Luc 19
19
Zaccheus y Treth‐gasglwr#Y mae iaith yr hanes hwn yn llai clasurol na rhanau eraill o'r Efengyl..
1Ac efe a aeth i mewn, ac a ddechreuodd fyned trwy Jericho. 2Ac wele wr a elwid wrth yr enw Zacchëus#19:2 Enw Iuddewig, Zakkai, y Pur, neu y Cyfiawn. Ez 2:9; Neh 7:14; ac yr oedd efe yn brif Drethgasglwr, ac yr oedd yn gyfoethog. 3Ac yr oedd efe yn ceisio gweled yr Iesu, pwy#19:3 Neu, pa fath un. ydoedd; ac ni allai gan#19:3 Llyth.: oddiwrth. y dyrfa, am ei fod yn fychan o gorffolaeth. 4Ac efe a redodd o'r blaen, ac a ddringodd i fyny ar sycomorwydden#19:4 Neu, masarnen. Y mae y gair o sukon, ffigys, a morea, masarnen (mulberry). Nid oedd yr un a'n sycomorwydden ni, ond y ffigysbren Aiphtaidd. Yr oedd y cangenau yn llawer ac yn isel, ac felly yn ddigon hawdd i Zaccheus i'w dringo., fel y gwelai efe ef, oblegyd yr oedd efe ar ddyfod y ffordd hono. 5A phan ddaeth efe at#19:5 Llyth.: ar. y lle, yr Iesu a edrychodd i fyny,#19:5 ac a'i gwelodd ef A [Al.] Diw.: Gad. א B L Ti. Tr. WH., ac a ddywedodd wrtho, Zacchëus, disgyn ar frys: canys rhaid#19:5 Golyga dei, reidrwydd moesol. i mi heddyw aros yn dy dŷ di. 6Ac efe a ddisgynodd ar frys, ac a'i gwahoddodd ef yn llawen. 7A phan welsant, grwgnach yn ddirfawr a wnaethant oll, gan ddywedyd, Efe a aeth i mewn i letya#19:7 Gwel 9:12 gyd â dyn pechadurus! 8A Zacchëus a safodd i fyny, ac a ddywedodd wrth yr Arglwydd, Wele, yr haner o'm meddianau, Arglwydd, yr wyf yn eu rhoddi#19:8 Yn dynodi bwriad sydyn ac amcan canmoladwy, ac nid arferiad yn y gorphenol. i'r tlodion; ac os cam‐golledais#19:8 Llyth.: achwyn ar gam (ar y rhai a ddygent ffigys allan o Attica), yna dwyn ar gam, cam‐golledu. Gwel Luc 3:14. Cyrhaeddodd saeth argyhoeddiad y ffigys‐gyhuddwr yn mhlith cangenau y ffigys‐fasarnen. Ynghylch adferyd yr hyn a gam‐ddygid, gwel Num 5:7; 1 Sam 12:3 neb, yr wyf yn ei ad‐dalu bedwar cymaint. 9A'r Iesu a ddywedodd wrtho, Heddyw y daeth Iachawdwriaeth i'r tŷ hwn, o herwydd ei fod yntau hefyd yn fab Abraham. 10Canys daeth Mab y Dyn i geisio ac i gadw yr hyn oedd wedi ei golli#Esec 34:13–16.
Dammeg y Deg Mina.
