YouVersion Logo
Search Icon

Hch 7

7
Toq ri Esteban paban apo chikiwech ri yeq'aton-tzij pa ruwi'
1Ri nimalej sacerdote xuk'utuj k'a chire ri Esteban: ¿Qitzij k'a ri k'ari' nibix-qa chawij?, xcha'.
2Ri Esteban xubij: Nuwinaq judío y rix aj-raqen pa ruwi' re qatinamit, tiwak'axaj k'a re xtinbij chiwe re wakami. Ri Dios ri k'o ruq'ij-ruk'ojlen xuq'alajirisaj-ri' chuwech ri qatata' Abraham ri ojer kan, toq k'a k'o na k'a ri chiri' chupan ri ruwach'ulew Mesopotamia, toq k'a man jani rutzijol chi nibek'oje' ta ri pa tinamit Harán. 3Jari' toq ri Dios xubij chire: Katel-el wawe'. Taya' kan re ruwach'ulew re', y re awinaq; y xtink'ut chawech ri ruwach'ulew ri akuchi xkabe-wi, xcha' ri Dios chire.*f15* 4Ri Abraham kan xuya-wi k'a kan ri ruwach'ulew Caldea, y xq'ax ri pan Harán. Y kamineq chik k'a kan ri rutata' ri Abraham ri chiri' pan Harán, toq ri Dios xuk'en-pe ri Abraham chupan re ruwach'ulew Canaán re ojk'o-wi wakami. 5Ri Dios kan man jun k'a ulew xuya' ta kan chire ri Abraham chupan re ruwach'ulew re', stape' ta xaxe richin nipa'e-wi. Jak'a ri Dios kan xusuj-wi k'a chire chi re ruwach'ulew re' xtok richin rija' y qichin roj ri oj riy-rumam. Kere' xubij ri Dios chire ri Abraham, stape' man jun ralk'ual chiri'. 6Xbix k'a chuqa' chire roma ri Dios, chi ri riy-rumam rija' xkebek'oje' k'a pa jun chik ruwach'ulew kik'in jun wi chik kiwech winaqi'. Y ri winaqi' ri' xkekiya' pa samaj y xtikiben chike chi xtikitej poqon 400 juna'. 7Ri Dios xubij k'a chuqa' chi ri winaqi' ri xkebanon keri' chike ri riy-rumam ri Abraham, xtuya' k'a ruk'ayewal pa kiwi'. K'ari' k'a xke'el-pe chikikojol ri winaqi' ri', y xkepe re wawe' chirusamajixik y chuya'ik ruq'ij. 8Rija' kan xuben k'a chuqa' jun jikibel-tzij rik'in ri Abraham. Ri jikibel-tzij ri' kan k'o k'a jun retal pa kich'akul ri achi'a'.*f16* Toq ri Isaac xalex, ri Abraham kan xuben k'a ri retal chire toq xa k'ari' waqxaqi' ruq'ij. Keri' chuqa' xuben ri Isaac toq xalex ri Jacob ri ruk'ajol. Y ja chuqa' xuben ri Jacob kik'in ri e kablajuj ruk'ajol ri xe'ok tata'aj richin re qatinamit Israel.
9Rije' itzel k'a xkina' chire ri kichaq' José. Roma ri' toq xkik'ayij-el, y xuk'uex-el k'a pan Egipto. Jak'a ri Dios kan k'o-wi rik'in ri José, 10y xukol chuwech ronojel tijoj-poqonal. Xuben k'a chire chi ri rey richin ri Egipto utz xutz'et y xutz'et chuqa' chi k'o etamabel rik'in. Roma ri' ri rey xuben chi ri José xok chuqa' q'atoy-tzij pa ruwi' ri Egipto, y pa ruq'a' chuqa' rija' xujech-wi ri rupan ri rachoch richin nuchajij.
11Xbanatej k'a chi ri pan Egipto y ri pa Canaán, xpe k'a jun wayjal, jun nimalej tijoj-poqonal. Y ri qati't-qamama' ri ek'o pa Canaán man k'a nikil ta chik achike nikitej. 12Xapon k'a rutzijol rik'in ri Jacob, chi ri chiri' pan Egipto k'o wey richin nikitej. Roma ri' xeruteq k'a el ri ruk'ajol chuloq'ik. 13Jak'a toq xebe chik jun bey, jari' k'a toq ri José xuq'alajirisaj-ri' chikiwech ri rach'alal chi ja rija' ri José. Y roma ri rey xretamaj e achike ri rach'alal ri José, roma ri' xretamaj chi kan jun hebreo-wi. 14Jari' k'a toq ri José xuteq kik'amik ri Jacob y ri rach'alal. E oxk'al wolajuj chi konojel. 15Kere' k'a rubanik toq xxule-qa ri Jacob pan Egipto. Chiri' xken-wi rija' y ri e ruk'ajol ri e qati't-qamama' roj. 16Jak'a ri kich'akul, pa tinamit Siquem, chiri' xebemuq-wi. Xemuq pa jun xoral, ri akuchi k'o k'ojelibel richin yebemuq-wi kan kaminaqi'. Re jun xoral re', kan jak'a ri Abraham ri loq'oyon kan chike ri e ralk'ual ri Hamor.
