃xü̃gü nagu rüxĩnüexü̃ãcüma choxü̃ pengugü. Natürü i choma rü taxúexü̃ma changugü.
Natürü ngẽxguma chi texéxü̃ changugügu rü aixcüma meama tüxü̃ changugü. Erü tama chaxicatama tüxü̃ changugü, natürü yimá Chaunatü ga núma choxü̃ mucümaxã nixĩ i wüxigu tüxü̃ tangugüxü̃.
Rü ngẽma mugü ga Moiché ümatüxü̃ i nagu pexĩxü̃, rü ñanagürü: “Ngẽxguma taxre i duü̃xü̃gü rü ngẽmatama orexü̃ yaxugügu, rü ngẽmawa ãẽ̱xgacü nüxü̃ nacua̱x nax aixcüma yixĩxü̃ i ngẽma nüxü̃ yaxugüexü̃”, ñanagürü.
Rü dücax, choma nixĩ i wüxi i chauchigaxü̃ chixuxü̃ rü Chaunatü ga núma choxü̃ mucü nixĩ ya nai —﻿ñanagürü.
Rü yexguma ga nümagü rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ngexcü ya yimá Cunatü? —﻿ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Pema rü tama choxü̃ pecua̱x rü tama Chaunatüxü̃ pecua̱x. Rü ngẽxguma chi choxü̃ pecua̱xgügu nax texé chixĩxü̃ rü Chaunatüxü̃ rü chi ta pecua̱x —﻿ñanagürü.
Rü yema orexü̃ nixu ga Ngechuchu ga yexguma Tupanapata ga taxü̃newa nangu̱xẽẽtaegu naxü̃tawa ga yema diẽruchixü̃gü. Natürü taxuxü̃ma Ngechuchuxü̃ niyauxgü, yerü tauta nawa nangu ga ora nax yayauxgüãxü̃.

Rü Ngechuchu rü wenaxarü namaxã nüxü̃ nixu, rü ñanagürü: —Choma rü tá pexna chixũ i núma, rü pema rü tá cha̱u̱xca̱x pedaugü, natürü tá perü pecadugu peyue. Rü ngextá íchaxũxü̃wa rü taxucürüwama ngéma pengugü —﻿ñanagürü.
Rü yexguma ga yema Yudíugü rü ñanagürügü: —¿Ẽ̱xna nügü tátama nima̱x rü ngẽmaca̱x tamaxã nüxü̃ yaxuxü̃ nax taxucürüwama ngẽma ínaxũxü̃wa ixĩxü̃ i yixema? —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu ñanagürü nüxü̃: —Pema rü ñoma i naanecüã̱x i duü̃xü̃gü pixĩgü, natürü i choma rü daxũcüã̱x chixĩ. Pema rü ñoma i naanearü duü̃xü̃gü pixĩgü, natürü i choma rü tama ñoma i naanecüã̱x chixĩ.
Rü ngẽmaca̱x pemaxã nüxü̃ chixu rü tá perü pecadugu peyue. Erü ngẽxguma tama choxü̃́ peyaxõgügu nax choma chixĩxü̃ ya Cristu, rü perü pecadugu tá peyue —﻿ñanagürü.
Rü yexguma nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Natürü texé quixĩ i cumax? —﻿ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Marü noxritama pemaxã nüxü̃ chixu nax texé chixĩxü̃.
Rü choma rü choxü̃́ nangẽxma i muxü̃ma i ore i pemaxã nüxü̃ chixuxchaü̃xü̃ rü ta̱xacüca̱x pexna chacaxü̃. Natürü yimá Chaunatü ga núma choxü̃ mucüarü ore rü aixcüma nixĩ. Rü ngẽmatama ore i Chaunatüxü̃tawa nüxü̃ chaxĩnüxü̃ nixĩ i ñoma i naanecüã̱x i duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ chixuxü̃ —﻿ñanagürü.
Natürü nümagü rü tama nüxü̃ nacua̱xgüéga nax Nanatü ya Tupanachiga yixĩxü̃ nax yema ñaxü̃ ga Ngechuchu.
Rü yemaca̱x ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Ngẽxguma curuchawa peyapotagügu ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü, rü tá nüxü̃ picua̱xãchitanü nax Cristu chixĩxü̃. Rü tá nüxü̃ pecua̱x nax taxuxü̃ma chauechamatama chaxüxü̃. Rü ngẽma Chaunatü choxü̃ ngu̱xẽẽxü̃xicatama nixĩ i nüxü̃ chixuxü̃.
