Kâloŋ-ŋa Veerɛi 23
23
Zosâya è Ɣâla Ŋɔtɔ̂ŋ Kɔlɔi lôno ǹûai dí ǹóno-woo mɛni
(Kɔlɔnikɔ Veerɛi 34:3-7, 29-33)
1Gâloŋ Zosâya è Zuda da Zerusâlɛŋ-ƃelai láa-tuɛ-ƃelai kélee tòli díkîe ma. 2Gâloŋ Zosâya è lì ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi lá é pɛ́lɛ Zuda da Zerusâlɛŋ-ƃelai kélee dîa, zâla-laa soŋ-ƃelai da Ɣâla ŋɔlóno kɛ́-ƃelai. Tãi ǹûai kélee dí díŋaa tɛ̀ la díkîe mai, è Ɣâla ŋɔtɔ̂ŋ kɔlɔi lôno dîɛ nyii zâla-laa soŋ-nuui è gàa ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mui. 3Tãi Gâloŋ Zosâya è kpɛ̀ɛ la a gɔlɔi lónoɔɔ̂i, è lì é tɔ́ɔ bɛ́rɛi yée mu-wuru-ŋai dɔnɔ kɔlɛ. È ǹûai marê kɛ̀ a gɛɛ dí díkono tée Yâwɛɛ láai su a gɛɛ da pâi kɛ̂i a dí láa a Yâwɛɛ tɔ̃yâ ma dí ŋ̀óo mɛ́ni, dí ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi káa. Ǹûai dí fàa ma a gɛɛ da pâi mɛnii kélee kɛ̂i bɔ̃yɛ̂ɛi gɔlɔi sui.
Galoŋ Zosâya è pìlaŋ Ɣâla ŋɔtɔ̂ŋ ŋɔsɛŋ-lɛɛ-ŋai pôlu
4Zosâya è mò zâla-laa soŋ-nuui Ikia, zâla-laa soŋ-nuui kɔlɛ-ma-ƃelai da Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi ŋɔkpôŋ lá mɛi-kaa-ƃelai dîa a gɛɛ dí lí Ŋ̀âla-pɛrɛ Kɛ́tɛi mu dí pá a zãâi kélee da kâa tíi kɛ̀ la Bee Ɣala-pɔkɔɔŋ, Asira-ɣala-pɔkɔɔŋ da bɛ̂mɛlɛŋ-kao-ŋai fɛli mɛni mai. Zosâya è gɛ̀ dí zãâi ŋí kéreŋ Kidirɔŋ tii-tiŋ su kpɔ́ nɔ́ Zerusâlɛŋ taa-leei kɔlɛ ma. È gɛ̀ dí maa luui síɣe dí lí la Bɛtɛ. 5Zosâya è ŋ̀âla-pɔkɔŋ-ŋai dísâla-laa soŋ-ƃelai pàa máŋ nyii-ŋai kɛ̀ Zuda da Zerusâlɛŋ kɔlɛ ma kpiniŋ-ŋai sui. Kpakolo-ŋa dí kɛ̀ naa nyii-ŋai Zuda kaloŋ-ŋai dí dílɛ̀ a gɛɛ díkɛ sâla-ŋa kulâi Bee ma da vóloi, ŋáloŋ é pɛ́lɛ bɛ̂mɛlɛŋ-kao-ŋai dîa. 6Zosâya è gɛ̀ dí ŋúru kôyai kúla ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mu nyii dí dɔ̀ɔ naa ŋâla-pɔkɔɔŋ Asira láai sui. Dí lì la Kidilɔŋ tiŋ-tiŋ su dí géreŋ naa. È gɛ̀ dí maa luui fũa-fua a ǹɛ́lɛɛ dí dáa-taa ǹúu doo-mui-ŋai moloŋ mɛi nyii-ŋai kɛ̀ naai. 7È gɛ̀ dí ƃɛ́i-ŋai su kara ŋ̀uru-wulu kɛ́ sinaai da kâa kɛ̀ naa ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mu, ƃɛ́i nɛyâai da kâa yokpo-ŋa kpɛ̀tɛ naa ŋâla-pɔkɔŋ Asira fɛli mɛni mai. 8È zâla-laa soŋ-ƃelai kélee kùla Zuda taa-lee-ŋai su é lí a dia Zerusâlɛŋ taa-leei su. È dí ɣâla pɔkɔɔŋ-ŋai fɛli kwaa-ŋai ma su kàra é síɣe Geba tóo Bɛɛsiba, ƃɛ́-ŋai da kâa kɛ̀ kéreŋ sala-ŋa kulâi naai. È díɣala-teƃele-ŋai kélee su kara ǹɔii-kpiniŋ tí mɛi káa-nuui Zosua ŋɔgalai lá ƃa kɛ̀ tɛ̂i daa-leei su kɔɔ-yee mɛi pere. 9Zâla-laa soŋ-ƃelai nyii-ŋai kɛ̀ tíi kɛ̂i ŋ̀âla pɔkɔɔŋ-ŋai fɛli kwaa-ŋai mai, maa fé nɛ̃ɛ ní kɛ̀ dí tíi kɛ́ ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi mu, kɛ́lɛ da pɔ̂ri kɛ̀ dɛ́-sɛŋ féu kpoloi da miî nyii kɛ̀ dí ƃarâa sala-laa soŋ-ƃelai kpéli-ŋai mɛni mai.
