Luk 1
1
Titíla ɓay
1Hɛ̧ri̧ ɓá ŋgɛ̧́náké tá a bazeŋ a manárí̧, dáy njuku a fékéri tí ɗé mbété sé tûlké dá. 2Njukuri ɓá ŋgɛ̧́náké ka erú a sêeké, ka a kó, ka a láy, kú retɛ̧ njuku tɔ́ʼɔɓay a Gáŋvbôn, dáy a rerú ka ɓayké gí hí̧ rú. 3Ɓaykénɔ́, pé mǐ kɔ́, mi ɛ́ ɓilké ɓá táŋáké, tí ka tí táʼa hɛ̧ri̧ too ka táy, pé a ɗé ɓá táŋáké hí̧ mɔ́, mɔ̌ gáŋnjuku Teyofîl. 4Ɓay mɔ́ tu ɓá, ɓay nɔ́rí̧ ka mɔ láy, ɓá gbátɓay.
Aŋnze saɓay a mbuŋa a Zâŋ Batís
5A ɓil káwa mbây a Herod ka tísiri a Judé, njuku nzáʼaká̧na a há̧na, rɛŋɛ́ ɓá Zakari, ké ɓá sɛl î̧n a njuku nzáʼaká̧na a Abiyari. Wûny a mɛ̌ ɓá gun zîi a Arɔŋ, rɛŋɛ́ ɓá Elizabɛl. 6Zakari kuu Elizabɛl, kuriri sére too, ɓá njuku a ndárákéri a mbɛl a Gáŋvbôn. Kú lá nzáʼa Gáŋvbôn, a hɛʼɛ sáŋna mɛ̌ ɓá báŋké. 7Kú zi tí ka gun nyá, ɓayhí̧lé Elizabɛl ɓá mǎatu, kuriri sére too mbimbɔ̂m a kuriri ŋgɛ̧́ dá.
8Nâm a há̧na, Zakari uru ɓay sé niŋ péna nzáʼaká̧na a ɓil vûn a Gáŋvbôn, ɓayhí̧lé ɓá nâm niŋ péna a sɛl î̧n a mɛ̌. 9A ɓil sáŋna a njuku nzáʼaká̧nari̧, kú ɓú ɓele rá̧, a ten njuku mbêw ka e sé njúŋ yámbó ka nzáʼaká̧na a Gáŋmbây, ɓay a ró Gáŋvbôn. Dáy ɓele ten Zakari. 10A ké kaw njúŋ yámbó, njukuri ɓá ŋgɛ̧́náké kaw gɔ́ŋ Gáŋvbôn a kála. 11Dáy aŋnze a Gáŋmbây tɛ̧́, a tɔ́ʼɔ mûn nɛ́ hí̧ Zakari a ŋgboro a lâʼa, ka nzáʼa hɛ̧púna a gel njúŋ nɛ́rɛ̧dii. 12Gelka Zakari kó nɛ́, ké toʼoro, wɔ́w ŋgbá nɛ́. 13Dáy aŋnze sa hí̧ nɛ́: «Mɔ́ ŋgú wɔ́w yá Zakari, ɓayhí̧lé Gáŋvbôn lá vúna a mɔ̌. Elizabɛl, wûny a mɔ̌ e mbuŋ gun wɔ̧rɔ̧́njuku hí̧ mɔ́, mɔ e zi rɛŋɛ́ ɓá Zâŋ. 14Mɔ e kaw ka mûnrína ɓay a mɛ̌, njukuri e ri mûn a kuriri ɓay a mbuŋa a mɛ̌. 15Ké e kaw ɓá njuku a hɔ̧́náké ka nûn a Gáŋvbôn, ké tí nzó vôn malé nzó hɛ̧ ka e kí tûl a njuku bɔʼɔ mbêw yá. Ké mbá ka Têm Pukí a Gáŋvbôn, tí a ɓil a mâa a mɛ̌. 16Ké e niŋ rá̧ gun Izirayɛ́lri ɓá ŋgɛ̧́náké kú regí gel a Gáŋmbây, ka ɓá Gáŋvbôn a kuriri. 17Gáŋvbôn e hí̧ nɛ́ kpɔ́ŋa ɓá báŋa porofɛ́t Eli. Ké e ɗá mbɛlɛ́ ɓay a fere law a bâa gí tûl a gun, rá̧ njukuri ka zi lá nzáʼa a Gáŋvbôn nyáy, kú lá nɛ́. Nǎŋnɔ́, ké e mɔny káwa njukuri ɓá béláké zoko Gáŋmbây.»
