The New Testament in the Bugotu language of the Solomon Islands

Na Rorongo Ke Toke Eigna a Jisas Krais

<div class="version vid1900 iso6393bgt" data-vid="1900" data-iso6393="bgt">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch9" data-usfm="MAT.9">
 <div class="label">9</div><div class="s1">Jisas Ke Vatoke Tabirua Na Mane Ke Lae Na Tonogna</div><div class="r">(Mak 2:1-12; Luk 5:17-26)</div><div class="p"> 1A Jisas duagna nigna na komi vaovarongo kena hahaghe kori boti mena hathavu sethevugna na kolo. Imarea kena torongaghi thonga i Kapaneam, na meleha ke mono a Jisas. 2Kori torongaghidia vano ngengeni, kekeha tinoni kena hulungi maia kori matha tagna a Jisas sina tinoni ke lae na tonogna. Jisas ke adoa nidia na vaututuni ke hutu me haghore vania na mane ke lae na tonogna, &#8220;Kulagu, o saghoi mataghu. Inau ku talutavogha ghohi na komi paluhamu.&#8221;</div><div class="p"> 3Kekeha mara na velepuhigna na vetula nigna a Moses kena rongovia iaani mena ghaghana, &#8220;E boi toke na haghore ke velea. Imanea ke vananaba ghehegna duagna a God!&#8221;</div><div class="p"> 4A Jisas ke adoa na ghaghanadia me anira, &#8220;Eigna na hava gi oti toatogha na fata ke dika iangeni kori ghaghanamiu? 5Gi kuda haghore vania na mane ke lae na tonogna vaghagna iaani, &#8216;Inau ku talutavogha na paluhamu,&#8217; ighamu kotida boi adoa na paluhagna ke talutavogha ba teo. Kari gi kuda haghore vania vaghagna iaani, &#8216;Sokara hadi mo taveti,&#8217; ighamu kotida reghia inau ke mono nigua na mana bali vatokeagna imanea ba teo. 6Kori vido kuda vatokea na mane iaani, ighamu kotida adoa, inau, na Dathei Tinoni, ke mono nigua na mana bali talutavogha na komi paluha.&#8221; Govu, gi e veleagna na mane ke lae na tonogna, &#8220;O sokara hadi mo hatia na mathamu mo tabiru kori vathemu!&#8221; 7Ma na mane iangeni ke sokara hadi me tabiru kori vathegna. 8Na mavitu kena reghia iaani mena vere nidia puala. Imarea kena veletokea God eigna ke hea na mana ke hutu iangeni tagna na tinoni.</div><div class="s1">A Jisas Ke Kiloa A Matiu</div><div class="r">(Mak 2:13-17; Luk 5:27-32)</div><div class="p"> 9Kori vido a Jisas ke taveti sania na vido iangeni, imanea ke reghia sina mane bali oho takis, na ahagna a Matiu. Imanea ke nohe kori vido bali voli takis. A Jisas ke veleagna, &#8220;O mai mo leghuu inau.&#8221; A Matiu ke sokara hadi me leghua a Jisas.</div><div class="p"> 10Leghugna iaani, a Jisas duagna nigna na komi vaovarongo kena vano vanga kori vathegna a Matiu. Imanea ke hulaghinira mua sethe na tinoni koakoa. Kekeha mara bali oho takis kena mono duadia. 11Mara na Farise kena reghia iaani mena huatira nigna na komi vaovarongo a Jisas, &#8220;Ehava gi nimiu na mane velepuhi ke vanga duadia mara bali oho takis ma arahai tavogha kena dika?&#8221;</div><div class="p"> 12A Jisas ke rongovia na haghore iangeni me velea, &#8220;Arahai kena boi vahaghi kena boi magnahaghinia kedana vano reghia na dokta, kari arahai vamua kena vahaghi. 13Vaghagna iaani, inau ku bosi mai bali kilora arahai kena jino kori ghaghanadia ghehedia bali leghuu inau, kari arahai vamua kena adoa kena koakoa. Oti hiro au toetoke na ghaghanagna na rioriso ke mono tadia na komi Rioriso ke Tabu kena velea, &#8216;Gi ighamu kotida boi havughaghi itagua, e toke vamua. Na fata ku pukuni magnahaghinighamu kotida eia, na raroviragna arahai tavogha.&#8217;&#8221;</div><div class="s1">Saghoi Boa Haidua Na Velepuhi Mathangani Kori Na Vetula Haulaghi</div><div class="r">(Mak 2:18-22; Luk 5:33-39)</div><div class="p"> 14Kekeha nigna na vaovarong a Jon Siuvitabu kena mai tagna a Jisas mena huatia, &#8220;Ighami, mi mara na Farise kiti ado sota kori vanga, keana ehava gi ena boi sota nimua na komi vaovarongo eni?&#8221;</div><div class="p"> 15A Jisas ke haghore tughura, &#8220;Ehava? Ighamu koti ghaghana na mavitu kena mono kori vangahaidugna na taulaghi kedana dikahehedia kori vido na mane taulaghi ke mono duadia? Teo. Keana kori vido kekeha tinoni kedana mai hati aua na mane taulaghi itadia ara kulagna, imarea kedana sota eigna kena dikahehe. Vaghagna iangeni mua, boi tangomana kedana sota nigua na komi vaovarongo eigna inau ku mono mua duadia.</div><div class="p"> 16&#8220;Ghita ati adoa ghohi, teo ahai itada keda hatia na vidoi pohe mathangani me suki ponotia kori pohe haulaghi ke resu ghohi. Gi katida eia vaghagna iangeni, kori vido kati vano wasia kori bea, kenughua na vidoi pohe mathangani iangeni e kakai me varesua na vidoi pohe haulaghi. Ma na resu iangeni kenughua e hutu vano tagna na resugna i hau.