MATIUS 5

Nasi su bongkonge

1Su tempo ngi Yesus nakawua taumata maul᷊i, I Sie nusumaka sarang bongkonge. Suapang i Sie nukumaiang, apang tumatuhu-E nusumandighi si Sie, 2bou e'e i Sie nanita nanintiro si sire:

Kal᷊al᷊uasi kahingang

(Luk. 6:20-23)

3“Kal᷊al᷊uasi su taumata ko nakapundang watangenge seng ta makakanoa dang kitang muharapi su Mawu sisane;

I sire e'e seng nirekeng umati Mawu Ruata!

4 # Yes. 61:2 Kal᷊al᷊uasi su taumata ko masusa naunge;

Mawu Ruata sarung muhibori si sire!

5 # Mzm. 37:11 Kal᷊al᷊uasi su taumata ko masana naunge;

Mawu Ruata sarung mupakariadi kirou-E si sire!

6 # Yes. 55:1-2 Kal᷊al᷊uasi su taumata ko pia kaoe su naunge mo mukoa ko i kao u Mawu Ruata;

Mawu Ruata sarung mupakatuhu kao i sire!

7Kal᷊al᷊uasi su taumata ko kumindaghi u taumata ko wal᷊inge;

Mawu Ruata l᷊ai sarung kumindaghi si sire!

8 # Mzm. 24:3-4 Kal᷊al᷊uasi su taumata ko bursi naunge;

I sire sarung makakil᷊al᷊a Mawu Ruata!

9Kal᷊al᷊uasi su taumata ko mukoa purarame su tal᷊oara u

taumata;

Mawu Ruata sarung mangaku ngi sire musul᷊ung u manga ana-E!

10 # 1Ptr. 3:14 Kal᷊al᷊uasi su taumata ko mutatahang u papahang ual᷊ingu mukoa kao u Mawu Ruata;

i sire seng nirekeng umati Mawu Ruata!

11 # 1Ptr. 4:14 Kal᷊al᷊uasi si kumu boko i pakamea, i pahangeng dang l᷊ai ihinakaneng ual᷊ingu Ia. 12#2Taw. 36:16; Wuk. 7:52Manga nabi ko nuwiahi su horo i kumu seng nipahangeng kere'e l᷊ai. Pakal᷊uasite dingang pahul᷊iaghi, watu'u ko l᷊abo wawal᷊isi su sorga seng nisadia ngu Mawu Ruata si kumu.”

Asing l᷊au kasasua

(Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35)

13 # Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35 “I kumu ko asing u dunia. Boko asing makoa ko malele, apa mborong botonge i pakapuhari? Seng takoae gunange, katewe irume l᷊au i totokang u taumata.

14 # Yoh. 8:12, 9:5 I kumu ko kasasua ngu dunia. Soa ko su bongkonge ta ikawuni. 15#Mrk. 4:21; Luk. 8:16, 11:33Takoae taumata ko mundiko sol᷊o, bou e'e sol᷊o itakateng u bunsari. I sie mambeng manimbo sol᷊o e'e su tampae, tadeau makasua su taumata su l᷊al᷊ung u wal᷊e e'e. 16#1Ptr. 2:12Kere'e l᷊ai kasasuangu mambeng pasinang su tingo ngu taumata, tadeau i sire makawua apang kakanoau ko mapia, samuringe mundalo si Yamangu su sorga.”

