Yala - 1979 BSNIG (NT) Non Drama

Iji̍sɔ̄ɔsi pīyeyī kpa̍ta̍ yɛ ē ma̍ lɔkɔ nīi alwɔdu ɛha̍ yɛ ē de ɔjā tū gāa ɛbɛ ogbōokpo yī u̍nu̍ yī Ɔwɔ ma̍. O̍ ma̍ onyōkū ɔha̍ nīi gbyeklo̍ gba̍a̍ ma̍ nīi o̍ bī ɔkpa̍achɛ̍ ɛpa ge̍ tū de Ɔwɔ i̍ngi̍ngɔ̍ɔ. Bū la ɛbɛ ɔla̍ā, Iji̍sɔ̄ɔsi ka bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Lēchi̍-lēchi̍, n ā koko̍o de ala̍! Onyōkū nūma̍ nīi gbyeklo̍ ma̍, anu̍ de ɔjā tū gāa hi̍ āchɛ ehēhī a̍nɛ. Wu̍chē oji̍ nɛ, ɔjā yī wɔdu yī āchɛ ehēhī nīi jɛ̄ wā lɛmiyɛ hōhī ma̍ nīi e̍ de tū de Ɔwɔ a̍nɛ. Onyōkū nūma̍ ma̍ gbōgbyeklo̍ nyaa ma̍, ɔjā nīi o̍ lɛ wa̍a̍ ge̍ē bī bī iyī nū ma̍ nīi o̍ de nāa de de Ɔwɔ a̍nɛ.”


Āchɛ ɛha̍ gblāa abɔ̍ɔ ē kwɔ̄kā ku̍ u̍nu̍ yī Ɔwɔ lɔkɔ nīi o̍ li̍hi̍hi̍ ba̍la achɔ̄ oli̍hi̍hi̍ nīi e̍ bī gwō ma̍, ba̍la ɔkɔ nīi āchɛ ē de ɔjā kɔ̄ de Ɔwɔ abɔ̍ɔ ma̍. Iji̍sɔ̄ɔsi ka de wa̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Je̍ka aa̍ ala̍ ma̍ ɛjā nīi hɔ̄ aa̍ wa̍a̍ ma̍? Yɛ̄grāa ɔha̍ yɛ abɔ̍ɔ yewā nīi lɛchɔ̄ yī u̍nu̍ nūma̍ ɔha̍lɔha̍ i̍ ge̍ē hōhī che la ɛbɛ nīi o̍ che ma̍ ē gɛ ni̍! E̍ ge̍ē de wa̍ ē gbo cha̍cha̍ tū ajɛ!”