18Zakari lá, a vbí aŋnze: «A̧hí̧ e tɔ́ʼɔ mí, ɓá gbátɓay pé mɔ sáy lé, ka mi kpɔʼɔrɔ dá, wûny a mǐ lé mbimbɔ̂m a mɛ̌ ŋgɛ̧́ dá kɔ́.» 19Aŋnze sa: «Mǐ, mi ɓá Gabiriyɛ̂l, ka ew mbɛl a Gáŋvbôn ɓay a niŋ péna hí̧ nɛ́, ké pé mí gí, ɓay a gí sa Bélaɓay nɛ́ hí̧ mɔ́. 20Dáy, ɓay ka mi sa hí̧ mɔny, hɛ̧ké e niŋ a sêeké ka Gáŋvbôn mɔny, rá̧ ka mɔ many lé, mɔ́ lá, mɔ e kaw ɓá ŋgbôŋ ka̧ sêe ka hɛ̧ nɔ́ too e niŋáy.»
21Njukuri a kála zoko Zakari a kaw yér, ɓayhí̧lé ké ɗiɓaŋ mambá ka nzáʼaká̧na a Gáŋmbây. 22Gelka, Zakari tɛ̧́ gí, ké saɓay mbaa, a tɔ́ʼɔ ɓá ndɔ̂ʼɔ, a goló, njukuri tu ɓá, ké kó hɛ̧ há̧na gí ka ŋgboro a Gáŋvbôn, ka nzáʼaká̧na a Gáŋmbây dá.
23Gelka Zakari ɔrɔ nâm péna a mɛ̌, a nzáʼaká̧na a Gáŋmbây, ké rekála sé vûn a mɛ̌. 24A falké, wûny a mɛ̌ Elizabɛl ka̧ ɓil, a mú mûn nɛ́, a ɔ ɓá vûn, ka tɛ̧́ kála yá fêw ndíɓí, a sa a ɓil lawɛ́: 25«Í kó hɛ̧ ka Gáŋvbôn niŋ hí̧ mí: Sɔ̧rɔ̧ sé mí, a nûn a njukuri ɓay ka mi zi mbuŋ nyáy, dáy ŋgɛŋnɛ́ Gáŋvbôn lá vúna a mǐ, a lú sɔ̧rɔ̧ a nûn ní.»
Aŋnze Gabiriyɛ̂l saɓay a mbuŋa a Zezú
26Elizabɛl erú a ɓil fêw zêe dáy, Gáŋvbôn pé aŋnze Gabiriyɛ̂l sé tísiri a Galilê, a ɓil pû a kú ɗí ɓá Nazarɛ́t. 27Ké pé nɛ́, sé gel a gun a lɔŋɔ́ a há̧na, ka rɛŋɛ́ ɓá Marí, ka Jozɛf gun sɛl î̧n a mbây Davít, vbí dala a mɛ̌y. 28Aŋnze ri tûl a Marí a sa: «Mi nam mɔ́, mɔ́ ri mûn nɔ́, mɔ̌ ka ziŋ béla a Gáŋvbôn, Gáŋmbây e kuu mɔ̌.»
29Marí lá hɛ̧namaké, a kaw yér, a vbí lawɛ́: «Hɛ̧nama nɔ́, zi ɓay a sa ɓá hí̧ lé.» 30Dáy aŋnze sa hí̧ nɛ́: «Mɔ́ ŋgú wɔ́w yá Marí, ɓayhí̧lé Gáŋvbôn niŋ lawbéla hí̧ mɔ́. 31Mɔ́ e ka̧ ɓil, a mbuŋ gun wɔ̧rɔ̧́njuku, mɔ e zi rɛŋɛ́ ɓá Zezú. 32Ké e kaw ɓá gáŋnjuku, kú e ɗí nɛ́ ɓá Gun a Gáŋvbôn a nûnalê. Gáŋvbôn e ɓá nɛ́ kaw ɓá mbây, ɓá báŋa zîi a mɛ̌ Davít. 33Ké e kaw ɓá Gáŋmbây a gun Izirayɛ́lri dát, káwa mbây a mɛ̌, tí ɔna bɔʼɔ mbêw yá.» 34Marí sa hí̧ aŋnze: «Mi tu wɔ̧rɔ̧́njuku yá, e niŋ a̧ní rá̧ mi e ka̧ ɓil lé?» 35Aŋnze fere a sa hí̧ nɛ́: Têm Pukí e ɗere kɔ̧ tûló, Gáŋvbôn a nûnalê e puru mɔ́ ka kpɔ́ŋa a mɛ̌. Ɓaykénɔ́ pé, gun ka mɔ e mbuŋáké, ɓá gun a táŋáké, kú e ɗí nɛ́ ɓá, Gun a Gáŋvbôn. 36Dáy mɔ́ lá! Elizabɛl ka ɓá î̧n a mɔ̌, ka kpɔʼɔrɔ dáy, ka njukuri ɗí nɛ́ ɓá mǎatuy, erú a ɓil fêw zêe dá. Ké e mbuŋ gun wɔ̧rɔ̧́njuku. 37Ɓayhí̧lé hɛ̧ ndé kpɔ́ŋa a Gáŋvbôn zi tí yá: 38Marí sa: «Mi ɓá wûnypéna a Gáŋvbôn, ké ná hí̧ mí ɓá báŋké nɔ́ ka mɔ sáy.» Nǎŋnɔ́ aŋnze pɔŋ nɛ́ a rekála.