11Ac a hwy yn gwrando ar y pethau hyn, efe a chwanegodd, ac a ddywedodd ddammeg, am ei fod yn agos i Jerusalem, ac am iddynt dybied fod Teyrnas Dduw ar ymddangos#19:11 Llyth.: dangos allan: defnyddir y gair am ymddangosiad dysglaer a gogoneddus; yma ac yn Act 21:3 yn eglur yn y man. 12Efe a ddywedodd gan hyny, Rhyw wr boneddig#19:12 Da neu uchel ei enedigaeth. Yr oedd Archeläus ychydig cyn hyn wedi myned i Rufain i geisio y Teitl o Frenin, a gwnaeth Antipas yr un peth (Josephus Hyn: xiv. xvii.). Yr oedd gan Archeläus balas ardderchog yn Jericho. a aeth i wlad bell i dderbyn Teyrnas iddo ei hun, ac i ddychwelyd. 13Ac wedi galw ei ddeg gwas#19:13 Gr. caeth‐was., efe a roddodd iddynt ddeg mina#19:13 Gr. mna, yn gyfartal i gan drachma, ac yn werth 3p. 6s. 8c. o'n harian ni, Yn yr Hen Dest. yr oedd y mina yn bwysau, ac yn gyfartal i gan sicl (1 Br 10:17; 2 Cr 9:16). Yr oedd dammeg y deg talent (Mat 25:14 &c.), yn dysgu ymddiriedaeth a chyfrifoldeb mewn pethau mawrion; y mae y ddammeg hon yn dysgu y pwysigrwydd o ffyddlondeb mewn pethau bychain., ac a ddywedodd wrthynt, Masnachwch tra#19:13 tra fyddwyf yn dyfod [h. y. yn myned ac yn dychwelyd] א A B D Brnd.: hyd oni ddelwyf Δ. fyddwyf yn dyfod. 14Eithr ei ddinaswyr ef oeddynt yn ei gashâu#19:14 “Eithr y Tywysog Archeläus, yr hwn a ail‐adeiladodd yn ogoneddus y Palas Breninol yn Jericho, a hwyliodd o Syria i Rufain i geisio y Deyrnas ar ol ei Dâd: ond cenadaeth o'r Iuddewon, ei ddinaswyr, gan brofi eu bod yn ei gashâu ef yn gyfreithlawn, a ddanfonwyd i'w wrthwynebu,” Joseph. Hyn.: xiv. 14. Cyfarfu 8,000 o'u cydgenedl â hwynt yn Rhufain., ac a ddanfonasant genadaeth ar ei ol ef, gan ddywedyd, Ni fynwn ni hwn i deyrnasu arnom. 15A bu, pan ddychwelodd drachefn, wedi derbyn y Deyrnas, ddywedyd o hono ef hefyd alw ato y gweision#19:15 Gr. caeth‐weision. hyn, i'r rhai yr oedd wedi rhoddi yr arian, fel y gwybyddai beth#19:15 a wnaethant mewn masnach א B D L: a wnaeth un [bob un] mewn masnach A Δ. a wnaethent mewn masnach#19:15 Yma yn unig: argymmeryd â masnach; masnachu yn ddifrifol neu egniol, yna yn llwyddianus.. 16A'r cyntaf a ddaeth ger ei fron, gan ddywedyd, Arglwydd, dy fina a wnaeth#19:16 Llyth.: a weithiodd ychwaneg. Yma yn unig. ddeg mina yn ychwaneg. 17Ac efe a ddywedodd wrtho, Da#19:17 Da yn wir [euge] B D Al. WH. La. Ti.: Da א A R L. yn wir, was da: canys ti a fuost yn ffyddlawn yn y lleiaf#19:17 Neu, mewn ychydig iawn., bydded i ti awdurdod dros ddeg dinas#19:17 Rhoddodd Archelâus lywodraeth dinasoedd yn llaw amryw o'i gyfeillion. Gwel 2 Tim 2:12.. 18A daeth yr ail, gan ddywedyd, Dy fina, Arglwydd, a wnaeth bum mina. 19Ac efe a ddywedodd wrth hwn hefyd, Bydd dithau hefyd dros bum dinas. 20A'r#19:20 A'r un arall [llyth.: gwahanol] א B D L Brnd. un arall a ddaeth, gan ddywedyd, Arglwydd, Wele dy fina di, yr hon oedd genyf wedi ei dodi ymaith mewn napcyn#19:20 Soudarion. o'r Lladin, (yma ac yn Act 19:12) o sudor, chwys, yr hyn a sych y chwys Nid oedd hwn yn weithiwr, ac felly nid oedd angen y napcyn arno at y chwys.; 21canys yr oeddwn yn dy ofni di, am dy fod yn wr caled#19:21 Gr. austêros [o auô, sychu, yna, caledu]. Defnyddir y gair am flas, yn wrthgyferbyniol i meddf, hyfryd, melusber. yna am gymmeriad, caled, llym, tyn, [“dyn tyn yw ef”]. Yma yn unig.: yr wyt yn cymmeryd i fyny yr hyn ni osodaist i lawr, ac yn medi yr hyn ni heuaist. 22Ac y mae efe yn dywedyd wrtho, Allan o'th enau dy hun y'th farnaf, O was drwg. A wyddit#19:22 Neu, Ti a wyddit, &c. fy mod i yn wr caled; yn cymmeryd i fyny yr hyn ni osodais i lawr, ac yn medi yr hyn ni heuais? 23A phaham na roddaist fy arian i'r banc#19:23 Llyth.: ar fwrdd [y cyfnewidwyr arian, y rhai a dalent yn ol gyd â llôg arian ar fenthyg]. Dywedir mai un o ymadroddion Crist ydoedd “Byddwch fancwyr cymeradwy.”; a minau a ddaethwn ac a'u codwn#19:23 Gwel 3:13 gyd â llôg? 24Ac efe a ddywedodd wrth y rhai oedd yn sefyll gerllaw, Dygwch oddi arno ef y fina, a rhoddwch i'r hwn y mae deg mina ganddo. 25A hwy a ddywedasant wrtho, Arglwydd, y mae ganddo ef ddeg mina#19:25 A lefarwyd gan y swyddogion, neu gan y dyrfa o amgylch Crist.. 26Yr#19:26 Canys A D R: Gad. א B D wyf yn dywedyd i chwi, I bob un y mae ganddo y rhoddir; eithr oddi ar yr hwn nid oes ganddo, ie, yr hyn sydd ganddo a ddygir ymaith#19:26 oddi arno A D R: Gad. א B L.. 27Yn mhellach, fy ngelynion#19:27 hyn א B K L; hyny A D R. hyn, y rhai ni fynasent i mi deyrnasu arnynt, dygwch#19:27 Grym y ferf, dygwch hwynt ar unwaith, yn y man, &c. hwynt yma, a lleddwch#19:27 Katasphazô, lladd ymaith, gwneuthur lladdfa, tori i lawr. Yma yn unig. hwynt ger fy mron i. 28Ac wedi iddo ddywedyd y pethau hyn, efe a aeth o'r blaen, gan fyned i fyny i Jerusalem.
