Mateo 21

III. JERUSALENUXUAN JESUSAN BANA ÑUIXUANAN ÑU ꞌA ÑUI QUICË BANA (21-25)

Jerusalénu cuania unicaman Jesús rabia

(Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19)

1Jerusalénu cuani Betfagé ëma ꞌurama ꞌixun ca Olivos cacë matá anuxun aín ꞌunánmicë uni rabë́ xuquin 2Jesusan cacëxa:

—Aúnu bësucë ëma, anu ca cuantan. Cuanx anu bëbaquin camina burro xanu achúshi tëcëracacë, aín tuácëñun mërati ꞌain. Mëraquin camina tububëtsinquin bëti ꞌain. 3Mitsúnmi tubuia isquian bëtsi unin mitsu ñucácëxun camina cati ꞌain: Nucën ꞌIbun ca ënë burra aín tuácëñun a buánxunun quixun nu caxa. Bënë́nquinshi ca mi bëmitëcënti ꞌicën. Cacëxuinshi ca mitsu cati ꞌicën: Ca buántan.

4Usaía ꞌiácama ax ca Nucën Papa Diosan aín uni cuënëomiasabi oía ꞌiá ꞌicën. Ësai ca a bana quia:

5Sión cacë ëma, anu ꞌicë unicama camina cati ꞌain: Bërí ca mitsun ꞌapu aia, uni chacama ꞌicësaríma ca burro xanun tuánu tsotax aia.

6Usa ꞌain Jesusan xucëx cuanxun a uni rabëtan usaquian ꞌanúan Jesusan cacësabi oquin ꞌacëxa. 7Burro aín titacëñun aín tuá buántancëxun chupan catátacaquin burro camápucëbë ca anu ꞌiruax tsotax Jerusalénu cuancëxa. 8Usaía burron cuancëbëtan ca ꞌaisamaira unin anun Jesús cuanti bainu anúan mapúcë chupabi ꞌapámainun bëtsi bëtsi unin i pëchi chuíshcaxun anúan Jesús cuantinu ꞌapácëxa. 9Usobiani ca sharáquiani unicama cuancëxa, raírinëxa rëcuë́nmainun ca raírinëxribi Jesús caxu cuanquin a rabi cuëëni sharati quicancëxa:

—Davitan rëbúnqui Nucën ꞌIbu ax ca upíira ꞌicën. Nucën ꞌIbu Diosan xucëx ca ënëx bërí aia. A ca camabi unin rabiti ꞌicën. Nucën ꞌIbu Dios, naínu ꞌicë, aribinu cuëënquin rabinun ca ꞌacan.

10Usai ꞌiquiania bëbaia isi ca Jerusalénu ꞌicë unicamax —¿ui uni cara ënëx ꞌic? —quiax ratuti canancëxa. 11Canania ca axa Jesúsbë ꞌicë unicaman cacëxa:

—Ënëx ca Jesús, an Nucën Papa Dios quicë bana unicama ñuixuncë, a ꞌicën, ax ca Galilea menu ꞌicë ëma, Nazaret, anuaxa ucë ꞌicën.

Anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunua Jesusan an ñu marucë unicama chiquían

(Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)

12Jerusalénu bëbatancëx ca Jesús anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu atsíancëxa. Atsínquinbi anuxuan ñu maruia isquin ca Jesusan a unicama chiquínquin an curíqui cambioquin bicë unicaman mesacama chashcaquin an numacuru marucë unicamax anu tsócë aribi chashcacëxa, anu tsóxma ꞌinun quixun. 13Usaquin ꞌaquin ca cacëxa:

—Nucën Papa Diosan bana cuënëo ca ësai quia: “Anuxun ꞌë rabiti xubu ax ca anuaxa camabi unix ꞌëbë banati xubu ꞌiti ꞌicën”. Usaía cuënëo bana quicë ꞌaínbi camina mitsun anuxun ñu maruquin uni paránquin mëcamati xubusa ꞌinun ënuxun ñu maruin.