Marí sé gel a Elizabɛl
39A ɓil nâmké nɔ́, Marí uru a sé ɓá gánáké, sé pû a há̧na ka tísiri a Judé, ka e a ɓil konri̧. 40Gelka ké gé ká̧y, ké sé pû a Zakari, a gé ri vûn, a nam Elizabɛl. 41Gelka Elizabɛl lá hɛ̧nama a Marí, gun laŋ a ɓilé, Elizabɛl mbá ka Têm Pukí. 42Dáy, a sa ɓá gbénáké hí̧ Marí: «Gáŋvbôn ɗí béla kɔ̧ tûló tá gárá wûnynjukuri too, a ɗí béla kɔ̧ tûl a gun ka mɔ e mbuŋáké. 43Dáy mǐ, mi ɓá gé rá̧, mâa mbuŋ Gáŋmbây a mǐ gí kó mí lé? 44Mɔ́ kó! Gelka mi lá hɛ̧nama a mɔ̌y, gun laŋ a ɓil ní ka mûnrína. 45Béla hí̧ mɔ́, ɓayhí̧lé mɔ láɓulaw, ɓá Gáŋvbôn e niŋ hɛ̧ a ké sáy hí̧ mɔ́ ɓá báŋké nɔ́.»
Si̧ŋ a Marí
46Dáy Marí sa:
«Ka law ní too mi ɗél hɔ̧́na a Gáŋmbây,
47law ní mbá ka sáʼa,
ɓay tûl a Gáŋvbôn, njuku pɛ̧́ mí.
48Ɓayhí̧lé ké ɓá ɛ̧rɛ̧ gel a mɛ̌ gí tûl ní, mǐ wûnypéna a mɛ̌, ka nɛ́rɛ̧ a mǐ zi tí yáy,
dáy ŋgɛŋnɛ́, sêe too njukuri too e ɗí mí ɓá wûny béla.
49Ɓayhí̧lé Gáŋvbôn, ka tá hɛ̧ri̧ too ka kpɔ́ŋay, niŋ gáŋ hɛ̧ hí̧ mí:
Ké ɓá Gáŋvbôn a táŋáké.
50Béla a mɛ̌ e ɗere dát kɔ̧ tûl a njukuri too ka hɛʼɛ nɛ́y.
51Ké tɔ́ʼɔ kpɔ́ŋa a mɛ̌, ka ten ŋgɛ́rɛ a mɛ̌.
Ka ní njuku hɔ̧́tûlri.
52Ké ɗere mbâyri ka tûl hɛ̧káwa a kuriri, ka gbaŋ njukuri ka nɛ́rɛ̧ a kuriri zi tí yáy, sé sâa.
53Ké hí̧ hɛ̧zíŋa ɓá ŋgɛ̧́náké hí̧ njuku nzalari,
ka ní njuku hɛ̧zíŋári̧ rekála ndɔ̂ʼɔ baa.
54Ké hí̧ ŋgɛ́rɛ hí̧ gun Izirayɛ́lri, njukupéna a mɛ̌ri̧, ké zi yɛʼɛrɛ niŋ béla a mɛ̌ nyá,
55ɓá báŋké nɔ́, a ké ŋgá̧nzáʼa hí̧ zîi a manárí̧,
Abaraham rá̧ gun ɓiléri too dát.»
56A falké, Marí kaw kuu Elizabɛl zaa ké niŋ fêw sáy, rá̧ pé a rekála.
Mbuŋa a Zâŋ Batís
57Fêw ka Elizabɛl e mbuŋay, gí ka̧, ké mbuŋ gun wɔ̧rɔ̧́njuku. 58Njuku gbaŋ vûnri̧, rá̧ î̧n a mɛ̌ri̧ láɓay béla ka Gáŋmbây niŋ hí̧ Elizabɛl, a ri mûn a kuriri kuu mɛ̌.
