Matthew 6
6
Am gyfiawnder: Elusengarwch.
1Gochelwch rhag gwneuthur eich#6:1 Cyfiawnder א B D Brnd.; elusen Z L, 33. cyfiawnder#6:1 Dikaiosunê, cyfiawnder, gweithredoedd da. Mae hwn yn bennawd cyffredinol, ac yn cynnwys (1), gwneyd elusen; (2), gweddio; (3), ymprydio — dyledswyddau yr ymdrinir â hwy yn ol llaw. gerbron dynion, er mwyn eich gweled ganddynt: os amgen, ni chewch wobr gan eich Tad, yr hwn sydd yn y Nefoedd. 2Am hyny, pan wnelych elusen, na udgana o'th flaen, fel y gwna y rhagrithwyr yn y synagogau, ac yn yr heolydd, fel y canmoler hwy gan ddynion. Yn wir meddaf i chwi, y maent yn derbyn yn llawn eu gwobr. 3Eithr pan wnelych di elusen, na wyped dy law aswy y peth a wna dy law ddehau: 4fel y byddo dy elusen#6:4 Neu elusengarwch, “fel y byddo dy elusengarwch yn cael ei hymarfer yn y dirgel.” yn y dirgel: a'th Dâd, yr hwn a wêl yn y dirgel a dâl i ti.#6:4 Neu a lawn dâl.#6:4 Yn yr amlwg L X; Gad. א B D Z Brnd.
Am weddio.
[Luc 11:1–4]
5A#6:5 A phan weddioch, ni fyddwch, Δ B Z Brnd.: a phan weddiot, ni fyddi, D L X. phan weddioch, ni fyddwch fel y rhagrithwyr, canys hwy a hoffant sefyll i weddio yn y synagogau ac yn nghonglau y prif heolydd#6:5 Plateia, heol ledan, neu bedrongl (square). fel yr ymddangosont i ddynion. Yn wir meddaf i chwi, y maent yn derbyn yn llawn eu gwobr. 6Ond tydi, pan weddiot, dos i'th ystafell#6:6 Yn enwedig, ystafell ddirgel.; ac wedi cau dy ddrws, gweddia ar dy Dâd yn y dirgel, a'th Dâd, yr hwn a wêl yn y dirgel, a dâl i ti#6:6 Gwel adn. 4. 7A phan weddioch, nac ail adroddwch wag‐eiriau#6:7 Battologeô, attal dywedyd — gair wedi ei ddyfeisio yn lled debyg, mewn efelychiad o rai nas gallent siarad heb gecian, ac felly a ail‐ddywedent eu geiriau, y rhai fyddent yn fynych heb synwyr; felly, golyga baldorddi, clebran, gwag‐siarad, ail‐adrodd gwag‐eiriau., fel y cenedloedd: canys y maent yn tybied y cânt eu gwrandaw yn eu haml eiriau#6:7 Llyth.: Mawr siarad.. 8Na fyddwch, gan hyny, debyg iddynt hwy; canys gwyr#6:8 Duw eich Tad. א B. Eich Tad, D Z L. Rhan fwyaf o'r Brnd. Duw eich Tâd pa bethau sydd arnoch eu heisiau cyn gofyn o honoch iddo. 9Am hyny, gweddiwch chwi fel hyn:—
Ein Tad yr hwn wyt yn y Nefoedd,
Sancteiddier dy enw.
10Deled dy deyrnas.
Gwneler dy ewyllys, megys yn y nef, felly ar y ddaear.