Yimá núma choxü̃ mucü ya Chaunatü rü chauxü̃tawa nangẽxma. Rü taguma choxna nixũgachi, erü choma rü guxü̃guma chanaxü i ngẽma norü ngúchaü̃ ixĩxü̃ —﻿ñanagürü.
Rü yexguma yema ñaxgu ga Ngechuchu rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü nüxü̃́ nayaxõgü.

Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃ ga yema Yudíugü ga nüxü̃́ yaxõgüxü̃: —Ngẽxguma pema meama peyaxõgüechagu i ngẽma pemaxã nüxü̃ chixuxü̃, rü aixcümaxü̃chi tá chorü ngúexü̃gü pixĩgü.
Rü tá nüxü̃ pecua̱x i ore i aixcüma ixĩxü̃. Rü ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃ tá pexü̃ ínanguxü̃xẽxẽ —﻿ñanagürü.
Rü nümagü rü Ngechuchuxü̃ nangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Toma rü nũxcümaü̃cü ga torü o̱xi ga Abraáü̃taxa tixĩgü rü taguma texéme̱xẽwa tangexmagü. ¿Ñuxãcü i cumax rü tá ítanguxü̃xü̃, ñacuxü̃? —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu rü guxãma ya pecaduã́xẽ rü pecadutüü̃wa tangexmagü.
Wüxi i coriarü mugüruxü̃ rü tama guxü̃guma norü coripatacüã̱x nixĩ. Natürü wüxi i cori nane rü guxü̃guma nanatü nane nixĩ.
Rü ngẽxguma Tupana Nane pecaduna pexü̃ ínanguxü̃xẽẽgu, rü aixcüma tá nüxna ípenguü̃.
Marü nüxü̃ chacua̱x nax Abraáü̃taxa pixĩgüxü̃ i pemax. Natürü choxü̃ pima̱xgüchaü̃ erü tama aixcüma peyaxõgü i ngẽma ore i pemaxã nüxü̃ chixuxü̃.
Choma rü yema Chaunatü choxü̃ wéxü̃ nixĩ i pemaxã nüxü̃ chixuxü̃. Rü name i pema rü ta penaxü i ngẽma Penatüchiga nüxü̃ pexĩnüexü̃ —﻿ñanagürü ga Ngechuchu.
Rü nümagü rü Ngechuchuxü̃ nangãxü̃ rü ñanagürügü: —Torü o̱xi nixĩ ga Abráü̃ —﻿ñanagürügü. Natürü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Ngẽxguma chi aixcüma Abraáü̃taxa pixĩgügu rü chi Abráü̃ üxü̃rüxü̃ penaxü.
Natürü woo pemaxã nüxü̃ chixu i ore i aixcüma ixĩxü̃ ga Chaunatü ga Tupana choxü̃ ngu̱xẽẽxü̃, rü pema rü choxü̃ pima̱xgüchaü̃. Natürü ga Abraáü̃ rü taguma yemaacü nanaxü.
Pema rü penaxü i penatücümatama —﻿ñanagürü. Rü yexguma ga nümagü rü ñanagürügü: —Toma rü tama tangürüwaü̃gümare, rü toxü̃́ nangẽxma ya wüxitama ya Tonatü. Rü yimá nixĩ ya Tupana —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Ngẽxguma chi aixcüma Tupana yixĩxgu ya penatü rü choxü̃ chi pengechaü̃, erü choma rü Tupanaxü̃tawa nixĩ i ne chaxũxü̃, rü ngẽmaca̱x chanuxma. Rü tama chauechamatama núma chaxũ, natürü núma chaxũ yerü Chaunatü ya Tupana núma choxü̃ namu.
¿Tü̱xcüü̃ tama nüxü̃ pecua̱xéga i ngẽma pemaxã nüxü̃ chixuxü̃? Pexü̃́ naguxcha erü woetama tama iperüxĩnüechaü̃ i ngẽma pemaxã nüxü̃ chixuxü̃ i ore.
Penatü rü chataná nixĩ rü pema rü naxacügü pixĩgü. Rü ngẽmaca̱x penaxü i ngẽma nüma pexü̃́ nanaxwa̱xexü̃. Rü ngẽma chataná rü noxriarü ügügumama wüxi i máẽtaxü̃ nixĩ. Rü taguma ore i aixcümaxü̃gu narüxĩnü rü taguma ore i aixcümaxü̃ nixu. Rü ngẽxguma yadexaxgu rü doraxü̃xicatama nixu, erü nüma rü wüxi i dorata̱xáxü̃ nixĩ. Rü guxü̃ma i dorata̱xaxü̃natü nixĩ.
Natürü i choma nax ore i aixcümaxü̃ chixuxü̃, rü pema rü tama choxü̃́ peyaxõgüchaü̃.
