If you have would like a copy of this version please contact info@davarpartners.com

The Dagbani Bible

Dagbani Bible with Deuterocanonical Books © Bible Society of Ghana, 2011.

Yisa daa ti be luɣ’ shɛli suhiri Naawuni. O ni daa ti suhi naai ka o nyaandoliba maa ni yino yɛl’ o, “Ti Duuma, wuhim’ ti ti ni yɛn suhiri Naawuni shɛm kaman Jɔn Baptaizira ni daa wuh’ o nyaandoliba shɛm la.” Ka o yɛli ba, “Yi yi yɛn suhi Naawuni, yin’ yɛlimiya ŋ-ŋɔ:
‘Ti Ba Naawuni,
chɛ ka a yuli du,
ka chɛ ka a nam kana.
Tim’ ti ti zuŋɔ dabisili ŋɔ bindirigu;
ka chɛ ti daalahichi paŋ ti,
dama ti gba chɛri paŋdi bɛn tumdi ti taali.
Ka di chɛ ka ti kpe zahimbu ni.’ ”
Ka o daa lan wuhi ba yɛra, “Di yi niŋ ka yi ni so mali o zo ka ti chaŋ o sani yuntisuɣu ti yɛl’ o, ‘Zɔri, paŋm’ ma bɔrɔbɔro kpila ata, dama n zo so m-paai n yiŋ’ na pumpɔŋɔ, ka n ka bindir’ shɛli din ni ti o ka o di.’ Ka o zo maa ni do duu puuni ha ka garigi yɛl’ o, ‘Di nahim ma, dama n dunol’ kparimi ka m mini m bihi do gom ni; dinzuɣu n ku tooi yiɣisi zaŋ li ti a.’ Yɛlimaŋli ka n yɛri ya, hal o yi ku yiɣisi zaŋ li ti o o min’ o simdi maa zuɣu, amaa o nimmoo suhigu maa zuɣu o ni yiɣisi zaŋ o ni bɔri shɛli maa ti o.” Ka o daa lan yɛli ba, “Dinzuɣu n yɛri ya mi: Suhimiya! Naawuni ni tin ya. Bomiya! Yi ni nya. Niŋmiya gaafara! Yi ni nya soli kpe. Dama ŋunkam suhira, o deerimi; ka ŋunkam bɔra, o nyarimi; ka ŋunkam mi niŋdi gaafara, o nyarila soli kpɛra.” Ka o daa lan bɔhi ba, “Ka yinim’ bɛn nyɛ bihi banim’ ŋɔ, ŋun’ bia n-lee ni suh’ o bɔrɔbɔro ka o zaŋ kuɣili ti o bee n-suh’ o zahim, ka o gbaai wahu ti o bee n-suh’ o galli, ka o gbaai nɔŋa ti o? Ka yinim’ bɛn nyɛ tuumbiɛrinim’ ŋɔ yi mi ni yi zaŋ bin’ suma ti yi bihi, bɔ n-ni chɛ ka yi Ba Naawuni ŋun be alizanda ni ŋɔ ŋun’ ku zaŋ o Shia Kasi ti bɛn suhir’ o o Shia Kasi maa?”