E̍ che Iji̍sɔ̄ɔsi ikpo̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ɔngūlɛ̄lā be̍e! Olo̍ ɔna̍ nīi lɛlā ɔ̍lɔma̍ ge̍ē ya̍ ma̍? Lɛlā iyī chī ge̍ē ya̍ chabɔ̄ hīka yɛ̄grāa ɔ̍lɔ gbajɛ mɛ̍ ma̍?”
Iji̍sɔ̄ɔsi koko̍o de wa̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ala̍ ā deyīrɛ grigri, ala̍ e̍e chɛ̄ nīi e̍ ge̍ gla̍ ala̍ ni̍! Wu̍chē oji̍ nɛ, āchɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ ge̍ē wā la riyī yī u ge̍ē ka hīka, aɛ̍lɛ - amɔ̍lɔ nɛ; yɛ̄grāa ɔ̍lɔma̍ ɔ̍lɔ de gbajɛ mɛ̍! Ala̍ e̍e chɛ̄ku wa̍ ni̍. Ala̍ ge̍ē po̍ wɔ̄kā yī lɛwu̍ ba̍la ɛbɛ ode ti̍yatū ju̍gūjugū ma̍, ala̍ e̍e tūuhwi ni̍. Lɛlā oli̍ngɔ̍ɔ wa̍a̍ ma̍ ge̍ē ya̍. Ɔla̍ā i̍ chī re̍ka ɔ̄chī ɔkwɛ̍ɛjī hōhī kurɛkurɛ mɛ̍ ni̍.”
Iji̍sɔ̄ɔsi gba̍a koko̍o de wa̍ ga iyɔ̄bū iyɔ̄bū bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ɔcha ɔha̍ ge̍ē kplɛ̍wu̍ tāa ɔcha ɔha̍. Ɔcha yī ɔchwɔ̄lɛ̍ ɔha̍ ge̍ē nyɔ̄ lɛwu̍ la okpo̍ tāa ɔcha yī ɔchwɔ̄lɛ̍ ɔha̍. Ajɛ ge̍ē he̍ejē wɔhu̍-wɔhu̍ la ɛbɛha̍-ɛbɛha̍ wa̍a̍. Lɛmiyɛ ɔdwɔ̄bi̍, ba̍la ɔgawu ɔdwɔ̄bi̍ ɔdwɔnyɛ ge̍ē hɔ̄ la ɛbɛha̍-ɛbɛha̍ wa̍a̍. Lɛlā okwi̍bi̍īyē grigri ba̍la lɛlā ode chabɔ̄ ɔnɔ̄kɔ̄kū ge̍ē hɔ̄ abɔ̍ɔ la ichō. O̍bū nīi lɛlā nūma̍ wa̍a̍ ge̍ē ya̍ ma̍, e̍ ge̍ē ku̍ ala̍, e̍ ya̍ ala̍ ichi̍ dwɔ̄bi̍-dwɔ̄bi̍. E̍ ge̍ē ku̍ ala̍ ē bī gāa ɛbɛ yī lɛpɔ̄ la u̍nu̍ ogrēeyī yī wā. E̍ ge̍ē ku̍ ala̍ ē tū igbakɔbɔ. E̍ ge̍ē bī ala̍ gāa lɛpɔ̄ la ɛbɛ yī ɛchwɔ̄lɛ̍ ba̍la alɛhu̍ yī ajɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ wu̍chē yī riyī yī u. Yɛ̄grāa nūma̍ nīi ala̍ ge̍ē bī kā Wɔ̄kā Ɔlwɔnyɛ yī Ɔwɔ ē de wa̍ a̍nɛ. Ala̍ ā tu̍ ūkpɔ̄tū chɛ̄ lɔ̄lā, hɛ̄ɛbɛ nīi ala̍ ge̍ e̍e hi̍yɛ̄ngura yī ɔjā nīi ala̍ ge̍ē ka ma̍ ni̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, n ge̍ē de u̍blɛ̍ɛ̄nyī ɔnɛ̄ɛhɛhi ba̍la lɛlā ojo̍ōje̍ ka̍ka̍ nīi ge̍ē ya̍ nīi aluji yī ala̍ i̍ ge̍ē hīyɔkɔ kɛ̄ɛ ta̍ahu̍ mɛ ni̍ ma̍ ē de ala̍. A̍dā yī ala̍ ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī ala̍, aɛ̍nɛ̍ yī ala̍ ba̍la ipwɔ̍ɔma yī ala̍, ba̍la aɛ̍ɛya ala̍ ɛlɛjā ge̍ē chɔ̄ɔwɛ ē tāa ala̍. E̍ ge̍ē ya̍ nīi e̍ de ibiha̍ yī ala̍ ē ngmo̍. Ala̍ ge̍ē de ē ta̍ āchɛ wa̍a̍ anyī wu̍chē yī u. Ūkpō yī inyɛ̄lɛ̄hu̍ ūkpūkpo̍he yī ala̍ i̍ chī ge̍ē bi̍ ni̍. Ala̍ ā rɛ brii; ma̍a i̍ngɔ̍ɔ nīi ala̍ ge̍ē bī hɛ̍ iyī ala̍ ē ta̍ a̍nɛ.


“Ala̍ ge̍ ma̍ nīi ribi yī icho̍ojiya yɛ̄mɛ̄mɛ̄ hi̍ikō tū Ijɛru̍sālɛm ma̍, ala̍ ā jo̍ōkū gɛ hīka e̍ ge̍ē de ɔ̍ chāajɛ mɛ̍. Yɛ̄grāa ɔla̍ā, āchɛ nīi gblāa la Ijudi̍ya wa̍a̍ ma̍ ge̍ gwɛ̍ɛnya pīya ga yɛwu bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Āchɛ nīi gblāa la ipwo̍gra ɔla̍ā ma̍ ge̍ kpo̍ ku̍ pīya hī ɔ̄. Āchɛ nīi chī jī la ikō wa̍a̍ ma̍ ge̍ e̍e ya̍akanya ga ga ipwɔ̍ɔ̄lɛ̍ ɔla̍ā gɛ ni̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, ‘Ɔ̄chī yī Akanya’ ɔ̍lɔma̍ nīi ge̍ē ya̍ lɔkɔ nīi Īpū yī Ɔwɔ ka ke̍e̍ ma̍ bī aa̍ a̍nɛ. I̍īyo̍ de anyā ɛyɛlipu̍ ba̍la enīi ge̍ē bī ayi̍ ɛnɛ̄rɛ̍ɛ̄rɛ̍ la abɔ̄ la ɔ̄chī ɔla̍ā ma̍! Īlāanyī ɔdwɔ̄bi̍ ge̍ē wā dikpo̍ba̍ ɔcha nūma̍. Ɔtū ngurangura ɔlamu-ɔlamu yī Ɔwɔ ge̍ē pīyeyīta̍ āchɛ nūma̍. E̍ ge̍ē ngmo̍ wā la yāā. E̍ ge̍ē ku̍ wā pīya bāa afiyɛ ma̍ ga ɔchamɔcha. Ɛchɛkɔcha ji ge̍ē da Ijɛru̍sālɛm ikpo̍ tū ajɛ bāa ɔchwɔ̍chwɔchwɔ̍ ma̍, kpɛɛ nīi yɛ̄grāa yī wā ē hɛ̍ ē ga o̍bū.


