Lukas 2
2
Maria arye, Yesus deibuk yupu
1Atalak ara, Roma mutuku noutamai ulamik ninye nirya talyamuka weik deiyoknye, Roma mutukunye Kaisar Agustus arye, “Nun Roma mutuku nang arye talinyap ninye, ‘Yatato ubuka unyak do?’ tenen, si seknamabe,” nyapdeibuk. 2Aninye si sekna yupu minop nyapdeibuk talak ara, Siria mutuku talyamuknye, gubernur Kirenius tuba ulamuk talak arye nyabuk. 3“Anggun si sekna ati, anggun mutuku kopropa tamubuka bilulume,” nyabika ati, amutuku-amutuku ulamik ninye nirya, sik deiamik mutuku uk tamubuka biyik.
4Aninye nirya biyik touk, Yusuf babye, Daud yalanye anya arye, Galilea tam ulamuk mutuku Nasaret batakuka, Yudea noutamak Daud yala deiyok kouna ati, Betlehem#2:4 Betlehem mutuku ara, Yahudi yala ninye sik apu weiknye Daud deiyamik mutuku. Nasaret arye Betlehem bisik bana ati ning ara, liki winilye sum banmaca ani, Betlehem banyake. (1 Samuel 17:12) mutuku biyuk.
5Yusuf ara, ‘Nun si seknamsiak’ tenen, el dopnamne nyalamuk kil Maria ap, kum dopdanamrik talak, mi mun pum bomuk karen Betlehem mutuku birik. 6Betlehem mutuku birikce unmarik talak ara, Maria mi deiya koubuka dinmok. 7Mi deiya koubuka dinmoka ani, Maria arye sal mi minop deibuk. Betlehem mutuku ninye asik nang malamik aik ara lo pia ton kum ubukce, libukura, Maria buru tam aik el mi deibukopura, domba basam dina ati yangabuka deiamikce dina yangabuka arilamik deice deibuk. Tonda, cang baju kwelikukabukce, aning arye ami pakubuka deibuk.
Malaikat arye domba wein nang ati, laka nyalyayik yupu
8Maria arye Yesus deibuk sum lukunyanuk, Yesus deibuk aik ara, mitikto yukak upmokura, domba wein nang sik domba katak mutuku weinmek. 9Sik domba weinmekura, Allah el im deice pil donanye, malaikat dopkwetebukura, talye karin arye sik dam tikilyayukura, Allah el dirina weik ubuk akarye keting sinarya ato ubuk ati, sik ilil weik ubuk. 10Sik ilil weik ubuk ati, amalaikat arye nyabuk.
“Anggun ilil una meme. Narye anggunti, laka teleb yupu boyanmasina ara, ninye mutuku-mutuku nirya kekebikirye, weik kanye deipnamake. 11Ara, Daud el mutuku Betlehem noutamak arye, ninye nirya Lyena Deiyoknye akunum deipmasile. Ami ara, weik ninye deiyoknye unamle. Ara, Allah arye ninye weik lyeplirye, sik kanye talima talinamle talak deiyoknye bira, ‘Ami upnamle’ tenen, wibuka deibuk mi ara ani. Ami ara, Kristus ulule. 12Betlehem mutuku bimunyopura, ‘Ami ara ani’ tenen, pitin kin ning eipmumce, kel biknamluma ati, baju kitibuka domba din tarika deice deipmalyak eipnamalume. ‘Anyapmasu mi ara, ani,’ biknamalume,” nyabuk.
13Ayupu akunum nyabukopura, Allah arye nyalin yupu laka nyan nang weik arye minop yayik. Amalaikat yupa weik ap, asum yanmok malaikat ap, Allah si erenmekce ayupu nyanmek. 14“Allah weiknye im deice ululnye bira, pia telebe. Yata ninye do nirya, Allah arye kanye deilinamle ninye nirya ara, teleb updeiplibuk, mambul kanye bona kum arye, kanam kanye bobuka telebuk unamake,” nyabik. 15Nyabikura, amalaikat nirya tamubuka im deice biyikopura, adomba wein nang arye nyabik. “Allah arye nyapmasil ning eipnuyaba ati, Betlehem mutuku dilbinuyabe,” nyabik.