14Usaquin catancëx anuax cuancëma pan ꞌixun ca Jesusan bëxuñu unicama ꞌimainun axa aín niti bëtsicë unicamaribi anua aia pëxcüacëxa. 15Unicama pëxcuia isanan anu ꞌicë xucamax —Davitan rëbúnqui, Nucën ꞌIbu, ax ca upíira ꞌicë —quiáxa cuëëni sharatia isi ca judíos unibunën ꞌapucama ax nishacëxa. 16Nishquin ca Jesús ñucáquin cacëxa:

—¿Ënë xucamaxa quicë bana caramina cuatiman?

Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—Cana cuatin. ¿Mitsun caramina cuënëo bana axa ënë ñui quicë a iscëma ꞌain? A bana ca ësai quia:

Xucamabëtan ca tuáracamanribi min ꞌimicëxun upí oquin mi rabia.

17Usaquin cabiani ca Jesús Betania ëmanu ꞌi cuancëxa.

Jesusan higuera cacë i, bimiñuma ꞌinun ca

(Mr 11.12-14, 20-26)

18Betanianu ꞌinëti Jerusalénu cuantëcëni ca Jesús panancëxa. 19Pananquiani cuanquin ca higuera cacë i, bai cuëbí nicë, isbiani anu cuanquinbi tuáñuma ꞌaísha aín pëchishi ocëxa. Usa ꞌicë isquin ca Jesusan cacëxa:

—Min camina tuatëcëntima ꞌain.

Usaquian cacëxëshi ca higuera i chushi xanáncëxa. 20Usaquian cacë́xa xanáncë isquin ca aín ꞌunánmicë unicaman Jesús cacëxa:

—¿Uisa ꞌaish cara ënë higuera bënëtishi xananx? —quixun.

21Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—ꞌËn cana asérabi mitsu cain, Nucën Papa Diosax ca cushiira ꞌianan ca ax quicësabi oquin ꞌaia quixun ꞌunáncë ꞌixun camina —ca ꞌatima ꞌicë —quixun sinánquinma —ca asérabi ꞌati ꞌicë —quixun sinánti ꞌain. Usaquin sináncë ꞌixunmi ꞌën ënë higuera ꞌacësoquinshi ñu ꞌaquinma ënë matáribi “ënuax ca parúmpapanu racati cuantan” quixun cacëx ca usai ꞌiti ꞌicën. 22Mitsun —asérabi ca Nucën Papa Diosan ꞌën cacëxun ꞌë ꞌaxunti ꞌicë —quixun sinania ca an mitsúnmi ñucácësabi oquin mitsu ꞌaxúnti ꞌicën.

Jesús ca cushi ꞌicë quicë bana

(Mr 11.27-33; Lc 20.1-8)

23Jerusalénuxun ca Jesusan anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu atsínxun anu ꞌicë unicama ꞌunánmiacëxa. ꞌUnánmia ca judíos sacerdotenën cushicama ꞌimainun ampan caniacëcë unicaman anu cuanxun ñucáquin Jesús cacëxa:

—¿Uin banan caramina min usa ñu ꞌain? ¿Uin cara ësoquinmi ñu ꞌanun mi cax?

24Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—ꞌËnribi cana mitsu bana itsi ñucatin. Ñucácëxunmi mitsun ꞌë ñuixuncëxun cana ꞌënribi mitsu cati ꞌain, uin banan carana ësaquin ꞌai quixun. 25¿Uin cara Juan unicama nashiminun cacëx? ¿Nucën Papa Diosan cara cacëx? ¿Unin cara usaquian ꞌanun cacëx?

