Mateusza 6

Ostrzeżenie przed obłudą w dobroczynności

1 # Mt 23,5; Łk 16,14‐15; J 5,44; J 12,43 Uważajcie, by nie zachowywać się na pokaz, gdy angażujecie się w dzieła słuszne i sprawiedliwe # Gr. dikaiosyne – rzeczownik opisujący coś, co jest słuszne, sprawiedliwe, prawe. W kontekście prawnym może też oznaczać wyrok sądowy. . Jeśli bowiem waszą motywacją będzie pragnienie zyskania ludzkiego podziwu, nie otrzymacie nagrody od waszego Ojca, który jest w Niebiosach. 2#Am 4,4‐5; Mt 15,7‐9; Mt 22,18; Mt 23,13‐15 Kiedy więc angażujesz się w jakiekolwiek dzieło miłosierdzia#Gr. słowo eleemosyne mówi o akcie miłosierdzia, który dokonuje się w działaniu dobroczynnym obejmującym również jałmużnę. , nie mów o tym dookoła, jak czynią to obłudnicy#Gr. hypokrites. Słowem tym w Grecji określano aktorów, którzy grali swe role w maskach. Zmieniali je, wcielając się w różne postaci. W przenośni słowo to opisuje ludzi dwulicowych – obłudników. , którzy zwykli rozgłaszać takie sprawy w synagogach i na ulicach. Ich prawdziwą motywacją nie jest chęć udzielenia pomocy, lecz zdobycie poklasku. Oni – co mocno podkreślam – już odbierają swoją zapłatę! 3#Mt 25,37‐40; Rz 12,8 Ty zaś, gdy pomagasz, czyń to tak dyskretnie, jakby twoja lewa ręka nie miała prawa wiedzieć, co czyni prawa. 4#Ps 139,2‐3; Mt 6,6.17‐18Chodzi bowiem o to, aby twój czyn pozostał w ukryciu. A wówczas twój Ojciec z Niebios, który widzi wszystko, także i to, co jest czynione w ukryciu, sam ciebie wynagrodzi!

Ostrzeżenie przed obłudą w modlitwie

(Mk 11,25‐26; Łk 11,1‐4; Łk 18,9‐12)

5 # Mt 6,16; Mt 23,5‐6; Łk 18,10‐14 Podobnie ma się rzecz z modlitwą. Kiedy ją podejmujecie, nie postępujcie jak obłudnicy, którzy uwielbiają obnosić się przed ludźmi z oznakami swej religijności. Wznoszą swe modlitwy na pokaz, niezależnie od tego, czy robią to w synagogach, czy poza nimi. Zrozumcie, że tacy już otrzymują swoją nagrodę! 6#2 Krl 4,33; Dn 6,11Wy zaś postępujcie inaczej. Kiedy się modlicie, skryjcie się w swych domach i przy zamkniętych drzwiach wołajcie do Tego, który jest waszym Ojcem w Niebiosach. A Ten, który widzi wszystko, także i to, co się dzieje w ukryciu, da wam, co potrzebujecie!

7 # Koh 5,1‐2 W swoich modlitwach nie paplajcie # Gr. battalogeo - „paplać”, „ględzić”, „mantrować”, „jąkać się”. bez ustanku jak poganie, którzy sądzą, że jeśli będą coś usilnie powtarzać, zostaną wysłuchani. 8#Mt 6,32‐33; Łk 12,30‐31Nie naśladujcie ich, gdyż wasz Ojciec w Niebiosach wie przecież lepiej, czego potrzebujecie, zanim nawet o coś Go poprosicie. 9#Ez 36,23; Łk 11,2‐4; J 17,6.26; 1 P 1,17Wy módlcie się w taki sposób:

Abba # Słowa Abba („Tatuś”, „Tata”) nie ma w oryginalnym tekście greckim w tym miejscu. Wiemy jednak, że właśnie tak po aramejsku Jezus rozpoczynał swe modlitwy do Ojca (por. Mk 4,36). Grecki tekst niestety nie oddaje w pełni dynamiki języka aramejskiego, jednak w Rz 8,15 oraz Ga 4,6 zachowały się ślady użycia słowa Abba. , nasz Ojcze w Niebiosach,

tylko Ty jesteś Święty!