16Nyabikopura, adiparyuk Betlehem mutuku biyikce, Maria ap, Yusuf ap, ami baju kitibuka domba basam dina arilamik deice deipmarikak eibik. 17Akunum eibikopura, adomba basam wein nang arye, malaikat arye ami ati nyapmek yupu ara, amutuku ulamik ninye kekena ati, laka nyalbanmek. Nyanmekura, ninye weike kekenmek. 18‘Ayupu kekenmek ninye nirya ara, adomba wein nang nyapmek yupu ati, se’ tenen, ngalukunmek. 19Sik ngalukunmek bukni, Maria arye el talima noutam aryuk kanye, pia tenilamuk. 20Sik domba wein nang ara, Malaikat arye ayanmekura, kekenmek ning atouk winipmokak eibikura, sik mutuku kopropa tamubuka banmek talak ara, Allah si erepnin banmek.
Maria ap, Yusuf ap arye, Allah arena ati, Yesus dobuka Allah arelamik aik, bobirik yupu
21Ara, Allah arye, Yahudi yala ninye ati, “Wininamlulume,” nyalilamuk touk, Maria ap, Yusuf ap, Yesus ap, like pin barye sum akunum mabikopura, Yesus el den bam bol mouse ning sekna talak akunum ubuka ati, Maria mi kabul kum bomuk talak, malaikat arye, “An mi deipminyopura, el si ara Yesus nyapnalyame,” nyapdeiamuk touk, ami el si Yesus nyabuka, si siprik. 22Musa sekamuk yupu#2:22 Musa seklamuk yupu lak len yupu ara, nomor 35 dipdelulume. noutam arye, ‘Anggun nirya sal mapu deipmunyopura, anggun teleb kilina ati, Allah ati arin ning arenamlume,’ nyapdeiamuka anya arye.
23Yesus el si dobukopura, Musa arye, ‘Nyamukce winiryuk sal mapu deipmunye talak ara, Allah arena aik pum wekna meme,’ nyabuka sekamukce#2:23 Musa sekeiamuk yupu – Minop talak Yahudi yala kilapu, sik mapu weniryuk deipmanopura, Allah arin aik pum kum weklamik. Ara Musa el sekamuk yupu, mem yupu deice arye sekuk ati, aning kum winilamik. Mana like 40 sum akum upnopura, kam un ning obuka Allah arena aik deiyok nang arilamikce tonap, anyaik wekuka Allah morolamik. Amem yupu uamuka ati, Maria ababye Yesus deibukce, talya daulamuka ani, akunum 40 sum kibibuk ati, ‘Yesus el si laka nyapnimirye, Allah deice deipnamname’ tenen, Yerusalem mutuku Allah arena ap, el si erena ap ati aik weik aik birik (Keluaran 13:2, 12). Tonda laka nyana yupu nomor 35 dipdelelume. nyapdeiamuk touk, Maria el babye, el aik pumuk daulamuka ani, like 40 sum akunum ubukaopura, ‘Nun mi Yesus bobuka, Allah ati arepnamname’ tenen, Yesus bobuka Yerusalem mutuku bobirik. 24Tonda, Musa sekamuk touk, “Yalma maka atonun maka, akumopura, lon maka atouk maka obuka, Allah ati arenamlume,” nyapdeiamuk touk,#2:24 Yalma arena – Imamat 12:8 Yiniplulume. ‘Aripnamnam’ tenen, Yerusalem mutuku bobirik.
25Sik Yerusalem mutuku birik talak ara, tonoknye el si ara Simeon, Allah pia talibuka diksukumuk ulamuknye aunmok. Simeon ara, Allah lyepsilirye, nun talima ap, nun Israel tam nirya ap, pia talinamsil talak ara, ‘Wini talak yanamle do, yata talak do?’ tenen, pia kintinibuka dilamuk. Winilamuka anya arye, Allah El Dib Kanye arye Simeon ati, el mikip weik areamukura, ulamuk. 26Minop talak Allah El Dib Kanye arye Simeon ati nyalamuk. “An min kum dipmamenye talak, ‘Ninye nirya lyeplirye, sik talima talinamle’ tenen, Allah arye dopkwetepnamlanye Kristus bira, an asing arye eipnamlame,” nyamuk. 27Nyamuka anya arye, Allah El Dib Kanye arye Simeon el talima noutam nyapdeibukura, Allah ati arilbalamikce el si erelamik aik dam biyuk. Biyukce daunmoka ani, Maria ap, Yusuf ap, Allah arye, ‘Winamlulume,’ nyapdeibukura, ‘Musa arye sekeiyamsuk touk aning winipnunam’ tenen, Allah ati arilbalamikce el si erelamik aik dam wekrikura, Simeon aunmokce eibuk.