Tintiro hal᷊i u atorang u agama Yahudi

17“Kumbahang manika Ia sumongo tadeau mupakailang u torati Musa l᷊au tintiro ngu manga nabi. Ia ruminta wal᷊ingewe mupakailang u e'e, kateho tadeau mangal᷊enge ko kahingang ipakal᷊ahe. 18#Luk. 16:17Tinaungete! Su kal᷊iwuengu l᷊angi l᷊au dunia mborong ene, simbau hurupi arako titiki ko kadiokange su l᷊al᷊ung u atorang e'e, ta ipakailang, boko kaul᷊i e'e mborong ta nariadi!#5:18: boko kaul᷊ie tangkeng nariadi: arako su horo kaul᷊i u tatintiro ngu atorang e'e nariadi. 19Ual᷊ingu e'e, i sai ko l᷊umawang simbau bou kaul᷊i u atorang e'e, maning ko kadiokange, dang manintiro taumata ko wal᷊inge pukoa l᷊ai kere'e, sarung makoa ko kadiokange, su tal᷊oara umati Mawu Ruata. Kitang, i sai ko tumuhu kaul᷊i u atorang e'e dang manintiro taumata ko wal᷊inge pukoa l᷊ai kere'e, sarung makoa ko l᷊abo su tal᷊oara umati Mawu Ruata. 20Inau, putinaungte: I kumu ta makoa umati u Mawu Ruata boko ta makapal᷊iu si sire manga meteri agama dang manga tau Farisi su hal᷊i u mukoa kao u Mawu Ruata!”

Sasasa hal᷊i u wawal᷊uang

(Luk. 12:57-59)

21 # Sasu. 20:13; Sau. 5:17 “I kumu matitong i upung i kite pia tintiro kiri'i: Kumbahang mamate; i sai mamate, mambeng ihukung. 22Arawe su orasi i'i, Ia mangul᷊i si kumu, i sai muwawal᷊uang#5:22: i sai muwawal᷊uang: pira mbau wohe horo: i sai-sai ko muwawal᷊uang takoae sabapie. su taumata ko wal᷊inge sarung ihukung dang i sai ko mundohang taumata ko wal᷊inge, sarung ihukung su tingo ngu Pangadilang u Agama. Dang i sai mangul᷊i su taumata ko wal᷊inge, ‘Tangaghi’, hinonge ipandu su putung u naraka. 23Ual᷊ingu e'e, boko singkatau su tal᷊oara i kumu kapangonggoe sasumba su Mawu Ruata, bou e'e nakatinaung pia ko naturu naunge si sie, 24kenangko i sie panintang horo sasumbange e'e su tingo ngu tampa u sasumba, bou e'e tamaiko purame dingang u tau e'e. Bou e'e i sie mbuhue botonge musul᷊e mangonggo u sasumba nge su Mawu Ruata.

25Boko pia taumata manarakang i kumu su pangadilang, puramete dingange pari mborong pia tempo suhoro murating u pangadilang. Boko ta, tau e'e sarung manarakang i kumu su mamamonesi, ko sarung manarakang i kumu su polisi. Bou e'e polisi sarung mutaho i kumu su tutupang. 26Dang tinaungete: I kumu nal᷊ahe seng ta makasuwang bou tutupang e'e, suhoro u kaul᷊i u utangu masue mawaehi.”

Sasasa hal᷊i u mawuang

27 # Sasu. 20:14; Sau. 5:18 “I kumu matitong pia tintiro kiri'i: Kumbahang mawuang. 28Arawe su orasi i'i Ia mangul᷊i si kumu: i sai mutuhung singkatau kowawine su kao u ghisi, taumata e'e seng mawuang su kowawine e'e su l᷊al᷊ung u naunge. 29#Mat. 18:9; Mrk. 9:47Boko matau ko kuaneng makakoa dosa si kau, l᷊oie dang rume'e mata e'e! Mapiang i kau kailangeng u simbau bou bageang u badangu, sul᷊ung u kaul᷊i badangu irume su l᷊al᷊ung naraka. 30#Mat. 18:8; Mrk. 9:43Boko l᷊imau ko kuaneng makakoa dosa si kau, potoe l᷊au rume'e l᷊ima e'e! Mapiang i kau kailangeng u l᷊ima simbuka sul᷊ung u kaul᷊i u badangu masu su naraka.”

Hal᷊i u pusasindo

(Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18)

31 # Sau. 24:1-4; Mat. 19:7; Mrk. 10:4 “Pia l᷊ai tintiro kiri'i: Manga taumata ko manindo kawinge, mambeng mangonggo surati talaki si sie. 32#Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18; 1Kor. 7:10-11Arawe su orasi i'i Ia muhabari si kumu: i sai manindo kawinge sumbal᷊i tau kowawine e'e ta nawuang, makakoa kawinge e'e mawuang, boko kawinge e'e sau mukawing. Dang i sai ko mukawing dingang u tau kowawine ko nisindonge e'e, i sie l᷊ai mawuang.”