10 # Mt 7,21; Mt 26,39.42; Łk 22,42 Niech Twoje Królestwo szybko już nastanie # Por. Łk 17,20‐21. ,

a Twoja wola niech się realizuje

– zarówno w Niebiosach, jak i tu, na Ziemi!

11 # Prz 30,8‐9; J 6,32.35 Obdarzaj nas codziennie pokarmem # Gr. artos – inni tłumaczą jako „chleb”. W istocie chodzi o codzienny pokarm potrzebny do życia, jakim była np. manna na pustyni. Jezus, odnosząc się do niej, wskazał symbolicznie w J 6,33, że tym prawdziwym Bożym Pokarmem, którego ludzie potrzebują do Życia na wieki, jest On sam, a więc Boże Słowo, którego jest wcieleniem. W J 6,63 podkreślił mocno duchowe znaczenie swej wcześniejszej wypowiedzi. ,

którego tak bardzo nam trzeba.

12 # Mt 18,21‐35; Ef 4,32 Uwolnij nas, prosimy, od naszych win # Gr. ofeilema – prawne zobowiązanie, dług. W przenośni może oznaczać przewinienie lub grzech, choć pierwsze znaczenie związane jest z długiem finansowym.

w taki sam sposób, jak i my uwalniamy tych,

którzy są naszymi dłużnikami # Jezus użył tu słowa ofeiletes, które oznacza dłużników, przede wszystkim finansowych. W przenośni może określać kogoś, na kim spoczywa powinność, na przykład wybaczenia lub zadośćuczynienia. W wersetach 14‐15 Jezus dopowiada, że chodzi tu o grzechy i występki (gr. paraptoma). !

13 # 1 Krn 29,11‐13; Mt 26,41; J 17,11.15; 2 Tes 3,3; 1 J 2,14 Prosimy też, abyś nie poddawał nas

zbyt wielu testom czy próbom # Gr. peirasmos. Ten rzeczownik pochodzi od czasownika peiradzo, który można tłumaczyć jako „test” lub „próba”, ale także jako „pokusa” – w zależności od inicjatora tego działania. Najlepszym obrazem tej sytuacji jest czas kuszenia Jezusa na pustyni wspomniany w Mk 1,12‐13. Dowiadujemy się tam, że Jezus został wyprowadzony na pustynię przez Ducha Bożego, ale kuszony był przez szatana. Gdy Bóg poddaje wiarę człowieka próbie, często zjawia się szatan, aby w tym samym czasie go kusić. Przypomina to nieco sytuację na egzaminie maturalnym (tzw. egzaminie dojrzałości), który młodzi ludzie składają, by udokumentować dojrzałość swojej wiedzy, ale w czasie jego trwania są kuszeni, by ściągać, co jest przeciwne idei każdego egzaminu. Ważne jest, by w takich sytuacjach zawsze pamiętać o tym, co czynił Jezus. On na każdą pokusę reagował, konfrontując ją z prawdą Bożego Słowa (por. Mt 4,4; Mt 4,7; Mt 4,10). Trzeba też pamiętać o obietnicy z 1 Kor 10,13. ,

lecz abyś chronił nas od zła pod wszelką postacią # Inne przekłady podają: „I nie wódź nas na pokuszenie”, co jest wyraźnie złym tłumaczeniem. Bóg bowiem nikogo nie kusi (por. Jk 1,13). Kusicielem jest szatan. Ale nawet on nie może niczego uczynić bez Bożego zatwierdzenia, jak widać to np. w Hi 1,12; Hi 2,6; Łk 22,31‐32. Dlatego Jezus poleca prosić Ojca, aby – jeśli to możliwe (z uwagi na Jego plany i zamiary wobec nas) – powstrzymał działanie sił zła (szatana), gdy one będą nas kusić w czasie prób wiary. Niezwykle ważną i ściśle korespondującą z tym obietnicę można znaleźć w 1 Kor 10,13. .

