Lucas 6

Anun ñu mëëtima nëtëan Jesusan ꞌunánmicë unicaman trigo bëru bia

(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)

1Anun ñu mëëtima nëtëan Jesús anu trigo ꞌapácë naënu ꞌicë bain cuancëbë, abë cuanquinbi ca aín ꞌunánmicë unicaman trigo bëru pëcë́cë sirícaquin biquin, mëcënan shuquicë́xa aín ënxë xucatia piacëxa. 2Usoia isquin ca fariseo raírinën atu cacëxa:

—¿Uisacasquin caramina anun ñu mëëtima nëtën usaquin ꞌatima ñu ꞌain?

3Atúan aín ꞌunánmicë unicama usoquin caia cuaquin ca Jesusan fariseo unicama cacëxa:

—¿Mitsun caramina Davidnën ca ꞌacëñuma ꞌixun axa abë cuancë unicamabëtan ësoquin ñu ꞌacëxa quixun cuënëo bana a iscëma ꞌain? 4Davidnën ca ꞌacëñuma ꞌixun piisa tanquin anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubunu atsínxun anu ꞌicë pán, Nucën Papa Diosan isti oquin nancë, a bixun piacëxa. A panëxa judíos sacerdotenëinshi piti ꞌaían uni itsin piti ꞌicëmabi ca sacerdotenën ꞌináncëxun bixun Davidnën piacëxa. Piquin ca axa abë ꞌicë unicama anribia pinun ꞌináncëxa. 5Uni ꞌinux Nucën Papa Diosnuax uá ꞌixun cana ꞌën anun ñu mëëtima nëtën cara añu ꞌati ꞌicë quixun uni cati ꞌain.

Jesusan aín mëcën bamacë uni mëpë́xcüa

(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)

6Anun ñu mëëtima nëtë itsin, anua judíos unicama timë́ti xubunu atsínxun ca Jesusan anu ꞌicë unicama bana ñuixuancëxa. Ñuixunmainun ca aín mëcën mëqueu bamacë uni achúshi anu ꞌiacëxa. 7A uni isquin ca an Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë unicama ꞌimainun fariseo unicaman, anun ñu mëëtima nëtën caraisa uni pëxcuia quixun ami manánuxun iscatsi quixun Jesús bërúancëxa. 8Usaquian sináncania ꞌunánquin ca Jesusan aín mëcën bamacë uni cacëxa:

—Nëri ai ca nëbë́tsi ënu niracët.

Cacëx nirucuatsini ca anu niracëacëxa. 9Anua nimainun ca Jesusan an Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë unicama ꞌimainun fariseo unicama cacëxa:

—Ësaquin cana mitsu ñucatin, ¿anun ñu mëëtima nëtën cara unin ñu upí ꞌati ꞌic? ¿Cara ñu upíma ꞌati ꞌic? ¿Anun ñu mëëtima nëtën cara unin uni itsi ꞌinsíncë ꞌaquinti ꞌic? ¿Cara bamatanun isëshiti ꞌic?

10Ësaquin caxun atu ñachatancëxun ca Jesusan aín mëcë́nmi ñucë uni cacëxa:

—Ca mëshpat.

Cacëx mëshpatishi ca mëpëxcüacëxa. 11Usaquian ꞌaia isi xuamati nishi ca uisa caranuna Jesús oti ꞌai quiax ꞌësë́nani canancëxa.

Aín ꞌunánmicë uni ꞌinúan Jesusan mëcën rabë́ ꞌimainun rabë́ uni caísa

(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)

12Usa ꞌain ca aín Papabë banai Jesús matánu cuancëxa. Cuantancëx ca imë́ ꞌuxti tëai abë banacëxa. 13Usai bananëquin ca pëcaracëbëtan axa ami sináncë unicama timëxun, mëcën rabë́ ꞌimainun rabë́ caísquin —ënëcamax ca ꞌën ꞌunánmitancëxun uni bana ñuixunun ꞌën xuti ꞌicë —quixun cacëxa. 14Acamax ca ꞌiacëxa Simón ꞌicëbia Jesusan Pedro caquin anëcë, a ꞌimainun aín xucën Andrés, a ꞌimainun Jacobo ꞌimainun Juan, Felipe, Bartolomé, 15Mateo, Tomás, acama ꞌimainun Jacobo, Afleonën bëchicë, ꞌimainun Simón axa judíos unibun rabanan nëëti banacë, 16a ꞌimainun Judas, Jacobonën bëchicë, a ꞌimainun Judas Iscariote, an Jesús uni binun ꞌinan, acama ꞌiacëxa.