10Zosâya è kpakolo-ŋa tɛ̀ɛ a gɛɛ dí Tôfɛ su kara nyii kɛ̀ Bɛŋ-Inɔ tiŋ-tiŋ su ƃɛ́i da kâa dílônii kùla naa a kéreŋ sala dí ɣâla pɔkɔɔŋ Molɛ. 11È zoo-ŋa kùla máŋ Ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi lá nyii kɛ̀ naa Zuda kaloŋ-ŋai yêei díɣâla-pɔkɔɔŋ vóloi fɛli mɛni mai. Zoo-ŋai ŋí díkɛ̀ Netaŋ-milɛ nyìi loŋpoi kɔlɛ ma nyii kɛ̀ a gâloŋ ŋɔnúu kɛ́tɛi dɔnɔi. È gɔ́-kɔ keleŋ-ŋai kèreŋ nyii da kâa tíi kɛ̀ naa a dia díɣâla-pɔkɔɔŋ vóloi mɛni mai. 12È ŋâla-teƃele-ŋai wôlo nyii Zuda kaloŋ-ŋai dí wɔ́lɔ dɔ̀ɔ Eɣa ŋɔkâloŋ-pɛrɛi mɛi-pere da ŋâla-teƃele-ŋai nyii Manasɛ è wɔ́lɔ gbɛ̀tɛ ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi kɔlɛ m̀éla veerɛŋɔɔ ma. Gâloŋ Zosâya è gɛ̀ dí ŋâla-teƃelei-ŋai tí wólo-wolo dí vũa-fua dí bili Kidilɔŋ tiŋ-tiŋ su. 13Nyíti pôlu ma, Zosâya è ɣâla-pɔkɔɔŋ fɛli kwaa-ŋai ma su kàra-kara da ŋâla-teƃele-ŋai nyii Gâloŋ Saloma è wɔ́lɔ gbɛ̀tɛ Zerusâlɛŋ, Vóloi kulai-pere da ŋulɔ-wuru-yeei ma Séɣai-pere nɛnî-ɣala-pɔkɔɔŋ Asira láai mɛni ma nyii kɛ̀ Sidɔŋ, Môa-ƃelai díɣâla-pɔkɔɔŋ Kemɔ da Amɔŋ-ƃelai díɣâla-pɔkɔɔŋ Mikɔŋ-ni fɛli mɛni mai. 14Gâloŋ Zosâya è ǹɔii da kpɛ́ni su ɣala-pɔkɔɔŋ-ŋaiɔsu kàra-kara. È ŋúru kôyai su tèe-tee nyii dí dɔ̀ɔ nɛnî ɣala-pɔkɔɔŋ Asira fɛli mɛni mai. È gɛ̀ dí lɛ́ɛ núu kao pûi gwaai tí ma da naa kpiniŋ su gwaa kélee é lɛ́ɛ la zu naa kélee láa é fɛ́ɛ.
