Mixteco, Metlatónoc

Saa kuu iin kii sábado, kii yii, ra ndiyaꞌa Jesús kuaꞌan ra xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra iin nuu iyoo itu trigo, ra saa xaꞌa ndikaꞌun ini ndia itaꞌan xiꞌin ra, ra xaꞌa ndia xaꞌnu ndia yoko itu trigo kan, ra ^sakoyo ndia nuni vali sata ña ^xaxi ndia. Ra ta xini ndia fariseo, ra saa ndikaꞌan ndia xiꞌin Jesús kachi na saa:
―Kutoꞌni, nichuun xa ndia itaꞌan xiꞌin kun saa: chi köo ndiayu ndaꞌa yo ña sa yo saa kii yii sábado, chi kii ndakindiee va yo ke ―kachi ndia xiꞌin ra.
Saa ndakuiin Jesús kachi ra saa xiꞌin ndia:
―¿A täan va kaꞌvi ndo tuꞌun Ndioxi ña ndakani xaꞌa ra rey David, ña xa ra te ndikaꞌun ini ra xiꞌin ndia kuaꞌan xiꞌin ra? Ra na kundaa ini ndo chi suꞌva va ke kachi tuꞌun Ndioxi ndakani ña. Ra rey David, ra ndikiꞌvi va ra ini veꞌe ñuꞌu Ndioxi ra kiꞌin ra ixtavaꞌa yii, ña soko na, ña iyoo ini veꞌe ñuꞌu kan xixi ra xiꞌin ndia kuaꞌan xiꞌin ra, ra köo ndiayu ra ña kuxi ra ña, chi takua na sutu va kuvi na iyoo ndiayu kuxi ña. ¿Ra a täan kaꞌvi tu ndo ndiayu Ndioxi ña ndakoo ra Moisés, ña kaꞌan ña na sachïñu ndia nii yuvi kii yii sábado, ndi su ndia sutu ra xa va ndia kan chiñu ini veꞌe ñuꞌu kaꞌnu, ra köo vi tu na kaꞌan kuachi xaꞌa ña xa ndia kan? Ra na kaꞌan yu xiꞌin ndo ra kundaa ini ndo, chi kaꞌnu ni ka va yuꞌu ra íin xiꞌin ndo yoꞌo vichin nuu veꞌe ñuꞌu kaꞌnu. Ndi su ndoꞌo, ra na täan kundaa ini va kuvi ndo ni ke kuni kachi tuꞌun Ndioxi ña kaꞌan kachi suꞌva: “Küni yu ña na kaꞌni ndo kiti ra soko ndo ri nuu yu, chi ña kuni yu ke na kuꞌvi ni ini ndo kuni taꞌan va ndo”, kachi ña. Ra tu ndikundaa ini ndo xiꞌin tuꞌun yoꞌo, saa ra käꞌndia vi ndo chiñu ña na sandoꞌo na yuvi ndaꞌvi na köo kuachi. Ndi su, yuꞌu ra xaa yoꞌo vichin, kuvi ra iyoo ni ka ndiayu ndaꞌa xaꞌa kii yii sábado, ndia ña ke kuvi sa yo, ra ndia ña ke küvi sa yo ―kachi Jesús xiꞌin ndia.