Hal᷊i u mutewa

33 # Im. 19:12; Rek. 30:2; Sau. 23:21 “I kumu matitong i upung i kite pia tintiro kiri'i: Kumbahang l᷊umawang diandi. Apang ko seng nipudiandi ngu su tewa su saruang u Mawu Ruata, mang mambeng koateng u. 34#Yak. 5:12; Yes. 66:1; Mat. 23:22Arawe su orasi i'i Ia mangul᷊i si kumu: mambeng kumbahang-bahang mutewa, maneng manibo l᷊angi, watu'u l᷊angi ko katanakeng u Mawu Ruata, 35#Yes. 66:1; Mzm. 48:3arako manibo tana, watu'u tana ko tatotokang u l᷊aeri-E; arako manibo Yerusalem, watu'u e'e ko soa ngu Ratu ko l᷊abo. 36Kumbahang l᷊ai mutewa manibo timbou, watu'u i kau sisane ta makakoa mupakawira arako mupakaitung utau, maning kitang simbua. 37Mangkate pangul᷊i ‘Ore’ arako ‘Ta’. Malebe bou e'e asal᷊ie ko bou setang.”

Sasasa hal᷊i u puwawal᷊isi

(Luk. 6:29-30)

38 # Sasu. 21:24; Im. 24:20; Sau. 19:21 “I kumu matitong pia l᷊ai tintiro i'i: mata ghaghantinge mata, isi ghaghantinge isi. 39Arawe su orasi i'i Ia mangul᷊i si kumu: kumbahang mamal᷊isi saki u naung su taumata ko nukoa ko dal᷊ai si kumu. Boko taumata mameru pipiu ko kuaneng onggo l᷊ai pipiu ko kuihi. 40Dang boko taumata manarakang i kumu sarang tingo ngu mamamonesi, l᷊au mangal᷊a laku'u, onggote l᷊ai kakingkaengu si sie. 41Boko singkatau mangangawasa manihasa si kumu pamikul᷊i wawanenge singkilo raunge, nturie l᷊ai sarang dua ngkilo raunge. 42Boko taumata mundo manga apa si kau, onggol᷊e i sie. Dang kumbahang l᷊ai mupuhi su taumata ko pia pandunge mangirang manga apa si kau.”

Kumindaghi u sudu

(Luk. 6:27-28,32-36)

43 # Im. 19:18 “I kumu matitong pia l᷊ai tintiro kiri'i: Kindaghite manga ghaweu dang pubunsie manga sudu'u. 44Arawe su orasi i'i Ia mangul᷊i si kumu: kindaghite manga sudu'u, dang kal᷊iomanenge manga taumata ko mutingkai si kumu, 45tadeau i kumu makoa ana i Yamangu su sorga. Watu'u Mawu Ruata mupasinang matangutiti-E su taumata ko mapia l᷊au su taumata ko dal᷊ai. I Sie muparasehi su taumata ko mukoa ko mutatahino l᷊au su taumata ko mukoa ko ta mutatahino. 46Watu'u boko i kumu kitang kumindaghi u taumata ko kumindaghi i kumu, apa gunange Mawu Ruata mambeng mamal᷊isi kakanoau e'e? Wal᷊ingewe manga mananuntu balasteng mang l᷊ai mukoa kere'e? 47Dang boko i kumu kitang mangadati su manga ghawe ngi kumu, apawe lebenge si kumu? Manga taumata ko wugha ngu Mawu Ruata mang l᷊ai nukoa kere'e! 48#Im. 19:2; Sau. 18:13I Yamangu su sorga kumindaghi nasuku su kaul᷊i u taumata. I kumu mambeng kere'e l᷊ai.”

Currently Selected:

MATIUS 5: PLT

Highlight

Copy