ꞌItsa uni Jesusan ꞌunánmia

(Mt 4.23-25)

17ꞌUnánminuxun a unicama caístancëx ca matánuax taramëcëbutancëx me sapánu ꞌiacëxa. Anu ca ꞌaisamaira uni Jerusalén, ꞌimainun Judea mecamanuaxribia ucë ꞌiacëxa. ꞌImainun ca Tiro, Sidón a ëma rabë́ ꞌurama ꞌicë me parúnpapa rapasu, anu ꞌicë menuaxribia ucë ꞌiacëxa. 18Acamaxa Jesusan bana ñuia cuati timëcamëꞌëomainun ca ꞌinsíncë unicamaxribi Jesusan pëxcunun quiax uacëxa. Timëtia pëxcüanan ca Jesusan ñunshin ꞌatimanën ubíocë unicamaribi pëxcüacëxa. 19Jesusan aín cushínbi ꞌitsa uni pëxcucë cupí ca anu ꞌicë ꞌinsíncëcaman —ꞌën ticacëxuinshi ca ꞌëribi pëxcuti ꞌicë —quixun sinani a ticanux tsitsíruacëxa. Usaía ꞌia ca Jesusan ꞌinsíncë unicama pëxcüacëxa.

Uisai ꞌi cara uni cuëënti ꞌicë quicë bana

(Mt 5.1-12)

20Usa ꞌain ca ami bësuquin Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—Mitsux ñuñuma ꞌaíshbi ꞌëmi catamëtia Nucën Papa Diosan mitsu ainan ꞌaish aín nëtënu ꞌiti ꞌimicë cupí camina chuámarua tani cuëënin.

21Mitsux ꞌacëñuma pananquinbi camina ꞌunánti ꞌain, mitsúxmi panani bënë́axma ꞌinun ca Nucën Papa Diosan mitsu ꞌinánti ꞌicën. Usai ca ꞌiti ꞌicë quixun ꞌunani camina chuámarua tani cuëënti ꞌain.

Masá nuituti iníbi camina Nucën Papa Diosanbi ca ꞌë cuëënun ꞌimiti ꞌicë quixun ꞌunani chuámarua tani cuëënti ꞌain.

22Uni ꞌinux Nucën Papa Diosnuax uá ꞌën bana cuacë cupí unin mitsumi nishanan, mitsu cuëënquinma ꞌatimaquin ñuianan, mitsun anëmibi ꞌatimati banacëxbi camina chuámarua tani cuëënti ꞌain. 23Camina ꞌunánti ꞌain, usaribi oquin ca an mitsu ꞌatimocë unin raracaman, an Nucën Papa Dios quicë bana uni ñuixuncë unicama bëtsi bëtsi oquin ꞌatimocëxa. Usaquin ꞌunani camina unin ꞌatimocëxbi —Nucën Papa Diosan ca nu sinánxunquin aín nëtënu abë upiti tsónun nu ꞌimiti ꞌicë —quixun sinani, chuámarua tani cuëënti ꞌain.

24Usa ꞌaínbi camina ñuñuira ꞌaish mitsux, usabii ꞌinuxmabi ashiti mitsun ñu cupí cuëëncë ꞌaish, Nucën Papa Diosan nëtënuax cuëënti ꞌaíshbimi cuëëncëma cupí masá nuituirati ꞌain.

25Pitiñu ꞌimainun camabi ñuñu unicama, anúnmi mitsux pitiñuma ꞌianan ñuñuma ꞌiti nëtë ca uti ꞌicën. Ucëbë camina masá nuituirati ꞌain.

Usaribiti mitsux bërí ꞌëmi sinanima cuëëni cuaicë ꞌaínbi ca anúnmi mitsux rarumati inti nëtë uti ꞌicën. Ucëbë camina masá nuituirai inti ꞌain.

26Unicaman mitsu rabicëxbi camina masá nuituti ꞌain. Camina ꞌunánti ꞌain, usaribi oquin ca atun raracaman an Nucën Papa Diosan bana isa quixun uni paránquin bana ñuixuncë unicama rabiacëxa.