Saa ndakiꞌin Jesús kuaꞌan ra, ra ndixaa ra ndikiꞌvi ra iin veꞌe ñuꞌu nuu ndakutaꞌan na ñuu kan. Ra ini veꞌe ñuꞌu kan nduꞌu iin tiaa ra ndachi iin xiyo ndaꞌa; ra ndia fariseo ra xika nduku ni ndia ndixaa sa ndia, ña vaꞌa kuchuun ndia taxi ndiaa kuachi xaꞌa Jesús, ra saa nindakatuꞌun ndia ra kachi ndia saa:
―¿A kuvi sandaꞌa yo iin na xiꞌi kii ndakindiee? ―kachi ndia.
Saa ndakuiin Jesús kachi ra saa xiꞌin ndia:
―Tu ndia iin ndo iyoo iin ndikachi loꞌo sana, ra na ndakava ri ini iin yavi kii yii, ¿ra a küꞌun ndo tava ndo ri? ¿Su kuꞌun va ndo tava ndo ri ini yavi kan? Ra na kundaa ini ndo, chi ndiaa yaꞌvi ni ka va iin yuvi nuu iin ndikachi loꞌo; ra xaꞌa ña kan ke kuvi va sa yo ña vaꞌa kii yii sábado ―kachi Jesús xiꞌin ndia.
Ra saa ndikaꞌan Jesús xiꞌin tiaa ra ndachi ndaꞌa kan kachi ra saa:
―Sandakaa ndaꞌa kun ―kachi ra xiꞌin ra.
Ra saa sandakaa tiaa kan ndaꞌa ra, saa ra ndikun nduvaꞌa va ña, ra nduu ña ta kaa inka ña vaꞌa va. Ra te kee ndia fariseo kan chi keꞌe, ra saa ndikataꞌan ndia ndixaa sa ndia, ña kuvi kaꞌni na Jesús.

Ra ta kundaa ini Jesús xaꞌa ña kuni ndia sa ndia xiꞌin ra, ra saa kanata ra ini veꞌe ñuꞌu kan ra ndakiꞌin ra kuaꞌan ra inka xiyo va, ra kuaꞌa ka vi yuvi ndakundikun sata ra kuaꞌan na xiꞌin ra. Ra sandaꞌa ra takundiꞌi va na xiꞌi. Ra saa xaꞌndia ra chiñu nuu na ña na ndatüꞌun na xiꞌin ndia nii yuvi xaꞌa ra, ña sandaꞌa ra na. Ra suꞌva ke kuu ña ndixinu nuu tuꞌun Ndioxi, ña ndikaꞌan ra Isaías ra ndikaꞌan tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa, ña kachi suꞌva:
Koto ndo, chi ra yoꞌo kuvi ra xachiñu nuu yu, ra ndikaxin yu;
ra kuꞌvi ni ini yu xini yu ra, ra kusii ni ini yu xiꞌin ra.
Ra taxi yu Tachi Yii yu koo ña xiꞌin ra,
ra kaꞌan ndoso ra tuꞌun yu nuu takundiꞌi na yuuvi, ra kundaa ini na ña sandaku yu kuachi xiꞌin na.
Ra ndatüꞌun kuachi ra xiꞌin ndia nii yuvi,
ra nii kañäꞌa tu ra xiꞌin va na;
ra ndia nii tu na küni soꞌo ña kana ra kaka ra yaꞌya va.
Ra yuvi na xa takueꞌe, na ndoꞌo, ta kuꞌva ndoꞌo iin ndoo ñuꞌu tun xa nditaꞌnu, ra satakuëꞌe ka ra na;
ra nii iꞌva loꞌo ña sakan ndixikun, ndäꞌva ra,
ra saa ke ^sa va ra ndia te xaa kii ña ndakiꞌin ra kaꞌndia ra chiñu xiꞌin ña ndaa va.
Ra takundiꞌi na yuuvi yoꞌo, ra indaa ra yoꞌo va kuvi ra kundiaa ini na, kachi Ndioxi ndikaꞌan ra,
kachi ra Isaías.