Y Farchogaeth freninol i Jerusalem
[Mat 21:1–9; Marc 11:1–10; Ioan 12:12–19]
29A bu, pan neshâodd efe i Bethphage#19:29 Ty Ffigys. a Bethania#19:29 Ty Palmaeron. Yr oedd Bethphage yn agosach i Jerusalem na Bethania. Ystyrid y blaenaf bron yn rhan o Jerusalem. Efallai i'n Harglwydd fyned hyd yno cyn troi yn ol i orphwys yn Bethania., wrth y Mynydd a elwid Olew‐wydd#19:29 Defnyddir dau air i ddynodi y Mynydd: yn gyffredin Mynydd yr Olew‐wydd, (Mat 21:1; Marc 11:1 &c.); ac, Olew‐wydd, (yn y rhif unigol, elaion), neu, y Mynydd a elwir Olew‐wydd, fel y Lladin Olivetum, llwyn neu goedwig Olew‐wydd., efe a anfonodd ddau o'i Ddysgyblion, 30gan ddywedyd, Ewch i'r pentref sydd ar eich cyfer, yn yr hwn pan yr eloch i mewn, chwi a gewch ebol wedi ei rwymo, ar yr hwn nid eisteddodd neb dynion erioed; a chan ei ollwng ef yn rhydd, arweiniwch ef yma. 31Ac os gofyn neb i chwi, Paham yr ydych yn ei ollwng yn rhydd? fel hyn y dywedwch#19:31 wrtho A: Gad. א B D R L., Y mae ar yr Arglwydd ei eisieu. 32A'r rhai a ddanfonasid a aethant ymaith, ac a gawsant fel y dywedodd efe wrthynt. 33A hwy yn gollwng yr ebol yn rhydd, ei berchenogion#19:33 Llyth.: ei arglwyddi. a ddywedasant wrthynt, Paham yr ydych yn gollwng yr ebol yn rhydd? 34A hwy a ddywedasant, Y mae ar yr Arglwydd ei eisieu. 35A hwy a'i harweiniasant ef at yr Iesu; ac wedi iddynt fwrw#19:35 Yma a 1 Petr 5:7 “gan fwrw eich pryder.” Dynoda fwrw mewn brys. eu gwisgoedd uchaf ar yr ebol, hwy a osodasant yr Iesu arno. 36Ac fel yr oedd efe yn myned, yr oeddynt yn taenu eu gwisgoedd uchaf eu#19:36 eu hunain A B: Gad. א D L. hunain ar#19:36 Llyth.: yn. y ffordd. 37Ac weithian, ac efe yn neshâu at ddisgynfa Mynydd yr Olew‐wydd, dechreuodd yr holl luaws Dysgyblion lawenhâu a moli Duw gyd â llef uchel am yr holl weithredoedd nerthol#19:37 Llyth.: alluoedd. a welsant, 38gan ddywedyd,
Bendigedig#19:38 Felly A L La. Al. Tr. Diw.: Bendigedig yw yr hwn sydd, &c., D: Bendigedig yw yr hwn sydd yn dyfod, Y Brenin B WH. yw y Brenin sydd yn dyfod yn enw yr Arglwydd!