15Nyíti-ŋai kélee pôlu ma, Zosâya fé niî kɛ̀ kpɛɛ ní. È ŋâla-pɔkɔɔŋ fɛli kwaai ma su kàra-kara da ŋ̀âla-teƃelei kɛ̀ Bɛtɛɛ nyii Niƃa ǹóŋ Gâloŋ Zɛroboaŋ è wɔ́lɔ dɔ̀ɔ a kɔni-ŋa Eezuɛ-ŋai dí kɛ́ wɔ́lɔ pìlaŋ gɔ́ɔ-pɔɔi díkɛ sɔnyɔ̂ŋ kɛi. Zosâya è ŋâla-pɔkɔŋ fɛli kwaai tí ma kèreŋ. È nɛnî ɣâla-pɔkɔŋ Asira kèreŋ é pɛ́lɛ ŋ̀úru koyai ma nyii kɛ̀ ǹáai mɛni mai. 16Tãi è gɔlɛ ma kàa lai, è ƃolôŋ-ŋa kàa ǹyéei pɛ̂rɛi. È gɛ̀ dí molôŋ-ŋai tí síŋ dí ǹúu-kao-ŋai kélee kúla dí su, dí gélee kéreŋ ŋ̀âla-teƃelei ŋá a gɛɛ dífe ŋɔ́nɔ wɔ́lɔ sâla kùla naa. È kɛ̀ kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ berei ɣâla ŋɔlono-kɛ-nuui è wɔ́lɔ mò la a tãi Gâloŋ Zɛroboaŋ è wɔ́lɔ kɛ̀ tɔɔ̂i la ŋ̀âla-teƃelei ŋá ma gɛ́ sâla kùla ŋá a díkuui da ŋ̀ele. 17Nyíti pôlu ma, Zosâya è Ɣâla ŋɔlóno-kɛ-nuui ƃolôŋ kàa nyii wɔ́lɔ m̀ɛnii ŋí ƃò a gɛɛ a pâi kɛ̂i. È mare kɛ̂ɛ kɛ̀ ǹyɛɛi, “Gbɛ̂ɛ ƃolôŋ ƃe tí?”
Diai dí seɛ́ɛ è kɛ̀ Bɛtɛ daa-leei su naa kɔlɛ mai dí zu tòo, “Gáa a Yâwɛɛ Ɣâla ŋɔlóno-kɛ-nuui nyii kùla Zuda lɔii sui ƃolôŋ. Nya ƃe wɔ́lɔ mò a gɛɛ m̀ɛnii ŋí ƃa gɛ̂i a pâi kɛ̂i Bɛtɛ.”
18Zosâya è zu tòo, “Gɛ̀ ní ka tée ma. Káfe gáo-ŋai kula.” Mɛni ma dífe gáo-ŋai kula ní kpaa máŋ Ɣâla ŋɔlóno-kɛ-nuu pɔlɔi kùla Sameria káo-ŋai nyii dí ǹoo máŋ naai.
19Eezuɛ kaloŋ-ŋai da-ni dí Yâwɛɛ líi ŋwàna a ɣâla-pɔkɔɔŋ-ŋa fɛli kwaa-ŋa ma tɔɔ Eezuɛ lɔii gwaa kélee ma. Nya ƃe Zosâya è kɔ́-kɔ-kpulu-ŋa tɛ̀ɛ a gɛɛ dí ŋâla-pɔkɔɔŋ fɛli kwaa-ŋai ŋí ma su kara-kara kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ berei dí gɛ̀ la a nyii-ŋai kɛ̀ Bɛtɛi. 20Gáloŋ Zosâya è zâla-laa soŋ-ƃelai kélee pàa nyii-ŋai da kâa sâla-ŋa kùla ŋâla-pɔkɔɔŋ-ŋai díɣâla-teƃele-ŋai ŋái. Dí dípoma-ŋai kèreŋ ŋâla-teƃele-ŋai kpîŋ ŋá. Nyíti-ŋai kélee pôlu ma, Zosâya è lì pôlu Zerusâlɛŋ.