</div><div class="p"> 17&#8220;Sina fata mua iaani, ighita boi tangomana katida toia na waen mathangani kori ghuighuligna na got ke haulaghi. Eigna kori vido na waen mathangani ke vano me haulaghi, kenughua na ghuighuli haulaghi iangeni e nana me poha eigna e nana ghohi. Ma na waen keda rote au ma na ghuighuli keda dika. Mati toia na waen mathangani kori ghuighuli ke mathangani eigna na waen ma na ghuighuli koroda mono toke.&#8221;</div><div class="s1">A Jisas Ke Vatoke Tabirura E Rua Na Vaivine</div><div class="r">(Mak 5:21-43; Luk 8:40-56)</div><div class="p"> 18Kori vido a Jisas ke talu titiono duadia nigna na komi vaovarongo a Jon, sina mane ke baubatu kori vathe haidu nidia mara Jiu ke mai tagna Jisas me torongaghi tuturu horu itagna me ania, &#8220;A dathegu vaivine ke eu thehe vamua. Keana o mai mo tangolia eigna keda ghoi havi tabiru.&#8221; 19A Jisas ma na komi nigna na vaovarongo kena sokara hadi mena vano duagna.</div><div class="p"> 20Kori vido kena taveti vano, sina vaivine puhi ke mai leghugna Jisas. Iia ke pada na vahaghi ghaughabua kekeha vidoi maghavu koragna salaghe rua na vinogha. Iia ke tugelia na kujukugna nigna na poko, 21eigna iia ke ghaghana, &#8220;Gi kuda tugelia vamua na kujukugna nigna na poko, inau kuda ghoi toke tabiru.&#8221;</div><div class="p"> 22Jisas ke vajangia me rei tabiru me reghipada na vaivine iangeni me ania, &#8220;Vaivine, o saghoi dikahehemu. Ighoe ko toke tabiru eigna nimua na vaututuni.&#8221; Kori vido vamua iangeni na vaivine ke ghoi toke tabiru.</div><div class="p"> 23Kori vido a Jisas ke haghe vano kori vathegna na mane ke baubatu kori vathe haidu, imanea ke reghira na mavitu kena tangi heta mi kekeha tinoni kena ifua na sale thehe. 24A Jisas ke velera, &#8220;Oti taveti au kori vathe. Na gari vaivine iaani e boi thehe, keana e nere nigna vamua.&#8221; Ma na mavitu kena kihaghinia a Jisas. 25Leghugna ke vetulara au na komi tinoni i kosi, a Jisas ke haghe vano kori chogho ke mono na gari vaivine. Imanea ke tangolia na limagna mi iia ke sokara hadi. 26Na rorongogna na reghithehe iaani ke rorongoragha tadia na komi meleha gharania na meleha iangeni.</div><div class="s1">A Jisas Ke Vatoke Tabirura E Rua Na Mane Koro Doa</div><div class="p"> 27Leghugna a Jisas ke taveti au ingengeni, e rua na mane koro doa koro leghua a Jisas. Romara koro ghuu heta vaghagna iaani, &#8220;Dathegna Deved,#9:27 &#8220;Dathegna Deved&#8221; Mara Jiu kena adoa a Vahavi keda mai kori vikegna a King Deved. Na vunegna iaani imarea kena kiloagna a Jisas &#8220;Dathegna a Deved.&#8221; o rarovighami!&#8221;</div><div class="p"> 28Jisas ke haghe vano tagna sina vathe mi romara koro leghua imanea. Ma Jisas ke huatira, &#8220;Ehava? Oro vaututuniu inau ku tangomana na vatoke tabiruagna na matamiu?&#8221;</div><div class="p">Romara koro velea, &#8220;Hii, Lod.&#8221;</div><div class="p"> 29Gi a Jisas ke taboa na matadia me anira, &#8220;Na vunegna iroghamu koro vaututuniu, roghamu koroda toke tabiru.&#8221; 30Ma na matadia romara ke ghoi toke tabiru. Gi a Jisas ke haghore heta vanira, &#8220;Oro saghoi titionoa vania ahai na hava ku eia vanighamu.&#8221;</div><div class="p"> 31Keana romara koro taveti au moro titionoa na rorongo eigna a Jisas vanira na komi tinoni tadia na komi meleha ke gharania na meleha iangeni.</div><div class="s1">A Jisas Ke Vatoke Tabirua Sina Mane Ke Mui</div><div class="p"> 32Kori vido e rua na mane koro doa koro au sania a Jisas, kekeha tinoni kena hati maia tagna Jisas sina mane ke mui eigna ke haghevia na tidatho. 33A Jisas ke gigi aua na tidatho itagna, ma na mane iangeni ke ghoi haohaghore tabiru. Na mavitu kena mono duagna Jisas ngengeni kena vere nidia puala. Mena velea, &#8220;Ati boi reghia i hau meke mai sa fata vaghagna iaani i Israel.&#8221;</div><div class="p"> 34Keana mara na Farise kena velea, &#8220;Satan, na vunaghidia na komi tidatho ke hea na mana gi e tangomana na gigi auragna na komi tidatho.&#8221;</div><div class="s1">A Jisas Ke Rarovira Na Mavitu</div><div class="p"> 35A Jisas ke vano tadia na komi meleha ke iso meke hutu me velepuhira na mavitu tadia na komi vathe haidu nidia mara Jiu. Imanea ke titionoa na Rorongo ke Toke eigna na puhi a God ke vunaghi pungusira nigna na komi tinoni me vatoke tabirura na komi tinoni tadia na komi thagi vahaghi ke padara. 36Kori vido a Jisas ke reghira na mavitu ke sethe kena mai itagna, imanea ke rarovira eigna kena papara kori havidia mena boi tangomana na hatheragna ghehedia. Imarea kena vaghadia na komi sip ke teo ahai ke reireghira. 37Ma Jisas ke velera nigna na komi vaovarongo, &#8220;Sethe na tinoni kena mono kaikaliti bali lubatia a God eigna keda vunaghi pungusira. Iangeni ke vaghagna na gnatha ke ghano mena haga ghelia. Kari e boi sethe arahai kedana ghegheli. 38Moti tarai kaea a God eigna keda vetula atua na komi tinoni sethe bali hatheghamu na hatiragna mai na komi tinoni itagna.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