Yn#19:38 Felly B L WH. Al. Tr.: Tangnefedd yn y Nef, א A D R Diw. y Nef Tangnefedd, a Gogoniant yn y Goruchafion#19:38 yn y goruchafion leoedd.!#Salm 118:25, 26
39A rhai o'r Phariseaid o'r dyrfa a ddywedasant wrtho ef, Athraw, cerydda dy Ddysgyblion. 40Ac efe a atebodd ac a ddywedodd#19:40 wrthynt A D R: Gad. א B L., Yr wyf yn dywedyd i chwi, Pe tawai y rhai hyn, y cerig a lefant allan.
Crist yn wylo dros Jerusalem.
41A phan ddaeth efe yn agos, efe a welodd#19:41 Gwelid y Ddinas o ddau fan ar y ffordd. Dynoda adn 37 yr olygfa gyntaf, sef y rhan ddeheuol o honi: ond o'r fan hon (adn. 41), ymdora y rhan ogleddol, ynghyd a'r Deml ysblenydd ei hun, ar yr olygfa. y Ddinas, ac a wylodd#19:41 Klaiô, wylo yn uchel, yn hyglyw, wylo fel plentyn. allan drosti, 42gan ddywedyd, O na wybuasit tithau hefyd#19:42 yn gystal a'r Dysgyblion a folianent., yn#19:42 ïe, neu o'r hyn lleiaf, (Kai ge) A Ti. Al. La.: Gad. א B D L Tr. WH. Diw. y#19:42 yn y dydd hwn א A B D Tr. WH. Diw.: yn dy ddydd hwn R. Ti. [Al.] dydd hwn, y pethau a berthynant i dy#19:42 dy A D [Al.] [La.] [Tr.] Ti.: Gad. א B L WH. Diw. heddwch: eithr yn awr cuddiwyd hwy oddi wrth dy lygaid! 43Canys daw y dyddiau arnat, a'th elynion a fwriant wrthglawdd#19:43 Gr. charax, llyth.: polyn, yna gwrthglawdd, neu warchglawdd o bolion, y rhai a ddygid gan y milwyr Rhufeinig: amddiffynfa o bolion, polgaer [Llad. vallum]. Yma yn unig. o'th amgylch, ac a'th amgylchant#19:43 Yma yn unig. yn hollol, ac a'th warchaeant o bob tu, 44ac a'th fwriant#19:44 Llyth.: a'th daflant i lawr i'r gwaelod neu i'r sylfaen (edaphos). Act 22:7 Yma yn unig. i'r llawr, a'th blant o'th fewn; ac ni adawant ynot faen ar faen: am na wybuaist amser dy Ymweliad#19:44 episkopê, arolygiaeth, edrychiad ar, ymweliad, naill ai i gospi. (Ex 3:16; Es 10:3 &c.), neu i fendithio, (Job 34:9, 1 Petr 5:6). Dygwydda bedair gwaith yn y T. N. Yn Act 1:20; 1 Tim 3:1 golyga swydd, arolygiaeth: yma ac 1 Petr 2:12 ymweliad grasusol.#Es 29:3; Hos 10:14, 15.
45Ac efe a aeth i mewn i'r Deml, ac a ddechreuodd fwrw allan y rhai oeddynt yn gwerthu#19:45 ynddi A D K: a'r rhai oedd yn prynu A C D R La.: Gad. א B L Brnd., 46gan ddywedyd wrthynt, Y mae yn ysgrifenedig,
A#19:46 Felly א B L Brnd.: Fy Nhy i, Ty Gweddi yw A C D. bydd fy Nhŷ i yn Dŷ Gweddi#Es 56:7:
Eithr chwi a'i gwnaethoch yn Ogof Ysbeilwyr#Jer 7:11.
47Ac yr oedd efe yn dysgu beunydd yn y Deml: ond yr Arch‐offeiriaid a'r Ysgrifenyddion oeddynt yn ceisio ei ddyfetha ef, fel y gwnai hefyd Benaethiaid y bobl: 48ac ni chawsant beth a fedrent wneuthur; canys yr holl bobl oeddynt yn crogi#19:48 Yma yn unig; llyth.: crogi oddiwrth, yna, glynu gyd â serch, yn talu sylw gofalus, &c. wrth ei wefusau, pan yn gwrando.
Επιλέχθηκαν προς το παρόν:
Luc 19: CTE
Επισημάνσεις
Κοινοποίηση
Αντιγραφή
Θέλετε να αποθηκεύονται οι επισημάνσεις σας σε όλες τις συσκευές σας; Εγγραφείτε ή συνδεθείτε
Cyfieithiad Newydd o'r Testament Newydd gyda Nodiadau gan Dr William Edwards. Cyhoeddwyd mewn 4 cyfrol 1894-1915.