Zosâya a Dɛɛ-mɛi Kûui kulâi
(Kɔlɔnikɔ Veerɛi 35:1-19)
21Zosâya è mò Zuda-ƃelai dîa ǹyɛɛi, “Ka Dɛɛ-mɛi Kûui kúla ká ƃaa-kɛ-maa tɛ́ɛ Yâwɛɛ Káɣâlai pɔ́ kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ berei m̀óɔi la Ɣâla ŋɔtɔ̂ŋ-kɔlɔi sui.” 22Ǹûai dífe ta wɔ́lɔ gúui ŋí kùla ní berei sîi ŋí su a tãi M̀ɛni ŋá tée-ƃela díkɛ̀ la Eezuɛ mɛi díkɛ mɛni ŋáa tèe da tái kâloŋ-ŋa dí kɛ̀ la Eezuɛ da Zuda lɔii-ŋai mɛi. 23Kɛ́lɛ Zosâya ŋɔkâloŋ-laa koraŋ buu káo lɔ́ɔlu mɛi saaƃai su a kâloŋ Zuda lɔii mɛi, ǹúui kélee dí pà Zerusâlɛŋ Dɛɛ-mɛi Kûui kula mɛni ma.
Mɛni maa fáleŋɔɔ da kpɛ́ni-ŋai Zosâya è gɛi
24Zosâya è ǹúui kélee su kàra zɔŋ è kɛ̀ mɛnii tí su da zɛŋ nyii kélee dí tíi kɛ̀ la naa Zuda da Zerusâlɛŋ é pɛ́lɛ diai dîa da kâa lòno zaa-ƃelai pɔ́i, tuɛ-mɛni ƃó-ƃela da ŋâla-pɔkɔɔŋ-ŋai. È kɔ̀ kpɔ́ a gbanaŋɔɔ bere sîi kélee su a gɛɛ é dɔ̂ŋ kélee mɛi káa nyii kɛ̀ a bɔ̃yɛɛ gɔlɔi su nyii Zâla-laa soŋ-nuui Akia è gàa Yâwɛɛ ŋɔpɛrɛ kɛ́tɛi mui. 25Kâloŋ da kélee fé kɛ́ ní naa Zosâya ŋɔkâloŋ-laai túɛ kpaa máŋ ŋɔkâloŋ-laai pôlu ma nyii wɔ́lɔ kɔ̀ a gbanaŋɔɔ pere sîi pɛlɛ-pɛlɛ kélee su a gɛɛ é Mose ŋɔtɔ̂ŋ mɛi káa yɛ̂ɛ ǹyaa.
26Kɛ́lɛ Yâwɛɛ líi è kɛ̀ niî a ŋwánaa a ŋá ŋánaa Zuda-ƃelai dîa kpɛ́ni fêi, Manasɛ è mɛni nyɔ́mɔɔ támaa kɛ̀ la. 27Yâwɛɛ è mò ǹyɛɛi, “Ŋa pâi ńyee kulâi Zuda-ƃelai mu kpɔ́ nɔ́ yɛ̂ɛ berei ŋá gɛ̀ la a Eezuɛ-ƃelai. Ŋa pâi ńyee kulâi Zerusâlɛŋ taa-leei mu berei máŋ ŋá zìɣe la zu a gɛɛ é kɛ́ a ŋ́gbîŋ ma pɔɔi. Ŋa pâi ńyãa fêi ŋâla-pɛrɛ kɛ́tɛi ŋí mì nyii dí dɔ̀ɔ a gɛɛ é ƃaa-kɛ-maa tɛ́ɛ ńaai pɔi.”
Zosâya ŋɔkâloŋ-laai kpɛɛ ŋá
(Kɔlɔnikɔ Veerɛi 35:20--36:1)
28Mɛni da kpɛ́nii kélee Zosâya è gɛ̀ a tãi è kɛ̀ la a kâloŋ, bɔ̃yɛ̂i Zuda kaloŋ-ŋai dí mɛni-pɔlɔ kɔlɔi su. 29Zosâya kɛ́ɛ a kâloŋ, Ize kaloŋ Niko è ŋɔkɔ́-kɔ-ƃelai sìɣe a tãi tɔnɔ da é lí a dia ǹɔii ŋûa-pere Yufeletii Ya-leei ma a gɛɛ é kpɔŋ maa tɛɛ Asiria kaloŋ pɔ́ kɔ́-kɔ mɛni ma. Zosâya ǹyaŋ è ŋɔkɔ́-kɔ-ƃelai sîɣe é lí a dia ǹɔii ŋûa-pere a gɛɛ dí kɔ́ Niko pɔ. Kɛ́lɛ tãi dí kòyaŋ la Mɛgidoi, dí Zosâya pàa gɔ́i tí su. 30Zosâya yée-mu-ƃelai da-ni dí boma pîli gɔ́-kɔ-keleŋ dɔnɔ su dí lí la pôlu Zerusâlɛŋ taa-leei su dí nòo naa gbîŋ ƃoloŋ sui. Naa pôlu ma Zuda-ƃela dí Zosâya ǹóŋ Zoazi kàa dí ɔle wulɔ pú ŋûa dí gɛ́ a kâloŋ ǹâŋ pɔ́ɔ ŋá a gɛɛ dí ǹɛ́ a díkâloŋ ninai.