A Jisas duagna nigna na komi vaovarongo kena hahaghe kori boti mena hathavu sethevugna na kolo. Imarea kena torongaghi thonga i Kapaneam, na meleha ke mono a Jisas. Kori torongaghidia vano ngengeni, kekeha tinoni kena hulungi maia kori matha tagna a Jisas sina tinoni ke lae na tonogna. Jisas ke adoa nidia na vaututuni ke hutu me haghore vania na mane ke lae na tonogna, “Kulagu, o saghoi mataghu. Inau ku talutavogha ghohi na komi paluhamu.”
Kekeha mara na velepuhigna na vetula nigna a Moses kena rongovia iaani mena ghaghana, “E boi toke na haghore ke velea. Imanea ke vananaba ghehegna duagna a God!”
A Jisas ke adoa na ghaghanadia me anira, “Eigna na hava gi oti toatogha na fata ke dika iangeni kori ghaghanamiu? Gi kuda haghore vania na mane ke lae na tonogna vaghagna iaani, ‘Inau ku talutavogha na paluhamu,’ ighamu kotida boi adoa na paluhagna ke talutavogha ba teo. Kari gi kuda haghore vania vaghagna iaani, ‘Sokara hadi mo taveti,’ ighamu kotida reghia inau ke mono nigua na mana bali vatokeagna imanea ba teo. Kori vido kuda vatokea na mane iaani, ighamu kotida adoa, inau, na Dathei Tinoni, ke mono nigua na mana bali talutavogha na komi paluha.” Govu, gi e veleagna na mane ke lae na tonogna, “O sokara hadi mo hatia na mathamu mo tabiru kori vathemu!” Ma na mane iangeni ke sokara hadi me tabiru kori vathegna. Na mavitu kena reghia iaani mena vere nidia puala. Imarea kena veletokea God eigna ke hea na mana ke hutu iangeni tagna na tinoni.


