MATIUS 5
5
Kotbah su wul᷊udẹ̌
1Su apan Mawu Yesus nakasilọe taumata l᷊awọ, i Sie simakạ e su wul᷊udẹ̌. Bọuten i Sie naiangke, manga muritʼE nahunděntạe su anunʼE, 2mase i Sie nanětạe naněntiro si sire:
Pẹ̌kakariangkamang tutune
(Luk. 6:20-23)
3”Kariangkamang i sai makạpěndang tawẹ kuate ringangu kětạewen mětẹ̌timbalong su Mawu sẹ̌sane;
i sire kai kawanuan Duata!
4 #
Yes. 61:2
Kariangkamang i saing lụlahunsusa;
Mawu Ruata e sarung měhiborẹ̌ si sire!
5 #
Mzm. 37:11
Kariangkamang i sai masanạ naunge;
Mawu Ruata e sarung mapakasěhụ u kẹ̌donʼE si sire!
6 #
Yes. 55:1-2
Kariangkamang i saing lụl᷊ahimpuluangu munara ikẹ̌kapulun Duata;
Mawu Ruata e sarung mapakawatụ u kapulun sire!
7Kariangkamang i saing kụkěndagu sěndinganenge,
Mawu Ruata e sarung kuměndagʼi sire lai!
8 #
Mzm. 24:3-4
Kariangkamang i sain naunge wurẹ̌si;
i sire sarung makakiral᷊a Ruata.
9Kariangkamang i sai měbẹ̌bawa pẹ̌darame su tal᷊oaran sěndinganenge;
Mawu Ruata e sarung mangakun sire e makoạ anạʼE!
10 #
1Ptr. 3:14
Kariangkamang i sai makahombang tatumbiagẹ̌ ual᷊ingu pẹ̌kakoạ kapulun Duata;
i sire kai kawanuan Duata!
11 #
1Ptr. 4:14
Kariangkamang i kamene, kereu i kamene lẹ̌heghesang, tẹ̌tumbiageng, dingangu lẹ̌hinakaneng ual᷊ingu Iạ. 12#2Kar. 36:16; MMR. 7:52 Manga nabi apan němpẹ̌biahẹ̌ kal᷊amonan kamene ute seng bọu nitumbiageng kerene. Pěmpahul᷊uasẹ̌ dingangu pěmpahul᷊iagẹ̌, batụ u masaria wawal᷊ise su sorga nisadian Mawu waugʼi kamene.”
Asing dingangu tualagẹ̌
(Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35)
13 #
Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35 ”I kamene kai asingu dunia. Kereu asing kai malele, ute kai saụ pěhadeng kerea? Semben tawẹ gunane lai, katewe irěmmẹ arau tatahidaěngu taumata.
14 #
Yoh. 8:12, 9:5 I kamene kai tualagʼu dunia. Soa kụ su wowom bul᷊ude tawe ikawuni. 15#Mrk. 4:21; Luk. 8:16, 11:33 Tawẹ taumata wọu měndikọ sol᷊o mase sol᷊o ene lingkuwangu wěnsadẹ̌. I sie mambeng maměllọ u sol᷊o ene su tetere, tadeạu makatualagẹ̌be patikụ dal᷊ohom bal᷊e. 16#1Ptr. 2:12 Kerene lai tualagʼu harusẹ̌ apasěnnang su těngon taumata, tadeạu i sire makasilo kal᷊awọu kakanoạu mapapia, mase mẹ̌dalo si Amangu su Sorga.”
Těntiro mạanun toratʼu Yahudi e
17”Abe pěmpěngěnnau Iạ e ruměnta měndẹ̌dasẹ̌ toratʼi Musa ringangu těntiron manga nabi. Iạ e riměnta wal᷊inewe měndědasẹ̌ e, kaiso kai maněbọu mangal᷊ene kahěngang. 18#Luk. 16:17 Tahěndunge! Karěngụ u l᷊angị dingangu dunia e wẹ̌dang ene, hurupẹ̌ sěmbaụ arau titigẹ̌ kakạdọdokange su ral᷊ungu toratẹ̌ e tawe sarung dẹ̌daseng, kereu kěbịe remben tawe nạdiadi!#5:18: Kereu kěbị e remben tawe nạdiadi: arau kal᷊imonang kěbị těntiron toratẹ̌ e nạdiadi. 19Ual᷊ingu ene, i saing lumampa sěmbaụ bọu manga tita ene, manilaing kakạdịdikange mase maněntiro taumata wal᷊ine apẹ̌koạ l᷊ai kerene, sarung mariadi kakạdịdikange su tal᷊oarang kawanuan Duata. Arawe su sěmběkane, isaịewen mẹ̌děndal᷊engu manga parenta ene dingangu mạněntiro taumata wal᷊ine apěkẹ̌koạ l᷊ai kerene, sarung iapakasaria su tal᷊oarang kawanuan Duata. 20Tangu, tahěndungeko: I kamene tawe hinon makoạ kawanuan Duata, kereu tawe mamal᷊iu manga mananěntirong agama dingangu manga taumatan Farisi su hal᷊ẹ̌ʼu mẹ̌koạ kapulun Duata!”
