Lʉ́ka 6

Yéesu nɨ Mweeneevyo wa Sabáato

(Matáayo 12:1-8; Maáriki 2:23-28)

1Sikʉ ya Sabáato ɨmwɨ, Yéesu na vapooji vaachwe vajáa vakwaatɨra na mawundii ya ngáano. Mpɨɨndɨ ˆvalookáa, vapooji vaachwe vakava voohʉʉnga maangala ya ngáano, vakayafiisa de vandoorya. 2Vamwɨ va Mafarisáayo vakasea, “Eri, sa che moowuna Miiro sikʉ ya Sabáato?”#6:2 moowuna Miiro sikʉ ya Sabáato: Kwa Miiro ya Vayahúudi kuwuna maangala yavɨrɨ yatatʉ iwundii kwa mʉʉntʉ sɨ vijáa vyakaaniwa tʉkʉ. Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 23:25. Mafarisáayo sɨ vamuuryáa Yéesu sa che vapooji vaachwe vookiiva tʉkʉ, kɨɨntʉ ˆvamʉseáa nɨ sa che vapooji vaachwe vootʉmama mʉrɨmo wo chwa sikʉ ya Sabáato. Na Miiro ya Mʉ́sa yasea kusiina mʉʉntʉ kʉtʉmama sikʉ ya Sabáato tʉkʉ. Laanga Ufumo 20:8-11.

3Aho, maa Yéesu akavasea, “Sɨ mʉnasoma ˆcheene atʉmama mʉtemi Daúdi mpɨɨndɨ ˆajáa aávirwe nɨ njala na vaantʉ vaachwe tʉkʉ wʉʉ? 4Daúdi ɨɨngɨra na nyuumbii ya Mʉlʉʉngʉ, akatoola ɨra mɨkáate ˆɨvɨ́ɨkwaa mbere ya Mʉlʉʉngʉ, akarya. Mɨkáate ɨyo, veeneɨsɨ va Ijʉva vii noo vajáa varekerwa vɨndoorya. Vaantʉ vɨɨngɨ Miiro ɨjáa yakaanʼya kurya. Ne akavaheera vaantʉ vaachwe, vakarya.”#Laanga 1 Samwéeli 21:1-6. 5Aho, Yéesu akavasea, “Mwaana wa Mʉʉntʉ nɨ Mweeneevyo wa Sabáato.”

Yéesu Yoomʉhorya Mʉʉntʉ Sikʉ ya Sabáato

(Matáayo 12:9-14; Maáriki 3:1-6)

6Sikʉ ya Sabáato yɨɨngɨ, Yéesu ajáa ɨɨngɨra na sinagóogii, maa akaanda kiindya. Aho, kʉjáa kwatɨɨte mʉʉntʉ ˆajáa na mʉkono wa kʉlʉme ˆwaakwya iyandiyandi. 7Vakiindya va Miiro na Mafarisáayo vakava voomʉlaanga neeja sa voone koonɨ arɨ mʉhorya sikʉ ya Sabáato. Vabweeyyáa jeyyo sa vapate nkalo yo mʉtwaala na balásii.

8Maa kaa, Yéesu ajáa atáangire miiririkano yaavo, aho akamʉsea ʉra mʉʉntʉ ˆajáa na mʉkono ˆwaakwya iyandiyandi, “Seesa, ɨma aha mbere ya vaantʉ.” Ʉra mʉʉntʉ akiinʉka, maa akɨɨma mbere ya vaantʉ voosi.

9Aho, maa Yéesu akavasea, “Nɨ kuvuurya niise, nɨ rɨrɨkwɨ noo Miiro ˆyaruma kʉtʉmama sikʉ ya Sabáato? Kʉtʉmama kɨɨntʉ kiija bakʉ kɨvɨ? Kʉlamurirya nkaasʉ au kʉmala?”