Ra saa ndixaa sava na nuu Jesús xiꞌin iin tiaa ra küvi kaꞌan, ra kuaa va tu ra, saa chi tachi ndivaꞌa va ke tiin ñaꞌa, ra saa sandaꞌa Jesús tiaa kan ra vaꞌa ka vi ndakutoꞌni ra, ra vaꞌa tu ndakaꞌan va ra. Saa ra takundiꞌi yuvi na xini ña kuu kan, ra ndakanda ka vi ini na, ra iin ndakatuꞌun taꞌan na kachi na saa:
―¿A ra yoꞌo kuvi ra kuu ndiseꞌe ra David, ra tiꞌvi Ndioxi kixi sakaku yoo? ―kachi na xaꞌa Jesús.
Ndi su te xini soꞌo ndia fariseo, ña kachi yuvi kan saa xaꞌa Jesús, saa ra ndikaꞌan ndia kachi ndia saa:
―Ndiee ti Beelzebú mii ti kuchee vaꞌa nuu takundiꞌi ña ndivaꞌa va ke iyoo xiꞌin ra, ña kan ke vaꞌa tava ra tachi ndivaꞌa ―*kachi ndia.
Ra kundaa va ini Jesús ña ndakani ini ndia, ra saa ndikaꞌan ra xiꞌin ndia kachi ra saa:
―Takundiꞌi ñuu naꞌnu ña kanitaꞌan xiꞌin taꞌan mii, ra kuchüun vi ña koo ña, chi ndiꞌi va xaꞌa ña; ra saa tu iin ñuu va, a iin veꞌe va tu, saa chi tu na xaꞌa na kanitaꞌan na xiꞌin taꞌan mii na, saa ra kuchüun na koo vi na chi ndiꞌi va xaꞌa na. Ra saa tu kiti ndivaꞌa va, chi tu na ndukuiin ri kanitaꞌan ri xiꞌin taꞌan mii ri; saa ra kuchüun vi ri koo ri, chi ndiꞌi xaꞌa va ri. Ra kachi yu suꞌva xiꞌin ndo, saa chi kaꞌan ndo, ña tava yu tachi ndivaꞌa xiꞌin ndiee ti Beelzebú, ri kuchee nuu takundiꞌi ri ndivaꞌa; ra tu saa iyoo ña, saa ra, ¿yoo ku ra taxi ndiee ndaꞌa na ndikun sata ndo ña vaꞌa tava na tachi ndivaꞌa tu saa? Ra na kundaa ini ndo chi süvi xiꞌin ndiee ri ndivaꞌa ke tava na ña. Ña kan ke kundaa vaꞌa va ini na ña väꞌa iyoo ndo. Ra ña tava yu tachi ndivaꞌa vichin xiꞌin ndiee Tachi Yii Ndioxi, ra ña yoꞌo kuni kachi ña saa, ña xa xaa Ndioxi xaꞌndia ra chiñu nuu va ndo.
’Ra na kundaa ini ndo vichin:
¿Ndixaa sa iin yuvi ña vaꞌa kiꞌvi na veꞌe iin tiaa ra ndaku ni ña sakuiꞌna na ñaꞌa ra, tu na chikätun na ra, tuvi ndo? Su xiꞌna ka va xiniñuꞌu katun na ra, ra saa vi ke kuvi kiꞌvi na veꞌe ra ña sakuiꞌna na.
’Ra yuvi na kuäꞌan ndiee yu, ra na kanitaꞌan xiꞌin va yu kuvi na, ra na xïin tu sachiñu xiꞌin yu, ra na sandiꞌi xaꞌa chiñu va yu kuvi na.
’Ña kan ke kaꞌan yu xiꞌin ndo ra na kundaa ini ndo, chi Ndioxi ra koo kaꞌnu va ini ra xaꞌa takundiꞌi kuachi ña xa yuvi, xiꞌin ña kañaꞌa na xaꞌa ra, ndi su na kañaꞌa xaꞌa Tachi Yii Ndioxi, ra köo kaꞌnu ini ra xaꞌa vi na kan. Ra takundiꞌi yuvi na kañaꞌa xaꞌa yuꞌu ra xaa yoꞌo, ra koo kaꞌnu va ini Ndioxi xaꞌa na kan, ndi su na kañaꞌa xaꞌa Tachi Yii Ndioxi, ra köo kaꞌnu ini ra xaꞌa vi na kan kii ña ndee yo vichin, ra nii kii ña vaxi köo kaꞌnu tu ini ra xaꞌa vi na ―kachi Jesús xiꞌin ndia.