¿Texé ya petanüwa choxü̃ dauxe nax pecadu chaxüxü̃? Rü ñu̱xma nax nüxü̃ chixuxü̃ i ore i aixcüma ixĩxü̃, rü ¿tü̱xcüü̃ tama choxü̃́ peyaxõgü?
Yíxema Tupanaarü duü̃xü̃ ixĩxẽ rü itarüxĩnü i Tupanaarü ore. Natürü i pema rü tama Tupanaarü duü̃xü̃gü pixĩgü, rü ngẽmaca̱x nixĩ i tama iperüxĩnüechaü̃xü̃ i Tupanaarü ore —﻿ñanagürü.

Rü yexguma ga yema Yudíugü rü ñanagürügü nüxü̃: —Aixcüma nixĩ ga yema torü ore ga yexguma ñatagügügu: “Cuma rü wüxi i Chamáriaanecüã̱x quixĩ, rü ngo̱xo cuwa nangẽxma”, ñatagügügu —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Chowa rü nataxuma i ngo̱xo. Rü ngẽma chaxüxü̃ nixĩ nax Chaunatüxü̃ chicua̱xüxü̃xü̃, natürü i pema rü chixri chauchiga pidexagü.
Choma rü tama naxca̱x chadau nax texé choxü̃ icua̱xüü̃güxü̃. Natürü Tupana nixĩ ya naxwa̱xecü nax duü̃xü̃gü choxü̃ icua̱xüü̃güxü̃. Rü nüma tá nanapoxcue i ngẽma chauxchi aiexü̃.
Aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu, rü texé ya naga ĩnüxe i ngẽma tümamaxã nüxü̃ chixuxü̃ rü guxü̃gutáma namaxecha —﻿ñanagürü.
Rü yexguma ga yema Yudíugü, rü Ngechuchuxü̃ nangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Ñu̱xma rü meaxü̃chima nüxü̃ tacua̱x nax cuwa nangẽxmaxü̃ i wüxi i ngo̱xo. Yerü ga Abraáü̃ rü guxü̃ma ga nũxcümaü̃güxü̃ ga Tupanaarü orearü uruü̃gü rü nayue. Natürü cuma rü ñu̱xma tomaxã nüxü̃ quixu rü texé ya naga ĩnüxe i ngẽma curü ore rü guxü̃gutáma namaxecha.
¿Ẽ̱xna cuma rü tórü o̱xi ga Abraáü̃arü yexera quixĩ? Yerü nüma rü nayu rü guxü̃ma ga nũxcümaü̃güxü̃ ga Tupanaarü orearü uruü̃gü rü ta nayue. ¿Rü cugüca̱x rü texé quixĩ? —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Ega chaugü chitama chicua̱xüü̃gu rü ngẽma rü taxuwama name. Natürü yimá choxü̃ icua̱xüxü̃cü rü Chaunatü nixĩ. Rü yimá Chaunatütama nixĩ ya nüxü̃ pixucü nax perü Tupana yixĩxü̃.
Natürü i pema rü tama nüxü̃ pecua̱x ya Chaunatü ya Tupana. Natürü i choma rü ngẽmáacü nüxü̃ chacua̱x. Rü ngẽxguma chi: “Tama nüxü̃ chacua̱x”, ñachagu, rü pexrüxü̃ chi wüxi i dorata̱xáxü̃ chixĩ. Natürü i choma rü aixcüma nüxü̃ chacua̱x ya Chaunatü ya Tupana, rü naga chaxĩnü i norü ore.
Perü o̱xi ga Abraáü̃ rü nataãxẽ yerü aixcüma nayaxõ rü tá nax íchanguxü̃ i ñoma i naanewa. Rü yemaxü̃ nacua̱x rü yemaca̱x nataãxẽ —﻿ñanagürü ga Ngechuchu.
Rü yexguma ga yema Yudíugü rü Ngechuchuxü̃ nangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Cuma rü tauta 50 ya taunecü cuxü̃́ nangẽxma. ¿Rü ñuxãcü Abraáü̃xü̃ cudau? —﻿ñanagürügü.
Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu rü tauta Abraáü̃ ngo̱xgu rü choma rü marü chayexma —﻿ñanagürü.
Rü yexguma ga nümagü rü nutane nanayauxgü nax gumámaxã ínamuxũchigüãxü̃ca̱x. Natürü ga Ngechuchu rü na̱xcha̱xwa inicu̱x. Rü yemaacü ínaxũxũ nawa ga gumá Tupanapata ga taxü̃ne.

Listen to Ore i mexü̃ ga Cuáü̃ ümatüxü̃ 8