10Aho, akavalaanga vaantʉ voosi, maa akamʉsea ʉra mʉʉntʉ, “Wolola mʉkono waako!” Ʉra mʉʉntʉ akabweeyya jeyyo, hahara mʉkono waachwe ʉkava nkaasʉ kei! 11Maa kaa, vara vakiindya va Miiro na Mafarisáayo vakakalala maatʉkʉ vii, vakaanda kiiheera mɨryʉʉngʉ voovo kwa voovo ˆcheene varɨ mʉbweeyya Yéesu.

Yéesu Yoovasaawʉla Vapooji Ikimi na Vavɨrɨ

(Matáayo 10:1-4; Maáriki 3:13-19)

12Sikʉ ɨmwɨ, Yéesu ajáa aambʉka na luulwii noo mʉloomba Mʉlʉʉngʉ. Ʉko akamʉloomba Mʉlʉʉngʉ chɨrɨrɨ. 13ˆKʉkeere, maa akavaanɨrɨra vapooji vaachwe. Aho, akavasaawʉla ikimi na vavɨrɨ, avo akavakemera vatumwi. 14Ava noo vatumwi ˆasaawʉla, Simóoni, yeeye amʉkemera Peéteri, na Anderéa mwaanaavo, Yaakúupu na Yooháani, Filíipi na Batolomáayo, 15Matáayo na Tomáasi, Yaakúupu sha Alʉfáayo na Simóoni ˆmweene aanɨrɨrwáa Selóote,#6:15 Selóote: Noo kʉsea, mʉlwɨɨrɨ wa ɨsɨ. 16Yʉ́ʉda sha Yaakúupu, na Yʉ́ʉda Isikarióoti ˆamʉvarindʉka Yéesu.

Yéesu Yookiindya no Horya Valwɨ́ɨrɨ ˆVarɨ Foo

(Matáayo 4:23-25)

17Yéesu akakiima fuma luulwii hamwɨ na vatumwi vaachwe. Na ˆakafike haantʉ ˆharɨ na irɨrɨɨsɨ, akɨɨma. Aho, kʉjáa kwatɨɨte mpuka nkʉʉlʉ ya vapooji vaachwe na vaantʉ ˆvajáa vafúmire ɨsɨ yoosi ya Yudéea, múujii wa Yerusaléemu, na mbarɨmbarɨ ya mayɨya ya míiji ya Tíiro na Sidóoni. Ava, vajáa vuújire noo mʉteerera Yéesu na vahoriwe ndwáala jaavo. 18Na vara ˆvaturikiriwáa nɨ mirimʉ mɨvɨ, avahoryáa. 19Vaantʉ voosi vasaakáa kʉmʉsaasya sa ngururu ˆjafumáa kwaachwe na avahoryáa vaantʉ voosi.

Ntálarya na Njumo

(Matáayo 5:1-12)

20Yéesu akavalaanga vapooji vaachwe akasea,

“Mwatalariwa nyuunyu ˆmʉrɨ vakɨva,

sa Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ nɨ waanyu.

21Mwatalariwa nyuunyu ˆmʉrɨ na njala haaha,

sa kiikutiwa mʉrɨ.

Mwatalariwa nyuunyu ˆmoorɨra haaha,

sa seka mʉrɨ.

22Mwatalariwa nyuunyu mpɨɨndɨ vaantʉ ˆvarɨ vasʉʉla,

ˆvarɨ vakera lʉtaamɨ na kʉvatʉkɨra,

na ˆvarɨ vasea mʉrɨ vavɨ,

sa mwamuruma Mwaana wa Mʉʉntʉ.

23Sikʉ masáare aya ˆyarɨ fʉmɨra, eryi mɨtɨma na mʉndoofɨrɨra sa kʉnáálo yaanyu nɨ nkʉ́ʉ́lʉ kurumwii, sa baa vala baaba waavo vavabweeyyirirya viivyo valáali na mʉtwe va Ijʉva.

24Maa kaa, mpolaɨ nyuunyu ˆmʉrɨ vasúngaati,

sa kutuurya mɨtɨma kwaanyu mwahʉmʉla kʉkʉhokera.

25Mpolaɨ nyuunyu ˆmwiíkutire haaha,

sa kwaavwa mʉrɨ nɨ njala.

Mpolaɨ nyuunyu ˆmooseka na cheerʉ haaha,

sa rɨra mʉrɨ na rɨra mʉrɨ no myaa.