17Ri q'ij k'a richin nibanatej ri rusujun ri Dios chire ri Abraham, ri kan xuya' rutzij chire chi kan nuben-wi, xa kan naqaj chik k'o-wi. Y ri tinamit Israel chuqa' kan ruchapon k'a ninimer y nik'iyer ri chiri' pan Egipto. 18Jari' k'a toq ri chiri' pan Egipto xok k'a kan jun k'ak'a' rey ri xa man xretamaj ta el ruwech ri José. 19Y re k'ak'a' rey re' kan nowineq k'a chubanik ri etzelal chike ri qawinaq judío. Xuben k'a chike chi xkik'owisaj tijoj-poqonal ri qati't-qamama', toq kan xuben chike chi ri kalk'ual xa k'a kalaxik xebetorix kan, roma kan xrajo' chi man ta xek'iyer. 20chupan k'a ri q'ij ri' xalex ri Moisés ri chiri' chuqa' pan Egipto. Chuwech ri Dios, re ak'ual re' yalan jebel. Oxi' k'a ik' ri xilix koma ri rute-rutata'. 21Toq k'o chi xbemalix kan, ri rumi'al ri rey xuk'uaj-el ri ak'ual ri', y kan achi'el k'a ral xuben chire. 22Roma ri' ri Moisés kan xtijox-wi jebel rik'in ronojel ruwech etamabel ri k'o kik'in ri nima'q taq winaqi' aj-Egipto. Y kan niq'alajin toq k'o nubij y toq k'o nuben.
23Jak'a toq ri Moisés rutz'aqatisan chik kawineq rujuna', xbe chikitz'etik ri ruwinaq judío. 24Xutz'et k'a chi jun aj-Egipto janila k'a nuben chire jun judío. Richin nuto' ri ruwinaq ri' y nuben ruk'exel chire ri aj-Egipto, xukamisaj ri achin ri'. 25Rija' nuch'ob chi ri e ruwinaq judío xtikinabej chi ja rija' ri taqon roma ri Dios richin yerukol-el pa kiq'a' ri aj-Egipto, jak'a xa man keri' ta xbanatej. Ri judío xa man xkinabej ta chi jari' ri rusamaj. 26Pa ruka'n q'ij, ek'o k'a e ka'i' winaqi' judío nikiben oyowal. Ri Moisés xapon k'a apo kik'in, y xrajo' ta xok chikikojol richin chi man ta nikiben oyowal. Roma ri' rija' xuk'utuj chike chi achike roma nikiben oyowal, roma rije' kan kach'alal-ki'. 27Jak'a ri jun chike ri nikiben oyowal, ri kan nik'o ruwi' nuben, xunim ri Moisés, y xubij: ¿Achike xbin chawe rat chi nim aq'ij y chi yatikir chuqa' naq'et-tzij pa qawi'? 28¿O xa nawajo' yinakamisaj, achi'el xaben chire ri jun achin aj wawe' pan Egipto, ri iwir?, xcha'. 29Toq ri Moisés xrak'axaj keri', xanimej-el y xuya' kan ri Egipto y xbe k'a pa ruwach'ulew Madián. Ri chiri', chikikojol winaqi' ri man e judío ta, chikikojol ri' xk'oje-wi. Chiri' xk'ule-wi chuqa', y xek'oje' e ka'i' ruk'ajol.
30Q'axineq chik k'a kawineq juna' tik'oje' ri Moisés ri chiri' pa Madián, jari' toq xuk'ut-ri' jun ángel chuwech pa jun ruxulu' kiej, y nijino pa q'aq'. Re' xutz'et ri pa tz'iran ruwach'ulew, ri akuchi k'o-wi ri juyu' Sinaí. 31Toq ri Moisés xutz'et re', kan janila xumey. Y richin nutz'et jebel, xjel-apo. Jari' k'a toq xbech'on-pe ri ajaw chire, y xubij k'a: 32Ja yin ri Dios ri xkinimaj ri awati't-amama'. Ja yin k'a ri ki-Dios ri Abraham, ri Isaac y ri Jacob, xcha'. Y ri Moisés man k'a xtikir ta chik xtzu'un-apo, xa nibaybot k'a roma xibinri'il. 33Ri ajaw xubij k'a chire: Tawelesaj la axajab chi'awaqen, roma la akuchi at pa'el-wi, kan loq'olej, roma kan in qajineq-pe awik'in wawe'. 34Wakami yatinteq k'a el pan Egipto, chukolik ri nutinamit, roma nintz'et k'a chi janila tijoj-poqonal nikik'owisaj, y wak'axan chuqa' ri oq'ej ri nikiben, y jare' k'a xiqaqa-pe chikikolik, xcha' ri ajaw chire ri Moisés.
