Mathew 13:1-32

Y diwrnod hwnnw aeth Iesu allan ac eistedd ar lan Llyn Galilea. Roedd cymaint o dyrfa wedi casglu o’i gwmpas nes bod rhaid iddo fynd i eistedd mewn cwch tra oedd y bobl i gyd yn sefyll ar y lan. Roedd yn defnyddio llawer o straeon i rannu ei neges gyda nhw: “Aeth ffermwr allan i hau had. Wrth iddo wasgaru’r had, dyma beth ohono yn syrthio ar y llwybr, a dyma’r adar yn dod a’i fwyta. Dyma beth o’r had yn syrthio ar dir creigiog lle doedd ond haen denau o bridd. Tyfodd yn ddigon sydyn, ond yn yr haul poeth dyma’r tyfiant yn gwywo. Doedd ganddo ddim gwreiddiau. Yna dyma beth o’r had yn syrthio i ganol drain, ond tyfodd y drain a thagu’r planhigion. Ond syrthiodd peth o’r had ar bridd da. Tyfodd cnwd da yno – beth ohono gan gwaith, chwe deg gwaith neu dri deg gwaith mwy na chafodd ei hau.” “Gwrandwch yn ofalus os dych chi’n awyddus i ddysgu!” Daeth y disgyblion ato a gofyn, “Pam wyt ti’n dweud y straeon yma wrthyn nhw?” Dyma oedd ei ateb: “Dych chi’n cael gwybod beth ydy’r gyfrinach am deyrnasiad yr Un nefol, ond dydyn nhw ddim. Bydd y rhai sydd wedi deall rhywfaint eisoes yn derbyn mwy, a byddan nhw ar ben eu digon! Ond am y rhai hynny sydd heb ddeall dim – bydd hyd yn oed yr hyn maen nhw yn ei ddeall yn cael ei gymryd oddi arnyn nhw. Dyna pam dw i’n defnyddio straeon i siarad â nhw. Er eu bod yn edrych, dŷn nhw ddim yn gweld; er eu bod yn gwrando, dŷn nhw ddim yn clywed nac yn deall. Ynddyn nhw mae’r hyn wnaeth Eseia ei broffwydo yn dod yn wir: ‘Byddwch chi’n gwrando’n astud, ond byth yn deall; Byddwch chi’n edrych yn ofalus, ond byth yn dirnad. Maen nhw’n rhy ystyfnig i ddysgu unrhyw beth – maen nhw’n fyddar, ac wedi cau eu llygaid. Fel arall, bydden nhw’n gweld â’u llygaid, yn clywed â’u clustiau, yn deall go iawn, ac yn troi, a byddwn i’n eu hiacháu nhw’. Ond dych chi’n cael y fath fraint o weld a chlywed y cwbl! Wir i chi, mae llawer o broffwydi a phobl dduwiol wedi hiraethu am gael gweld beth dych chi’n ei weld a chlywed beth dych chi’n ei glywed, ond chawson nhw ddim. “Felly dyma beth ydy ystyr stori’r ffermwr yn hau: Pan mae rhywun yn clywed y neges am y deyrnas a ddim yn deall, mae’r Un drwg yn dod ac yn cipio beth gafodd ei hau yn y galon. Dyna’r had ddisgynnodd ar y llwybr. Yr had sy’n syrthio ar dir creigiog ydy’r sawl sy’n derbyn y neges yn frwd i ddechrau. Ond dydy’r neges ddim yn gafael yn y person go iawn, ac felly dydy e ddim yn para’n hir iawn. Pan mae argyfwng yn codi, neu wrthwynebiad am ei fod wedi credu, mae’n troi cefn yn ddigon sydyn! Wedyn yr had syrthiodd i ganol drain ydy’r sawl sy’n clywed y neges, ond mae’n rhy brysur yn poeni am hyn a’r llall ac yn ceisio gwneud arian. Felly mae’r neges yn cael ei thagu a does dim ffrwyth i’w weld yn ei fywyd. Ond yr had sy’n syrthio ar dir da ydy’r sawl sy’n clywed y neges ac yn ei deall. Mae’r effaith fel cnwd anferth – can gwaith neu chwe deg gwaith neu dri deg gwaith mwy na gafodd ei hau.” Dwedodd Iesu stori arall wrthyn nhw: “Mae teyrnasiad yr Un nefol fel dyn yn hau had da yn ei gae. Tra oedd pawb yn cysgu, dyma rywun oedd yn ei gasáu yn hau chwyn yng nghanol y gwenith. Pan ddechreuodd y gwenith egino a thyfu, daeth y chwyn i’r golwg hefyd. “Aeth gweision y ffermwr ato a dweud, ‘Feistr, onid yr had gorau gafodd ei hau yn dy gae di? O ble mae’r holl chwyn yma wedi dod?’ “‘Rhywun sy’n fy nghasáu i sy’n gyfrifol am hyn’ meddai. “‘Felly, wyt ti am i ni fynd i godi’r chwyn?’ meddai ei weision. “‘Na,’ meddai’r dyn, ‘Rhag ofn i chi godi peth o’r gwenith wrth dynnu’r chwyn. Gadewch i’r gwenith a’r chwyn dyfu gyda’i gilydd. Wedyn pan ddaw’r cynhaeaf bydda i’n dweud wrth y rhai fydd yn casglu’r cynhaeaf: Casglwch y chwyn gyntaf, a’u rhwymo’n fwndeli i’w llosgi; wedyn cewch gasglu’r gwenith a’i roi yn fy ysgubor.’” Dwedodd stori arall wrthyn nhw: “Mae teyrnasiad yr Un nefol fel hedyn mwstard yn cael ei blannu gan rywun yn ei gae. Er mai dyma’r hedyn lleia un, mae’n tyfu i fod y planhigyn mwya yn yr ardd. Mae’n tyfu’n goeden y gall yr adar ddod i nythu yn ei changhennau!”