Ty bowiem masz moc nad wszystkim.

Do Ciebie należy cała królewska władza,

potęga i chwała po wszystkie wieki. Amen!#Nie wszystkie manuskrypty zawierają to ostatnie zdanie. Z uwagi na to niektóre wydania krytyczne i publikacje NT pomijają je jako tekst słabo udokumentowany..

14 # Mt 5,7; Mk 11,25; Ef 4,32; Kol 3,13 Dobrze to sobie zapamiętajcie: jeśli uwolnicie # Dosł. „uwolnicie” – gr. afiemi. Zakres znaczeniowy tego słowa jest rozległy. W tym kontekście oznacza: „uwolnienie”, „darowanie długu”, „umorzenie należności”, „przebaczenie”, „odpuszczenie”. ludzi od winy za to, w czym przeciwko wam zawinili # Gr. paraptomata – l.mn. od słowa paraptoma, które oznacza grzech przypadkowy (potknięcie się, poślizgnięcie się). Więcej w Komentarzu NPD → Grzech. , to również Ojciec, który jest w Niebiosach, uwolni was od winy za wasze przewinienia. 15#Mt 18,35; Mk 11,25‐26; Ef 4,32; Kol 3,13; Jk 2,13 Gdybyście jednak komuś nie przebaczyli#Gr. afiemi. Czasownik ten został użyty tutaj w trybie przypuszczającym w aoryście. Czas ten w grece koine opisuje wydarzenie mające miejsce w przeszłości, którego skutki nadal trwają, stąd dopowiedzenie dynamiczne „i trwali w takiej postawie”.i trwali w takiej postawie, to również Ojciec, który jest w Niebiosach, nie przebaczy wam win#Gr. paraptomata.waszych!

Ostrzeżenie przed obłudą w postach

16 # Iz 58,5‐11 A kiedy podejmujecie post w jakiejś sprawie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy, którzy przybierają ponury wygląd, by pokazać ludziom, że poszczą. Tacy bowiem – co podkreślam z całą mocą – już odbierają swoją zapłatę! 17Lecz ty, kiedy pościsz, zatroszcz się o swój wygląd! Natrzyj włosy wybornym olejkiem i wypielęgnuj twarz. 18#Iz 58,3‐5; Mt 6,4.6Nikomu nawet nie sugeruj, że pościsz! Niech, w sposób sekretny, będzie to wiadome tylko twemu Ojcu w Niebiosach. A Niebiański Ojciec, który widzi wszystko, także i to, co jest głęboko skrywane, wynagrodzi ci twoje poświęcenie!

O postawie w sprawach materialnych

(Łk 11,34‐36; Łk 12,15‐34; Łk 16,13)