35Kan ja ri Dios ri xtaqo-el ri Moisés chikikolik ri ruwinaq, y chi kan ja chuqa' rija' ri nuk'uan kichin. Y ri xto'on richin ri Moisés, ja ri ángel ri xuk'ut-ri' chuwech chupan ri ruxulu' kiej, y nik'at. Re Moisés re', jare' ri xetzelex koma ri ruwinaq, y achoq chire bin-wi: ¿Achike biyon chawe chi nim aq'ij y yatikir chuqa' naq'et-tzij pa qawi'?, keri' kibin chire. 36Jak'a rija' ri xkolo-pe kichin ri qati't-qamama' ri chiri' pan Egipto. Rija' k'o k'a ri meyel taq banobel y retal ri xerubanala' chikiwech ri winaqi'. Ek'o k'a ri xerubanala' ri chiri' pan Egipto, ri pa Kaqa-Palou, y ri pa tz'iran ruwach'ulew. Kawineq k'a juna' xkiben ri pa tz'iran ruwach'ulew ri'.
37Ri Moisés xubij k'a chuqa' chike ri qawinaq: Ri qajaw Dios xtuyek k'a pe jun qawinaq ri xtiq'alajirisan ri ruch'abel chike ri qiy-qamam, kan achi'el rubanon wik'in yin. Tiwak'axaj k'a rutzij ri rusamajel ri Dios, rubin kan ri Moisés. 38Rija' xk'oje' k'a chikikojol ri e cha'on roma ri Dios, ri pa tz'iran ruwach'ulew. Y ja chuqa' rija' ri xbin chike ri qati't-qamama' ri tzij ri xubij ri ángel richin ri Dios ri xk'oje' pa ruwi' ri juyu' Sinaí. Kan chire wi k'a rija' xjach-wi ri ch'abel richin k'aslen y rija' tuya' chiqe roj.
39Xa ja chik k'a ri qati't-qamama' ri man xeniman ta chire ri Moisés. Ri kánima rije' chi'anin xtzolin k'a chila' pa ruwach'ulew Egipto. 40Toq ri Moisés k'a k'o k'a pa ruwi' ri juyu' Sinaí, xkibij k'a chire ri Aarón: Ke'abana' k'a wachibel richin ye'ok qa-dios, y jari' ri ye'uk'uan qichin. Roma ri Moisés ri xelesan-pe qichin pan Egipto, man qetaman ta achike roma toq man tzolejineq ta pe, xecha'. 41Kan xkiben k'a ruwachibel jun ti wákix. Y janila k'a yekikot rik'in ri xa ja rije' ri xebano-qa. Kan xekikamisala' k'a chikopi' chuwech, richin nikiya' ruq'ij. 42Jari' k'a toq ri Dios xeruya' kan ri qawinaq, y xuya' k'a q'ij chike chi tikiya' na k'a kiq'ij kiwachibel konojel ri e tz'etel ri chikaj. Kan keri' k'a kitz'iban kan ri e eq'alajirisey ruch'abel ri Dios:*f17* Rix winaqi' aj-Israel, toq xixbiyin kawineq juna' ri pa tz'iran ruwach'ulew, ¿xe'ikamisala' kami ri chikopi' richin xe'isuj chuwe yin? Xa man xiben ta keri'.
43Pa ruk'exel chi keri' ta xiben, xa xe'itelela' ruwachibel ri rachoch ri dios Moloc, ri ruwachibel ri Refán ri i-dios ch'umil. Ja wachibel ri' ri xe'ibanala' rix, richin xiya' kiq'ij. Roma ri' yin xtinben chiwe chi yixbek'oje' k'a más kela' chire ri ruwach'ulew Babilonia, xcha' ri Dios.