—Axa mimi nishcë uni camina nuibati ꞌai —quicë bana

(Mt 5.38-48; Mt 5.7-12)

27Canan ca ësaquinribi Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—Usai ꞌiti ꞌaínbi cana ꞌën banami cuatia ësaquin mitsu cain, axa mimi nishcë unicama camina nuibati ꞌain. Nuibanan camina ax ꞌaquinsa ꞌicë ꞌaquinti ꞌain. 28Axa mimi ꞌatimati banacë unicama camina Nucën Papa Dios a ami sinánun ꞌaquinun ñucáxunti ꞌain. Ñucánan camina an mi ꞌusáncë unicamaribi Nucën Papa Dios ñucáxunti ꞌain. 29Mia ꞌatimocëxunbi camina ami nishquin aribi ꞌatimotima ꞌain. Ësa ca. Mia bëtáshcacëxun camina ꞌaisa tania amoribia mi bëtáshcanun ꞌamiti ꞌain. Min cutúan unin mi bicuancëxun camina biisa tania min camisetaribia binun bimiti ꞌain. 30An mi ñu ꞌinánun quixun ñucácë uni a camina ꞌinánti ꞌain. An min ñu buáncë uni a camina min ñu bëxuntëcënun quixun catima ꞌain. 31Bëtsi uníxa mibë upí ꞌianan mi ꞌaquintimi mix cuëëncë, usaribi oquin camina min bëtsi unibë upí ꞌianan a ꞌaquinti ꞌain.

32An mitsu nuibacëma uni nuibatima ꞌianan an mitsu nuibacë unicamaishi nuibacë ꞌixun camina Nucën Papa Dios upí oquin cuëënmíman. ꞌUchañu unínribi ca ꞌaisama ꞌixunbi usaribi oquin an a nuibacë uni nuibananquinia. 33An mitsu ꞌaquincëma uni ꞌaquintima ꞌianan an mitsu ꞌaquincë unicamaishi ꞌaquincë ꞌixun camina Nucën Papa Dios upí oquin cuëënmíman. ꞌUchañu unínribi ca ꞌaisama ꞌixunbi usaribi oquin an ꞌaquincë uni ꞌaquiananquinia. 34Mitsun —a unínribi ca ꞌë ñu ꞌinánti ꞌicë —quixun sinánquin an ñucácëxun ñu ꞌináncë ꞌixun camina Nucën Papa Dios upí oquin cuëënmíman. ꞌUchañu unínribi ca ꞌuchañu uni itsían ñucácëxun ñu ꞌinania, —an ca ꞌëribi ñu ꞌinánti ꞌicë —quixun sinánquin. 35Usa ꞌaínbi camina mitsun axa mitsumi nishcë uni nuibaquin ꞌaquinsa ꞌicë ꞌaquinti ꞌain. Unían mitsu ñu ñucácëxun camina —anribi ca ꞌë ꞌinántima ꞌicë —quixun ꞌunánquinbi, ꞌinánti ꞌain. Usaquin ꞌaia isquin ca Nucën Papa Dios, manámi ꞌicë, an cuëënun mitsu ꞌimiti ꞌicën. Mitsun usaquin ꞌai camina asérabi aín bëchicë ꞌaish an sináncësaribi oquin sináncë ꞌiti ꞌain. An ca uni ꞌaisama ꞌimainun an —asábi ca —quixun a cacëma uni aribi ñu ꞌinánan ꞌaquinia. 36Nucën Papa Diosan unicama ꞌaquinsa tanquin nuibacësaribi oquin camina mitsúnribi unicama mitsua nuibacëxunmabi nuibati ꞌain.

—Unían uni itsi ꞌuchoxma ꞌinun —Jesusan ñuia

(Mt 7.1-5)

37Bëtsi uni ami manánquin ꞌuchocëma ꞌicë ca Nucën Papa Diosan mitsuribi ꞌuchotima ꞌicën. ꞌImainun ca ꞌuchoquinmi uni, bëtsi uni castícanmicëma ꞌicë Nucën Papa Diosan mitsuribi ꞌuchoquin castícantima ꞌicën. Uni itsíxa mitsumi ꞌuchacëxunbi camina abë mëníonanquin manumiti ꞌain. Usoquin ꞌaími unibë mëníonania ca Nucën Papa Diosan mitsux ami ꞌuchacëxunbi mitsun ꞌucha tërë́nquin manuti ꞌicën. 38Uni itsi camina ñu ꞌinánti ꞌain. Mitsúnmi uni itsi ñu ꞌinánan ꞌaquincë ꞌicë ca Nucën Papa Diosan mitsu ñu ꞌinánan ꞌaquinti ꞌicën. Mitsúnmi ꞌinánan uni itsi ꞌaquincësaribi oquin ca an mitsu ñu ꞌinánan ꞌaquinti ꞌicën. Unían uni itsían ꞌináncëxun aín burasanu tsëncaquin ñu purucësamaira oquin ca Nucën Papa Diosan camabi ñu mitsu ꞌinánti ꞌicën.