19 # Łk 12,16‐21; 1 Tm 6,6‐10; Hbr 13,5; Jk 5,2‐3; Ap 3,17 Nie marnujcie czasu na gromadzenie ziemskich skarbów # Znaczące jest to, że starania podejmowane, by zgromadzić/zdobyć wielki majątek (skarby) Jezus nazywa marnowaniem czasu. Jego wypowiedź stoi w ostrej sprzeczności z koncepcjami „ewangelii zdrowia, dobrobytu materialnego i sukcesu” zachęcającej do starań o osiągnięcie sukcesu wg miary tego świata. , które niszczeją lub mogą zostać wam skradzione! 20#Mt 19,21; Mk 10,21; Łk 18,22; Kol 3,1‐3; 1 Tm 6,17‐19Zamiast tego zaangażujcie się w gromadzenie skarbów w Niebiosach, gdzie tego, co zbierzecie, żaden mól ani rdza nie zniszczy, a złodziej nie skradnie! 21#Mt 6,33Mówię o tym, abyście nieustannie badali, z czym powiązane są wasze serca. One bowiem zakotwiczone są tam, gdzie znajduje się wasz skarb. Dzieje się tak, gdyż serce człowieka zawsze jest przywiązane do tego, co ma dla niego największą wartość. 22To odnosi się również do spraw duchowych. Prawdziwą Światłość można bowiem ujrzeć dopiero wówczas, gdy oczy serca są zdrowe, a nie zaślepione chorobliwą zachłannością. Hojność serca jest bowiem niczym zdrowe oczy#Tekst ten odnosi się do pojęcia bardzo głęboko osadzonego w kulturze i idiomatyce semickiej. Chodzi o „dobre (zdrowe) oko” (tu: dające światło ciału/wnętrzu człowieka) i „złe (chore) oko” (tu: powodujące pogrążenie się ciała/wnętrza człowieka w ciemnościach). Określenie „dobre oko” jest nadal obecne w kulturze bliskowschodniej i jest symbolem hojności i dobroci, a „złe oko” symbolem zła, sknerstwa, przekleństwa, a nawet rzucenia uroku. Redakcja NPD stanęła tu przed poważnym wyzwaniem wybrania odpowiedniego dynamicznego ekwiwalentu znaczeniowego, który pozwoliłby współczesnemu polskiemu czytelnikowi na uchwycenie sensu wypowiedzi Jezusa tak, jak w tamtej kulturze rozumieli je współcześni Mu ludzie. Przesłanie Jezusa jest bardzo silne i wypowiedziane w kontekście ludzi domagających się od Niego znaku z Niebios. Oni oczekiwali znaku, ale byli ślepi na największy Boży znak dany przez Najwyższego: na wcieloną Światłość, która właśnie stanęła przed nimi (por. J 1,9 i J 8,12). Byli ślepi, gdyż, deklarując wiarę w Boga, w istocie służyli mamonie (aram. ma`mon – zysk, bogactwo – por. Mt 6,24 i Łk 16,13) i jej oddawali cześć. To ilustruje prawdę, że w sercach zaciemnionych chciwością żaden znak z Niebios niczego nie zmieni. Jedynym ratunkiem dla takich ludzi jest zanurzenie się w Słowo Chrystusa (por. Kol 3,16). Wtedy dopiero mogą mieć w sobie Światłość Życia (por. J 8,12), a wówczas już żaden „znak z Niebios” nie będzie im potrzebny., które dają człowiekowi światło. Jeśli twoje serce będzie hojne, to całe twoje wnętrze będzie otwarte na Światłość. Jeśli jednak pogrążysz się w chciwości, będzie to tak, jakbyś miał chore oczy. Z tego powodu całe twoje wnętrze będzie pogrążone w mroku! 23#Mt 20,15; Mk 7,21‐22Uważaj zatem, do czego skłania się twoje serce: czy do Światłości – przez pielęgnowanie w sobie hojności, czy do ciemności – przez pogrążanie się w chciwości. Jeśli będziesz pielęgnował w sobie hojność serca, to całe twoje wnętrze zostanie opromienione Światłością i żadna ciemność nie zakorzeni się w tobie, gdyż dzięki takiej postawie serca będziesz wypełniony Światłością. 24#Wj 20,3; Pwt 5,7; Łk 16,13; 1 Kor 6,10; Ap 3,15‐16Nikt nie może mieć serca poddanego jednocześnie Światłości i ciemności, podobnie jak nikt nie jest w stanie służyć z oddaniem dwóm panom. Jeśli bowiem jest lojalny wobec jednego, to siłą rzeczy drugiego będzie lekceważył; jeśli jednemu okazuje posłuszeństwo, to polecenia drugiego uważa za nic. Nie ma zatem żadnej możliwości, byście mogli jednocześnie służyć i Bogu, i mamonie#W oryginale słowo to jest rodzaju męskiego. Ma ono etymologię aramejską i odnosi się do bożka bogactwa i materialnego powodzenia Mamona. Mamon w kulturze kananejskiej i babilońskiej był bożkiem, za którym ukrywał się demon chciwości i pożądliwości dóbr materialnych. Od jego imienia ukuto kolokwialne określenie pieniądza „mamona”. O ile jednak pieniądze same w sobie (jako środek płatniczy) są moralnie neutralne, o tyle pożądanie i chciwość, jaką one wzbudzają, są wyraźnym znakiem uwikłania serca człowieka w system wartości rodem z królestwa mroku. Słowo Boże nazywa to zniewolenie umiłowaniem bogactwa (miłością pieniędzy) – por. 1 Tm 6,9‐10..