Dí Zoazi kɛ̀ a kâloŋ Zuda
(Kɔlɔnikɔ Veerɛi 36:2-4)
31Zoazi è kɛ̀ a kóraŋ buu feerɛ káo saaƃa tãi dí gɛ̀ la a kâloŋ Zuda lɔii mɛi ǹyaŋ zeɛ́ɛ è kɛ̀ Zerusâlɛŋ. È gɛ̀ gâloŋ-laai su nɔ́ a ɣáloŋ saaƃa. Ǹee láa ƃé kɛ̀ a Amuta, Zɛlemaya ǹóŋ-nɛnii nyii kùla Lɛna taa-leei sui. 32Gâloŋ Zɛoaɣa è Yâwɛɛ wóo pìli kpɔ́ nɔ yɛ̂ɛ berei ǹâŋ pɔlɔ-ŋai da-ni dí wɔ́lɔ gɛ̀ lai. 33Ize kaloŋ Niko è Zuda kaloŋ Zɛoaɣa sòŋ é gula gâloŋ-laai su é bili kpini-pɛrɛ mu Liƃa taa-leei su Ama kɔlɛ ma. Nya ƃe Niko è Zuda-ƃelai sòŋ a wála-wala-laa a gɛɛ dí sɛŋ kâo kole ŋɔpâŋ wála lɔ́ɔlu mɛi feerɛ pôlu ŋuŋ lɔ́ɔlu da gôo ŋɔpâŋ buu lɔ́ɔlu mɛi feerɛ káo lɔ́ɔlu tɛ́ɛ bɔ́ a ŋuŋ-fela-fei. 34Niko è Zosâya ǹóŋ Iliakiŋ sèe a kâloŋ Zuda lɔii mɛi. È ǹáa maa fâleŋ a Zɛoakiŋ. È Zoazi sìɣe a tɔ̂ŋ-kara-nuu é lí la Ize lɔii su ƃɛ́i è sàa naai.
Dí Zɛoakiŋ kɛ̀ a kâloŋ Zuda
(Kɔlɔnikɔ Veerɛi 36:5-8)
35Gâloŋ Zɛoakiŋ è Zuda-ƃelai kɛ̀ dí ŋuŋ-fela fei támaa kɔ́lɛ é tɛ́ɛ bɔlɔi ma a gɛɛ nɔ́ pɔri-maa é kɛ́ mì é zɛŋ kâoi da gôoi sɔlɔ ƃó nyii Niko è kɛ̀ ŋ̀wɛ̂lii é dɛɛ bɔ́ naai.
36Zɛoakiŋ è kɛ̀ a kóraŋ buu feerɛ káo lɔ́ɔlu tãi dí zèe la a kâloŋ. È kɛ̀ gâloŋ-laai su a kóraŋ puu káo tɔnɔ ǹyaŋ zeɛ́ɛ è kɛ̀ Zerusâlɛŋ taa-leei su. Ǹee ƃé kɛ̀ a Pedaya nyii kɛ̀ a Luma taa-leei su nuui ǹóŋ-nɛnii Zɛbida. 37Gâloŋ Zɛoakiŋ è Yâwɛɛ wóo pìli a bîlaŋɔɔ ŋɔnûa-pɔlɔ-ŋai tûa-pere nyɔ́mɔɔ-ŋai pôlu.
Currently Selected:
Kâloŋ-ŋa Veerɛi 23: KWB
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2012 Bible Society in Liberia