Yisa daa ti kari alizin’ birigu do’ so zuɣu bahi; alizin’ birigu maa ni daa chaŋ naai ka doo maa lan leei ŋun tɔɣisira, ka di daa niŋ niriba maa alahiziba pam. Amaa ka bɛ ni shɛb’ daa yɛli, “Alizin’ biɛri naa ŋun yuli booni Biilzibul la n-niŋ o yiko ka o kariti alizin’ biɛri bahiri maa.”
Ka shɛb’ mi daa bɔri ni bɛ zahim o, ka yɛl’ o ni o wuhim’ ba alizanda ni shihirili. Ka Yisa daa baŋ bɛ tɛha maa ka yɛli ba, “Nam yini puuni niriba yi ŋmaligi tuhiri taba, bɛ nam maa ni wurim; ka yil’ yin’ nim’ yi ŋmaligi zabira, bɛ yili maa mi wurindimi. Ka Sintani yi ŋmaligi tuhir’ omaŋa, wula ka o nam lee ni tooi zani? Dama yi yɛri ni Biilzibul yiko ni ka n kariti alizin’ biɛri bahira. Ka n yi kariti alizin’ biɛri Biilzibul yiko ni, ka ŋun’ mi yiko ni ka yi niriba lee kariti ba bahira? Dinzuɣu yimaŋmaŋ’ niriba maa ni zaŋ yi nol’ ni yɛtɔɣa tɔɣisi luhi ya. Amaa n yi kariti alizin’ biɛri bahirila Naawuni yiko ni, dindina Naawuni nam yipa paai ya mi m-bala.”
Yisa daa lan yɛli, “Kpiɔŋlan’ yi lo kpara n-ʒe n-gul’ o yili, o nɛma zaa tiligirimi; amaa ŋun mali kpiɔŋ gar’ o yi ti lir’ o n-nyaŋ’ o, o farila o bidibbin’ shɛŋa o ni niŋ yɛda maa, ka fa o nɛma maa.
“Ka ninvuɣ’ so ŋun bi ʒe n nyaaŋa pala ŋun bɔri n zaɣ’ viɛlli; ka ŋunkam mi bi sɔŋdi ma naɣ’ wurindila m bini bahira.


“Alizin’ biɛɣu yi zo ka chɛ nira, alizin’ biɛɣu maa chanimi nti be kom ni bi dooni luɣ’ shɛŋa polo m-bɔri vuhim shee ka bi nyara. Di saha maa o yɛrimi, ‘N ni lan labi m biɛr’ kurili shee.’ Ka o yi labina nti nya ka di kolikoli m-mali viɛla, o chanimi ti zaŋ alizin’ biɛr’ ayopɔin bɛn bie n-gar’ o m-pah’ omaŋ’ zuɣu na nti kpe m-be nimaani. Di saha dilan’ maa biɛhigu ni bie pam gari di ni daa pun be shɛm.”

Yisa ni daa yɛli ŋ-ŋɔ maa ka paɣ’ so be salo maa ni kuhi yɛli, “A ni daa yi pu’ shɛl’ ni na min’ a ni daa mɔɣ’ bihi’ shɛŋa mal’ alibarika.”
Amaa ka Yisa yɛli, “Bɛn wumdi Naawuni yɛligu ka gbib’ li n-lee mal’ alibarika!”


Salo ni daa ti laɣimna m-muɣi saha shɛli ka Yisa piligi yɛra, “Ʒiɛmani ŋɔ nim’ nyɛla ninvuɣ’ biɛri. Bɛ bɔri ni bɛ nyala shihirili, amaa bɛ ku nya shihir’ shɛli m-pahila Anabi Jona shihirili la. Anabi Jona ni daa nyɛ Ninivenim’ shihirili shɛm la, lala ka Daadam Bia gba nyɛ ʒiɛmani ŋɔ nim’ shihirili. Zaadali paɣ’ so ŋun daa nyɛ naa n-yi nudirigu polo la na ni ti wuhi ni ʒiɛmani ŋɔ nim’ mali taali, dama o daa yi katiŋa n-kana ni o ti wum Sulemaana yɛm yɛtɔɣa; ka nyamiya, yɛl’ shɛli din gari Sulemaana be kpe. Zaadali Ninivenim’ gba ni ti wuhi ni ʒiɛmani ŋɔ nim’ mali taali, dama Anabi Jona ni daa yihi ba waazu la, bɛ daa niŋ tuuba; ka nyamiya, yɛl’ shɛli din gari Anabi Jona be kpe.”


Yisa daa lan yɛli, “So ʒi n-nyo firila zaŋ lɔɣu pil’ li bee n-zaŋ li sɔɣi, amaa o naɣ’ ni zaŋ li mi tam binshɛl’ zuɣu ni bɛnkam kpɛri yili maa ni na nyari li. Nina nyɛla niŋgbuŋ firila. Ka a nina yi ne, a niŋgbuŋ zaa bela neesim ni; amaa a nina yi bi ne, a niŋgbuŋ zaa bela zibisim ni. Dinzuɣu miri ka a chɛ ka neesim din be a ni ti leei zibisim. Ka a niŋgbuŋ zaa yi nɛmi hal ka zibisim biɛla ka di ni, dindina di ni nɛmi zaa kaman firila ni ne a shɛm la.