26Mpolaɨ nyuunyu vaantʉ voosi ˆvakavadʉ́ʉmbɨrɨraa,

sa baa vala baaba vaavo viivyo vavadʉʉmbɨrɨráa,

valáali na mʉtwe va ʉloongo.

Kʉveenda Vavɨ

(Matáayo 5:38-48; 7:12)

27Maa kaa, nɨ vawyɨɨra niise nyuunyu vara ˆmookʉʉnteerera, veendi vavɨ vaanyu. Vabweeyyiryi wʉʉja vara ˆvavasʉʉla. 28Vatalaryi vara ˆvavajúmaa, na vara ˆvavabwéeyyiryaa mavɨ valoomberi kwa Mʉlʉʉngʉ. 29Koonɨ mʉʉntʉ akʉváire lʉsayya lwa ivaru rɨmwɨ, mʉvarindʉrɨre na lwa ivaru rɨɨngɨ. Koonɨ mʉʉntʉ akʉhókire ikóoti raako, kʉmʉsɨɨtɨra isháati raako tʉkʉ. 30Mʉʉntʉ yoyoosi ʉra ˆyookʉloomba kɨɨntʉ, mʉheere. Kei, koonɨ mʉʉntʉ akʉhókire máari jaako, karɨ ʉdáayyaa akʉhɨndʉrɨre tʉkʉ. 31Mʉndoovabweeyyirya vɨɨngɨ ja ˆvyeene nyuunyu moosaaka vandoovabweeyyirya.

32Koonɨ mʉveéndire vii vara ˆvaveenda nyuunyu, nɨ kʉnáálo che mʉrɨ turya? Amwɨ baa vaduwalo vaveenda vara ˆvaveenda voovo vii! 33Kei, koonɨ mʉvabwéeyyiriirye maaja vara ˆvavabwéeyyiryaa wʉʉja vii, nɨ kʉnáálo che mooturya? Amwɨ baa vaduwalo vabweeyya viivyo! 34Koonɨ moovakopesha vara ˆmookiilaangya rɨha varɨ, nɨ kʉnáálo che moopata? Baa vaduwalo vavakópeshaa vaduwalo viivaavo kʉnʉ vookiilaangya hɨndʉrɨrwa varɨ vyoosi ˆvakopesha. 35Maa kaa, nyuunyu mʉveende vavɨ vaanyu, na mʉndoovabweeyyirya wʉʉja. Kei, mʉndoovakopesha baa kiilaangya hɨndʉrɨrwa mʉrɨ tʉkʉ. Koonɨ mʉbwéeyyiirye jeyyo, ˆArɨ Mweerimweeri varɨha arɨ marɨho makʉʉlʉ. Kei, kʉva mʉrɨ vaana vaachwe sa yeeye aboohya kwa vara sɨ ˆvadʉ́ʉmbaa na vavɨ. 36Sa jeyyo, mʉve na mbavariri ja Taáta waanyu ˆvyeene arɨ na mbavariri.

Kʉlamʉrɨra Vɨɨngɨ

(Matáayo 7:1-5)

37Karɨ mʉlámʉrɨraa tʉkʉ, de baa nyuunyu mʉdɨɨre kʉndoolamʉrɨrwa. Karɨ mʉlʉ́ʉsaa irya tʉkʉ, de baa nyuunyu mʉdɨɨre kʉndoolʉʉsɨrwa irya. Mʉndoovasea viivaanyu yasírire, sa baa nyuunyu mʉndoosewa yasírire. 38Mʉboohye ɨnda, aho naanyu heewa mweende. Kɨkomi, heewa mweende vipíimo ˆvyamema, vikasʉngʉsɨrwa mpaka vindookɨɨtɨkɨrɨra. Sa kipíimo kɨkɨra ˆmoopiimɨra vaantʉ vɨɨngɨ, noo ˆmʉrɨ piimɨrwa!”