11Dyro i ni heddyw ein bara cyfreidiol#6:11 Y mae llawer o ymddadleu wedi bod yn nghylch (1) tarddiad, ac, o ganlyniad (2) ystyr y gair epiousios, yr hwn a gyfieithir “beunyddiol.” Y mae cynnifer o ysgolheigion addfed yn ffafriol i esponiadau gwahanol, fel y mae braidd yn anmhossibl penderfynu pa un yw y gwir ystyr. Y gwreidd‐air, yn ol rhai, yw (1) Epion, yr hyn sydd yn dyfod, neu agoshau, yfory (Act 16:11; 20:15 &c.). Felly golyga y gair, nid heddyw, ond y dydd sydd yn dyfod, yfory, &c. Yn ol ereill, daw o (2) epi, ac ousia. Yr olaf yn golygu natur, sylwedd, bodolaeth. Felly, yr ystyr yw, bara ein bodolaeth, bara er ein cynnaliaeth. Ereill a gyfieithant y ddau air fel Jerome, uwchlaw natur, hyny yw, rhagorol, gwell na phob sylwedd; ac felly dynoda Grist — Bara y Bywyd. Ereill a gredant ei fod yn deilliaw o epi ac on, bod yn bresennol, neu, wrth law. Felly, yr hen gyfieithiad Lladinaidd yw, quotidianum, heddyw, &c. Felly, cawn, yn mhlith ereill, yr ystyron canlynol:— (1) Y dydd nesaf, yfory, y dyfodol. (2) Presennol, parhaus, gwastadol. (3) Angenrheidiol, cyfreidiol. (4) Ar gyfer ein natur, addas i'n cynnaliaeth. (5) Heddyw. (6) Uwchlaw natur, rhagorol, uwch sylweddol Tueddwn i fabwysiadu (3) neu (4) o'r uchod — ein bara angenrheidiol, bara ein cynnaliaeth..
12A maddeu i ni ein dyledion, fel yr ydym ninau hefyd#6:12 Wedi maddeu א B Z Brnd. Yn maddeu, G. wedi maddeu i'n dyledwyr.
13Ac na ddwg ni i brofedigaeth.
Eithr gwared ni oddiwrth yr Un Drwg.#6:13 Sef y Diafol. Rhai a gyfieithant “rhag drwg,” sef drygioni moesol; ond, a barnu oddiwrth ddefnyddiad y gair mewn rhanau ereill o'r T.N., diamheu y cyfeiria yma at yr un drwg. Gweler 5:37; 13:19; Ioan 17:15; 1 Ioan 2:13; 3:8–12; Rhuf 16:20; Eph 6:16; 2 Thess 3:3. Hefyd, y mae yr arddodiad a ddefnyddir (apo) yn ffafriol i'r cyfieithiad hwn.#6:13 Canys eiddot ti yw y deyrnas, a'r gallu, a'r gogoniant, yn oes oesoedd. Amen. L, 33. Cyf. Syr. Gad. א B D Z Brnd. Lled debyg i'r geiriau hyn gael eu trosi o fawl‐wersi yr Eglwys foreuol.
14Canys os maddeuwch i ddynion eu camweddau, eich Tad Nefol a faddeu hefyd i chwithau; 15eithr oni faddeuwch i ddynion eu camweddau, ni faddeu eich Tad ychwaith eich camweddau chwithau.
Am ymprydio.
16A phan ymprydioch, na fyddwch fel y rhagrithwyr, yn wynebdrist#6:16 Neu o wedd surllyd. Golyga y gair, sarug, anhyfwyn, sur, trist., canys anffurfiant#6:16 Aphanizo; llythyrenol, peru i ddiflanu o'r golwg (a gyfieithir difa yn adnodau 19 a 20), “Canys hwy a ddileant, neu a guddiant eu gwynebau gwirioneddol.” eu gwynebau, fel yr ymddangosont i ddynion eu bod yn ymprydio. Yn wir meddaf i chwi, y maent yn derbyn yn llawn eu gwobr. 17Ond tydi, pan ymprydiot, eneinia dy ben, a golch dy wyneb; 18fel nad ymddangosot i ddynion yn ymprydio, ond i'th Dad, yr hwn sydd yn y dirgel; a'th Dad, yr hwn sydd yn gweled yn y dirgel, a dâl i ti.#6:18 Yn yr amlwg. Δ E. Gad. א B D Brnd.
Am gyfoeth gau a gwirioneddol.
19Na thrysorwch i chwi drysorau ar y ddaear, lle y mae gwyfyn a rhwd yn difa, a lle y mae lladron yn cloddio trwodd ac yn lladrata. 20Eithr trysorwch i chwi drysorau yn y Nef, lle nad oes na gwyfyn na rhwd yn difa, a lle nis cloddia lladron trwodd, ac nis lladratant. 21Canys lle y mae dy drysor, yno y bydd dy galon hefyd.
Y llygad da a drwg.