Yisa ni daa na kul yɛri maa, ka Farisii so yɛl’ o ni o bɔri ni o ka ŋun’ Farisii maa yiŋ’ na ka o min’ o ti laɣim di bindirigu. Ka o daa chaŋ ka bɛ ti ʒini ni bɛ di; ka di gari Farisii maa, o ni daa nya ka Yisa bi doli bɛ kali soli paɣ’ o nuhi ka ʒini ni o di maa zuɣu. Ka ti Duuma daa yɛl’ o, “Yinim’ Farisiinim’ paɣirila pipihi mini lahi nyaansi, amaa ka yi puuni lee pali ninvuɣ’ fabo mini ninvuɣ’ biɛtali. Yinim’ jɛra ŋɔ, pa ŋun nam di nyaaŋ’ maa n-nam di puuni maa gba? Dinzuɣu zaŋmiya din be di ni maa tim’ nandaamba; ka binshɛɣukam zaa niŋ nyam yi sani.”
Yisa daa lan yɛli, “Mbusim be yinim’ Farisiinim’ zuɣu! Dama yi yihiri naanzua mini kpaligu ni ʒɛvari balibu kam zaka, amaa ka lee chɛ saria din tuhi karibu mini Naawuni yurilim. Dimbɔŋɔnim’ zaa shiri simdi niŋbu, ka di bi niŋ kamaata ni yi chɛ din pahi maa gba niŋbu. Mbusim be yinim’ Farisiinim’ zuɣu! Dama yi yuri kpamba ʒiishee ʒinibu yi jɛmbu duri ni, ka lan yuri puhigu dahi ni. Mbusim be yi zuɣu! Dama yi ŋmanila gbal’ shɛŋa niriba ni nɔri gariti ka bi mi ni gbala m-bala.” Di saha ka zaligubaŋdib’ ni yino yɛl’ o, “Karimba, a ni yɛli shɛm maa wuhiya ni a galindila ti gba.” Ka Yisa yɛli, “Mbusim be yinim’ zaligubaŋdib’ gba zuɣu! Dama yi ʒiini niriba ʒi’ tibisi’ shɛŋa din ʒibu to, amaa ka yimaŋmaŋ’ ku saɣi zaŋ yi nubil’ gba wuɣi li. Mbusim be yi zuɣu! Dama yi mɛri duri gindi yi yaannim’ ni daa ku anab’ shɛb’ gbala. Dinzuɣu yi nyɛla bɛ shɛhiranim’ mini bɛ nyaanzaaniba, dama bɛna n-daa shiri ku ba, ka yi mi ti mɛri duri gindi bɛ gbala maa. Dinzuɣu ka Naawuni daa pun yɛli o Kundi ni ni o ni tim anabinim’ mini tuumba na, ka bɛ ti ku bɛ shɛba, ka niŋ bɛ shɛb’ mi alaka; ka di zuɣu chɛ ka o ti zaŋ bɛ ni daa ku anab’ shɛb’ zaa, tum dunia piligu ni la ha taali ʒili ʒiɛmani ŋɔ niriba. Yɛlimaŋli ka n yɛri ya, Ɛbɛl kubu zaŋ ti paai Anabi Zakaria kubu saha, bɛ ni daa ku so Naawuni jɛmbu duu mini sara malibu bimbini sunsuuni la, Naawuni shiri ni ti zaŋ di taali ʒili ʒiɛmani ŋɔ niriba!
Mbusim be yinim’ zaligubaŋdib’ zuɣu! Dama yi ŋooi baŋsim bɔhimbu dunoli saafɛbia; yimaŋmaŋ’ bi kpɛri di ni, ka mi guri bɛn bɔri ni bɛ kpe di ni soli.”
Yisa ni daa yiɣisi ni n-chaŋ naai ka Naawuni zaligubaŋdib’ mini Farisiinim’ daa kul gbaag’ o nol’ ni luɣisibu ni di chɛ ka o yɛli din bie. Lala ka bɛ daa niŋ ni bɛ bari zana gbaag’ o o yɛtɔɣa puuni.

Dengarkan Luk 11