44Toq ri qati't-qamama' xebiyin ri pa tz'iran ruwach'ulew, kan jantape' k'a kik'uan ri rachoch ri Dios banon rik'in tzieq. Chiri' k'a nuq'alajirisaj-wi-ri' ri Dios chikiwech. Ri rachoch ri Dios ri', kan achi'el k'a ri xrajo' ri Dios, kan keri' rubanik xban chire, roma ri Dios kan xuk'ut-wi chuwech ri Moisés ri rubanik nrajo' chi niban chire. 45Ja rachoch ri Dios ri' ri kik'amon-pe ri qati't-qamama' toq xe'ok-pe chupan re ruwach'ulew re', toq e k'amon-pe roma ri Josué. Xek'oje' k'a qa wawe', toq kichapon chik yekich'ek ri winaqi' ri ek'o chupan re ruwach'ulew re'. Kan jak'a ri Dios xto'on kichin. Y ri rachoch ri Dios ri kik'amon-pe toq xe'oqaqa, kan jari' ri k'a k'o na pa ruq'ijul ri David. 46Rija' kan ruk'ulun-wi k'a ri rutzil ri Dios chupan ri ruk'aslen. Roma ri' toq rija' xuk'utuj k'a utzil chire ri Dios chi tuya' q'ij chire richin chi nuben jun rachoch. 47Jak'a man ja ta k'a ri rey David ri xbanon ri jay. Xa k'a ja ri Salomón ri ruk'ajol ri xbanon ri rachoch ri Dios. 48Jak'a chuqa' man kan ta nik'atzin chi k'o ta jun jay ri nik'oje-wi ri nimalej Dios. Roma ri' k'o jun q'alajirisey ruch'abel ri Dios ojer kan ri rutz'iban kan:*f18* 49Ri Jehová nubij: Ri nutz'uyubal k'o wawe' chikaj, y ri rupalibal ri waqen, jari' ri ruwach'ulew. ¿Akuchi kami nich'ob rix richin nipaba-q'anej jun wachoch? ¿Akuchi kami nich'ob niben-wi jun k'ojelibel richin yinuxlan juba'? 50Ja yin ri xibanon ronojel re banobel re', xubij ri Dios. Keri' nubij ri tz'ibatel kan.
51Rix kowirineq ri iwánima chupan ri etzelal. Rix ix achi'el ri man e qawinaq ta ri man nikitzeqelibej ta ri qa-Dios, y man jun bey niwajo' chi ja ta ri Loq'olej Espíritu ri nuk'uan iwichin. Kan achi'el xkibanala' ri qati't-qamama', kan keri' k'a chuqa' niben rix re wakami. 52¿K'o ta kami jun chike ri q'alajirisey ruch'abel ri Dios ojer kan, ri man ta xutej poqon pa kiq'a' ri iwati't-imama'? Man jun. Rije' xekikamisaj k'a ri xebin chi nipe ri jun samajel ri kan choj. Toq kan xoqaqa k'a ri samajel ri', ja chik k'a rix ri xixjacho pa kiq'a' ri q'atoy-tzij, y rix xixkamisan richin. 53Kan pa kiq'a' k'a ri ángel xik'ul ri pixa', jak'a rix man ninimaj ta, xcha' ri Esteban.
Toq ri Esteban xkamisex
54Toq ri achi'a' ri yeq'aton-tzij xkak'axaj ri xubij-qa ri Esteban, xyakatej k'a koyowal, y kan nikiqach'ach'ela' k'a key chirij. 55Jak'a ri Esteban kan jun achin k'a ri nojineq ránima rik'in ri Loq'olej Espíritu. Roma ri', toq rija' xtzu'un ri chikaj, xutz'et k'a ri ruq'ij-ruk'ojlen ri Dios, y xutz'et chuqa' ri Jesús pa'el-apo pa rijkiq'a' rija'. 56Kan jari' k'a toq xubij: Yin nintz'et chi la kaj jaqel y nintz'et ri Jesús pa rijkiq'a' ri Dios, xcha'.*f19*
57Rije', xaxe richin chi man nikak'axaj ri nubij, xkitz'apela' k'a pa taq kixikin, y kan janila k'a pa kichi' xkiben. Y konojel xkik'eq-ki' chirij, 58y xkelesaj k'a el k'a chuchi' ri tinamit. Ri xetz'uku k'a tzij chirij ri Esteban xkisowila' kan ri kitziaq rik'in ri jun ala' rubini'an Saulo; k'ari' xkichop ruk'aqik chi abej richin nikikamisaj. 59Y ri Esteban xch'on rik'in ri Dios toq chapon ruk'aqik chi abej, y nubij k'a: Wajaw Jesús, tak'ulu' k'a ri wánima.
60Jari' k'a toq rija' xxuke', y kan rik'in k'a ruchuq'a' xch'on y xubij: Wajaw, man k'a taben chike chi nikejqalej re nikiben chuwe, xcha'.
Y kan xaxe k'a xubij kere', xken.

Currently Selected:

Hch 7: KQC

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in