22Lamp y corff yw y llygad: am hyny o bydd dy lygad yn syml#6:22 Unplyg, da, iach, dy holl gorff fydd yn ddysglaer. 23Eithr, os bydd dy lygad yn ddrwg, dy holl gorff fydd yn dywyll. Am hyny, os bydd y goleuni sydd ynot yn dywyllwch, pa gymmaint y tywyllwch!
Am bryder.
[Luc 12:22–32]
24Ni ddichon neb wasanaethu dau arglwydd: canys naill ai efe a gasha y naill, ac a gâr y llall; ai efe a ymlyn wrth y naill, ac a ddiystyra y llall. Ni ellwch wasanaethu Duw a Mamon#6:24 Mamon (hytrach nâ mammon), yn debyg o'r Caldaeg, yn golygu trysor, golud. Yma ca golud, neu oludgarwch, ei bersonoli.. 25Am hyny, yr wyf yn dywedyd i chwi, na fyddwch bryderus am eich bywyd, pa beth a fwytaoch neu pa beth a yfoch; neu am eich corff, pa beth a wisgoch. Onid yw y bywyd yn fwy na'r bwyd, a'r corff na'r dillad. 26Edrychwch ar ehediaid y nefoedd, nad ydynt yn hau nac yn medi, nac yn cywain i ysguboriau; ac y mae eich Tad Nefol yn eu porthi hwy. Onid ydych chwi yn rhagori llawer arnynt hwy? 27A phwy o honoch trwy fod yn bryderus a ddichon chwanegu un cufydd at hyd ei einioes#6:27 Hêlikia a olyga (1) oedran addfed (Homer, Ioan 9:21, 23), hyd einioes, (2) corpholaeth (Luc 2:52; 19:3). Ei ystyr yma ydyw, nid “maintioli corff,” ond “parhad einioes,” a hyn yw barn y dysgedigion Hamond, Wolf, Rosenmuller, Olshausen, De Wette, Meyer, Stier, Tholuck, &c. Pe buasai Iesu yn llefaru am daldra corff, ni fuasai yn defnyddio cufydd — tua throedfedd a hanner. Mae Efe yn siarad am yr hyn y mae dynion yn gyffredinol yn ei ddymuno, ac nid yw dynion yn gyffredinol yn chwennych chwanegu troedfedd a hanner at eu maintioli. Hefyd, cymherir bywyd yn fynych i “yrfa,” ac ni fyddai cufydd ond rhan fechan iawn o'r dromos hwn.? 28A phaham y pryderwch yn nghylch dillad? 29Ystyriwch lili y maes, pa fodd y maent yn tyfu: nid ydynt yn llafurio nac yn nyddu; 30eithr yr wyf yn dywedyd i chwi, na wisgwyd Solomon yn ei holl ogoniant fel un o'r rhai hyn. Ac os dillada Duw felly lysieuyn y maes, yr hwn sydd heddyw, ac yfory a fwrir i'r ffwrn, oni ddillada efe chwi yn hytrach o lawer, O chwi o ychydig ffydd? 31Gan hyny, na fyddwch bryderus, gan ddywedyd, Beth a fwytawn? neu, Beth a yfwn? neu, A pha beth yr ymddilladwn? 32Canys yr holl bethau hyn y mae y cenedloedd yn eu ceisio; oblegyd gwyr eich Tad Nefol fod arnoch eisiau yr holl bethau hyn. 33Eithr ceisiwch yn gyntaf ei Deyrnas#6:33 Ei deyrnas a'i gyfiawnder ef, א Ti. WH. Diw.; ei gyfiawnder a'i deyrnas ef, B.; Teyrnas Dduw, &c., L Δ Al. a'i gyfiawnder ef, a'r holl bethau hyn a roddir i chwi yn ychwaneg. 34Gan hyny, na fyddwch bryderus gyda golwg ar dranoeth: canys tranoeth a fydd bryderus am dano ei hun. Digon i bob diwrnod ei ddrwg ei hun.
Dewis Presennol:
Matthew 6: CTE
Uwcholeuo
Rhanna
Copi
Eisiau i'th uchafbwyntiau gael eu cadw ar draws dy holl ddyfeisiau? Cofrestra neu mewngofnoda
Cyfieithiad Newydd o'r Testament Newydd gyda Nodiadau gan Dr William Edwards. Cyhoeddwyd mewn 4 cyfrol 1894-1915.