Ra saa ndikaꞌan ka Jesús xiꞌin ndia kachi ra saa:
―Takundiꞌi itun kuiꞌi tu vaꞌa, ra kuiꞌi ña vaꞌa ke kuun ndaꞌa va nu; ra itun kuiꞌi tu väꞌa, ra kuiꞌi ña väꞌa ke kuun ndaꞌa va nu; ña kan ke xiꞌin kuiꞌi ña kuun ndaꞌa va itun ke ndakuni yo nu. Ndi su ndoꞌo, ra yuvi ñàꞌa va kuvi ndo, chi ña sañaꞌa ndo, ra ta iyoo ndutia xatu ra kee yuꞌu ko̱o̱ va iyoo ña. Ra ña kuu ndo yuvi ñaꞌa, saa ra küvi vi kaꞌan ndo tuꞌun vaꞌa. Ra na kundaa ini ndo, chi takundiꞌi tuꞌun ña iyoo nima yuvi ke kaꞌan va na. Yuvi vaꞌa, ra tuꞌun vaꞌa ke kaꞌan va na, saa chi ña vaꞌa ke iyoo nima va na, ra yuvi ñàꞌa, ra tuꞌun ñàꞌa ke kaꞌan va na, saa chi nima na, ra ña väꞌa ke iyoo va. Ña kan ke kaꞌan yu xiꞌin ndo, ra na kundaa ini ndo, chi takundiꞌi tuꞌun kiꞌvi ña kaꞌan ndo, ra sandaku va Ndioxi kuachi xiꞌin ndo xaꞌa ña, te na xaa kii ña sandaku ra kuachi xiꞌin takundiꞌi na yuuvi yoꞌo. Saa chi xiꞌin mii tuꞌun ña kaꞌan ndo ke sandaku Ndioxi kuachi xiꞌin va ndo: tu ña vaꞌa ndikaꞌan ndo, saa ra kaku va ndo, ra tu ña väꞌa va tu ndikaꞌan ndo, saa ra niꞌi ndo tundoꞌo va ―kachi Jesús xiꞌin na.

Saa ndikaꞌan sava ndia maestro sañaꞌa ndiayu Ndioxi, xiꞌin ndia fariseo, kachi ndia saa xiꞌin Jesús:
―Tata Maestro, kuni ndi na sa kun iin ña xituꞌun ña täan kuni ndi, ña vaꞌa na kundaa ini ndi ña ndixa Ndioxi kuvi ra tiꞌvi yoꞌo xaa kun ―kachi ndia xiꞌin ra.
Ra saa ndakuiin Jesús kachi ra saa xiꞌin ndia:
―Yuvi ñàꞌa na xïin kandixa Ndioxi na ndee tiempo vichin, ra kuni na ña na sa yu iin ña xituꞌun kuni na, ndi su ndia nii ña xituꞌun sä yu kuni na, chi ndia taꞌan ña ndoꞌo ra Jonás, ra ndikaꞌan tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va ke sa yu kuni na. Saa chi ta kuꞌva ndoꞌo ra Jonás, ña xindikaa ra ini iin tiaka chee uni kaꞌñu xiꞌin uni ñuu, ra saa ke kuu tu xiꞌin yuꞌu ra xaa yoꞌo va, chi uni kaꞌñu xiꞌin uni ñuu ke kundikaa tu yuꞌu va tixi ñuꞌú. Ra te na sandaku Ndioxi kuachi xiꞌin na yuuvi yoꞌo, ra na ñuu Nínive, ra ndakuita va na ra taxi na kuachi xaꞌa yuvi na ndee tiempo vichin, ra kaꞌan na xiꞌin Ndioxi ña na sandoꞌo ra na, saa chi na ñuu Nínive, ra nandiko va ini na te xini soꞌo na tuꞌun Ndioxi ña ndikaꞌan ndoso ra Jonás nuu na. Ra na kundaa ini ndo chi kaꞌnu ni ka va yuꞌu, ra iin yoꞌo vichin nuu ra Jonás. Ra saa tu ña reina ña kee chi ninu nuu kaꞌan na kuu sur, ra ndakundichi tu ña kan va, ña taxi ña kuachi xaꞌa na yuvi na ndee tiempo vichin, ra kaꞌan ña ña na sandoꞌo Ndioxi na, kachi ña, kii te na sandaku Ndioxi kuachi xiꞌin na, saa chi ña kan ra kani ni kee ña, ña kixi ña xini soꞌo ña tuꞌun ndichi ña ndikaꞌan ra rey Salomón. Ra na kundaa ini ndo chi kaꞌnu ka va yuꞌu, ra iin yoꞌo vichin nuu ra rey Salomón ―kachi Jesús xiꞌin ndia.