28Simeon eibukopura, Yesus dobuka eribukce, Allah el si erebuka ayupu nyabuk. 29“Na ni Allah, ance aning-aning talibuka ulyamce, an tenyamlum touk, aning nirya winilyame. Ance nyapdeiamnulum touk, na asing arye, wini talak ance nun tukwak ninye lyena ati dopkwetepsulumnye, na akunum eipmana ati, ‘Simeon dadiptue,’ tenepniminyeura, teleb kanye bobuka, dadipnamne. 30-31Aning ara talya ati kum nyapne. Deiyok ara ninye lyena ati, Lyena Deiyoknye dopkwetepmasilamnye, tukwak lake yalyeura, ninye mutuku-mutuku elinnamake. Tonda na babye, akunum eipmana anya arye, wini talak ara, na dibina telebuka.
32Weisa dirina uplibuk ninye teleb ubuka elilamak touk, alyena deiyoknye bira, Yahudi yala kum ninye kekena ati, Allah dipkorop yupu laka nyalamlyeura, dib tenebuka kekepnamake. Kekebiceura, sik talima noutam ara dirina uplyeura, anti moubuka biknamake. Tonda, mutuku-mutuku ninye nirya arye, ‘Se, Ninye Lyena Deiyoknye, Allah arye Israel ninye noutam arye wipdeiamuka ati, Allah el mapu Israel ninye ara, pia mambul unyake,’ tenenamsiyake.” Ayupu ara, Simeon arye Maria ap, Yusuf ap, sik mi Yesus winilnamuk ning ati nyabuk.
33Simeon arye nyabukopura, Maria ap, Yusuf ap, kekeprikce, ‘Se anyapmasil yupu ara, pia mambul,’ teneprik. 34Simeon arye sik bitinye ati, “Allah arye teleb ulinamsile,” nyapdeibukce, Maria el yuk ati ayupu tonap nyabuk. “Allah arye, ami wibuka deibuka deiyok ara, el pil dolamlyeura, Israel ninye kan-kan arye, ton nang el nyalul yupu batakikcopura, Allah arye amu tam kipdeipnamle. Ton ninye arye, ‘Diba’ tenen, kekebuka doprobikce ninye ara, Allah arye aninye lyebuka ereipnamle. Ami Yesus pil dolamlya deice arye, Allah arye ninye weik lyeplirye, kanye talima talinamsil ning lak nyanamsile. Nyapsilyopura, ninye weika arye, el nyalul yupu ati, malye yupu nyanamake.
35Ami ara, el aunamle ning nirya deice arye, ninye kanye talima noutam arye, ‘Allah ati nun like,’ duknubuka tenelamak ning nirya lak kilinamle. Tonda Maria anda, dula ning luksilyeura, uk weik dilamsil touk, an mi ati malye unamak ning deice arye, kanye talima pia sukunamkile.” Simeon arye nyabuk.
36-37Atalak ara, tonok pia wisi kil el si ara, Hana ulamuk. Hana ara, Asyer yalanye, Fanuel el kilmu bukni, ninye akunum domukce, keting tamun tekbarye neika ulamrika ani, el sal dibukopura, yuwakuk ulamukce Allah arye, elti, nyapdeiyamuk yupu laka nyan kil, nabi kil ulamuk. Winilamuk ning ara, keting noutam babye, lukunyan babye, pia batakna kum arye, Allah moronauk ulamuk. Ton talak ara Allah kina ati, dina kum si tebuka bataklamukce, Allah arilbalamik aikuk ulamukce, Allah morobuka ulamuk. Winipra ulamuka ani, keting tamun 84 tahun akunum wise danamukce daulamuk. 38Winilamuka anya arye, Maria ap, Yusuf ap, anyaik abobuka unmarik talak ara, Hana sik dam yayukce, Allah ati, “Telebe,” nyanmokce, Yesus winipnamuk ning ati laka nyabuk. Tonda, ‘Allah arye nun Yerusalem mutuku unyap ninye lyepsutue’ tenen, dilamik nang anyasik unmek nang sik kekena ati, Yesus arye aminyan talak winipnamuk ning ati, yupu ton laka nyabuk.
39Maria ap, Yusuf ap Allah arye, ‘Wininamlulume,’ nyapdeibukura, Musa birye sekamuk yupu noutam nyapdeiamuk touk, akunum winiprikopura, Yerusalem mutuku batakuka, sik mutuku kopropa, Galilea tam noutamak bukni, asik si ara Nasaret mutuku, tamubuka birik talak ara, Yesus bobuka birik. 40Birikce, sik daulamika ani, Allah arye Yesus ati, kanye deililamukce melilamukura, weik arye nepnin balamukce, el nong mikip ap, Allah winin ning kel bikna deiyok ning ap, el kanye talima noutamak, weik upnin balamuk.
