Matayo ULONGOELO
ULONGOELO
Mbuli Yedi iwandikwe ni Matayo ni kitabu kimwenga mwe vitabu vine ve Ndagano Im'pya vikulonga wikazi wa Yesu Kilisito. Vitabu ivo ivine nivo vikwitangwa Injili, nuko kugamba Mbuli Yedi, vawandikagwa ni Matayo na Maliko na Luka na Yohana, aho Yesu eze ande kabanika. Wamanyi hawamanyize kugamba ni ini aho chawandikagwa ikitabu iki, mna yadahika chawandikagwa mwo mwaka wa milongo mtandatu kulawa aho Yesu eze elekwe. Naho hant'hu kiwandikilwe ikitabu iki hahakumanyika, mna want'hu wengi wahuwila kugamba chawandikagwa ukwo Palesitina, naho mafa mwo mzi wa Yelusalamu.
Awandike kitabu iki ni Matayo uyo andaga mtoza kodi aho andaga akei kwitangwa ni Yesu ande mwanamp'hina ywakwe, iviyaiviya amanyikaga kwa zina dya Lawi. Matayo andaga yumwenga mwa wegala ulosi mlongo na waidi naho akiwandikaga vileke kisomigwe ni Wayahudi. Ino yalagisa pwilili ivo avuzagize enga malavo milongo mtandatu mwe mawandiko ya kale. Nakataila kulagisa kugamba Yesu ni Masiha asagulwe ni Mnungu, niye Mkombozi alotelagwa, uyo asagulwe ni Mnungu. Iviyaiviya matayo kawandika vitendese mwe mbuli yo Useuta wa Mnungu, Wayahudi wakawiilaga kugamba Masiha naande seuta ywa mwe isi. Matayo akaulisaga kwa wengele mbuli iyo umwo akatambalisa Useuta wa Mnungu we kimuye.
Mbuli Yedi iwandikwe ni Matayo ni kitabu chedi cho kukongela mwe Ndagano Imp'ya kwaivo kivuzagize kwe Ndagano ya Kale, chalunganya Zindagano zimbili. Naho wamanyi wagamba Matayo kageza kutimila vitabu va Musa ivo vili. Viya vitabu vishano va nk'hongo ve Ndagano ya kale. Mabilikizi ya Yesu kwo mnima, Matayo 5-7 yadaha kuliganyizwa na hadya Mnungu akumwink'ha Musa miko. Kitabu cho kukumbukila Miko 19:3-23:33.
Yemndani
Matayo akonga Mbuli Yedi kwa kusimuila ukwelekwa kwa Yesu no kukonga indima yakwe. 1-4.
Matayo alonga ndima ya Yesu na mahinizo yakwe mengi 5-25.
Mwo uheelo we kitabu cha Matayo, asimuila lunenengwa lwe ndima ya Yesu ne file yakwe no kuuyuka kwakwe 26-28.
دیاریکراوەکانی ئێستا:
Matayo ULONGOELO: NgBV
بەرچاوکردن
هاوبەشی بکە
لەبەرگرتنەوە
دەتەوێت هایلایتەکانت بپارێزرێت لەناو ئامێرەکانتدا> ? داخڵ ببە
© The Word For The World and Pioneer Bible Translators, 2014