Kori vido a Jisas ke taveti sania na vido iangeni, imanea ke reghia sina mane bali oho takis, na ahagna a Matiu. Imanea ke nohe kori vido bali voli takis. A Jisas ke veleagna, “O mai mo leghuu inau.” A Matiu ke sokara hadi me leghua a Jisas.
Leghugna iaani, a Jisas duagna nigna na komi vaovarongo kena vano vanga kori vathegna a Matiu. Imanea ke hulaghinira mua sethe na tinoni koakoa. Kekeha mara bali oho takis kena mono duadia. Mara na Farise kena reghia iaani mena huatira nigna na komi vaovarongo a Jisas, “Ehava gi nimiu na mane velepuhi ke vanga duadia mara bali oho takis ma arahai tavogha kena dika?”
A Jisas ke rongovia na haghore iangeni me velea, “Arahai kena boi vahaghi kena boi magnahaghinia kedana vano reghia na dokta, kari arahai vamua kena vahaghi. Vaghagna iaani, inau ku bosi mai bali kilora arahai kena jino kori ghaghanadia ghehedia bali leghuu inau, kari arahai vamua kena adoa kena koakoa. Oti hiro au toetoke na ghaghanagna na rioriso ke mono tadia na komi Rioriso ke Tabu kena velea, ‘Gi ighamu kotida boi havughaghi itagua, e toke vamua. Na fata ku pukuni magnahaghinighamu kotida eia, na raroviragna arahai tavogha.’”


Kekeha nigna na vaovarong a Jon Siuvitabu kena mai tagna a Jisas mena huatia, “Ighami, mi mara na Farise kiti ado sota kori vanga, keana ehava gi ena boi sota nimua na komi vaovarongo eni?”
A Jisas ke haghore tughura, “Ehava? Ighamu koti ghaghana na mavitu kena mono kori vangahaidugna na taulaghi kedana dikahehedia kori vido na mane taulaghi ke mono duadia? Teo. Keana kori vido kekeha tinoni kedana mai hati aua na mane taulaghi itadia ara kulagna, imarea kedana sota eigna kena dikahehe. Vaghagna iangeni mua, boi tangomana kedana sota nigua na komi vaovarongo eigna inau ku mono mua duadia.
“Ghita ati adoa ghohi, teo ahai itada keda hatia na vidoi pohe mathangani me suki ponotia kori pohe haulaghi ke resu ghohi. Gi katida eia vaghagna iangeni, kori vido kati vano wasia kori bea, kenughua na vidoi pohe mathangani iangeni e kakai me varesua na vidoi pohe haulaghi. Ma na resu iangeni kenughua e hutu vano tagna na resugna i hau.
“Sina fata mua iaani, ighita boi tangomana katida toia na waen mathangani kori ghuighuligna na got ke haulaghi. Eigna kori vido na waen mathangani ke vano me haulaghi, kenughua na ghuighuli haulaghi iangeni e nana me poha eigna e nana ghohi. Ma na waen keda rote au ma na ghuighuli keda dika. Mati toia na waen mathangani kori ghuighuli ke mathangani eigna na waen ma na ghuighuli koroda mono toke.”