Usaquian Jesusan ñucáquin cacëxbi ca uisaquin cara cati ꞌicë quixun ꞌunanima atúxbi ñucacanani quicancëxa:

—¿Uisaquin caranuna cati ꞌain? Nun nu —Nucën Papa Diosan ca cacëxa —quixun cati ꞌaínbi ca usaquin nun cacëxun nu —usa ꞌain caramina uisa cupí aín bana cuama ꞌai —quixun nu cati ꞌicën. 26Nun nu —unían unicama nashiminun cacë ca Juan ꞌiacëxa —quixun cati, ꞌaíshbi cananuna ꞌapuma unicamami racuëtin. Acaman ca aín bana cuaquin —Nucën Papa Diosan ca asérabi aín bana unicama ñuixunun quixun Juan xuacëxa —quixun sinania.

27Usai canantancëxun ca Jesús cacëxa:

—Uin xucë cara ꞌiacëxa quixun cananuna ꞌunaniman.

Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—Mitsúnmi ꞌën ñucácëxun ꞌë ñuixuncëxunma cana ꞌënribi uin cushin carana ësaquin ñu ꞌai quixun mitsu caiman.

Unin bëchicë rabë́ ñui quicë bana

28Usaquin catancëxun ca Jesusan judíos unibunën ꞌapucama ësaquinribi cacëxa:

—¿Uisai quicë cara ënë bana ꞌic? ësai quicë. Achúshi unix ca bëchicë rabë́ñu ꞌiaxa. ꞌIxun ca achúshi caxa: Bërí nëtën camina naënu ñu mëëi cuanti ꞌain. 29Cacëxun ca aín bëchicënën caxa: Cana cuaniman. Usaquin caxbi ca sinanabiani ñu mëëi cuanxa. 30Usaribiquin ca aín bëchicë itsiribi aín papan caxa: Bërí nëtën camina naënu ñu mëëi cuanti ꞌain. Cacëxun ca: Cana cuanin, caxa. Caxbi ca cuancëma ꞌicën. 31¿Mitsun sináncëxun cara a uni rabë́ uinu ꞌicën aín papa cuëëncësabi oquin ñu ꞌax?

Cacëxun ca cacëxa: An —cana cuanima —quixun caxbi cuancë, an ca aín papa cuëëncësabi oquin ꞌaxa.

Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—ꞌËn cana asérabi mitsu cain, mitsun ainan isamina ꞌai quixun caquinbi ax cuëëncësabi oquin ꞌacëma ꞌaíshmi Nucën Papa Diosan nëtënu ꞌitima ꞌaínbi ca ꞌitsa uni an ꞌapu buánmiti curíqui bicë, ꞌimainun ꞌitsa xanu mitsun sináncëx ꞌuchañu, acamax sinananti ꞌëmi sinánquin ax cuëëncësabi oquin ꞌacë ꞌaish Nucën Papa Diosan nëtënu ꞌiti ꞌicën. 32Unicamaxa sinanati aín nuitu asérabi upí ꞌinun ꞌunánmia ucëbi camina Juanën bana cuaisama tan. Mitsúnmi aín bana cuaisama taniabi ca ꞌaisama uni, an ꞌapu buánmiti curíqui bicë ꞌimainun xanu ꞌuchañucamaxribi Juanën bana cuati sinanati upí ꞌiaxa. Usaía ꞌia isquinbi camina sinanaquin aín bana cuacëma ꞌain.

An naë bërúancë uni ñui quicë

(Mr 12.1-12; Lc 20.9-19)

33Usoquin caxun ca Jesusan, a usoquin unin ꞌati ñuiquin, ënë banaribi judíos unibunën ꞌapucama ñuixuancëxa:

—Bëtsi banaribi mitsu camainun camina cuati ꞌain. Ca ësa ꞌicën. Achúshi unin ca aín naënu uvas ꞌapáxa. ꞌApáxun cënëtancëxun ca anuxun uvas baca biti xaxu quinioquin naëxa. ꞌAnan ca anuxun naë bërúanti xuburibi manámiira chaioruquin ꞌaxa. ꞌAtancëxun bëtsi uni aín naëa bërúanxunun quixun ami ëbiani ca ꞌura menu ꞌi cuanxa.