Sasasa mạanun pẹ̌papẹ̌du
(Luk. 12:57-59)
21 #
Sas. 20:13; Pang. 5:17 ”I kamene masingkạu su manga i upung i kitẹ e kẹ̌kaẹ̌bakeng těntiro kere ini: Kumbahang mamate; i sai mamate hinong ihukung. 22Kai orasẹ̌ ini Iạ mẹ̌bera si kamene, i sai mẹ̌pědu#5:22: I sai mẹ̌pědu: Piram baụ tungkangu nạung: i saing mẹ̌pědu tawẹ alasange. su taumata wal᷊ine, sarung ihukung su těngon Pěnggaghutaěng u Agama. Ringangu i sai mẹ̌bera su taumata wal᷊ine, ’Apa pěmparal᷊u,’ ute hinong irěmmẹ su ral᷊ungu putungu naraka. 23Ual᷊ingu ene kereu piạ u sěngkatau wọu tal᷊oarang kamene kạpěngěntude sasěmba su Ruata mase nakatahěndung u kai piạ u natědụ naunge si sie, 24ute kěnangko i sie paněntangu sasěmbane ene kal᷊amona su těngon pananěmbaěng mase tamaịe pẹ̌dame ringangu tau ene. Bọu ene wuhụe i sie makapẹ̌bal᷊ị kụ manarakangu sasěmbane su Ruata.
25Kereu piạ u manarakang i kamene su mělahukunge ute pědame e ringange karěngụeng bědang piạ tempone ta nạhumpạ su mělahukung. Kamageng tala ute, tau ene sarung manarakang i kamene su mělahukung, mase manarakang su polisi. Kụ polisi e manuẹ̌ i kamene su ral᷊ungu tahungkụ. 26Kụ pẹ̌tahěndungke: Mambeng těngadẹ̌ i kamene tawe makasěbang bọu tahungkụe, těntal᷊ang kal᷊awọu une wẹ̌dang ta nạsueng baehe kěbị.”
Sasasa mạanun mawuang
27 #
Sas. 20:14; Pang. 5:18 ”I kamene masingkạ u piạ těntiro kere ini: Kumbahang mawuang.
28Arawe ini e Iạ mẹ̌bera si kamene: i sai mạmanda tau wawine ringangu piạ sahige ute tau ene seng nawuang dingangu wawine ene su ral᷊ungu naunge. 29#Mat. 18:9; Mrk. 9:47 Kereu matanu koanenge makạdiading kau e mẹ̌baradosa, ute lěsạ e kụ děmmẹ e mata ene! Mapiaěngbe kailangengu laesʼu wadangu sěmbaụ e sul᷊ungu kěbị badangu irěmmẹ su ral᷊ungu naraka. 30#Mat. 18:8; Mrk. 9:43 Kereu l᷊imanu koanenge kai makakoạ dosa si kau e, ute potọ e kụ děmmẹ e l᷊ima ene! Ěndoben kailangengu l᷊imanu sěmběka sul᷊ungu kěbị badangu masuẹ̌ su naraka.”
Sasasa mạanun pěnanindo
(Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18)
31 #
Pang. 24:1-4; Mat. 19:7; Mrk. 10:4 ”Piạ l᷊ai těntiro kere ini: i sai-sai manindo kawinge, hinom mangonggọu suratʼu sindo si sie. 32#Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18; 1Kor. 7:10-11 Kai ini e Iạ mẹ̌bera si kamene: i sai manindo kawinge sěmbal᷊iau wawine ene tawe nawuang, ute makawodaị bawine ene mawuang, kereu kawinge ene mẹ̌kawing kapia. Kụ i sai mẹ̌kawing u wawine nisasindoěng ene, ute mal᷊aing nawuang.”