Kori vido a Jisas ke talu titiono duadia nigna na komi vaovarongo a Jon, sina mane ke baubatu kori vathe haidu nidia mara Jiu ke mai tagna Jisas me torongaghi tuturu horu itagna me ania, “A dathegu vaivine ke eu thehe vamua. Keana o mai mo tangolia eigna keda ghoi havi tabiru.” A Jisas ma na komi nigna na vaovarongo kena sokara hadi mena vano duagna.
Kori vido kena taveti vano, sina vaivine puhi ke mai leghugna Jisas. Iia ke pada na vahaghi ghaughabua kekeha vidoi maghavu koragna salaghe rua na vinogha. Iia ke tugelia na kujukugna nigna na poko, eigna iia ke ghaghana, “Gi kuda tugelia vamua na kujukugna nigna na poko, inau kuda ghoi toke tabiru.”
Jisas ke vajangia me rei tabiru me reghipada na vaivine iangeni me ania, “Vaivine, o saghoi dikahehemu. Ighoe ko toke tabiru eigna nimua na vaututuni.” Kori vido vamua iangeni na vaivine ke ghoi toke tabiru.
Kori vido a Jisas ke haghe vano kori vathegna na mane ke baubatu kori vathe haidu, imanea ke reghira na mavitu kena tangi heta mi kekeha tinoni kena ifua na sale thehe. A Jisas ke velera, “Oti taveti au kori vathe. Na gari vaivine iaani e boi thehe, keana e nere nigna vamua.” Ma na mavitu kena kihaghinia a Jisas. Leghugna ke vetulara au na komi tinoni i kosi, a Jisas ke haghe vano kori chogho ke mono na gari vaivine. Imanea ke tangolia na limagna mi iia ke sokara hadi. Na rorongogna na reghithehe iaani ke rorongoragha tadia na komi meleha gharania na meleha iangeni.

Leghugna a Jisas ke taveti au ingengeni, e rua na mane koro doa koro leghua a Jisas. Romara koro ghuu heta vaghagna iaani, “Dathegna Deved, o rarovighami!”
Jisas ke haghe vano tagna sina vathe mi romara koro leghua imanea. Ma Jisas ke huatira, “Ehava? Oro vaututuniu inau ku tangomana na vatoke tabiruagna na matamiu?”
Romara koro velea, “Hii, Lod.”
Gi a Jisas ke taboa na matadia me anira, “Na vunegna iroghamu koro vaututuniu, roghamu koroda toke tabiru.” Ma na matadia romara ke ghoi toke tabiru. Gi a Jisas ke haghore heta vanira, “Oro saghoi titionoa vania ahai na hava ku eia vanighamu.”
Keana romara koro taveti au moro titionoa na rorongo eigna a Jisas vanira na komi tinoni tadia na komi meleha ke gharania na meleha iangeni.

Kori vido e rua na mane koro doa koro au sania a Jisas, kekeha tinoni kena hati maia tagna Jisas sina mane ke mui eigna ke haghevia na tidatho. A Jisas ke gigi aua na tidatho itagna, ma na mane iangeni ke ghoi haohaghore tabiru. Na mavitu kena mono duagna Jisas ngengeni kena vere nidia puala. Mena velea, “Ati boi reghia i hau meke mai sa fata vaghagna iaani i Israel.”
Keana mara na Farise kena velea, “Satan, na vunaghidia na komi tidatho ke hea na mana gi e tangomana na gigi auragna na komi tidatho.”

A Jisas ke vano tadia na komi meleha ke iso meke hutu me velepuhira na mavitu tadia na komi vathe haidu nidia mara Jiu. Imanea ke titionoa na Rorongo ke Toke eigna na puhi a God ke vunaghi pungusira nigna na komi tinoni me vatoke tabirura na komi tinoni tadia na komi thagi vahaghi ke padara. Kori vido a Jisas ke reghira na mavitu ke sethe kena mai itagna, imanea ke rarovira eigna kena papara kori havidia mena boi tangomana na hatheragna ghehedia. Imarea kena vaghadia na komi sip ke teo ahai ke reireghira. Ma Jisas ke velera nigna na komi vaovarongo, “Sethe na tinoni kena mono kaikaliti bali lubatia a God eigna keda vunaghi pungusira. Iangeni ke vaghagna na gnatha ke ghano mena haga ghelia. Kari e boi sethe arahai kedana ghegheli. Moti tarai kaea a God eigna keda vetula atua na komi tinoni sethe bali hatheghamu na hatiragna mai na komi tinoni itagna.”

Dengarkan Matiu 9