59Nâm zíndɔ̂ʼɔsére a falké, kú gí vbé ganzá hí̧ gunké, a zi ɓay zi gɔ́lɔ́ rɛŋ a bâa a mɛ̌ Zakari hí̧ nɛ́, 60dáy Elizabɛl sa: «Tí nǎŋnɔ́ nyá! Kú e ɗí nɛ́ ɓá Zâŋ.» 61Njukuri sa: «Dáy njuku a há̧na mbêw a ɓil î̧n a mɔ̌, ka e ka rɛŋ nɔ́, zi tí nyá!» 62Dáy a kú niŋ ndɔ̂ʼɔ hí̧ Zakari a vbí nɛ́: Mɔ́ e zi rɛŋ a gun nɛ́ ɓá hí̧ lé?
63Zakari sa kú hí̧ nɛ́ hakpak, dáy kú mbí hí̧ nɛ́, ké ɗé ɓá: «Rɛŋɛ́ ɓá Zâŋ.» Njukuri too kaw yér. 64Núnmbɛ̧́nɛ́ a goló, nzɛ́ʼɛ gí ŋgburu, ké ré tí saɓay a ɗél Gáŋvbôn, 65wɔ́w ŋgbá njuku gbaŋ vûnri̧ too. Njukuri ka e a ɓil pûri, a ɓil konri̧ ka tísiri a Judé too, sa ɓá ɓayké. 66Nǎŋnɔ́, njukuri too ka láɓayké, kɛrɛ ka law a kuriri, a sa: «A̧hí̧ gun a pɛ̂ŋ nɛ́ e niŋáké lé?» Katína, kpɔ́ŋa a Gáŋvbôn e kuu mɛ̌.
Zakari ɗél Gáŋvbôn
67Zakari bâa gun mbá ka Têm Pukí, dáy a tí saɓay, ɓá báŋa porofɛ́t:
68«Ná hí̧ ɗéla hí̧ Gáŋmbây, Gáŋvbôn a gun Izirayɛ́lri,
ɓayhí̧lé ké gí ten kuriri a ɓil koy.»
69Ké hí̧ nárí̧ kpɔ́ŋa njuku pɛ̧́hɛ̧,
tɛ̧́ a ɓil sɛl î̧n a mbây Davít, njukupéna a mɛ̌.
70Ɓá ɓay ka Gáŋvbôn tí sa í̧ŋásá̧ ka ŋgboro a nzáʼa a porofɛ́t a táŋákéri.
71Ké tí hí̧nzáʼa, ɓá ké e pɛ̧́ nárí̧, a ɓil ndɔ̂ʼɔ a njuku ŋgá̧na a manárí̧,
rá̧ a ɓil ndɔ̂ʼɔ a njukuri ka zi ɓay a niŋ ɓéké ziŋ nárí̧.
72Ké tí tɔ́ʼɔ béla a mɛ̌, hí̧ zîi a manárí̧,
a zi yɛʼɛrɛ béla ŋgá̧nzáʼa a mɛ̌ nyá.
73Ɓayhí̧lé, Gáŋvbôn tí háhɛ̧ hí̧ zîi a manárí̧ Abaraham,
a sa hí̧ nɛ́ ɓá:
74Ké e ten nárí̧ a ɓil ndɔ̂ʼɔ a njuku ŋgá̧na a manárí̧,
ɓay a ná niŋ péna a mɛ̌ táŋ wɔ́w.
75Ɓay ná kaw ɓá táŋáké, ɓá ndáráké a mbɛlɛ́
a ɓil nâm a manárí̧ too.
76A mɔ̌, Zâŋ gun a mǐ, mɔ kaw ɓá porofɛ́t a Gáŋvbôn a nûnalê,
ɓayhí̧lé, mɔ e ɗambɛl a Gáŋmbây, ɓay a mɔny ŋgboro a mɛ̌,
77ɓay a sa hí̧ njuku a mɛ̌ri̧ ɓá ké gí pɛ̧́ kuriri
ka ŋgboro a vbá̧buma ɓékéhɛ̧ a kuriri.
78Katína, Gáŋvbôn mbá ka pá̧na law rá̧ ka béla,
ɓaykénɔ́ pé ké e pé hɔrɛ táŋgel a tûl a manárí̧, ɓá báŋa sêe ka tɛ̧́,
79ɓay táŋgel hí̧ njukuri ka e a ɓil tirí̧ma rá̧ ɓil Têm hûl,
ɓay a koro bɔʼɔséna a manárí̧ sé ŋgboro a vónáké.
80A falké, gun hɔ̧́ a kpáʼa. Ké kaw ɔ ɓá lawkɔ́r ɗiɓaŋ, ka̧ sêe a ké ten mûn nɛ́ a mbɛl a gun Izirayɛ́lri.
Currently Selected:
Luk 1: pnz
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2023 CABTAL