Sasasa mạanun pẹ̌sasalu
33 #
Imng. 19:12; Pẹ̌t. 30:2; Pang. 23:21 ”I kamene masingkạu su manga i upung i kitẹ e piạ těntiro kere ini: kumbahang mělanda kire. Apan seng niriandinu kụ pinẹ̌salu su těngon Duata e hinon kẹ̌koạ u. 34#Yak. 5:12; Yes. 66:1; Mat. 23:22 Arawe ini e Iạ mẹ̌bera si kamene: kumbahang-kumbahang i kau mẹ̌salu, baebe su arengu l᷊angị e batụ u langị e kai kal᷊aianeng u Mawu Ruata, 35#Yes. 66:1; Mzm. 48:3 kerene lai su arengu ěntana, u ěntana e kai laěmpahẹ̌ l᷊aede; arau su areng i Yerusalem, u ene kai soan Datu masěllahẹ̌. 36Kumbahangbe lai mẹ̌salun těmbọu batụ u i kau sẹ̌sanu tawe makakoạ utạ u iapakawira arau iapakaitung maning kětạu sěmbua. 37Pẹ̌berạe, ’Ore’ arau ’Tala’ – nangělembo wọu ene ute rarěntane kai wọu anun setang.”
Sasasa mạanun pěmamal᷊isẹ̌
(Luk. 6:29-30)
38 #
Sas. 21:24; Imng. 24:20; Pang. 19:21 ”I kamene masingkạu piạ l᷊ai těntiro kere ini: mata awenge mata, isi awenge isi. 39Arawe ini Iạ e mẹ̌bera si kamene e: kumbahang měmal᷊isẹ̌ une si sai apan měkẹ̌koạ dal᷊akị si kamene. Su sěmběkane kereu piạ u mameru pipị u koaneng, ute walạe lai i sie pameru pipị u kaihi. 40Ringangu kereu piạ u měngaduhang i kamene su mělahukung kụ manuntụ lakụ u, ute ghěllị lai kakingkaengu. 41Kereu sěngkatau mangangawasa e manihasa si kamene pěmasaěng bawawaěnge karaune sěngkilometerẹ̌, kụ pamasaěngke ghěnnangu ruang kilo meterẹ̌ karaune. 42Kereu piạ u měgẹ̌gausẹ̌ sạbarang boʼi kamene, ute onggote wue i sie. Dingangu abe lai tatal᷊ikure i sai mapulu mangědang sạbarang bọi kamene.”
Kěndagu sědụ u
(Luk. 6:27-28, 32-36)
43 #
Imng. 19:18
”I kamene masingkạu piạ l᷊ai těntiro kere ini: kěndagu manga hapịu kụ pěmpẹ̌binsị u manga sědụ u. 44Arawe ini Iạ e mẹ̌bera si kamene: kěndagẹ̌kong manga sědụ u, ringangu pěmpẹ̌kal᷊iomaneng u apan měmpẹ̌ngane si kamene, 45tadeạu i kamene makoạbe manga anạ i Amangu su Sorga. Batụ u Mawu Ruata e mapasẹ̌bangu matangěllone waugʼu taumata mapia e ringangu waugʼu taumata raral᷊aị lai. I Sie mapạdasehẹ̌ baugʼu taumata měkẹ̌koạ mapia ringangu taumata měkẹ̌koạ dal᷊aị. 46Batụ u kereu i kamene kětạeng kụkěndagʼu apang kụkěndagʼi kamene, ute kai waugʼu apạe ngae Mawu Ruata hinon mamal᷊isẹ̌ kakanoạu e? Bal᷊inewe maghaghělle bea lai měkẹ̌koạ kerene tangu? 47Kụ kamageng i kamene kětạeng mětẹ̌tabeạ su manga hapị i kamene e ute apa wue lembone? I sire apan ta makakiral᷊a Mawu Ruata e mal᷊aing měkẹ̌koạ kerene! 48#Imng. 19:2; Pang. 18:13 I Amangu su Sorga kụkěndagʼu kěbị taumata ringangu masukụ. I kamene pěmpẹ̌koakọ l᷊ai kerene.”
Currently Selected:
MATIUS 5: SXN
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in