Ra saa ndikaꞌan ka Jesús xiꞌin ndia, kachi ra saa:
―Ta kee tachi ndivaꞌa ini iin yuvi ra suꞌva va ke xa ña: ^kee ña ra ndakiꞌin ña kuaꞌan ña iinii kuvi iku yuu, chi nuu köo ndia nii ñaꞌa, nuu ichi ní, ña xika nduku ña nuu koo ña ndakindiee ña, ndi su ndanïꞌi ka ña nuu koo ña. Saa ra kaꞌan ña xiꞌin mii ña kachi ña saa: “Vaꞌa ka va na nandiko yo veꞌe chi nuu kee yo”, kachi ña. Ra saa te nandiko ña ndaxaa ña nuu ndixiyo ña, ra ndia nii ka ñaꞌa köo veꞌe kan, ra vaꞌa ka vi ndatiꞌvi na, ra vii ka vi nduu veꞌe kan xa na. Ra saa ^ndakiꞌin tuku tachi ndivaꞌa kan kuaꞌan ña, ra ^nanduku ña inka uxa nuu tachi ndivaꞌa, ña kini ni ka nuu mii ña ^xaa xiꞌin ña, ra saa ^nandee takundiꞌi ña ini veꞌe kan, ña koo ña. Saa ra yuvi na ndoꞌo saa ña xindikaa tachi ndivaꞌa ini na, ra na ndiee ka ndasa va kuvi na, nuu ña ndixiyo na ta yachi. Ra suꞌva ke ndoꞌo tu yuvi ndivaꞌa, na ndee tiempo vichin va ―kachi Jesús xiꞌin ndia.

Ra saa kuu Jesús ndatuꞌun ka ra xiꞌin yuvi kan, saa ra ndixaa va siꞌi ra xiꞌin na ñani ra, ra xikundita na chi keꞌe ña ndiatu na ra, chi kuni na kaꞌan na xiꞌin ra. Saa ndikaꞌan iin na ndee kan xiꞌin ra kachi na saa:
―Tata, chi keꞌe íin siꞌi kun xiꞌin na ñani kun, ra kuni na kaꞌan na xiꞌin kun ―kachi na xiꞌin ra. Ra saa ndakuiin Jesús kachi ra saa:
―¿Yoo kuvi na kuu siꞌi yu, ra yoo kuvi na kuu tu ñani yu? ―kachi ra. Ra saa sañaꞌa ndaꞌa ra na xika xiꞌin ra, ra ndikaꞌan ra kachi ra saa:
―Na yoꞌo va kuvi siꞌi yu xiꞌin ñani yu. Saa chi takundiꞌi yuvi na xanduvi ña kaꞌan Tata yu, ra nduꞌu ndivi va, kuvi na kuu ñani yu, xiꞌin kuꞌva yu, xiꞌin siꞌi yu ―kachi Jesús xiꞌin na.

Listen to San Mateo 12