34Cuantancëxun ca uvas bimicëbëtan abëa ꞌicë an ñu mëëmicë uni raíri xuquin caxa: An naë bërúancë unicamanu cuantancëxun camina ꞌënan ꞌiti a mësúa ꞌë bëxúnun mi ꞌinánun cati ꞌain. 35Cacëx cuanxa bëbaiabi ca an naë bërúancë unicaman axa ucë unicama bitancëxun bëtsi ꞌanan bëtsiribi ami mëparamë́quin mëëanan bëtsiribishi maxaxan ꞌaxa. 36Usocëxa bimi bëíma panácëbëtan ca naë ꞌibun an ñu mëëmicë uni raíri a ꞌitsaira xutëcëanxa. Xucë́xa bëbaiabi ca an naë bërúancë unicaman ax paían ucë unicama ꞌacësaribi oquin ꞌatimoxa.

37Usoquian an naë bërúancë unicaman an xucë unicama ꞌacëbëtan ca naë ꞌibun —ꞌën bëchicë ënë ca usaribi oquin ꞌaquinma upí oquin biquin aín bana cuati ꞌicë —quixun sinánquin aira xuaxa. 38Xucëx cuanxa bëbaia isi ca an naë bërúancë unicamax canani quiaxa: Aín papáxa bamacëbë ca aín bëchicë ënëx naë ꞌibu ꞌiti ꞌicën. Usa ꞌain cananuna nux naë ꞌibu ꞌinuxun ënë ꞌati ꞌain. 39Canantancëxun bibianquin naë ꞌuri buánxun ca ꞌaxa. 40¿Usoquian aín bëchicë ꞌacë cara naë ꞌibun uquin an naë bërúancë unicama uisoti ꞌic?

41Ñucácëxun ca judíos unibunën ꞌapucaman Jesús cacëxa:

—Usa ꞌain ca a unicama cëñuquin ꞌati ꞌicën. Usoquin ꞌatancëxun ca bëtsi unicama aín naë bërúanxunun quixun cati ꞌicën. Cacëx cuanxun ca a unicaman naënu ꞌicë bimicamaxa bimia aín bimi mësú naë ꞌibu ꞌinánti ꞌicën.

42Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—¿Nucën Papa Diosan bana cuënëo ësai quicë a caramina mitsun iscëma ꞌain?:

An maxax xubuacë unían biquinma racáncë ꞌaíshbi ca a maxax bërí amia xubu cushicë ꞌicën, itá upímia xubu cushicë usaribiti. Usaía ꞌinun ca Nucën Papa Diosan ꞌimiaxa. An usoquin mëníocëx ca nun iscëx asábiira ꞌicën”.

¿Usaquian maxax ñuiquinbi ꞌë ñuiquin cuënëo bana a caramina mitsun iscëma ꞌain? 43Cana mitsu cain, mitsúxmi judíos unibu ꞌaish Nucën Papa Diosan ainan ꞌiti caísa ꞌaíshbi usai ꞌicëbëma ca bëtsi unibunëx aín bana cuacë ꞌaish ainan ꞌiti ꞌicën. 44ꞌImainun ca a maxáxa an cuëëncëma unicama usaribi an ꞌë cuëëncëma uni ꞌicën. Maxáxmi tatiqui chacáquin ca maxáxmi rëracaquin aín namicama chacaia. ꞌImainun ca manánuax nipacëquin maxaxan uni chacaquin chëcaia.

45Usoquian cacëxun cuati ca judíos sacerdotenën cushicama ꞌimainun fariseo unicamax —nu ñui ca bana itsi ñuicësa oi quia —quixun sinani ami nishacëxa. 46Nishquin sipuaisa tanquinbi ca camabi unían, Jesusan ca asérabia Nucën Papa Diosan xucë ꞌixun aín bana unicama ñuixunia quixun sináncë ꞌain, ꞌapucamax atumi racuë́acëxa. Racuë́quin ca Jesús biáma ꞌicën.

Currently Selected:

Mateo 21: cbrPB

Highlight

Copy