“Lɛlā ɔchabɔ̄ ge̍ē hɔ̄ la yɛnɔ ba̍la ɔwīyā ba̍la i̍nyi̍nyɔ̍ɔwīyā. Alyɛchɛ nūma̍ wa̍a̍ ge̍ē gblāa la yɛ̄ngura lipu̍; e̍ ge̍ē de ē hɛ̍ ko̍ō la uhwi otōtū. Ojiya yī li̍hu ba̍la a̍kpa̍yēenyi ge̍ē re̍ka ɔcha̍hoho̍o! Āchɛ wa̍a̍ ge̍ē de kpo̍ hi̍yenyi bāa opwe̍pwe̍ ma̍ la uhwi otōtū, nīi e̍ ge̍ē gblāa ma̍ ē gbēyī yī ɔjā nīi yɛ ē wā ge̍ē ya̍ yɛchɛ ma̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, wɔhu̍ yī ɔjāha̍-ɔjāha̍ wa̍a̍ abɔ̍ɔ la ichō ge̍ he̍ejē mɔri̍mɔri̍. Bɛ̍ɛ̄nɛ̄ ma̍, Ɔyi̍ yī Ɔngrɔ̄ɔ ge̍ē bīyɛchɛ ē bū abɔ̍ɔ la akpɔ̍ɔwɔ ē wā, la wɔhu̍ ɔnɔ̄kɔ̄kū yī nū ba̍la rīgā ɔnɔ̄kɔ̄kū yī nū. Yɛ̄grāa nīi lɛlā nūma̍ wa̍a̍ ge̍ wu̍tu yɛ ē ya̍ mɛ̍, ala̍ ā nīichō yarɛ nīi ala̍ ge̍ hu lɛhu̍ hwa̍a̍ gɛ; ma̍a ɔhɛ̍ta̍ yī ala̍ lɛ kurɛkurɛ mɛ̍!”


Iji̍sɔ̄ɔsi ka wɔ̄chīije yī lɛlā nūma̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ala̍ ā ma̍ lɛlā yī ejū ba̍la ɛchi̍ ɛha̍ gɛ. A ge̍ ma̍ nīi e̍ yɛ ē rōrū mɛ̍, a ā jo̍ōkū ɔpɔ̄ɔpɛ̄ ka ɔgwā gbo mɛ̍. I̍ngi̍ngɔ̍ɔ nīi lɛlā nūma̍ lɛ a̍nɛ! Ala̍ ge̍ ma̍ nīi lɛlā nūma̍ wa̍a̍ yɛ ē ya̍ mɛ̍, ala̍ ā jo̍ōkū ji bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka Ɔchwɔ̄lɛ̍ Oro̍ōre̍ yī Ɔwɔ lɛ kurɛkurɛ mɛ̍.
“Lēchi̍, n koko̍o de ala̍! Lɛlā nūma̍ wa̍a̍ ge̍ē ya̍ o̍bū nīi āchɛ nīi hɔ̄leyī u̍ma̍ama ma̍ ge̍ē pīyaku̍ wa̍a̍. Ichō wa̍a̍ ba̍la ajɛyɛ̄ɛchɛ ma̍ ge̍ē chāajɛ. Lɛlā yī oko̍o yī u i̍ ge̍ē chāajɛ ge̍ē gbo mɛ ni̍.

“Ala̍ ā gbo iyī ala̍! Ala̍ e̍e tu̍labɔ̄ hī iyī ala̍ wa̍a̍ lā de ojōre̍ oro̍ōre̍ ba̍la ɔjā ɔgwɔ̍ɔ̄gwa̍ ba̍la yɛ̄ngura yī ɔhɔ̄leyī nūma̍ wa̍a̍ ji ni̍. Nɛ̄ni̍, Ɔ̄chī ɔla̍ā ge̍ē wā dikpo̍ba̍ ala̍ i̍ngɔ̍ɔ lwɛ̍ɛ̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, o̍ ge̍ē wā ge̍ē kla̍ alyɛchɛ nūma̍ wa̍a̍ bāa lɛda ma̍. Ala̍ ā deyīkōkū, nīi ala̍ ge̍ jɔhā myɛ̄grāa-myɛ̄grāa; hɛ̄ɛbɛ nīi ala̍ ge̍ lwɔhu̍, ga ke̍e̍ lipu̍ yī lɛlā nūma̍ wa̍a̍ nīi ge̍ē ya̍ ma̍. Hɛ̄ɛbɛ nīi ala̍ ge̍ē lwɔhu̍ ē yarɛ la iyɔ̄bū yī Ɔyi̍ yī Ɔngrɔ̄ɔ.”
La ɔ̄chī ɛla̍ā wa̍a̍, Iji̍sɔ̄ɔsi ē hɔ̄ abɔ̍ɔ la u̍nu̍ yī Ɔwɔ ē ngū āchɛ lɛlā kpɛɛ. Ɔ̄nɛ̄ ge̍ de gbo mɛ̍, o̍ ē pīya ē gāa Yɛwu yī O̍līifu. La ɔ̄chɔ̄chī la eyī rwirwi, āchɛ wa̍a̍ ē pɛ̍ ge̍ē gblāa abɔ̍ɔ la u̍nu̍ yī Ɔwɔ ē darɔ̄ku lɛlā yī nū.

Dengarkan Ilu̍uku 21