39Yéesu akavavaɨra lusímo ʉlʉ, akavasea, “Eri, mʉhoku ifaanaa amʉlongoole mwiiwaachwe wʉʉ? Kɨkomi voosi bʉrʉkɨra varɨ na iduundwii. 40Mʉpooji sɨ arɨ mʉlookerera mukiindya waachwe tʉkʉ. Maa kaa, mʉpooji ʉra ˆahʉmʉla kiindiwa yoosi ifaanaa akadaha kʉva ja mukiindya waachwe.

41Amwɨ woolaanga kajʉla karɨ riiswii ra mwaanaanyu na ʉlɨ sɨ wookoona mpóngoola ˆɨrɨ riiswii raako? 42Joolɨ ʉrɨ mʉsea mwaanaanyu, ‘Mwanawiitʉ, tʉʉla nɨkʉseyye kajʉla riiswii raako,’ kʉnʉ weewe sɨ wookoona mpóngoola ˆɨrɨ riiswii raako? Weewe mʉkweembi! Seyya ta mpóngoola riiswii raako, de woone neeja na ʉdahe seyya kajʉla riiswii ra mwaanaanyu.

Mʉtɨ Watáangɨkanaa kwa Ndɨɨwa Jaachwe

(Matáayo 7:16-20; 12:33-35)

43Kusiina mʉtɨ ˆwabooha ˆwatʉ́ʉngaa ndɨɨwa ˆjavɨɨha tʉkʉ, na kusiina mʉtɨ ˆwavɨɨha ˆwatʉ́ʉngaa ndɨɨwa ˆjabooha tʉkʉ. 44Vaantʉ vʉʉtáangaa mʉtɨ kwa ndɨɨwa jaachwe. Vaantʉ sɨ vatʉ́ʉndaa saambu mihuungii tʉkʉ na sɨ vatʉ́ʉndaa sabíibu mbiirii tʉkʉ. 45Noo jeyyo viri, mʉʉntʉ mʉʉja afúmyaa maaja fuma máari jaachwe ja kɨkomi ja mberii ja mutimii waachwe mʉʉja. Na mʉʉntʉ mʉvɨ afúmyaa mavɨ fuma mutimii waachwe mʉvɨ. Sa viintʉ ˆvyamema mutimii wa mʉʉntʉ, noo mʉlomo waachwe ʉlʉ́ʉsaa.

Mʉjeengi ˆArɨ na Tooti na Mʉjeengi Mʉhoho

(Matáayo 7:24-27)

46Sa che mookʉʉnyanɨrɨra, ‘Mʉkʉ́lʉ, Mʉkʉ́lʉ!’ amwɨ sɨ mootʉmama yara ˆnoovawyɨɨra? 47Mʉʉntʉ yoyoosi ˆʉʉ́jaa na kʉrɨ nɨɨnɨ na ˆatéereraa no yakwaatya masáare yaanɨ, iifwɨ́ɨne na lusímo ʉlʉ, 48yeeye nɨ ja mʉʉntʉ ˆajeengáa nyuumba, maa kaa, de aande jeenga, ajáa avɨɨka mwaariryo isii ya iduundu ˆrɨjáa rasiimbwa fʉʉrʉ mwaalaliwyii. Mbula ˆɨkavae na lʉʉjɨ lʉkʉʉlʉ ˆlukiike mpaka lʉkamoola ikɨko ra iboote, maaji yakakʉngʼʉntɨka na nyuumbii kwaachwe. Maa kaa, sa viintʉ nyuumba ɨra ɨjáa yajeengwa vyabooha, ayo maaji sɨ yadaha baa kwiisingisya tʉkʉ. 49Maa kaa, ʉra ˆatéeraa masáare yaanɨ baa yakwaatya tʉkʉ, nɨ ja mʉʉntʉ ˆajeenga nyuumba yaachwe ichuúkii baa siimba no vɨɨka mwaariryo tʉkʉ. Na maaji ˆyakabomole ikɨko ra maaji na maaji ˆyakakʉngʼʉntɨke na nyuumbii yaachwe, hahara nyuumba yaachwe yaawya, na ɨkabomoka vʉʉ!”

Currently Selected:

Lʉ́ka 6: LAG

Highlight

Copy