25 # Łk 12,22‐31; Flp 4,6; 1 Tm 6,6.8; Hbr 13,5; 1 P 5,7 Z uwagi na to mówię wam: nie zamartwiajcie się na zapas o swoje utrzymanie – ani o to, co będziecie jeść i pić, ani o to, w co będziecie się ubierać. Czyż wasza dusza # Gr. psyche. nie jest ważniejsza od pokarmu, a ciało od ubrania? 26#Hi 38,41; Ps 127; Mt 10,29‐31Aby to pojąć, spójrzcie na ptaki szybujące po nieboskłonie. Nie sieją, żniw nie urządzają, w stodołach niczego nie gromadzą, a wasz Niebiański Ojciec stale je żywi. Czyżbyście nie rozumieli tego, że dla Niego jesteście ważniejsi niż one?

27 # Ps 127,1‐2; Łk 12,20 Czy zamartwianie się doda wam czegokolwiek prócz kolejnych zmartwień? Czy ktokolwiek z was przez zamartwianie się potrafiłby dodać sobie na przykład pół metra wzrostu # Dosł. „dodać łokieć wzrostu”. Łokieć był starożytną miarą długości, która wśród ludów semickich równała się ok. 55 cm. Niektórzy tłumaczą ten werset jako przedłużenie życia z uwagi na dwuznaczność greckiego słowa helikia, które dosł. oznacza „wielkość”, „dojrzałość” (rozumianą w sensie wzrostu lub wieku). Redakcja NPD wybrała jednak „wzrost” ze względu na jednoznaczne określenie miary długości „łokieć”. ? 28A dlaczego tak bardzo zabiegacie o stroje? Przypatrzcie się kwiatom#W oryginale nazwa, która jest dzisiaj trudna do zidentyfikowania. Może oznaczać różne dzikie polne kwiaty.rosnącym na polach i wyciągnijcie wnioski z ich życia! Nie trudzą się ani nie przędą, 29#1 Krl 10a przecież nawet Salomon w całym swym przepychu nie był ubrany tak wystawnie jak one. 30#Mt 8,26; Mt 14,31Skoro więc Bóg tak wspaniale odziewa polne kwiaty, które dzisiaj są, a jutro będą jedynie sianem wrzucanym do pieca, to czyż z większą troską nie zadba o was? Dlaczego wasze poleganie na Bogu jest tak mizerne?! 31Porzućcie w końcu zamartwianie się w stylu: „Co będziemy jeść?”, „Co będziemy pić?” albo: „W co się ubierzemy?”. 32#Mt 6,8; Łk 12,30Przecież wasz Ojciec w Niebiosach doskonale wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Nie postępujcie zatem jak poganie, którzy zabiegają o to wszystko! 33#Ps 37,4.25; Mk 10,29‐30; Rz 14,17Wy ze wszystkich sił troszczcie się o sprawy Bożego Królestwa i o wzrastanie w Bożej sprawiedliwości#Zgodnie z 1 Kor 1,30 sprawiedliwością Bożą jest tylko sam Chrystus. Jego uczniowie powinni więc zabiegać przede wszystkim o to, aby „nasiąkać” Jego charakterem., a wszystko, co jest do tego potrzebne, będzie wam dane! 34#Wj 16,4.19; Jk 4,13‐14Nie zamartwiajcie się na zapas o to, co zdarzy się jutro! Jutro zajmiecie się tym, co będzie jutro. Dziś natomiast rozprawcie się ze złem, które dostrzegacie w sobie dzisiaj!#Por. Hbr 4,6‐7..

Zur Zeit ausgewählt:

Mateusza 6: NT NPD

Markierung

Kopieren