Allah arilbalamik aik, Yesus el yuk unmok ati, nyabuk yupu
41Ara, Yesus el lin Maria ap, el li Yusuf ap, keting tamun nirya ara, Yerusalem mutuku balamrik. Ara, Kaplina ati Kwalina#2:41 Kaplina ati Kwalina nyalamik ning ara, deiyok ani. Ara, sik Israel ninye Mesir mutuku noutam tuba ulamik talak ara, Allah arye Mesir mutuku ninye wenena ati, sik minyuma mapu oplobuk. Sik minyuma mapu oplobuk bukni, Israel ninye arye, ining bobuka, sik bublan deice tam ap, danatam-danatam ap, likeibikak eibukopura, sik aik wekna kumce, talya mangkau kibuka sik aik kaplibuka bisibuka banmokce, sik minyuma mapu kum obuk. ‘Aning nirya, tuba teninamap’ tenena ati, keting tamun nirya, Israel ninye arye Kaplina ati Kwalina, kwalibuka dilamik. ning yuna ati, Yerusalem mutuku balamrik. [Kaplina ati Kwalina ara, Paskah nyalamik yunanye tonok ulule. Allah arye, Mesir mutuku nang sik minyuma mapu opnuyuk talak ara, Israel nang asik kaplibuka biyuk ati, kaplina yuna nyalamik.] 42Akiting tamun nirya balamrik touk, Yesus keting tamun 12 tahun akunum ubukura, Paskah yuna ati, Yerusalem mutuku biyik. 43Aning akunum winibikopura, Maria ap, Yusuf ap, ‘Nun mutuku tamubuka binuyap’ tenen, sik birik bukni, Yesus ara Yerusalem anyuk unmoka ara, sik kum bikmarikce, ‘Neika teleb arye weik banmak kan-kan banmalarye’ tenen, talye mangkau kanye bobuka banmarik.
44Talya mangkau kanye bobuka banmarika ani, tonok sum akunum ubukura, bisik noutam banmarik karin aryuk, ‘Nun mi danak unmal do? Nun kayapu ap, nun yala nang ap, Yesus ap daunmak do?’ teneprikce, ‘Yesus dan unmal do’ tenen, sik neika ulamik nang dam dilbirik. 45Dilbirik bukni, Yesus akum unmokak, kum eiprik ati adiparyuk tamubuka, ‘Yesus danak unmal do?’ tenen, Yerusalem mutuku yanmarikakuk tamubuka elbirik.
46Yerusalem birikopura, liki winilye sum tonap nirya ara, el tonok enmarika ani, Allah ati arilbalamikce, el si erelamik aik ara, Yesus aunmokak eiprik. Yesus ara, sik Allah yupu peterena deiyok nang kan-kan bukmokce, sik nyanmek yupu ara, el kekenmokce asildenmok. 47Sik peterena deiyok nang arye elti, asinmekbuk, elce tamubuka sikti, nyanmok yupu nirya kekenmek nang nirya ara, ‘Se yata wiribuka arye ami aning-aning bikam turye laka nyaptu do? Se ami ara, pia kel weik mi,’ tenebuka ngalukunmek. 48El li ap, el lin ap, eiprikce lukdanuka yukuproprikura, Maria arye ayupu ton nyabuk. “Amio, anda nunti yata ati winipsulum do? An ni ap, na ap, ‘Se, nun mi dan unmal do?’ tenen, nun kanye imun upsuk ati ekinyame,” nyabuk.
49Nyabukopura, Yesus arye tamubuka nyabuk. “Yata ati, na ni ap, na nin ap anggun bitinye nati enudurum do? Adip aryuk na ni Allah el aik unmana ara, kum tenepmanurum do?” nyabuk. 50Nyabukura, sik bitinye akunum kekeprik bukni, ‘Deiyok ara ati nyapmasil’ tenen, kum bikrik.
51Amenyan ara, Yesus ap, sik bitinye ap, sik mutuku kopropa Nasaret mutuku tamubuka biyikopura, el lin el li nyalamrik yupu nirya kekebuka ulamuk. El lin Maria arye, Yesus nyanmok yupu ap, sik elinmarik ning ap, aning nirya ara, el kanye pum tam pia teninmok. 52Allah arye Yesus ati, kanye deibukce, pia melilamukura, Yesus el nong ap, Allah arye winin ning kel kina deiyok ning ap, weik winilamukura, ninye nirya arye elti, kanye delilamik.
Currently Selected:
Lukas 2: EIPA
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2023, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.