39Uisa unin cara uni itsi ꞌaquinti ꞌicë quixun ꞌunánmiquin ca Jesusan bana itsi ñuicësoquin ësaquin cacëxa:

—¿Bëxuñu unin cara bëxuñu uni itsi anun cuanti bai ꞌunánmiti ꞌic? Buáncatsi quixun ꞌaíbi ca bëxuñu ꞌixun uin cuanti cara quixun ꞌunanima a rabëtaxbi aman cuanx quininu nipacëti ꞌicën. 40Unin ñu ꞌunánmicë uni an ca an a ꞌunánmicë uni ꞌunáncësaribi oquin ꞌunanima. Usa ꞌaínbi ca an ñu ꞌunánmicë unían ꞌunánmicëxun ñu ꞌunántancëx asaribi ꞌiti ꞌicën.

41Bëtsi unin ꞌucha ꞌitsamashi ꞌicë a sinánquinbi camina mitsun ꞌucha ꞌaisamaira ꞌicëbi sinaniman. Ësa ca. Bëtsi uníxa aín bëru xamë́nu i sani chamaratsuñu ꞌicësa ꞌaínbi camina mitsux i mo mitsun bëru xamë́nu ꞌicësa ꞌain. ¿Uisa ꞌixun caramina bëtsi unin bëru xamë́nu ꞌicë i sani chamaratsu a sinánquinbi axa mitsun bëru xamë́nu ꞌicë i mo sinaniman? 42¿Mitsun bëru xamë́nu ꞌicë i mo mëníoquin bicëma ꞌixun caramina uisa cupí —i sani chamaratsu min bëru xamë́nu ꞌicë camina ꞌë bimiti ꞌai —quixun bëtsi uni cati ꞌain? Mitsun pain mitsun bëru xamë́nu ꞌicë i mo a bitancëxun camina upí oquin isquin bëtsi uni aín bëru xamë́nu ꞌicë i sani chamaratsu bixunti ꞌain.

Uisa i cara quixun ca aín bimi isquin unin ꞌunánti ꞌicë quicë bana

(Mt 7.17-20; 12.34-35)

43Ësaquinribi ca Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—Ësaribi ca. Aín íxa upí ꞌain ca aín bimi ꞌaisama ꞌima. Aín íxa xanáncë ꞌaish ꞌaisama ꞌain ca aín bimix upí ꞌima. 44Aín bimi isquin ca unin ꞌunánti ꞌicën, a i cara upí ꞌicë, cara ꞌaisama ꞌicë quixun. Cuti bimi a ca aín bimi cutima i an tuaíma. 45Iisaribi ca uni ꞌicën. Aín nuitu upí ꞌain ca uni upí ñu ñui upiti banaia. Usa ꞌaínbi ca raíri unix aín nuitu upíma ꞌain, upíma ñu ñui ꞌatimati banaia. Unix ca aín nuitu mëúa sináncësaribi oi aín cuëbitan banaia.

—Ësa ca —quixuan Jesusan rabë́ xubu ñuia

(Mt 7.24-27)

46¿Uisacasquin caramina —mix camina ꞌën ꞌIbu ꞌai —quixun ꞌë caquinbi ꞌën mitsu cacësabi oquin ñu ꞌaiman? 47An ꞌëmi sinánquin ꞌën bana cuanan a bana quicësabi oquin ꞌacë uni ax cara uisa ꞌicë quixun cana mitsu cati ꞌain. 48Ax ca unían xubu ꞌati, anu itá nitsínti nëmíonquin me naëcë usaribi ꞌicën. ꞌUí ꞌibúcëbëa baca ꞌitsaira ꞌëia ami aín bai tucanquicëbëbi ca a xubu upí oquin ꞌacë ꞌaish shaíquima. 49Usa ꞌaínbi ca an ꞌën bana aín pabitan cuaxunbi a bana quicësabi oquin ꞌacëma uni ax ca an masinu xubu ꞌacë unisaribi ꞌicën. ꞌUí ꞌibúcëbë, baca ꞌitsaira ꞌëi, ami aín bai tucanquicëbë ca a xubu puxucuti ꞌicën. Usai ꞌi ca aín itácamaribi tsasíbuti ꞌicën.

Currently Selected:

Lucas 6: cbrPB

Highlight

Copy